HAFTALIK RAPOR 02 Kasım 2015 Dış ticaret açığı Eylül ayında 3.7 milyar dolara geriledi. Dış ticaret açığı petrol fiyatlarındaki düşüşün katkısıyla toparlanmasını Eylül ayında da sürdürdü. İhracat EUR/USD paritesindeki gerilemenin yanı sıra önemli ticaret ortağımız olan ülkelerin ekonomik sorunlar yaşamasının etkisiyle gerilemeye devam ederken ithalat ise kurda görülen yükseliş ve ekonomik aktivitedeki yavaşlama sebebiyle düşüş seyrini Eylül ayında da sürdürdü. İthalatta yaşanan yıllık bazda gerilemenin ihracattaki gerilemeden daha fazla olması Eylül ayında dış ticaret açığının daralmasında belirleyici oldu. Diğer yandan ara malı ithalatı başta olmak üzere sermaye ve tüketim malı ithalatında yıllık bazda gerileme yaşanması ekonomik aktivitede beklenen canlanmanın henüz gerçekleşmediğine işaret etti. Bu haftaki raporumuzda Eylül ayı dış ticaret açığı gelişmelerini yakından inceleyeceğiz. Enerji-Altın Hariç İhracat Eyl.15 May.15 Eyl.14 Oca.15 May.14 Eyl.13 Oca.14 May.13 Eyl.12 Oca.13 May.12 10 Eyl.11 30 Oca.12 20 May.11 30 50 Eyl.10 40 70 50 40 30 20 10 0 -10 -20 Oca.11 50 90 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 110 Kaynak: TÜİK Enerji-Altın Hariç İthalat (3 Aylık Ortalama, y-y, %) 60 May.10 130 Dış Ticaret Açığı Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (sağ eksen) (yıllık, milyar $) Kaynak: TÜİK Eylül ayında dış ticaret açığı 2014 yılının aynı dönemine göre %46.6 azalışla 3.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Ağustos ayında %40 civarında sert daralma yaşayan dış ticaret açığının Eylül ayında toparlanma hızının arttığı görülüyor. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise, geçtiğimiz yılın Eylül ayına göre %16.1 azalarak 72.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylece yıllıklandırılmış dış ticaret açığı son on aydır devam eden düşüş eğilimini Eylül ayında da sürdürmüş oldu. Enerji ve altın hariç dış ticaret açığı ise, Eylül ayında enerji ve altın hariç ithalatta yaşanan düşüşün katkısıyla yıllık bazda %24.2 daralarak 1.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Söz konusu pozitif gelişmeye paralel olarak yıllıklandırılmış enerji ve altın hariç dış ticaret açığı da toparlanmasını sürdürerek 35.9 milyar dolara geriledi. Dış ticaret dengesinin alt bileşenlerine bakıldığında, 11.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen ihracatın Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %14.2 azaldığı ve yılın başından bu yana düşüş eğilimini sürdürdüğü görülüyor. Bu durumda, USD/TL kurundaki artışın ihracatımızda yaratması beklenilen pozitif etkinin, önemli ihracat ortağımız olan ülkelerdeki ekonomik sorunların hala devam ediyor olması ve EUR/USD paritesinde yaşanan gerileme sebebiyle yeterince görülmemesinin etkili olduğunu düşünüyoruz. İthalat ise, Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %25.2 azalarak 15.4 milyar dolar seviyesinde açıklandı. İthalatın düşüş eğilimini koruduğu, gerileme hızının ise Eylül ayında artış gösterdiği dikkat çekiyor. Bu çerçevede, Eylül ayında ithalatın yıllık bazda ihracattan daha fazla gerilemesinin dış ticaret açığının daralmasında etkili olduğu görülüyor. İthalattaki gerilemede etkili olan faktörlerin başında altın ithalatındaki %73.8 azalışın yanı sıra enerji ithalatındaki %38.9’luk düşüş geliyor. Eylül ayında yapılan enerji ithalatının ton olarak yıllık bazda artış göstermesine karşın tutar olarak belirgin düşüş göstermesi, petrol fiyatlarındaki düşüşün dış ticarete yaptığı pozitif katkının devam ettiğine işaret ediyor. Yukarıdaki grafikten de görüldüğü gibi yılbaşından bu yana düşüş eğiliminde olan enerji ve altın hariç ihracatın söz konusu bu eğilimi sürdürdüğü görülüyor. Bu durumu özellikle Bölge ekonomilere yapılan ihracatın yıllık bazda daralmaya devam etmesinden de görüyoruz. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 1 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış seriye göre, Eylül ayında ihracat bir önceki aya göre %5.1, ithalat ise %2.7’lik artış gösterdi. Böylelikle 60.0 Eylül ayında 3.7 milyar dolar gerçekleşen dış ticaret açığının mevsim ve takvim etkisinden 10.0 arındırıldığında 4.3 milyar dolar olduğu görülüyor. Dış ticaret açığının momentumuna bakıldığında ise toparlanmanın Eylül ayında Dış Ticaret Açığı Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı artarak devam ettiği dikkat çekiyor. Ekonomik Kaynak: TÜİK, Vakıfbank grupların sınıflandırılmasına göre ithalatın alt kalemlerindeki gelişim ekonomik aktiviteye ilişkin sinyal niteliğinde olması bakımından önemli bir gösterge. Bu bağlamda baktığımızda Eylül ayında da bir önceki ayda olduğu gibi ara malı ithalatı başta olmak üzere sermaye malı ihalatı ve tüketim malı ithalatında yıllık bazda gerileme yaşanmaya devam etmesi 3.çeyrekte ekonomik aktivitenin yavaşladığına işaret ediyor. Buna karşılık mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış enerji ve altın hariç dış ticaret açığının artmaya devam ettiği dikkat çekiyor. Momentum ( Mevs. Arınd., 3 Ay.Ort., yıllık) Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 110.0 Ocak-Eylül Dönemi (Mevs. ve Tak. Arınd.) İlk dokuz aylık dönem itibarıyla ticaret gelişimine bakıldığında ihracatın geçen yılın aynı dönemine 2014 2015 Milyar dolar göre %9.4, ithalatın ise %13.1 gerileyerek yine İhracat 118.4 107.3 diğer ayda olduğu gibi ithalatta yıllık bazdaki İthalat 179.8 156.3 -13.1 gerileme ihracata göre daha fazla gerçekleşmiş Dış Ticaret Açığı -61.4 -49.0 -20.2 oldu. Öte yandan, parite etkisinin devam ettiğini Karşılama Oranı (%) 65.8 68.6 -gördüğümüz ihracat parite etkisinden Kaynak: TÜİK arındırıldığında ilk dokuz aylık dönemde ihracatın yıllık bazda %0.8 ile daha sınırlı gerilediği görülüyor. Bu gerilemenin ihracatımıza negatif etkisi ise ilk dokuz ayda toplam 10.1 milyar dolar oldu. Aynı dönemde dış ticaret açığı ise, geçen yıla göre %20.2 gerileyerek 49 milyar dolar oldu. Bu bağlamda yılbaşından bu yana gerçekleşen toplam dış ticaret açığındaki toparlanmanın Eylül ayında da devam ettiğini söyleyebiliriz. Bununla birlikte ithalattaki gerilemenin ihracattan daha fazla olması sebebiyle ihracatın ithalatı karşılama oranının da %68.6’a yükseldiği görülüyor. Değişim (y-y, %) -9.4 Sonuç olarak, Eylül ayında dış ticaret açığı 2014 yılının aynı dönemine göre %46.6 azalışla 3.7 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise, geçtiğimiz yılın Eylül ayına göre %16.1 azalarak 72.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylece yıllıklandırılmış dış ticaret açığı son on aydır devam eden düşüş eğilimini Eylül ayında da sürdürmüş oldu. İhracat geçen yıla göre %14.2 gerileyerek 11.7, ithalat ise %25.2 gerileyerek 15.4 milyar dolar oldu. İthalatın yıllık bazda ihracattan daha fazla gerilemesinin yanı sıra ticaret hacminin daralmaya devam etmesi dış ticaret açığının azalışında belirleyici oldu. Eylül ayında AB, Orta Doğu ve Rusya’ya yapılan ihracat ise Eylül ayında geçen yıla göre sırasıyla %8, %26 ve %29.7 azalış gösterdi. Diğer yandan, ithalattaki gerilemede enerji ithalatının ton olarak aylık bazda artış göstermesine karşın tutar olarak belirgin düşüş göstermesi petrol fiyatlarındaki düşüşün dış ticarete yaptığı pozitif katkının devam