koli basili,koah,klamidya,kızıl,kızamıkçık,kızamık,kıl kurdu,kawasaki

CROHN HASTALIĞI
Crohn’s hastalığı; Regional enterit; Kron;
Crohn hastalığı kronik iltihabi barsak hastalığıdır. Bağırsak
da iltihap, ülser, kanama atakları ile
iltihaplara neden olur. Ağız dan anüse
seyreden ciddi
kadar sindirim
sisteminin her yerinde iltihaba neden olabilir en sık ince
bağırsakların ileum denen son kısmını tutar. Hastalık barsak
içinde tüneller oluşturacak şekilde ilerler. Bu tüneller
birbiriyle bağlantı kurabilir (fistül). Ülserli ve iyi
bölümler vardır. İltihabi barsak hastalığına yakalanmış
kişilerde kolon kanseri görülme şansı yüksektir. Her iki
hastalık da beyaz tenlilerde ve sanayileşmiş ülkelerde daha
fazla görülür. Cins ayrımı yapmaz erkek kadın eşit tutulur.
Her yaşta görülse de hastalar genellikle 15 – 35 yaşında
teşhis edilirler, çok az bir hastada teşhis 50-70 yaşında
konur. Çocuk yaşta ortaya çıkarsa büyüme gelişme geriliği sık
görülür.
Crohn hastalığının sebebi nedir?
Crohn hastalığının sebebi belli değildir. İmmün sistemin aşırı
cevabına bağlı olarak bağırsakların hasar görmesi olarak kabul
edilmektedir. İltihabi barsak hastalıklarında (Crohn ve
ülseratif kolit) genetik, ailesel bir eğilim vardır. Bu
hastalıkların bir mikrobik enfeksiyonu takiben başladıklarına
dair birtakım bilimsel veri olmasına rağmen bu konu tam
aydınlığa kavuşmamıştır. Hastalık ailede Crohn hastası olan
kişilerde ve Musevi ırkında daha çok görülmektedir.
Crohn hastalığının belirtileri nelerdir?
Crohn hastalığı ataklar halinde seyreder. Arada iyilik
dönemleri görülür. Bazen iyilik dönemleri yıllar sürer ve
hastalık hiçbir şikayete neden olmaz. Hastalıklar ve stes
atakları başlatabilir, atakları sırasında en sık görülen
şikayetler :
İshal,
Kanlı ishal,
Kramp tarzında karın ağrıları,
Makattan kanama,
Kansızlık,
Kilo kaybı,
Aşırı halsizlik,
Bulantı,
Ateş,
Ağızda aftlar,
Anüs etrafında apse ve yaralar çıkması
hastalığında en sık görülen şikayetlerdir.
kron
Crohn hastalarının yarıdan fazları hayatlarının ileri
dönemlerinde hastalığın yan etkilerine bağlı nedenlerle (
fistül, tıkanma vb. ) ameliyat olmak zorunda kalırlar.
Crohn hastalığının teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri teşhise yardımcıdır. Kan ve dışkı
testleri yapılır. Baryumlu mide barsak filmleri teşhiste
değerlidir. Kesin teşhis kolonoskopi ile alınan parçanın
patolojik incelemesi ile konur.
Crohn hastalığı teşhisine yardımcı olan kan testleri:
pANCA(Perinükleer antinötrofilik sitoplazmik antikor ):
Crohn hastalarının dörtte birinde pozitif bulunur.
ASCA(Saccharomyces cerevisiae antikorları), IgG ve IgA:
Crohn hastalarının yarısında ASCA IgG ve/veya IgA
pozitif bulunmaktadır.
Hastalığın takibi sırasında
Dışkı testleri,
Kan sayımı,
Demir, TDBK,
Sedimantasyon ve
CRP takibi yapılmalıdır.
Crohn hastalığının tedavisi var mıdır?
Crohn hastalığının tedavisinde:
ilk basamak diyet değişikliğidir: şikayetleri arttıran
gıdaların kesilmesi istenir. Her hastada farklı olsa da ortak
özellikler olarak:
Kümes ürünleri,
Sera ürünleri ve
Yüksek fiber içeren ürünler kron
arttırdığı için ilk etapta kesilir.
şikayetlerini
İkinci etapta ilaç tedavisi gelir. Aşağıdaki ilaçlar Crohn
tedavisinde kullanılır:
Aminosalisilatlar: sülfosalazin, mesalazin, olsalazin,
vb,
Anti İnflamatuar ilaçlar: prednizon, metilprednizon,
budesonide, vb,
İmmün modifiye ilaçlar: azatiopürin, 6-merkaptopürin,
metotrezate, vb,
TNF – inhibitörleri : infliximab, adalimumab,
etanercept, certolizumab, golimumab, vb,
Antibiyotikler:
metronidazole,
ampicilin,
ciprofloksasin, vb,
İlaçlar ile kontrol edilemeyen Crohn hastalarında iltihaplı
barsak kesiminin cerrahi olarak çıkarılması gerekebilir.
Cerrahi olarak çıkarılsa da hastalık alevlenebilir. Kron
hastalığına bağlı tıkanma ve fistüllerde de cerrahi onarım
gerekmektedir.
Crohn hastalığı tehlikeli midir?
Crohn hastalığının yan etkileri tedavi almayan hastalarda daha
sık görülür. En sık görülen yan etkiler şunlardır:
Fistül: barsak ile diğer organlar arsında istenmeyen
bağlanbtıların oluşmasıdır:
Barsak – barsak,
Barsak – mesane,
Barsak – vajen arasında olabilir.
Barsak tıkanması,
Eklem iltihapları: artrit:
Kalça, diz, omuz, bilek gibi büyük eklemleri
tutan ve biri düzelip diğeri başlayan kronik eklem
iltihaplarıdır.
Göz iltihapları,
Karaciğer iltihapları ve yağlanması,
Böbrek taşları,
Safra taşları,
Döküntü,
Kemik erimesi,
Beslenme bozukluğuna bağlı şikayetler kron hastalığında
çok görülür.
Referanslar:
1. American Gastroenterological Association
http://www.gastro.org/
2. Crohns and Colitis Foundation of America
http://www.ccfa.org/
3. Crohns and Colitis Foundation of Canada
http://www.ccfc.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/
5. Crohns disease. National Institute of Diabetes and
Digestive and Kidney Diseases website. Available at:
http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/crohns/ .
6. Disease information. Crohns and Colitis Foundation of
America website. Available at: http://www.ccfa.org/info/?LMI=4
.
7. Feldman M. Sleisenger & Fordtrans Gastrointestinal and
Liver Disease. 8th ed. St. Louis, MO: Mosby; 2005.
8. Ferri F, ed. Ferri’s Clinical Advisor 2010. Philadelphia,
PA: Mosby Elsevier; 2009.
9. Goroll AH, Mulley AG. Primary Care Medicine . 4th ed.
Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins;2000.
10. Inflammatory bowel disease. American Gastroenterological
Society
website.
Available
at:
http://www.gastro.org/wmspage.cfm?parm1=851 .
11. 10/2/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : FDA approves new
drug to treat psoriasis.
12. US Food and Drug Administration website. Available at:
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm1
83851.htm . Published September 25, 2009
KOLİ BASİLİ
E. coli; Escherichia coli; E. Coli enfeksiyonu;
Escherichia coli O157:H7; EHEC; ETEC; EPEC; EIEC.
E.coli insanların ve hayvanların bağırsaklarında bol miktarda
bulunan bir bakteridir. Yüzden fazla çeşidi vardır, bazı
çeşitleri gıdalar ve sular ile bulaşan salgınlara neden olur,
barsak enfeksiyonu yapar.
Koli basili hangi hastalıklara sebep olur?
Koli basilinin yüzlerce çeşidinden birkaç tanesi gıdalar ve
sular ile bulaşan salgınlara neden olur. Karın ağrısı, bulantı
kusma ve kanlı ishalle seyreden ciddi enfeksiyonlar yapar. Bu
tür enfeksiyonlara neden olan koli basilleri değişik isimler
alırlar:
EHEC: Entero Hemorajik E. Coli:
kanlı ishalle seyreden barsak enfeksiyonu yapar. Bu tür içinde
E. Coli O157 H7 bakterisi sığır etleri ile bulaşan ve ağır
kansızlık ve böbrek yetmezliği ile sonuçlanan Hemolitik üremik
sendrom denilen bir tabloya neden olur.
