11 Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü Ağustos 2015 TÜRKİYE Geçtiğimiz hafta gündemde Moody’s’in Türkiye kararı, TÜİK tarafından açıklanan Sanayi Üretim Endeksi verileri, koalisyon görüşmeleri ve terör saldırıları yer aldı. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody's’den beklenen karar geldi. Moody’s, Türkiye'nin Baa3 kredi notunda ve negatif görünümünde değişiklik yapmadı. Türkiye üzerine son revizyonunu 11 Nisan 2014 tarihinde yapan Moody's, not görünümünü durağandan negatife çevirirken, Baa3 ile yatırım yapılabilir seviyede bulunan kredi notunu teyit etmişti. 8 Ağustos 2014, 5 Aralık 2014 ve 10 Nisan 2015'te de not ve görünümde güncelleme yapılmamıştı. Türkiye'nin kredi notu 4 Aralık 2015 tarihinde tekrar gözden geçirilecek. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Haziran ayına ilişkin sanayi üretim endeksi verilerini açıkladı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, Haziranda geçen yılın aynı ayına göre %5,5 artış gösterdi. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde önceki yılın aynı ayına göre, madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi %6,6 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %6,9, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %1,4 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi, haziranda bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe %1,3, imalat sanayi sektöründe %3,3 artış gösterirken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektöründe ise %3,4 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında Haziran ayında önceki aya göre en yüksek artış, %13,3 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, Haziranda bir önceki aya göre en yüksek artış %32,9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşirken bu artışı, %19,8 ile bilgisayarlar, elektronik ve optik ürünler imalatı, %12 ile başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı izledi. En yüksek düşüş ise sırasıyla %8,5 ile deri ve ilgili ürünler imalatında, %4,6 ile içecek imalatında, %2,2 ile giyim eşyaları imalatında kaydedildi. Bu yılın ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi %1,6, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise %3,9 arttı. MEVSİM VE TAKVİM ETKİSİNDEN ARINDIRILMIŞ SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ 126,0 125,0 124,0 123,0 122,0 121,0 120,0 119,0 118,0 117,0 116,0 115,0 2014 2015 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Kaynak:Tüik [email protected] Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü 11 Ağustos 2015 TCMB tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Haziran ayında cari işlemler açığı 3.36 milyar ABD dolarına gerileyerek son 5 ayın en düşük seviyesine ulaştı. Net hata noksan ise 1.4 milyar ABD doları olarak açıklandı. Yıllık cari işlemler açığı 44.7 milyon ABD doları olarak gerçekleşirken, Ocak-Haziran dönemindeki açık ise 22.7 milyar ABD doları oldu. Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişler, bir önceki yılın aynı ayına göre 307 milyon ABD doları azalarak 554 milyon ABD doları tutarında gerçekleşti. Portföy yatırımları 661 milyon ABD doları net çıkış kaydetti. Resmi rezervler ise Haziran ayında 783 milyon ABD doları azaldı. ABD ABD’de açıklanan dış ticaret verilerine göre Haziran ayı dış ticaret açığı beklentinin (42,8 milyar Dolar) üstünde olarak 43,8 milyar Dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylece geçen ay 40,9 milyar Dolar olan dış ticaret açığı bu sene %7 artmış oldu. Artan ithalat ve azalan ihracat düzeyi