ettiğine işaret etti. Ancak, petrol fiyatlarındaki geri çekilmenin ithalat kanalıyla dış ticaret açığına olumlu yansımasına karşın, petrol gelirlerindeki düşüşten olumsuz etkilenen önemli ticaret ortaklarımıza yapılan ihracata olumsuz yansıdığını düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde, Euro Bölgesi ve Rusya ekonomilerinde sınırlı da olsa toparlanma görülmesi ve kurun geldiği seviyeler düşünüldüğünde ihracatın dış ticaret açığının toparlanmasına pozitif katkıda bulunmasını bekliyoruz. VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 2 Haftalık Veri Takvimi (02 Kasım– 06 Kasım 2015) Tarih 02.11.2015 03.11.2015 Ülke Açıklanacak Veri İmalat PMI (Ekim) 48.8 -- ABD İmalat PMI (Ekim) 54.0 54.0 ISM İmalat Endeksi (Ekim) 50.2 50.0 Euro Bölgesi İmalat PMI (Ekim) 52.0 52.0 Almanya İmalat PMI (Ekim) 51.6 51.6 Fransa İmalat PMI (Ekim) 50.7 50.7 İtalya İmalat PMI (Ekim) 52.7 53.1 İngiltere İmalat PMI (Ekim) 51.5 51.4 Japonya İmalat PMI (Ekim) 52.5 -- Türkiye TÜFE (Ekim, a-a ) %0.89 %1.27 ÜFE (Ekim, a-a) %1.53 -- 44.5 46.0 -%1.7 -%0.9 ISM New York Endeksi (Ekim) Fabrika Siparişleri (Ekim) Türkiye Reel Efektif Döviz Kuru (Ekim) 90.95 -- ABD ADP Özel İstihdam (Ekim) 200 Bin Kişi 180 Bin Kişi Dış Ticaret Dengesi (Ekim) -48.33 Milyar Dolar -41 Milyar Dolar Hizmet PMI (Ekim) 54.4 54.5 ISM Hizmetler Endeksi (Ekim) 56.9 56.5 Hizmet PMI (Ekim) 54.2 54.2 -%2.6 -%3.3 Euro Bölgesi ÜFE (Eylül, y-y) 05.11.2015 06.11.2015 Beklenti Türkiye ABD 04.11.2015 Önceki Almanya Hizmet PMI (Ekim) 55.2 55.2 Fransa Hizmet PMI (Ekim) 52.3 52.3 İtalya Hizmet PMI (Ekim) 53.3 53.5 İngiltere Hizmet PMI (Ekim) 53.3 54.5 Japonya Hizmet PMI (Ekim) 51.4 -- Tüketici Güven Endeksi (Ekim) 40.6 40.8 260 Bin Kişi 260 Bin Kişi ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları Euro Bölgesi Perakende Satışlar (Eylül, a-a) %0.0 %0.2 Almanya Fabrika Siparişleri (Eylül, a-a) -%1.8 %1.0 İngiltere Merkez Bankası (BOE) Toplantısı (Kasım) %0.50 %0.50 ABD İşsizlik Oranı (Ekim) Tarımdışı İstihdam (Ekim) %5.1 %5.1 142 Bin Kişi 180 Bin Kişi -%1.2 %0.5 Almanya Sanayi Üretimi (Eylül, Mevs. Arınd., a-a) Fransa Dış Ticaret Dengesi (Eylül) -2975 Milyon Euro -3050 Milyon Euro İngiltere Sanayi Üretimi (Eylül, y-y) %1.9 %1.3 Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Eylül, öncül) 103.5 101.8 VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul 3 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Reel GSYH (y-y, %) Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 15 20 10 15 5 10 0 5 -5 0 -10 -5 -15 -10 2004Ç4 2005Ç2 2005Ç4 2006Ç2 2006Ç4 2007Ç2 2007Ç4 2008Ç2 2008Ç4 2009Ç2 2009Ç4 2010Ç2 2010Ç4 2011Ç2 2011Ç4 2012Ç2 2012Ç4 2013Ç2 2013Ç4 2014Ç2 2014Ç4 2015Ç2 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II -20 Tarım Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Sanayi Üretim Endeksi Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) 50 40 20 7 30 15 5 20 10 10 5 0 0 -3 -10 -5 -5 3 Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Ağu.15 Nis.15 Ara.14 Ağu.14 Nis.14 Ara.13 Ağu.13 Nis.13 Ara.12 -1 Ağu.12 2011-I 2011-II 2011-III 2011-IV 2012-I 2012-II 2012-III 2012-IV 2013-I 2013-II 2013-III 2013-IV 2014-I 2014-II 2014-III 2014-IV 2015-I 2015-II 1 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Sanayi Ciro Endeksi Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Kaynak: OSD, VakıfBank 210 190 170 150 130 110 90 70 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13 Kas.13 Şub.14 May.14 Ağu.14 Kas.14 Şub.15 May.15 Ağu.15 Eyl.02 Mar.03 Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Aylık Sanayi Ciro Endeksi (2010=100) Kaynak:TÜİK 4 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kapasite Kullanım Oranı (%) 85 2500000 2300000 2100000 1900000 1700000 1500000 1300000 1100000 900000 700000 80 75 70 65 60 Kaynak:TCMB PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi 60 55 50 45 49.50 40 35 Eki.05 Nis.06 Eki.06 Nis.07 Eki.07 Nis.08 Eki.08 Nis.