T.C. BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ

*** EK-5
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ
KESİN RAPOR
PROJE NO
2012-21-00-02
Farklı Çözücülerin Eğri Kanallardan Guta-perkanın
PROJENİN ADI
Uzaklaştırılmasındaki Etkinliklerinin İncelenmesi:
Mikro Bilgisayarlı Tomografi Çalışması
Proje Ekibi
Yrd. Doç. Dr. Baran Can Sağlam
Yrd. Doç. Dr. Sibel KOÇAK
Yrd. Doç. Dr. M. Murat KOÇAK
RAPOR TARİHİ
26.06.13
I.
PROJENİN TÜRKÇE, İNGİLİZCE ADI VE ÖZETİ**
Proje Başlığı : Farklı Çözücülerin Eğri Kanallardan Guta-Perkanın Uzaklaştırılmasındaki Etkinliklerinin İncelenmesi:
Mikro Bilgisayarlı Tomografi Çalışması
Özet
Endodontik başarısızlıklar, kök kanal sisteminin yetersiz şekillendirilmesi, temizlenmesi ve doldurulması, iyatrojenik olaylar ve yeniden
enfeksiyon oluşmasıyla meydana gelebilmektedir. Etyolojiye bakmaksızın asıl neden sızıntı ve bakteriyel kontaminasyondur. Endodontik
başarısızlıklarda cerrahi olmayan tekrarlayan tedavi, cerrahi girişimle yapılan tekrarlayan tedavi veya çekim seçenekleri arasından hangisine
karar verilebileceği değerlendirilmelidir. Cerrahi olmayan tekrarlayan tedavide amaç, kök kanal dolgu materyalinin uzaklaştırılarak yeniden
doldurmak üzere endodontik sistemin tamamen önceki gibi dezenfekte etmektir. Bununla birlikte tekrarlayan tedavi tekniği ne olursa olsun
guta-perka veya kök kanal patının tamamıyla kök kanalından uzaklaştırılması hemen hemen imkânsızdır. Guta-perkanın uzaklaştırılması
işlemi çözücü kullanılarak ya da kullanılmadan, el enstrümanları, ultrasonik aletler veya döner nikel titanyum enstrümanlar ile
yapılabilmektedir. Bununla birlikte çözücülerin kullanılması ile tekrarlayan kök kanal tedavisinde daha kısa çalışma süresi sağlandığı ve
dentin duvarlarında kalan debris miktarının azaldığı bildirilmiştir.
Tetrakloretilenin ana bileşen olarak bulunduğu Endolv-E, guta-perka ve çinko oksit ojenol patları çözmek için kullanılmaktadır. Kloroform
kök kanal dolgu materyallerinin çözülmesinde kullanılan en etkili çözücülerden birisidir. Diğer bir çözücü ise kloroforma uygun bir
alternatif olarak gösterilen, klinikte sıklıkla kullanılan ökaliptoldür.
Guta-perkanın uzaklaştırılması radyografik değerlendirme, dişlerin şeffaflaştırılması ve uzunlamasına kesit ile fotografik ve mikroskopik
analizler gibi yöntemlerle değerlendirilebilmektedir. Son zamanlarda zararsız bir teknik olan mikro-bilgisayarlı tomografi de bunlara
eklenmiştir. Bu metod ile kök kanal geometrisinin şekli ve preperasyon sonrası değişikliklerle birlikte artık dolgu maddeleri de
incelenebilmektedir.
Bu çalışmanın amacı farklı çözücülerin eğri kanallardan guta-perkanın uzaklaştırılmasındaki etkinliklerinin mikro bilgisayarlı tomografi ile
incelenmesidir.
Önceden endodontik tedavi görmemiş, çürük, çatlak veya rezorbsiyon bulunmayan kırk adet çekilmiş insan dişi bu çalışmada kullanılmıştır.
Çift kurvatürü olan ve kök ucu gelişmemiş dişler çalışmaya dahil edilmemiştir. Kök yüzeyindeki yumuşak dokular ve diş taşları mekanik
olarak uzaklaştırılmıştır. Giriş kavitesi hazırlandıktan sonra paslanmaz çelik 10 numara bir eğe kök kanalına, enstrüman kök ucundan
görülebilecek şekilde yerleştirilmiştir. Bukko-lingual ve mesio-distal yönde dijital radyografiler alınmıştır. Schneider (1971) ve Schafer’in
(2002) yöntemlerindeki gibi bütün yönlerden kurvatür eğimleri ve çapları ölçülecek ve hesaplanmıştır. En az bir yönden minimum 20
derece eğim ve maksimum 12mm kurvatür çapı olan dişler çalışmaya dahil edilmiştir.
Daha sonra 15mm çalışma boyutuna sahip kök uzunluğu 16 mm olacak şekilde dişlerin kronları uzaklaştırılmıştır. Bütün kökler aynı
operatör tarafından ProTaper nikel titanyum döner eğe sistemi ile çalışma boyutunda son eğe F3 olacak şekilde genişletilmiştir. Her eğe
arasında 2ml sodyum hipoklorit(%1) ile kanallar yıkanmıştır. Kanallar genişletildikten sonra 5 mL EDTA (20%) ve 5 mL NaOCl (1%) ile
son olarak irrigasyon yapılacaktır ve kağıt konlarla kurutulacaktır.
Kök kanalları soğuk lateral kompaksiyon yöntem ile doldurulmuştır. Guta perka ve Ah26 kök kanal dolgusu olarak kullanılmıştır. Daha
sonra, kök kanal dolgusunun kalitesi ve apikal durumu mezio-distal ve bukko-lingual yönden alınan radyograflar ile değerlendirilmiştir.
Giriş kaviteleri pamuk ve Cavit ile kapatılmıştır. Daha sonra patın sertleşmesi için 14 gün 37 derecede 100% nemli ortamda bekletilmiştir.
Kırk adet diş rastgele dört gruba ayrılnıştır. (Grup1: kontrol, Grup 2: endosolv E, Grup 3: kloroform and Grup 4: ökaliptol) Kontrol
grubunda çözücü kullanılmamıştır. Bütün test gruplarında 2 dakika boyunca gutta-perkayı yumuşatması için bir damla çözücü kanal
ağızlarına yerleştirilmiştir. Sonra ProTaper Retreatment eğe sistemi üretici firma talimatlarına göre kullanılmıştır. Çalışma boyuna varmak
için geçen süre ve tamamen guta perkanın uzaklaştırılması için geçen süre kaydedilmiştir.
İşlem öncesi ve sonrası mikro CT görüntülemesi, kalan artık guta perkanın yüzdesini elde etmek için kullanılmıştır. Her bir örnek için üç
boyutlu rekonstrüksiyon yapılmıştır. İşlem öncesi ve sonrası kök kanal dolgu materyali hacim hesaplamaları iki gözlemleyici tarafından
mm3 olarak yapılmıştır ve her bir örnek değerler elde edilmiştir. Kalan artık dolgu materyalinin yüzdesi hesaplamıştır. İstatistiksel analizi
yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: çözücü, kök kanal dolgusu, bilgisayarlı mikro tomografi