bu artışta etkili oldu. Mayısta 229,6 milyar Dolar olarak gerçekleşen ithalat, Haziranda 232,4 milyar Dolara yükseldi, İhracat ise 100 milyon Dolar azalarak 188,6 milyar Dolara geriledi. Güçlü Dolar artan dış ticaret açığına katkı sağladı. Böylece görece pahalanan Amerikan mallarına talep ve mal ihracat azalırken, dış ülke malları ise görece ucuzlayarak talepte ve ithalatta artışa neden oldu. ABD DIŞ TİCARET DENGESİ (MİLYON DOLAR) 0 Ağu.14 Eyl.14 Eki.14 Kas.14 Ara.14 Oca.15 Şub.15 Mar.15 Nis.15 May.15 Haz.15 -10000 -20000 -30000 -40000 -50000 -41275 -43186 -42753 -37248 -40021 -45549 -40698 -40940 -42247 -43840 -50566 -60000 Kaynak: http://www.tradingeconomics.com Ayrıca, açıklanan istihdam verilerine göre, Temmuz ayında ABD’de istihdam, beklentinin altında olarak 215.000 kişi düzeyinde arttı ve son üç ayın ortalama istihdam artışı 235.000 oldu. Haziran ayı tarım dışı istihdam verisi ise 231.000 artış olarak revize edildi. Küresel ölçekteki büyüme sıkıntısı göz önüne alındığında, bu sene gerçekleşen sürekli istihdam artışı, ABD firmalarının iyi durumda olduğuna işaret etti. [email protected] Haftalık Ekonomi ve Dış Ticaret Görünümü 11 Ağustos 2015 Ortalama saatlik ücretler ise Temmuz ayında Haziran’a göre %0,2 artarak 24,99 Dolar oldu. Ortalama haftalık çalışma saatleri ise 6 dakika artarak 34,6 saate yükseldi. Toplam işgücüne katılım oranı %62,6' da kaldı. İşsizlik oranı son 7 yılın en düşük seviyesinde %5,3 olarak gerçekleşti. İstihdam piyasasında kaydedilen bu olumlu veriler FED’in faizleri artırması için yeterli sebep olarak değerlendiriliyor. EURO BÖLGESİ Geçtiğimiz hafta içinde Standard & Poor's (S&P) Avrupa Birliği'nin not görünümünü durağandan negatife çekti. İndirim sonrası AB'nin kredi notu 'AA+' olarak teyit edilmiş oldu. Kararın açıklamasında, Yunanistan krizi ve İngiltere'nin AB'den ayrılma seçeneğini referanduma götürme kararının etkili olduğu yer aldı. AB Komisyonunun sunduğu 315 milyar Euroluk yatırım planı da kararın gerekçeleri arasında yer aldı. Planın finansal temeli olan Avrupa Stratejik Yatırımlar Fonu'nun kurulması için AB'den 16 milyar, Avrupa Yatırım Bankası'ndan da 5 milyar Euro fon aktarılması planlandı. Bu noktada S&P, AB'nin bu yatırım fonu girişiminin yüksek riskli olduğu görüşünü bildirdi. Görünüm değişim kararın ardından, S&P'nin AB'nin kredi notunda önümüzdeki iki yıl içinde bir indirim yapabileceğine dair beklentiler oluştu. Temmuz’da Euro Bölgesi için bileşik PMI 0,5 puan gerileyerek 53,7’ye düştü ve beklentinin(54) altında kaldı. İmalat ve hizmetler sektörü için endeksler sırası ile 0,3 ve 0,6 puan düştü ve 52,2 ve 53,8 olarak gerçekleşti. Düşüşte en çok Fransa etkili oldu. Fransa’nın endeksi 1,8 puan düşerek 51,5 oldu. Fransa’nın hizmetler sektörü endeksi 2,1 puan ve imalat sanayi endeksi 1,1 puan düştü. Böylece endeksler sırası ile 52 ve 49,6’ya gerilemiş oldu. Fiyatlar genel düzeyindeki değişimler incelendiğinde, anketlerin ılımlı bir yukarı hareketi işaret ettiğini görülüyor. Fiyatlar genel seviyesinin ay içinde kısıtlı şekilde düşük kalması, bundan sonrası için, süregelen genel fiyat düşüşünün sonladığı izlenimini uyandırdığı söylenebilir. Girdi fiyatları da bu beklentiyi kuvvetlendirecek şekilde yükselişteydi. Ayrıca ikinci GSYH’si %0,4 artış gösteren çeyrekte Euro Bölgesi ekonomisinden üçüncü çeyrek için de buna yakın bir büyüme oranı geleceği beklentileri oluştu. Ancak Yunanistan’ın finansal durumu kontrol altına alınmadan bu rakamların üzerinde daha yüksek bir büyümeden bahsetmek mümkün olmayacaktır. [email protected]