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Nis.14 Eki.14 Nis.15 Eki.15 30 Kaynak:Reuters 5 Eki.15 Mar.15 Oca.14 Ağu.14 Haz.13 Nis.12 Kas.12 Eyl.11 Şub.11 Tem.10 Ara.09 Eki.08 May.09 Ağu.07 Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Mar.08 55 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) ÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 25.0 14 12 10 8 6 4 2 0 20.0 8.23 15.0 10.0 7.95 5.0 6.92 0.0 Kaynak: TCMB Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 -5.0 Kaynak: TCMB Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi 2300 2100 1900 1700 1500 1300 1100 900 700 500 Kaynak: Bloomberg Enerji TÜFE 15 10 5 0 27.02.2009 31.07.2009 31.12.2009 31.05.2010 31.10.2010 31.03.2011 31.08.2011 31.01.2012 30.06.2012 30.11.2012 30.04.2013 29.09.2013 28.02.2014 31.07.2014 31.12.2014 30.05.2015 30.10.2015 Eyl.15 Mar.15 Eyl.14 Mar.14 Eyl.13 Eyl.12 Mar.13 Eyl.11 Mar.12 Eyl.10 Mar.11 Eyl.09 Mar.10 Eyl.08 -5 Mar.09 260 240 220 200 180 160 140 120 100 Gıda 20 Kaynak: TCMB Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru 12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) TÜFE Bazlı (2003=100) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB Eyl.15 Mar.15 Eyl.14 Mar.14 Eyl.13 Mar.13 Eyl.12 90.95 Eyl.09 5.5 Mar.12 6 Eyl.11 6.5 Mar.11 7 Eyl.10 7.5 Mar.10 8 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 6 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşgücüne Katılma Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) 17.0 16.0 15.0 14.0 13.0 12.0 11.0 10.0 9.0 8.0 7.0 İstihdam Oranı (%) 53 51 49 47 45 43 41 39 37 35 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 5,700 5,200 4,700 4,200 3,700 3,200 2,700 2,200 1,700 1,200 700 Kaynak: TOBB 7 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi İhracat (milyon dolar) Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) 25000 0 20000 -2000 15000 -4000 -6000 10000 -8000 Eyl.03 Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Eyl.15 Eyl.14 Eyl.13 Eyl.12 Eyl.11 Eyl.10 Eyl.09 Eyl.08 Eyl.07 Eyl.06 Eyl.05 -12000 Eyl.04 -10000 0 Eyl.03 5000 Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı 6000 -4000 -14000 -24000 -34000 -44000 -54000 -64000 -74000 -84000 3000 1000 -1000 -3000 -5000 -7000 -9000 -11000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 -10000 -20000 Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi 105.0 95.0 85.0 75.0 65.0 55.0 Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 8 Kaynak: TCMB KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) 10000 57 0 47 -10000 37 -20000 Eyl.15 Mar.15 Eyl.14 Mar.14 Eyl.13 Eyl.12 Mar.13 Mar.12 -3 Eyl.11 7 -60000 Mar.11 17 -50000 Eyl.10 -40000 Mar.10 27 Eyl.09 -30000 Kaynak:TCMB Kaynak: TCMB Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku 500 İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) 450 400 Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) 310 260 30.5 210 350 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 60 2005 200 2004 110 2001 250 2003 160 2002 300 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 9 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Reel Faiz Borç Verme Faiz Oranı (%) Mar.04 Eyl.04 Mar.05 Eyl.05 Mar.06 Eyl.