ETEC: Entero Toksijenik E. Coli:
Bol sulu ishal ve karın ağrısına neden olur. Turist ishali nin
en büyük sebebidir.
Koli basili nasıl bulaşır?
Koli basili genellikle hayvanlardan insanlara bulaşır. Hayvan
artıkları ile kirlenmiş gıdalar ve sular en sık bulaşma
yollarıdır. Özellikle:
Az pişmiş sığır etleri, özellikle hamburger,
Kirli sular,
Kirli sular veya gübre ile kirlenmiş sebze ve meyve,
Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri,
Sığırlar ile uğraşan kişilere bulaşır.
Koli basili ince bağırsak enfeksiyonu yapar. Bakterinin
çeşidine göre bol sulu ishal yada dizanteri benzeri kanlı
ishale neden olur. EHEC bakterisi ise kansızlık ve böbrek
yetmezliğine ve ölüme yol açabilir.
Koli basili enfeksiyonları herkezde ve her yaşta görülebilir,
en çok:
Çocuklarda ve yaşlılarda,
Kronik hastalığı olanlarda ( diyabet, kanser tedavisi
görenler, mide ilaçları kullananlar vb),
Çiftlik çalışanlarında daha sık görülür.
Koli basili belirtileri nelerdir?
Hastalık şiddeti kişiden kişiye değişmekle birlikte koli
basili enfeksiyonlarında:
Kramp tarzında karın ağrıları,
Bol sulu ishal,
Su kaybına bağlı halsizlik, bitkinlik,
Yorgunluk, çabuk yorulma,
Kanlı ishal,
Hafif ateş,
Bulantı ve kusma görülür.
Koli basilinin cinsine bağlı olarak bu hastalık
tablosuna ağır kansızlık, üre artışı ve böbrek
yetmezliği tablosu eklenebilir.
Koli basili teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır.
Koli basili enfeksiyonunun kesin teşhisi laboratuar testleri
ile konur. E. Coli enfeksiyonu şüphesinde aşağıdaki testler
istenmelidir:
Tam kan sayımı,
Üre,
Kreatinin,
Dışkı kültürü,
Dışkıda EHEC tespiti istenmelidir.
Koli basili hastalıkları nasıl tedavi edilir?
Koli basili enfeksiyonlarının ve sebep oldukları
komplikasyonların tedavisi ayrı ayrı değerlendirilir.
Sıvı takviyesi:
Birçok hasta sıvı takviyesi ile 5 – 10 günde kendi kendine
iyileşir. Hastalar nadiren hastaneye yatırılır. Sıvı tedavisi
sırasında ishal kesici ilaçlar kullanmamak ve ishali
durdurmaya çalışmamak gerekir. Kaybedilen su ve tuz yerine
konur. Hasta içebiliyor ise ağızdan içemiyor ise damardan
serumla sıvı takviyesi yapılır. Sıvı takviyesi ile hastanın
toparlanmasını beklemek gerekir.
Hemolitik üremik sendrom tedavisi:
Entero Hemorajik E. Coli ( EHEC) bakterisinin bir çeşidi olan
O157 H7 tipi nin neden olduğu gıdalar ile bulaşan ve salgınlar
yapan barsak enfeksiyonunun ağır bir komplikasyonudur. Kan
damar içinde parçalanmaya ve ağır bir kansızlık tablosuna,
pıhtılaşma bozukluğuna, böbrek fonksiyonlarının bozulmasına ve
ağır bir böbrek yetmezliğine yol açar. Hastalığın ölümcül ve
tehlikeli komplikasyonudur. İshali olan hastanın günler
saatler içinde kansız kaldığı idrar yapmakta zorlandığı
nefesinde idrar kokusu gelmeye başladığı ve şuurunun bulandığı
görülür. Hastada:
Halsizlik,
Solukluk,
Huzursuzluk,
Vücutta morartılar,
Ağız, burun kanamaları,
En ufak bir yaralanma ve iğne batmasında uzun süre
kanama görülür.
Hastanın derhal yoğun bakım ünitesi olan bir merkezde tedaviye
alınması gerekir. Hemolitik üremik sendrom tedavisinde: kan
nakli ve diyaliz yapılır.
Koli basilinden korunma :
Koli basili enfeksiyonlarından korunmak için temizlik ve
hijyen koşullarına dikkat etmek gerekir, ayrıca:
Tüm sığır etleri ve özellikle hamburgerlerin iyi
pişirilmesi,
Az pişmiş etlerin yenmemesi,
Az pişmiş salam, sosis, sucuk,
Pişmemiş etler ile pişmiş etlerin ayrı tutulması,
Çiğ et işlenen tezgahların her işlemden sonra sabunlu
sular ile temizlenmesi,
Pastörize olmamış sütlerin kullanılmaması,
Pastörize olmamış sütten yapılan süt ürünlerinin
kullanılmaması,
Çiğ sebze, meyve ve salataların iyi temizlenmesi ve
yıkanması,
Çeşme suyunun uygun şekilde klorlanması,
El yıkama alışkanlığının kazanılması koli basili
enfeksiyonlarından korunmak için gereklidir.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/
2. National Institute of Allergy and Infectious Diseases
http://www.niaid.nih.gov/
3. Canadian Food Inspection Agency
http://www.inspection.gc.ca/
4. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca/
5. E. coli infection. American Academy of Family Physicians
website. Available at: http://familydoctor.org/242.xml .
Accessed February 28, 2007.
6. Escherichia coli O157:H7. Centers for Disease Control and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/escherichiacoli_g.h
tm . Accessed February 28, 2007
KOAH
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı; COPD; Kronik
Bronşit; Astım; Amfizem.
Kronik Obstruktif Akciğer hastalıklarında akciğere dolan
havanın dışarı atılması zorlaşır. Akciğerler oksijeni azalmış
hava ile doludur, kirli hava dışarı atılamadığından taze hava
da akciğere giremez. Hasta yavaş yavaş boğulur.
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalıkları birkaç çeşittir.
Amfizem: akciğerdeki hava kesecikleri ( alveoller)
hasar görür ve birleşerek genişler,
Kronik bronşit: akciğerin hava yolları gevşer ve
balonlaşır, hava içinde hapis kalır.
Astım: hava yolarlının daralmasına bağlı olarak hava
akciğerde hapis kalır.
Hepsinde akciğer harabiyet farklı olsa da sonuç aynıdır.
Akciğer içindeki havayı boşaltamaz, içeride sürekli kirli hava
kalır ve hasta yavaş yavaş boğulur.
KOAH dünyada dördüncü, ülkemizde
üçüncü
en
büyük
ölüm
sebebidir.
KOAH Neden olur?
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalıklarının en büyük sebepleri:
Sigara,
Toksik, kirli ve kimyasal maddelerin sürekli solunması
ve
Genetik olarak bu hastalıklara meyil ( alfa 1antitirpsin eksikliği ) olarak sayılabilir.
KOAH Kimlerde görülür?
Sigara içenlerde,
Sigara içmese de sigara dumanına maruz kalan kişilerde,
Ailesinde KOAH hastası olan kişilerde,
Toksin ve kimyasal maddelere sürekli maruz kalan
kişilerde,
Çocukluğunda sık akciğer hastalığı geçiren kişilerde,
50 yaş üstü kişilerde sık görülür.
KOAH belirtileri nelerdir?
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı uzun süreli bir
hastalıktır. Hastalık şikayetleri başlangıçta hafiftir ve
hastalar bu hafif şikayetleri pek dikkate almazlar. En sık
görülen erken dönem şikayetleri:
Sabah öksürüğü,
Sık balgam çıkarma,
Hırıltılı nefes alma,
Çabuk yorulma ve nefes nefese kalma dır.
Hastalık ilerledikçe hastanın şikayetleri de artar. İleri
dönemde görülen şikayetler:
Nefes darlığında artma,
En ufak egzersizle ortaya çıka nefes darlığı,
Düz yatamama; Düz yatınca boğulma hissi,
Sürekli halsizlik, yorgunluk,
Konsantrasyon güçlüğü,
Üfler gibi nefes alma,
Öne eğilme isteği; öne eğilince daha iyi nefes alma
olarak sayılabilir
Hastalık ataklar halinde seyreder. Şikayetlerin arttığı atak
dönemleri olur bunlara KOAH aktivasyonları denir. Her atakta
akciğer fonksiyonları giderek azalır. Bir süre sonra hasta
tuvalete dahi gidemeyecek derecede nefessiz kalır, yatağa
bağımlı hale gelir.
KOAH teşhisi nasıl konur?
Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı akciğer kapasitesini
bozan, kronik olarak ilerleyen bir hastalıktır. Hastanın
şikayetleri ve muayene bulguları teşhise çok yardımcı olur.
Teşhiste;
Akciğer filmi: diğer akciğer hastalıkları, tümör ve
iltihapları ayırmak için,
Akciğer tomografisi: akciğer harabiyetini görmek için,
Akciğer fonksiyon testleri: akciğer kapasitesini ölçmek
için ve
Kan testleri: kandaki oksijen
miktarını görmek için istenir.
ve
karbondioksit
KOAH tedavisi:
Kronik Obstruktif Akciğer hastalığını ortadan kaldırabilecek
bir tedavi yoktur. Tedavide amaç akciğerdeki harabiyetin
durdurulması ve şikayetlerin azaltılarak yaşam kalitesinin
düzeltilmesidir. Bu amaçla ilk yapılacak işlem
Sigaranın bırakılması dır,
Sigaranın bırakılması tedavinin en önemli
basamağıdır.
Sigaranın bırakılması hastalığın ilerlemesini
yavaşlatır,
Çevrenin düzenlenmesi,
Etrafta solunumu zorlayan gaz, toz, kimyasal
madde, buhar, alerjen madde var ise bunların
uzaklaştırılması, evde – iş yerinde sigara içen
var ise kapalı ortamda sigara içilmesinin
engellenmesi,
İlaç tedavisi:
KOAH tedavisinde solunum yollarını açan,
Solunum yolarlında mukus salgısını azaltan,
Mukus atılımını arttıran,
Solunum yollarındaki iltihaplanmayı azaltan,
Enfeksiyonlar ile savaşan ( antibiyotikler )
ilaçlar kullanılır.
Aşılar:
KOAH
hastalarının
her
türlü
akciğer
enfeksiyonundan korunması şarttır. Her akciğer
enfeksiyonu
zaten
azalmış
olan
akciğer
kapasitesine ciddi hasarlar verir ve hastanın
nefes kapasitesini ciddi şekilde bozar. Her
akciğer enfeksiyonu mutlaka kalıcı bir zarar
verir. KOAH hastalarının
Yıllık Grip aşılarını,
Pnemokok zatüre aşılarını olması gerekir.
Oksijen:
Bu tedavilerin yeterli olmadığı durumlarda
hastaya daha iyi nefes alabilmesi için ekstra
oksijen verilir. Ekstra oksijen nefes almak için
harcanan çabayı azaltarak kalp ve beyin
fonksiyonlarını arttırır, yaşam kalitesini bir
miktar düzeltir.
Egzersiz:
Özel egzersizler göğüs kaslarını güçlendirerek
daha iyi nefes almayı sağlar. Böylece hastanın
fiziksel kapasitesi ve yaşam kalitesi yükseltilir.
Beslenme:
KOAH hastalarında beslenme çok önemlidir: kilo
almak akciğerin yükünü de arttıracağı için KOAH
şikayetlerini arttırır, yaşam kalitesini bozar.
Dengeli, az yağlı, bol lifli, sebze ve meyveden
zengin beslenmek gerekir,
Sık aralıklarla az yemek nefes almayı zorlamaz,
öğünlerde fazla yemek nefes almayı zorlaştırır.
Gaz yapan gıdalardan kaçınmak gerekir, gaz nefes
almayı zorlaştırır,
Bol su mukus salgısının atılması için gereklidir.
Yaşam tarzı değişiklikleri:
Yapılabildiği
kadar
fiziksel
aktivite
yapılmalıdır,
Şikayetlerin artması fiziksel kapasiteyi hızla
düşürür,
Anksiyete ve heyecandan uzak olmak gerekir:
Anksiyete şikayetleri hızla alevlendirir,
Cerrahi tedavi:
Az bir hasta gurubu cerrahi tedaviden fayda
görebilmektedir,
KOAH dan korunma:
Kronik Obstruktif Akciğer hastalıklarından korunmanın temel
yolu akciğerlerimizi korumaktır.
Sigara içmemek,
Sigara içilen yerde durmamak,
Kirli havaya maruz kalmamak,
Kirli, tozlu, toksik, pis, gazlı havalarda çalışmak
zorunda isek gerekli koruyucu maskeleri kullanmak,
Zatüre aşıların yaptırmak ( pnemokok aşısı ),
Yıllık Grip aşısını yaptırmak
KOAH dan korunmanın temel yoludur.
Referanslar:
1. American Lung Association
http://www.lungusa.org/
2. National Lung Health Education Program
http://www.nlhep.org/
3. The Canadian Lung Association
http://www.lung.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/
5. COPD fact sheet. American Lung Association website. at:
http://www.lungusa.org/site/c.dvLUK9O0E/b.4061173/apps/s/conte
nt.asp?ct=3052283 . July 15, 2008.
6. Eisner MD, Balmes J, Katz PP, et al. Lifetime environmental
tobacco smoke exposure and the risk of chronic obstructive
pulmonary disease. Environmental Health: A Global Access
Science Source . 2005;4:7.
7. It has a name: COPD. National Heart, Lung, and Blood
Institute
website.
at:
http://www.nhlbi.nih.gov/health/public/lung/copd/ . July 15,
2008.
8. Spirometry. National Lung Health Education Program website.
at: http://www.nlhep.org/ . July 15, 2008.
9. 6/4/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : El Moussaoui R,
Roede BM, Speelman P, Bresser P, Prins JM, Bossuyt PM.
Abstract Short-course antibiotic treatment in acute
exacerbations of chronic bronchitis and COPD: a meta-analysis
of double-blind studies. Thorax . 2008;63:415-422.
10. 11/6/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Poole P, Chacko
E, Wood-Baker R, Cates CJ. Influenza vaccine for patients with
chronic obstructive pulmonary disease. Cochrane Database Syst
Rev . 2009;(4):CD002733.
11. 12/14/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Donesky-Cuenco
D, Nguyen HQ, Paul S, Carrieri-Kohlman V. Yoga therapy
decreases dyspnea-related distress and improves functional
performance in people with chronic obstructive pulmonary
disease: a pilot
2009;15:225-234
study.
J
Altern
Complement
Med
.
KLAMİDYA
Chlamidya;
Klamidya cinsel yolla bulaşan bakteriyel bir enfeksiyon
hastalığıdır. Erkeklerde ve kadınlarda kısırlığın en büyük
sebeplerindendir.
Hastalık:
Cinsel temasla bulaşır, ayrıca doğdum kanalından
geçerken anneden bebeğe bulaşabilir.
Klamidya sinsi bir enfeksiyon hastalığıdır. Birçok
hastada ağrı ve akıntıya pek neden olmadığından hasta
doktora gitmez.
Özellikle kadınlarda üreme organlarına zarar vererek
kısırlığa yol açar.
Teşhis etmek zordur.
Antibiyotikler ile tedavi edilir
Erken tanısı ve tedavisi önemlidir.
Klamidya nedir ?
Klamidya bir bakteridir insandan insana cinsel yolla bulaşır.
Özellikle kadınlarda kısırlığın en başta gelen sebeplerinden
biridir.
Klamidiya Belirtileri nelerdir?
Klamidya sinsi hastalık yapar. Hastalığı kapan kadınların
dörtte üçünde ve erkeklerin yarısında hiç şikayet olmaz.
Hastanın şikayetleri başladığında ise genellikle bakteri
vücuda hasar vermiştir.
Erkeklerde : klamidya bulaşan erkeklerin yarısında
şikayet olmaz. En çok görülen şikayetler:
Peniste akıntı,
Penis ucunda yanma,
İdrar yaparken yanma,
Penis ucunda kaşıntı,
Testislerde ağrı ve şişme şikayetleri
görülebilir.
Kadınlarda : kadınların ancak dörtte birinde şikayet
olmaktadır. En çok görülen şikayetler:
Vajinal akıntı,
İdrar yaparken yanma,
Hastalık uterus ve tüplere ilerler ise
Alt karın ağrısı,
Bulantı,
Ateş,
Adet arası kanamalar,
Cinsel ilişki sırasında ağrı şikayetleri
görülür.
Klamidya nın kuluçka süresi ne kadardır ?
Hastalık bulaştıktan
başlayabilir .
1
ila
3
hafta
sonra
şikayetler
Klamidya nasıl teşhis edilir?
Hastalığın tespitinde iki laboratuvar testi kullanılmaktadır.
Birincisinde klamidyanın yerleştiği bölgeden alınan ( penis ve
cervix ) örneklerde bakteri araştırması yapılır. İkincisinde
ise erkeklerde idrar örneğinden nükleik asidi araştırılır. Her
iki test de doğru örnekleme yapıldığında büyük oranda doğru
sonuçlar verir.
Klamidya kimde görülür?
Birden fazla seksuel partneri olmak ,
Korunmasız cinsel temasta bulunmak,
Genç olmak ( Klamidya genç kızlarda ve genç kadınlarda
daha fazla enfeksiyon yapar ) enfeksiyon riskini
arttırır.
Klamidya tedavisi nasıldır?
Klamidya antibiyotiklerle kolayca tedavi edilebilen bir
enfeksiyon hastalığıdır. Enfeksiyonunun tedavisinde erken tanı
önemlidir. Tedavide eşin de aynı zamanda antibiyotik alması
gerekir yoksa yeniden bulaşır. Hastalık anatomik yapıyı
bozarak kısırlığa neden olur. Klamidyanın neden olduğı
kısırlık antibiyotik ile düzelmez.
Klamidya tehlikeli bir hastalık mıdır?
Tedavi edilmemiş yada teşhisi gecikmiş klamidya
organlarına zarar verir, kısırlığa neden olur.
üreme
Erkeklerde :
Üretrit,
Epididimit,
Epidididmo orşite (testis iltihabı) ve kısırlığa
neden olabilir.
Kadınlarda :
Cervisite,
Fallop tüplerinin iltihabına ve tıkanmasına,
Pelvik iltihabi hastalığa ( PID ),
Kronik pelvik ağrılara,
Kısırlığa,
Dış gebeliğe,
Hamile kadında ise erken doğuma ve
Doğumda
bebeğe
bulaşarak
yenidoğanda
enfeksiyonlara neden olur.
Doğumda bebeğe bulaşırsa :
Yenidoğanda göz iltihaplarına,
Solunum yolları enfeksiyonlarına ve zatüreye
neden olur.
Klamidya yagınmıdır?
Evet özellikle gençler arasında yaygın ve sık görülen bir
hastalıktır. Hastalık sinsi seyrettiği için birçok insan
hastalığı bilmeden bulaştırır. Klamidya genellikle üreme
çağında kısırlık araştırması sırasında fark edilmektedir.
Klamidyanın neden olduğu kısırlık antibiyotikler ile düzelmez.
Hastalığın tespitinde düzenli doktor kontrolü ve şikayet
olmasada vajinal kültürlerin rutin tekrarı çok önemlidir.
Klamidya nasıl önlenir
Genç kızlıktan itibaren düzenli doktor kontrolü ve
düzenli vajen kültürü erken tanıda önemlidir.
Vajinal akıntı, kaşıntı, idrarda yanma, ateş, bulantı,
karın ağrısı, cinsel ilişki sırasında ağrı var ise
mutlaka doktora gidilmelidir,
Erkeklerde Peniste akıntı, Penis ucunda yanma, İdrar
yaparken yanma, Penis ucunda kaşıntı, Testislerde ağrı
ve şişme şikayetleri var ise mutlaka doktora
gidilmelidir.
Tedavide eşin de tedavi görmesi gerekir.
Tedaviniz bitene dek kimseyle cinsel temasta
bulunulmamalıdır.
Tedavi için verilen ilaçların bitirilmesi gerekir.
Klamidya
erkeklerde
ve
kadınlarda
kısırlığın
en
büyük
sebeplerindendir ve erken teşhis kısırlıktan kurtarır.
KIZIL
Scarlatina;
Kızıl beta mikroplarının neden olduğu boğaz enfeksiyonu ve
döküntü ile seyreden bulaşıcı bir hastalıktır. Kızılın aşısı
yoktur. Hastalık çocuk çağda sık görülür.
Beta mikrobu nedir?
Halk arasında beta mikrobu olarak adlandırılan mikrop Grup A
Streptokok bakterisidir. Bu bakteri ile meydana gelen
hastalıklar vücudun diğer bölümlerine de zarar verdiği için
tehlikelidir.
Kızıl antibiyotiklerin bulunmasından önce çok ciddi yan
etkileri olan tehlikeli bir hastalıktı. Hastalığa sebep olan
grup A bakterileri boğaz iltihabı, ateş ve deride kızarıklığa
sebep olur.
Hastalık okul, yuva, oyun gurubu gibi kalabalık ve çocukların
iç içe olduğu ortamlarda çocuktan çocuğa bulaşarak yayılır.
Kızıl belirtileri nelerdir?
Hastalık mikropların bulaşmasından bir iki gün sonra başlar (
kuluçka süresi çok kısadır 1 – 2 gün).
Ateş,
Boğaz ağrısı,
Ciltte döküntü,
Döküntü ense ve göğüste başlar,
Daha sonra vücuda yayılır,
Ciltte zımpara kağıdı görünümü vardır,
Döküntü kıvrım yerlerinde daha yoğun görülür,
özellikle kasıklarda
1 hafta sonra solmaya başlar,
Döküntü geçerken parmak uçlarında kasıklarda ve avuç
içlerinde, ayak tabanlarında soyulma başlar,
Karın ağrısı, özellikle küçük çocuklarda sık görülür
Titreme,
Halsizlik, huzursuzluk,
Başağrısı,
Kas ağrıları,
Şişmiş çilek görünümünde dil,
Bulantı, kusma.
Kızıl hastalığının yan etkileri var mıdır?
Kızıl komplikasyonları çok tehlikelidir. Hastalık geçtikten
sonra romatizmal ateş, glomerulo nefrit gelişebilir. Zamanında
tedavi başlanan hastalarda kızıl komplikasyonları çok az
görülür, bu nedenle kızılın zamanında teşhis edilip tedavi
başlanması gerekir. Kızıl tedavisinde antibiyotikler
kullanılır.
Kızıl teşhisi nasıl konur?
Kızıl hastalığı teşhisi laboratuvar testleri ile konur. Boğaz
kültürü ve hızlı tanı testleri ile beta mikrobu
araştırılmalıdır. Boğaz kültür sonucu 2 günden önce çıkmaz bu
nedenle kültür sonucu beklenirken hızlı tanı testleri
bakılabilir. Boğazda hızlı antijen testleri bir saat içinde
cevap alınan testlerdir. Ancak hiçbir zaman boğaz kültürünün
yerini tutmazlar.
Kızıl hastalığının tedavisi:
Kızıl tedavisinde antibiyotikler kullanılır. Antibiyotiklerin
hastalık başladıktan sonra en geç 5 gün içinde kullanılması
gereklidir. Kızıl tehlikeli bir hastalıktır ve birçok
komplikasyona ( yan etkiye ) neden olabilir. Romatizmal ateş,
kalp ve böbrek hastalıkları kızıla bağlı en tehlikeli ve
ölümcül yan etkilerdir. Uygun antibiyotik tedavisi ile kızıl
şikayetleri birkaç günde kaybolur fakat döküntünün tamamen
geçmesi 2- 3 haftayı bulur.
Kızlı hastalığının yan etkileri:
Kızıl tehlikeli bir hastalıktır. Kızıl birçok organı etkiler
ve hastalıktan sonra birçok organ hasarı ortaya çıkabilir
bunlar içinde en tehlikeli olanlar :
Romatizmal ateş; kızıl geçtikten günler sonra ortaya
çıkar, kalp, böbrek, eklemler ve beyin iltihabı görülür,
antibiyotikle geçmez.
Kemik eklem iltihapları, ( osteomyelit, artrit)
Orta kulak iltihabı,
Lenf bezi iltihapları ve apsesi ( lenfadenit ) ,
Böbrek harabiyeti: glomerulonefrit,
Karaciğer harabiyeti: hepatit,
Menenjit,
Pnemoni, Zatüre
Sinüzit dir.
Uygun şekilde tedavi edilen kızıl hastalarında komplikasyon
gelişme şansı çok azdır. Kızıldan şüphe edilen her durumda
mutlaka doktora danışınız.
Referanslar:
1. Yang SG, Dong HJ, Li FR, Xie SY, Cao HC, Xia SC. Report and
analysis of a scarlet fever outbreak among adults through
food-borne transmission in China. J Infect. Nov
2007;55(5):419-24. [Medline].
2. [Guideline] Finnish Medical Society Duodecim. Sore throat
and tonsillitis. EBM Guidelines. Evidence-Based Medicine. Feb
2 2007;Helsinki, Finland: Wiley Interscience. John Wiley &
Sons:[Full Text].
3. Gidaris D, Zafeiriou D, Mavridis P, Gombakis N. Scarlet
Fever and hepatitis: a case report. Hippokratia. Jul
2008;12(3):186-7. [Medline].
4. Chiesa C, Pacifico L, Nanni F, Orefici G. Recurrent attacks
of scarlet fever. Arch Pediatr Adolesc Med. Jun
1994;148(6):656-60.
KIZAMIKÇIK
German measles; 3 gün hastalığı;
Kızamıkcık döküntü ve ateşle seyreden bulaşıcı viral bir
hastalıktır. Kızamıkçık aşı ile önlenebilen bir hastalıktır.
Kızamıkçık bağışıklık bırakır, geçiren bir daha geçirmez.
Kızamıkçık etkeni bir virüstür, insandan insana havadan
solunum yoluyla, etraftan eller ile dokunarak bulaşır, kolay
yayılır salgınlar yapar. Hiç kızamıkçık geçirmemiş ve aşı
olmamış kişiler risk altındadır.
Kızamıkcık belirtileri nelerdir?
Virüs bulaştıktan 2 – 3 hafta sonra şikayetler ortaya çıkar.
Kuluçka süresi 2- 3 haftadır. Hastaların yarısında hiçbir
şikayet görülmez. Kızamıkçık hafif seyirli bir hastalıktır: En
sık görülen şikayetler:
Hafif ateş,
Öksürük,
Kulak arkasında ve ensede bezeler,
Yüzden başlayıp gövdeye bacaklara yayılan döküntü,
Yorgunluk, halsizlik,
Boğazda kızarıklık,
Eklem ağrıları özellikle erişkin kadın hastalarda
görülür,
Baş ağrısıdır.
Döküntüler 3. Günde solar ve kaybolmaya başlar. Hastalık
genellikle çocukluk çağında geçirilir. Hastalar şikayetler
başlamadan 1 hafta önce ve şikayetler geçtikten bir hafta
sonraya kadar öksürerek, hapşırarak virüsü etrafa yayarlar.
Çocuklar ve erişkin erkeklerde kızamıkçık hiçbir probleme
neden olmadan kendiliğinden iyileşir. Erişkin kadınlarda eklem
ağrılarına ve eklem şişmesine neden olur. Bu şikayetler 1 ay
kadar sürebilir.
Konjenital rubella sendromu ne demek?
Kızamıkçık hamilelik sırasında geçirilirse bebekte ciddi
hasara neden olur. Buna konjenital rubella sendromu denir.
Özellikle hamileliğin ilk 21 haftasında ( ilk 7 ay )
kızamıkçık geçiren annelerin bebeklerinde:
Zeka geriliği,
Beyin gelişiminde gerilik,
Sağırlık,
Körlük, katarakt,
Kemik gelişim problemleri,
Karaciğer, dalak hasarı,
Erken doğum,
Kalp anormallikleri,
Diyabet gelişme riski,
Düşük,
Ölü doğum riski çok fazla görülür.
Bu problemlerden bir kısmı çocuk doğar doğmaz fark edilir,
bazı bulgular ise 2 yaşından itibaren ortaya çıkmaya başlar.
Diyabet gibi komplikasyonlar ise orta yaşlarda çıkmaya başlar.
Kızamıkcık nasıl teşhis edilir?
Kızamıkçık klinik görünüm ve muayene bulguları ile tanınır.
Kesin teşhis kan testleri ile konur.
Kızamıkcık tedavisi:
Kızamıkçık için kesin tedavi yoktur. Şikayetleri azaltmak için
ateş düşürücü verilebilir.
Kızamıkcıktan korunma:
Kızamıkçık öksürük, hapşırık ile havaya karışarak solunum
yolundan bulaşır. Hastaların evden çıkmamaları, hastalık
şikayetleri geçtikten bir hafta sonraya dek istirahat etmeleri
gerekir. Hastaların hamilelerden özellikle uzak durmaları, el
yıkama, hijyen ve sanitasyona dikkat etmeleri gerekir.
Kızamıkçık özellikle hamilelik sırasında çocuğa çok zarar
verir. Bu nedenle üreme çağına gelmiş kızların aşılı olmaları
çok önemlidir. Kızamıkçık aşı ile önlenebilen bir hastalıktır.
Üreme çağında kızamıkçık geçirmemiş ve aşı olmamış bütün
kadınların aşı olmaları önerilir. Hamile ancak kızamıkçık
geçirmemiş ve aşı olmamış kadınların son derece dikkatli
olmaları kendini korumaları ve doğumdan sonra aşı olmaları
gerekir. Kızamıkçık aşısı canlı aşıdır, hamilelere yapılamaz.
Kızamıkçık aşısı olanların 2- 3 ay hamile kalmamaları
önerilir. Kızamıkçık aşısı kızamık ve kabakulak ile birlikte (
KKK: MMR ) ya da kızamık, kabakulak ve suçiçeiğ ile birlikte (
KKKS: MMRV) şeklinde yapılır. Aşı2 doz halinde yapılmalıdır.
İlk doz 12- 15. Aylar içinde 2. Doz ise 4-6 yaşları arasında
yapılmalıdır. Kızamıkçık aşısı olup olmadığı belli değil ise
test ile anlaşılır. Yapılmamış ise aşı yapılmalıdır.
Erişkinlere 1 ay arayla 2 doz aşılama önerilmektedir.
Referanslar:
1. Behrman RE, Kliegman R, Jenson HB. Nelson Textbook of
Pediatrics . 16th ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Company;
2000.
2. Conn HF, Rakel RE. Conns Current Therapy . 53rd ed.
Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 2001.
3. Rakel RE, Bope ET, Conn HF. Conns Current Therapy . 59th
ed. Edinburgh, UK: Elsevier Saunders; 2007.
4. Jenson HB, Nelson WE, Behrman RE, Kliegman R. Nelson
Textbook of Pediatrics . 17th ed. Philadelphia, PA: WB
Saunders Company; 2004.
5.
ynaMeds
Systematic
Literature
Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Centers for
Disease Control and Prevention. Recommended immunization
schedules for persons aged 0-18 years—United States, 2008.
6. MWR. 2008;57;Q1-Q4. Centers for Disease Control and
Prevention,
MMWR
website.
http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5701a8.htm
.
Updated January 10, 2008
KIZAMIK
Kızamık; Measles; Rubeola; Morbili;
Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir
enfeksiyon hastalığıdır.
Kızamık solunum yoluyla havadan bulaşır, tüm vücuda
yayılır.
İlk kez 7. yüzyılda tanımlanmış.
Aşı öncesi dönemde çocukluk çağının en yaygın hastalığı
idi.
Aşısı 1963 de bulundu.
Halen az gelişmiş ülkelerde sık görülür ve ölüm oranı
yüksektir.
Kızamık virüsü ısı ve ışıkta hemen ölür, insan vücudu
dışında uzun süre canlı kalamaz.
İnsandan başka canlıda hastalık yapamaz. Sadece
insandan insana bulaşır.
Kızamık virüsü:
Reservoir ( kaynak ) İnsandır.
Nezaman görülür: Kış sonu ilkbahar aylarında görülür.
Nasıl bulaşır: Solunum yoluyla havadan bulaşır.
Kime bulaşır: Bütün insanlara bulaşabilir yaş cins
ayrımı yapmaz.
Bulaşması: Döküntüler başlamadan 4 gün önce ve
döküntüler solduktan 4 gün sonraya kadar bulaşıcıdır.
Bağışıklık: 1- Aşı ile 2- hastalığı geçirerek
bağışıklık kazanılır.
Kızamık kimlerde görülür?
Kızamık tüm yaş gurubunda görülebilir,
Çocuklar özellikle aşısız çocuklar kızamık tehlikesi
altındadır,
Öğrenciler
Uluslar arası seyahat edenler
Sağlık çalışanları kızamık için risk altındadır.
Ne
zaman kızamıktan şüphelenelim?
3 günden uzun süren generalize döküntü varsa,
38,3 derecenin üstünde ateş varsa ve aşağıdakilerden en
az birtanesi
Öksürük yada burun akıntısı yada konjoktivit den en az
birtanesi var ise kızamıkdan şüphelenmek gerekir.
Kızamık virüsü nasıl bulaşır?
• Virüs solunum yoluyla havadan bulaşır.
• Boğazda çoğalarak lenf bezlerine yerleşir.
• Bulaştıktan 2 – 3 gün sonra tüm vicuda yayılır.
• Bulaştıktan 5 – 6 gün sonra tüm dokulara yerleşir ve
döküntü, ateş başlar.
Kızamık belirtileri nelerdir?
Kuluçka dönemi 10 – 12 gündür.
Hastalık üşüme, tireme ile ateşin 38,3 dereceye çıkması
ile başlar, hastada grip şikayetleri vardır, daha sonra
döküntü başlar.
Kızamıkta genellikle aşağıdakilerden biri vardır:
Konjoktivit (gözlerde kızarıklık),
Burun akıntısı,
Öksürük.
Kızamık döküntüsünün özelliği nedir?
Döküntü şikayetler başladıktan 2-4 gün sonra başlar ve
14 gün sürer.
Kızamık döküntüsü yüz ve boyundan (kulak arkası)
başlayarak kollara bacaklara doğru yayılır.
Kırmızı, ciltten hafif kabarık ve basmakla solan
döküntülerdir.
Avuç içi, ayak tabanı ve ağız içinde de döküntü
görülmesi önemlidir.
Küçük döküntüler daha sonra birleşerek büyür.
Döküntüler başladığı yerden başlayarak solar,
esmerleşir, pullanır ve kaybolur.
Kızamık tehlikeli bir hastalık mıdır?
Evet kızamık tehlikelşi bir hastalıktır. Kızamık sonrası
hastalarda aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:
İshal % 8
Orta kulak iltihabı %7
Zatürre %6
Beyin iltihabı %0,1
Hastaneye yatış %18
Ölüm %0,2
Kızamık komplikasyonu 5 yaş altı ve 20 yaş üstünde artar.
Kızamık teşhisi nasıl konur?
Kızamık teşhisi
Boğaz örneği, kan veya idrardan virüs tespiti.
Kanda kızamık antikorlarının tespiti.
Boğaz, idrar ve örneklerde PCR ile virüs tespiti
ile konur.
Günümüzde kızamık vakaları nasıl ?
Salgınlar görülmüyor.
Nadir tek tek vakalar görülüyor.
Vakalar genellikle erişkin.
Vakalar genellikle yurt dışı ve aşılamanın şüpheli
olduğu ülkelerle ilgili.
Ülkemizde 2011 Ocak ayında 2 erikin vaka görülmüştür.
Atipik kızamık ne demek?
Çok hafif seyirli, veya
Çok ağır seyirli veya
Şok tablosuyla seyreden kızamık veya
Kanamalar ile seyreden kızamık tabloları atipik kızamık
diye adlandırılır.
Kızamık aşısı:
Canlı atenüe virüs aşısıdır.
% 95 etkilidir.
Hayat boyu koruma sağlar.
2 doz yapılır.
Kızamık Kızamıkcık Kabakulak ile birlikte yapılır. (
karma aşı = MMR aşısı )
12 ay üstü ve aşılanmamış erişkinlere yapılır.
İlk doz genellikle 18. ayda
2. doz 4- 6 yaş arasında yapılır.
Kızamık aşısının yan etkisi var mı?
Kızamık aşısı en güvenilir aşılardan birisidir. Çok az yan
etkisi vardır:
Ateş 5%-15%
Döküntü 5%
Eklem şikayetleri 25%
Thrombocytopenia <1/30,000 doz da bir
Parotit nadir
Sağırlık nadir
Ansefalit <1/1,000,000 doz da bir.
Kızamık aşısı kimlere yapılmaz:
Kızamık aşısı canlı aşıdır bu nedenle hamilelere ve immün
sistemi bozuk olanlara yapılmaz:
İlk dozda kızamık aşısına karşı ağır alerjik reaksiyon
olmuş ise.
Hamilelik varsa.
İlaca veya hastalığa bağlı bağışıklık bozukluğu varsa.
Akut hastalık hali varsa kızamık aşısı yapılmaz.
Kızamık nasıl tedavi edilir?
• Kızamığın tedavisi yoktur.
• Birçok kızamık vakası yatak istirahatı ve destek tedavisi
ile düzelir.
o Destek tedavisinde ateş düşürücü ilaçlar, öksürük kesici ve
bronş açıcı ilaçlar ile vitamin A takviyesi yapılır.
Kızamığa
yapılır?
bağlı
yan
etkilerin
tedavisi
nasıl
Hastalığın düzelme döneminde tekrar ateşin çıkması yada
ateşin 4. günden itibaren halen yüksek devam etmesi,
Kuru öksüsüğün yerine balgam çıkartan dolu öksürük
başlaması ve iltihabi balgam,
Kulak ağrısı, başağrısı başlaması komplikasyon
işaretidir.
İmmun sistemi bozuk hastalarda komplikasyon riski de
fazladır.
Akciğer tutulumu: zatüre, bronşit,
Orta kulak iltihabı,
Sinüzit,
Beyin tutulumu : ansefalit, Kızamık hastalığının
komplikasyonlarıdır.
Kızamık komplikasyonlarının tedavisinde antibiyotik
gerekebilir. Yukarıdaki şikayetlerin varlığında hastanın
doktora götürülmesi gerekir.
Kızamık aşı ile önlenebilen bir hastalıktır.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/
2. National Foundation for Infectious Disease
http://www.nfid.org/
3. Caring for Kids
http://www.caringforkids.cps.ca/
4. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca/
5. Bellini WJ, Rota JS, Lowe LE, et al. Subacute sclerosing
panencephalitis: more cases of this fatal disease are
prevented by measles immunization than was previously
recognized. J Infect Dis . 2005 Nov 15;192(10):1686-93.
6. Berkow R. The Merck Manual of Medical Information . 17th
ed. New York, NY: Simon and Schuster, Inc; 2000.
7. Glickman-Simon R. Measles vaccine. EBSCO Health Library
website.
:
http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81 .
Updated February 2008. July 22, 2008.
8. Kassianos G. Vaccination for tomorrow: the need to improve
immunisation rates. J Fam Health Care . 2010;20(1):13-6.
9. Peter G, Gardner P. Standards for immunization practice for
vaccines in children and adults. Infect Dis Clin North Am .
2001;15:9-19.
10. Red Book: 2003 Report of the Committee on Infectious
Diseases . 26th ed. Washington, DC: American Academy of
Pediatrics; 2003.
KIL KURDU
Oksiyür; Pinworm;
Kıl kurdu ( Oksiyür, Pinworm ) sebebi Enterobius vermicularis
adında küçük bir parazittir. Kıl kurdu adından da anlaşılacağı
gibi birkaç santim boyunda ince parazitlerdir. Temas ile
bulaşırlar ve bağırsağa yerleşirler. Dişi parazitler gece
bağırsaktan çıkarak anüs etrafına yumurta bırakırlar.
Yumurtalar temas ile etrafa bulaşır. Yumurtalar dış ortama
dayanıklıdır, uzun süre canlı kalır. Yumurtalarla temas eden
insanların ellerini ağızlarına götürmeleri ile bulaşır. Kötü
hijyen koşulları, kötü sanitasyon, el yıkama alışkanlığının
olmaması, aynı yatağı, koltuğu paylaşma, elbise paylaşma,
bulaşmayı arttırır. Yuva, kreş, huzur evi, yurtlarda sık
görülür. Ağız yoluyla bulaşan yumurtalar bağırsakta açılarak
1- 2 ayda parazit haline döner.
Kılkurdu belirtileri nelerdir?
Kılkurdu nadiren ciddi şikayetlere neden olur. Hastaların
genellikle hiç şikayetleri olmaz ve paraziti dışkılarında
gördükleri için doktora giderler. En çok şikayet çocuk
hastalarda olur çocuklarda:
Makat bölgesinde kaşıntı, tahriş,
Gece huzursuzluğu,
Alerjik reaksiyonlar sık görülür.
Kıl kurdu hazımsızlık, gaz, karında şişlik, bulantı, ağızda
aşırı salya, iştahsızlığa neden olabilir. Çok nadiren
apandisit, kronik salpenjit, Pelvik iltihabi hastalık,
peritonit, hepatit ve bağırsaklarda ülseratif lezyonlara neden
olabilir.
Kılkurdu nasıl teşhis edilir?
Kılkurdu dışkıda parazitin görülmesi ile teşhis edilir.
Özellikle gece makat kaşıntısı olan çocuklarda kıl kurdundan
şüphelenilmelidir. Parazit dışkıda çıplak gözle görülebilir,
birkaç santim boyunda ince bir parazittir. Parazitin
yumurtaları ancak mikroskopla görülebilir. Parazitin
yumurtaları dışkıda görülmez. Sabah hastanın makat bölgesine
yapıştırılan seloteyp incelenerek konur. Seloteyp makata
yapıştırılmadan önce makat temizliği yapılmamalıdır. Tek bir
inceleme ile teşhis koymak zordur testleri birkaç kez
tekrarlamak gerekir. Oksitür teşhisi dışkı tahlili ile konmaz.
Selofan bant testi yapmak gerekir.
Kılkurdu tedavisi:
Kılkurdu ilaçlarının tüm ailecek kullanılması gerekir. Kıl
kurdu kolayca tekrarlar. Aile bireylerinin hepsinin aynı anda
tedavi alması ve ortam temizliği gerekir. Ağızdan tek seferde
alınacak ilaç ile tedavi mümkündür. Tedavinin 2 hafta sonra
tekrarı gerekir. Günlük iç çamaşır değiştirmek, sabah perianal
banyo, yatak çarşafları ve koltuk örülerinin sık sık
değiştirilmesi aile içi
tekrarlamasını azaltır.
bulaşmayı
ve
kıl
kurdunun
Referans
1. Dent AE, Kazura JW. Enterobiasis (Enterobius Vermicularis).
In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds.
Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders Elsevier; 2007:chap 291
KAWASAKİ HASTALIĞI
Kawasaki Sendromu; Mukokütanöz Lenf Nodu Sendromu;
Kawasaki hastalığı sebebi bilinmeyen ateşli çocukluk çağı
hastalığıdır. Nadiren ölümcül olur. Hastalık yüksek ateş,
boğazda ve dudaklarda şişlik, lenf bezlerinde şişme, el ve
ayaklarda soyulmalar ve eklem ağrıları ile seyreder. Hastalığı
viral bir enfeksiyonun başlattığı iddia edilmiş ancak
gösterilememiştir. Hastalığın gelişiminde genetik yatkınlık
olduğu düşünülmektedir.
Temel olarak otoimmün bir hastalıktır yani vücut sebebi
bilinmeyen bir nedenle kendi dokularına saldırır. Özellikle
kan damarları, ağız içi boğaz gibi mukozalara, eklemlere
saldırarak iltihaplanmaya neden olur. Lenf bezleri şişer boğaz
şişer, eklemler şişer, damarlarda iltihaplar gelişir.
Kawasaki hastalığı bulaşıcı değildir. Çocuklar hastalığı
birbirlerine bulaştıramazlar. Kawasaki başkasından kapılmaz.
Hastalık genellikle kendi kendine geriler ve iz bırakmadan
iyileşir. Nadir durumlarda hastalık kalbi ve kalp damarlarını
tutar ve damar iltihaplanması, damarlarda balonlaşmaya (
koroner anevrizma ) neden olur. Kalp kasında iltihap (
inflamasyon ) hali vardır. Kalp yetmezliğine neden olabilir.
Kawasaki hastalığı kalp damarlarında tıkanma ve daralmaya yol
açarsa kalp krizi, enfarktüs, kalp ağrıları ve kalp yetmezliği
ile kalıcı kalp şikayetlerine ve çocuğun hayatına mal
olabilir. Tedavi edilmeyen Kawasaki hastalarında kalp tutulumu
%20 ila 25 arasında değişir bu çocuklardan %1 i hayatını
kaybeder. Tedavi ile ölüm oranı %0.01 e kadar düşürülmektedir.
Bu nedenle Kawasaki hastalığının erken teşhis ve tedavisi çok
önemlidir.
Hastalık ilk kez Japon Doktor Tomisaku Kawasaki tarafından
1967 de tanımlandığı için bu adı almıştır.
Kawasaki hastalığı kimlerde görülür?
Kawasaki hastalığı aşağıdaki durumlarda daha sık görülür:
Yaş:
Hastalık Beş yaş altı çocuklarda görülür;
En sık 2 yaş civarında görülür,
8 yaş üstü çok nadir görülür, erişkinlerde
görülmez;
Erkeklerde kızlardan daha sık görülür;
Asyalılarda daha sık görülür;
Kış ve erken ilkbaharda sık görülür.
Hastalığın bu özellikleri akla mikrobik ve bulaşıcı
hastalıkalr ile ilişkisi olduğunu getirmekte ancak bugüne den
Kawasaki hastalığından sorumlu bir mikrop bulunamamıştır.
Kawasaki hastalığının belirtileri nelerdir ?
Hastalık başlangıçta diğer gribal şikayetlere benzer. En sık
görülen şikayetler :
Yüksek ateş, ateş ortalama 10 gün sürer, 40 dereceyi
bulan yüksek ateş görülür.
Döküntü: yama şeklinde daha çok göğüs bölgesine
görülür,
Eller ve ayaklarda şişme, kızarma ve daha sonra
soyulma,
Eklemlerde şişme ağrı artrit ( artrit ilerleyebilir),
eklemler simetrik olarak tutulur,
Gözlerde kızarıklık ( konjoktivit ) ,
Boyun lenf bezlerinde şişme,
Boğaz, ağız ve dudaklarda şişme kızarma, yutma zorluğu,
boğaz ağrısı ve boğukluk,
Çilek dili sarı beyaz dil üstünde kırmızı noktalar
görülür, yada dil kırmızı şiş ve ödemlidir.
İshal görülür,
Çocukta huzursuzluk vardır.
Kawasaki hastalığı nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardım eder.
Kawasaki hastalığına özle bir test yoktur. Muayene bulguları
teşhis koydurur.
Beş gün süren yüksek ateş ve aşağıdakilerden dört
tanesi teşhis koydurur:
Konjoktivit ( gözlerde kızarma ),
Boğaz, dil ve dudaklarda şişme kızarma,
El ve ayak derisinde ( döküntü, kızarıklık, ödem
yada soyulma ) ,
Gövdede döküntü,
Boyun lenf bezlerinde şişme.
Ayrıca kan ve idrar tahlilleri ile inflamasyonun varlığı
gösterilir:
Tam kan sayımı:
Anemi görülebilir
İltihap hücreleri artmıştır,
Trombositoz görülür,
Sedimantasyon yükselir,
CRP yükselir,
Karaciğer enzimleri yükselir,
Albümin düşer.
Ayrıca hastalığın kalp ve damarlarda yarattığı
komplikasyonları izlemek amacı ile :
EKG ( elektrokardiyogram) : kalp elektrosu
çekilerek ritim, kalp yetmezliği ve kalp krizi
bulguları izlenir.
EKO KARDİOGRAFİ : İle koroner arterlerin tutulup
tutulmadığına,
anevrizma
varlığına,
kalp
yetmezliği olup olmadığına bakılır.
Kawasaki hastalığı nasıl tedavi edilir?
Tedavinin amacı Kawasaki hastalığına bağlı kalp damarlarının
tutulumunu engellemektir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa
komplikasyonları önlemek o derece başarılı olur. Kawasaki
tedavisinde birçok ilaç kullanılır.
Aspirin: Yüksek doz aspirin verilerek:
Kanın pıhtılaşması engellenir,
Ateş düşürülür,
Artrit ve eklem iltihabı geriler,
Döküntüler solar.
Ancak viral çocukluk hastalıklarında aspirin kullanımı
karaciğere zararlı olduğundan teşhisten emin olmak gerekir.
Gamma globülin verilir: Kawasaki hastalığının erken
dönemlerinde gama globülin verilmesi koroner arterlerin
inflamasyonu nu ve komplikasyonların gelişmesini önler.
Plazmaferez yapılır: kanın içindeki sıvı kısmın ve bir
kısım proteinlerin alınması dır. Kawasaki hastalığı
temelde otoimmün bir hastalıktır. Yani vücut kendi
dokularına saldırır. Bu saldırıda kullanılan proteinler
plazmaferez ile alınırsa iltihap ta azalır. Tedavi
prensibi buna dayanır.
Kawasaki hastalığı tehlikeli midir?
Kawasaki hastalığı kalp damarlarını tuttuğundan en tehlikeli
komplikasyonlar damar tıkanması veya daralması sonucu ortaya
çıkar. Kalp krizi, kalp yetmezliği ve kalp ağrıları ortaya
çıkabilir. Bu komplikasyonlar sonucu tedavi edilmeyen
çocukların % 1i hayatını kaybeder. % 20 – 25 inde koroner
hasar kalır. Tedavi ile bu oran %0.01 e kadar geriler. Bu
nedenle Kawasaki hastalığının erken teşhisi ve tedavisi çok
önemlidir.
Kawasaki hastalığından korunma:
Kawasaki hastalığı mikrobik bulaşıcı bir hastalık değildir.
Hastalıktan bilinen bir korunma yolu yoktur. Erken teşhis çok
önemlidir. Hastalığın komplikasyonlarından korunmak erken
teşhis ve tedaviye bağlıdır.
Referanslar:
1- American Heart Association
http://www.americanheart.org/
2- Kawasaki Disease Foundation
http://www.kdfoundation.org/
3- Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/
4- Heart and Stroke Foundation of Canada
http://ww2.heartandstroke.ca/
5- American Academy of Family Physicians. Kawasaki diseases.
Family
Doctor.org
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/440.xml?printxml .
6- American Heart Association. Ask the pediatric
cardiologist—Kawasaki disease. American Heart Association
website.
Available
at:
http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=300207
9 .
7- American
Heart
Association.
Kawasaki
disease:
complications, treatment, and prevention. American Heart
Association
website.
Available
at:
http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=985 .
8- American Heart Association. What is Kawasaki disease?
American Heart Association website. Available at:
http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=303199
2 .
9- DynaMed Editorial Team. Kawasaki disease. EBSCO DynaMed
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated July 13,
2010.
10- Newburger JW, Takahashi M, Gerber MA, et al. AHA
scientific statement: diagnosis, treatment, and long-term
management
of
Kawasaki
Disease.
Circulation
.
2004;110:2747-2771.
11- Taubert KA, Shulman ST. Cardiovascular medicine: Kawasaki
disease. Am Fam Physician . 1999;59(11
KANDİDA VAJİNİTİ
Kandida Vajiniti; Vajinit; Kandideal vulvovajinit;
monilyal vajinit; vulvovajinal kandidiyazis;
monilial vajinit; Vaginal Candidiasis; Candida
Vulvovaginitis; Yeast Infection; Monilial
Vulvovaginitis; Vulvovaginal Candidiasis; VVC;
Kandida cinsi mantarlar ile meydana gelen vajinal enfeksiyon
hastalığıdır. Normalde vajinada bulunan kandida cinsi
mantarının aşırı çoğalması ile oluşur.
Kandida vajiniti neden olur?
Vajina florasında Candida mantarı ile diğer bakteriler belli
bir oranda dengede bulunurlar. Dengeyi bozan etkenler bu
mikroplardan birinin aşırı çoğalmasına neden olursa vajinit
meydana gelir. Kandida her insanın bağırsak vajen ve ağız
florasında bulunur.
Bakteriler ölürse mantar çoğalır ve kandida vajinit olur.
Mantarlar ölürse bakteriyel vajinit olur. Kandida vajiniti sık
görülür. Kadınların %75 i hayatlarında en az bir kez kandida
vajiniti olur. Erkeklerde nadiren peniste kaşıntılı döküntü
olabilir. Cinsel yolla bulaşabilir.
Aşağıdaki durumlar kandida vajiniti riskini arttırır.
Hormonal değişiklikler;
Doğum kontrol hapları,
Hamilelik,
Menopoz,
Antibiyotik kullanımı,
Diyabet,
İmmün sistemin bozulması,
Kanser tedavisi,
Kemoterapi,
Steroid kullanımı,
Radyoterapi,
Genital bölgenin aşırı temizlenmesi,
Vajinal duş,
Travmatik cinsel ilişki,
Deodorantlı tamponlar,
Köpük banyoları,
Sıkı ve sentetik giysiler kandida vajiniti riskini
arttırır.
Kandida vajiniti belirtileri nelerdir?
Kandida vajiniti
Vajinal kaşıntı,
Kesik süt gibi beyaz, katı, kokusuz vajinal akıntı,
Vajinal hassasiyet, irritasyon ve yanma,
Vajen etrafında kızarıklık ,
İdrar yaparken yanma,
Cinsel ilişki sırasında ağrı ve acı hissine neden olur,
şikayetler gece, sıcak havalarda ve adet öncesinde
artar.
Kandida vajiniti nasıl teşhis edilir?
Hastalık vajinal kültür ile teşhis edilir. Bakteriyel vajinit
ve diğer vajinit etkenleri de aynı şikayetleri yapar. Teşhis
kültür ile konur. Her vajinal akıntının doktor tarafından
değerlendirilmesi gerekir.
Kandida vajiniti tedavisi :
Altta yatan sebep var ise ortadan kaldırılmalıdır. Kandida
vajiniti tedavisinde mantar ilaçları kullanılır. Tablet, krem,
yada suppozituar şeklinde ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar 1
günlük, 3 günlük, bir haftalık dozlarda olabilir. Hamile
hastaların bu ilaçları doktor kontrolünde almaları gerekir.
Tekrarlayan vakalarda ve tedaviye dirençli vakalarda eşler de
incelenmeli ve kültür sonuçlarına göre hareket edilmelidir.
Kandida vajinitinden korunmak mümkün mü?
Kandida vajinitinden korunmak için :
Deniz, havuz, banyodan sonra genital bölgenin iyi
kurulanması,
Mayo vb. ıslak giysilerin beklemeden değiştirlmesi,
Pamuklu iç çamaşırların tercih edilmesi,
Sıkı ve sentetik giysilerden kaçınılması, vajinal duş
yapılmaması,
Genital bölgenin aşırı temizliğinden kaçınılması,
Diyabet var ise iyi kontrol edilmesi,
Köpük banyosu, parfüm, genital sprey, kokulu sabun vb.
irritan maddelerden kaçınılması,
Antibiyotiklerin gereksiz kullanılmaması önerilir.
Referanslar:
1. Nviriesy P. Vulvovaginal candidiasis and bacterial
vaginosis. Infect Dis Clin North Am, 2008;22:637-652.
2. Eckert LO, Lentz GM. Infections of the lower genital tract:
vulva, vagina, cervix, toxic shock syndrome, HIV infections.
In: Katz VL, Lentz GM, Lobo RA, Gershenson DM, eds.
Comprehensive Gynecology. 5th ed. Philadelphia, PA: Mosby
Elsevier; 2007:chap 22.
3. Candida vulvovaginitis. EBSCO DynaMed website. Available
at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php.
Updated
December 2008. Accessed January 19, 2008.
4. Vaginal infection. EBSCO Natural and Alternative Treatments
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?mar…ID=15topicID=114.
Updated November 2008. Accessed January 19, 2008.
5. Vaginal yeast infection. National Institute of Allergy and
Infectious
Diseases
website.
Available
at:
http://www3.niaid.nih.gov/healthscience/healthtopics/vaginalYe
astIn…tion/default.htm. Accessed July 11, 2008.
6. Vaginal yeast infections. American Academy of Family
Physicians
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/online/famdocen/home/women/reproducti…
vaginal/206.html. Published September 2000. Updated May 2008.
Accessed July 11, 2008.
7. Yeast infections. National Library of Medicine, Medline
Plus
website.
Available
at:
http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/imagepages/17141.htm.
Updated June 6, 2008