uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
EKONOMİ BAKANLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Mayıs 2017
TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2017 Yılı Mart Ayı Gelişmeleri
1
-2017 Yılı Ocak-Mart Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2017 Yılı Mart Ayı Gelişmeleri
5
-2017 Yılı Ocak-Mart Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Tablo-2:
Tablo-3:
Tablo-4:
Tablo-5:
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2017 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2017Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 2017 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2016-2017 Mart)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2016-2017)
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2016-2017)
1
2
2
3
4
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2016-2017 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2016-2017)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere
Göre Dağılımı - (2016-2017)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2016-2017)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20162017)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20162017)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2017
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı - (2016 – 2017)
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2012
– 2017 Mart)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1
2017 Yılı Mart Ayı Gelişmeleri
2017 Yılı Mart ayında 1,6 milyar ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan yatırım girişi
(fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2017 Aylık*
(Milyon $)
Şubat
Ocak
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Mart
693
544
1.566
Sermaye
280
203
1.106
Yatırım
280
231
1.187
Tasfiye
0
28
81
42
24
87
371
317
373
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T .C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade
edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T .C.Merkez Bankası
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
1
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2017 Mart ayında
1,2 milyar ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre
Dağılımı (2017 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Şubat
Ocak
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve YarıMotorlu
, Römork
Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
0
93
47
4
0
11
1
3
1
27
10
17
36
0
3
51
4
3
16
280
Mart
0
58
115
13
18
3
0
0
1
80
11
3
4
5
10
5
1
2
17
231
1
72
51
1
0
4
20
4
1
21
68
16
28
0
1
934
2
5
9
1.187
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
1,2 milyar dolar olan nakit sermaye girişinin; 1 milyar dolarlık bölümü AB ülkeleri
kaynaklıdır (Tablo-3).
Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye
Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2017 Aylık
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak
Şubat
Mart
137
25
141
26
1.023
9
2
0
66
0
2
42
26
0
5
15
0
97
84
4
80
13
0
280
53
6
23
10
6
17
2
0
11
0
0
77
62
12
50
15
0
231
40
0
17
13
9
935
1
19
6
12
0
126
87
22
65
39
0
1.187
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
2
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2017 yılı Ocak-Mart Dönemi Gelişmeleri
2017 yılı Ocak-Mart döneminde net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 2,8
milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo - 4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2017 yılında
toplam 1,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2016 -2017/Mart)*
(Milyon $)
Ocak-Mart
2016
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
(Net Yükümlülük Oluşumu)
Sermaye
Yatırım
Tasfiye
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
%Değişim
2017
2.752
2.803
1,9
1.114
1.188
74
570
1.068
1.589
1.698
109
153
1.061
42,6
42,9
47,3
-73,2
-0,7
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T .C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T .C.Merkez Bankası
3
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2017 yılı Ocak-Mart döneminde 1,7 milyar ABD Doları olan uluslararası doğrudan yatırım
girişinin 990 milyon doları mali aracı kuruluşların faaliyetleri sektöründen, 223 milyon doları ise
madencilik sektöründen kaynaklanmıştır (Tablo 5).
Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin
Sektörlere Göre Dağılımı (2016-2017/Mart)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak-Mart
2016
2017
Tarım, Avcılık , Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
8
7
300
1
223
213
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve YarıRömork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
104
14
62
18
12
18
18
18
21
7
10
3
80
235
48
61
46
127
89
13
212
42
1.188
128
89
36
68
5
14
990
7
10
42
1.698
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
2017 yılı Ocak-Mart döneminde nakit sermaye girişinin % 76,6’sı AB ülkeleri kaynaklıdır
(Tablo 6).