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eyl.09 Mar.10 Eyl.10 Mar.11 Eyl.11 Mar.12 Eyl.12 Mar.13 Eyl.13 Mar.14 Eyl.14 Mar.15 Eyl.15 Eki.15 Eki.14 Nis.15 Eki.13 Nis.14 Eki.12 -5 Nis.13 0 Nis.12 0 Eki.11 5 Eki.10 5 Nis.11 10 Eki.09 10 Nis.10 15 Eki.08 15 Nis.09 20 Nis.08 20 Eki.07 25 Nominal Faiz Kaynak:TCMB, VakıfBank Kaynak:TCMB Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH (%)* Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD 2.7 0 -2.25 0.25 103.04 Euro Bölgesi 1.5 -0.1 2.04 0.05 -7.70 Almanya 1.6 -0.20 7.40 0.05 97 Fransa 1.10 0.10 -0.93 0.05 -13.70 İtalya 1.00 0.20 1.91 0.05 112.70 Macaristan 2.70 -0.40 3.98 1.35 -19.60 Portekiz 1.50 0.90 0.56 0.05 -15.70 İspanya 3.10 -0.90 0.80 0.05 -2.60 Yunanistan 1.60 -0.80 0.93 0.05 -64.20 İngiltere 2.40 -0.10 -5.90 0.50 3.00 Japonya 0.80 0.20 0.53 0.10 40.60 Çin 6.90 1.60 2.12 4.35 104.50 Rusya -4.60 15.70 3.20 11.00 -- Hindistan 5.30 4.35 -1.34 6.75 -- Brezilya -2.60 9.49 -4.42 14.25 96.30 G.Afrika 1.20 4.60 -5.80** 6.00 -4.50 Türkiye 3.78 7.95 -5.83 7.50 62.78 Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2014 yılı verileridir. ** 2013 verileri. 10 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm 2013 2014 En Son Yayımlanan 2015 Yılsonu Beklentimiz Reel Ekonomi GSYH (Cari Fiyatlarla, Milyon TL) 1 567 289 1 749 782 481 735 (2015 2Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla, y-y%) 4.2 2.9 3.8 (2015 2Ç) 2.9 Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)(takvim etk.arnd) 7.0 2.6 7.17 (Ağustos 2015) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) 76.0 74.6 75.5 (Ekim 2015) -- İşsizlik Oranı (%) 9.2 9.9 9.8 (Temmuz 2015) 10.7 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y, %) 7.40 8.17 7.95 (Eylül 2015) 8.2 ÜFE (y-y, %) 6.97 6.36 6.92 (Eylül 2015) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M1 225,331 251,991 310,085 (23.10.2015) -- M2 910,052 1,018,546 1,196,772 (23.10.2015) -- M3 950,979 1,063,151 1,240,587 (23.10.2015) -- Emisyon 67,756 77,420 96,591 (23.10.2015) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) 112,002 106,314 100,468 (23.10.2015) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) 3.50 7.50 7.25 (30.10.2015) -- TRLIBOR O/N 8.05 11.27 11.27 (30.10.2015) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı 64,658 45,846 163 (Ağustos 2015) 35.7 İthalat 251,661 242,182 15,401 (Eylül 2015) -- İhracat 151,802 157,627 11,659 (Eylül 2015) -- Dış Ticaret Açığı 99,858 84,508 3,742 (Eylül 2015) -- Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku 403.0 414.6 438.2 (Eylül 2015) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku 182.8 197.3 251.6 (Eylül 2015) -- Kamu Net Borç Stoku 197.6 187.4 187.4 (2014) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 2013 Eylül 2014 Eylül Bütçe Gelirleri 30.122 30.339 33.837 (Eylül 2015) -- Bütçe Giderleri 34.847 39.550 47.937 (Eylül 2015) -- Bütçe Dengesi -4.725 -9.211 -14.101 (Eylül 2015) -- Faiz Dışı Denge 1.375 -4.578 -7.723 (Eylül 2015) -- 11 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar [email protected] Cem Eroğlu Müdür [email protected] Fatma Özlem Kanbur Uzman [email protected] 0212‐398 18 91 Bilge Pekçağlayan Uzman [email protected] 0212‐398 19 02 Elif Engin Uzman [email protected] 0212‐398 18 92 Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı [email protected] 0212‐398 19 05 Ezgi Şiir Kıbrıs Uzman Yardımcısı [email protected] 0212‐398 19 03 0212‐398 18 98 Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte ve bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirme yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar