KimyaKongreleri.org

1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
İlaç Sağlık ve Mizah
Y.Doç. Dr. Vehbi Altunçul
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
İlaç nedir?
Genellikle bitki, organik ve anorganik ham maddelerden, kimyasal analiz, sentez, son yıllarda ise
biyoteknoloji (DNA teknolojisi) gibi yöntemlerle elde edilen, insanların, daha geniş bir ifade ile
canlıların hastalıktan korunma, teshis (tanı), tedavi veya metabolizma fonksiyonlarının istenilen
şekilde düzenlenmesine yarayan preparatlardır.
İlaç tarifinde “istenilen şekilde düzenlenmesi” ifadesi kullanılmış ise de bazen bilinçli olunsa bile bu
meziyet (!) kişinin başını ağrıtabilmektedir. Gördüğünüz gibi sporcu kardeşimiz ilacın gücü sayesinde
halterini güle oynaya kaldırabilmiş, ancak doping yaptığı ispat edilince diskalifiye edilmiştir.
Doping nedeniyle başınıza neden olan ilaç bazı durumlarda semptomatikde olsa açılarımızı
dindirmekte, açısız yaşam sürmemizi bir ölçüde kamçılamaktadır.
KimyaKongreleri.org
1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
Hayvan Deneyleri
İlacın satışa çıkarılma aşamasına gelinceye kadar ilaca yönelik araştırmaların yaklaşık 10 yıl
sürdüğünü, çok zahmetli bir çalışma süreci yaşandığını ve maliyetinin de yaklaşık 500 milyon dolar
civarında olduğunu unutmamalıyız (İlaç işverenleri sendikası yayını).
Denek Seçimi
Denek seçiminin çok önemli olduğu bir gerçektir. Hangi araştırmaya hangi deneğin (yaş, cinsiyet, ırk
vb.) uygun olduğunun tespiti, çalışmanın başarısını büyük ölçüde etkilemektedir.
KimyaKongreleri.org
1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
İlaç Pazarlama
İlaç tüketiminde hekim tercihlerinin önemli rol oynaması nedeniyle, ilaçta tanıtım esnasında
promosyon olgusu güç kazanmaktadır. Bu durum ilaç firmaları arasında ilaçta fiyat rekabetinin
yanında hekimleri etkileyebilme rekabetini de getirmektedir.
Dünyada İlacın Durumu
İkinci Dünya Savaşı sonrası ilaç firmaları özellikle gelişmiş ülkelerde hızla büyümüş, ulusal sınırların
dışına çıkarak, hızla uluslar arası bir güç haline gelmişlerdir.
Bu büyümede ilacın “onsuz olmaz” niteliklerinin yanı sıra firmaların karlı bir yatırım aracı olarak
görme mantığı da etkili olmuştur.
Türkiye’de İlaç Sanayinin Dünü ve Bu Günü
Cumhuriyet öncesi dönemde kullanılan ilaçların hemen hemen tümü yabancı ülkelerden gelmekteydi
yani eczanelerde üretilen ilaçların ham maddeleri, ithal ürünlerdi.
Cumhuriyet döneminde yerli ilaç sanayini geliştirmek üzere 1926 yılında sağlık bakanlığı tarafından
“Türkiye’ye ithaline müsaade edilen müstahzarat ve edilmeyen müstahzarat” olarak iki grup altında
listeler oluşturulmuştur. Yıllar sonra 1954 yılında yürürlüğe giren “yabancı sermayeyi teşvik kanunu”
ile yabancı ilaç firmalarının önündeki engellerde kaldırılmıştır. Şu bir gerçektir ki ilacın zorunlu
tüketim maddeleri arasında yer alması nedeniyle, talep azalması olmamakta ve ekonomik krizlerden
pek etkilenmemektedir.
KimyaKongreleri.org
1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
İlacın Mizah Penceresinden Tarihçesi
Tarihçiler bir nevi sağlık iksiri olan ilaç kelimesinin ilk dönemlerde al-iç olarak söylenilmekte
olduğunu bildirmektedirler. Sonraları insanlar alıp gelişi güzel içtiklerinde insanların
metabolizmasında bazı olumsuz istenmeyen durumların görülmesi üzerine bilim insanları ilacın
biyokimyası üzerinde bazı revizyonlara gitmişler ve ilacın aç karnına daha etkili olduğunu saptamış ve
aç-iç yani aç karnına iç ifadesi benimsenmiştir.
Günümüzde nasıl bir etki vereceği, toksik olup olmadığının önceden tahmin edilememesi, letal dozun
kişiden kişiye değiştiği göz önünde bulundurularak pek anlamı açıklanamayan ancak ingilizce “ill”
kelimesinden hastalık anlamına geldiği, ilaç kelimesi günümüzde halen kullanılmaktadır.
Diğer taraftan kamuoyu görüşü ve Türk Dil Kurumunun önerisi, bilim adamlarının konu üzerinde
hassasiyetle durması sonucu bu kimyasal aparatın bazen zehir etkisi bile gösterebildiği göz önünde
KimyaKongreleri.org
1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
bulundurularak adının bilerek için kısa yazılımı olan bil-iç olarak değiştirilmesi yönündedir. Bu konu
ile ilgili çalışmalar halen sürdürülmektedir.
İlacın Hikayesi
Ey ilaç sen nelere kadirsin
Tabletsin, ampulsün ve de kremsin
Hatta bazen flakon, bazen de merhemsin
Effervesan, kapsül olman hiç ama hiç fark etmez
Sen dertlere dava, hastalara şifasın
Tarama özürlüler başına taç etmekte, sürmekte
Kederli olanlar şişeden umutla yudum yudum içmekte
Hatta psikolojik etkin bile her şeye yetmekte
Sen dertlere dava, hastalara şifasın
Ömür bu hapı yutsakta yutmasakta geçecek
Vakti zamanı geldiğinde ecel bizi dürtecek
Bilinçli ilaç kullanırsak ömür belki devam edecek
Sen dertlere dava, hastalara şifasın
KimyaKongreleri.org
1. Ilaç Kimyasi, Üretimi, Teknolojisi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 29-31 Mart 2013, Antalya
Son Söz
Saygı ve sevgi ilacını kullanmayanlar hapı yutmuş demektir.
KimyaKongreleri.org