Tablo 6- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye
Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı (2016-2017/Mart)
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak-Mart
2016
837
40
239
2
299
126
35
96
10
0
51
0
0
285
214
89
124
71
5
1.188
2017
1.301
60
95
6
106
23
17
994
29
19
22
27
0
300
233
38
195
67
0
1.698
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
4
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2
2017 Yılı Mart Ayı Gelişmeleri
2017 Yılı Mart ayında 422 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 11 adet
yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2016-2017 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2016
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
Yeni
551
515
507
480
489
487
257
415
311
431
481
353
5.277
İştirak
18
10
19
13
21
18
16
19
15
9
27
20
205
Şube
Toplam
575
532
533
503
529
511
282
437
332
445
516
386
5.581
6
7
7
10
19
6
9
3
6
5
8
13
99
Yeni
411
451
417
---------1.279
2017/Mart
İştirak
Şube
17
6
14
5
11
5
------------------42
16
Toplam
434
470
433
---------1.337
% Değişim
-24,5
-11,7
-18,8
-----------
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2017 yılı Ocak-Mart Dönemi Gelişmeleri
2017 Yılı Mart ayı sonu itibariyle 1295 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 42 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler (2016 - 2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Mart
2016
Yeni
% Değişim
2017
1.573
1.279
-18,7
İştirak
47
42
-10,6
Şube
20
16
-20,0
1.640
1.337
-18,5
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle
değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir.
2
5
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2017 yılı Ocak-Mart döneminde; 1.337 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve
perakende ticaret sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile inşaat
sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9).
2017 yılı Ocak-Mart döneminde kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 26 adet
uluslararası sermayeli şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştiraki gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin
10 adedi toptan ve perakende ticaret sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2016-2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
2016
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
200.000$ 500.000$
57
14
293
10
51
21
15
11
185
96
389
1.796
118
446
7
770
230
17
2
92
2
16
6
4
6
58
20
124
480
14
90
5
121
46
4
3
21
0
2
1
2
0
16
7
28
71
2
16
1
22
10
4.216
1.011
185
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
6
2017/Mart
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
4
2
17
0
1
1
2
1
12
13
16
55
2
16
6
24
14
82
21
423
12
70
29
23
18
271
136
557
2.402
136
568
19
937
300
11
4
48
1
3
2
3
0
39
20
91
445
32
94
5
201
63
3
0
14
1
1
3
0
0
9
4
34
133
2
19
1
26
10
3
0
4
0
0
1
0
0
3
1
5
25
0
5
0
6
2
1
0
3
0
0
0
0
0
3
3
5
10
0
0
1
3
0
18
4
69
2
4
6
3
0
54
28
135
613
34
118
7
236
75
169
5.581
1.014
246
51
26
1.337
>500.000$
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2017 yılı Ocak-Mart döneminde kurulan 1.337 adet uluslararası sermayeli şirketin 830 adedi
Yakın ve Ortadoğu ülkeleri, 210 adedi AB ülkeleri, 88 adedi ise kuzey Afrika ülkeleri ortaklı
şirketlerdir (Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı (2016 - 2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
2016
Ülkeler
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
<50.000$
50.000$ 200.000$
882
321
86
71
44
360
218
251
58
114
82
32
9
2.344
312
28
4.216
123
48
18
9
9
39
35
62
10
20
14
6
4
718
35
4
1.011
2017/Mart
200.000$>500.000$
500.000$
46
14
3
7
6
16
14
15
1
6
3
3
0
86
17
0
185
69
17
18
7
5
22
7
5
1
7
7
0
3
56
16
5
169
Toplam
1.120
400
125
94
64
437
274
333
70
147
106
41
16
3.204
380
37
5.581
<50.000$
158
51
19
14
5
69
70
73
12
23
17
6
1
605
69
3
1.014
50.000$ 200.000$
32
9
4
4
1
14
5
14
1
3
1
2
1
180
9
1
246
200.000$>500.000$
500.000$
11
4
3
0
0
4
2
1
0
0
0
0
0
35
2
0
51
9
4
3
0
0
2
2
0
0
1
1
0
0
10
4
0
26
Toplam
210
68
29
18
6
89
79
88
13
27
19
8
2
830
84
4
1.337
Geçici Veriler , Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2017 Yılı Mart ayı sonu itibariyle 47.773 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 6.720 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 54.493 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
( Şirket Sayısı)
Yıl
1954-2011 ( Birikimli )
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
23.235
5272
737
29.244
2012
3.595
569
87
4.251
2013
3.480
205
93
3.778
2014
4.420
205
78
4.703
2015
5.292
222
85
5.599
2016
5.277
205
99
5.581
2017/Mart
1.279
42
16
1.337
46.578
6.720
1.195
54.493
Genel Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
7
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
54.493 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı ve gıda ürünleri,
içecek ve tütün imalatı izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı (2016 - 2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Mart
Sektörler
2016
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
25
8
129
2
21
9
11
9
77
31
163
723
45
162
8
277
69
1.640
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
8
1954-2017/Mart
2017
Toplam
18
4
69
2
4
6
3
54
28
135
613
34
118
7
236
75
1.337
774
737
6.696
577
683
714
544
323
3.855
1.440
4.912
20.228
2.333
5.279
426
8.861
2.807
54.493
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
54.493 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 21.961 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.944 adet şirket ile birinci sırayı
alırken, Almanya’yı İngiltere (3.011 adet) ve Hollanda (2.737 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
(2016-2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
Ocak- Mart
1954-2017/Mart
Ülkeler
2016
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
2017
309
125
28
23
17
116
82
92
34
23
11
9
994
109
21
3
85
11
1.640
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
9
Toplam
210
68
29
18
6
89
79
101
27
19
8
2
830
84
15
5
64
4
1.337
21.961
6.944
2.737
3.011
1.382
7.887
5.054
2.164
2.130
1.755
375
259
18.514
3.896
857
297
2.742
515
54.493
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
54.493 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin
33.116 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (5.027 adet), Ankara
(2.972 adet) ve İzmir (2.446 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin
Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl)
İl
Şirket Sayısı
(1954-2017/Mart)
İSTANBUL
33.116
ANTALYA
5.027
ANKARA
2.972
İZMİR
2.446
MERSİN
1.784
MUĞLA
1.618
GAZİANTEP
1.292
HATAY
793
BURSA
677
AYDIN
659
Diğer İller
4.109
Toplam
54.493
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 33.116 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve
perakende ticaret (12.807 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (5.675 adet) ve
imalat sanayi (4.062 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı
(1954-2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Toplam
İstanbul
Antalya
Ankara
İzmir
Muğla
231
324
4.062
282
475
480
328
136
2.361
858
2.495
12.807
979
3.389
367
5.675
1.929
33.116
139
34
291
60
29
39
45
21
256
69
777
1.045
653
659
10
1.099
251
5.027
34
131
345
28
11
25
39
11
231
239
323
908
90
156
16
490
240
2.972
88
62
450
39
8
29
13
2
200
96
183
887
82
182
11
291
114
2.446
46
21
164
25
13
19
13
10
84
14
143
996
35
183
0
150
32
1.784
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
10
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri3
2017 Mart ayında Ekonomi Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesi düzenlenen 33 adet
proje kapsamında yaklaşık 800 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür.
Böylece 2017 yılında belgelendirilen yatırım projesi sayısı 73 adede, belge kapsamındaki
yatırımların tutarı ise 1,6 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16).
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri 2017 Aylık
Şubat
Ocak
Belge Adedi
18
22
33
517,0
274,1
800,5
1.931,0
1.008,4
2.940,0
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
Mart
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
73 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 51 adedi imalat, 11 adedi hizmetler ve 11 adedi elektrik,
gaz ve su sektörlerinde düzenlenmiştir.
3
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)*
(Milyon $)
2012
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
2013
2014
2015
2016
Ocak- Mart
2016
2017
13.628
12.896
12.828
17.550
12.302
2.752
2.803
Sermaye
10.128
9.322
8.370
11.710
6.279
1.114
1.589
Yatırım
10.761
9.890
8.631
12.074
6.888
1.188
1.698
Tasfiye
633
568
261
364
609
74
109
864
525
137
1.684
2.133
570
153
2.636
3.049
4.321
4.156
3.890
1.068
1.061
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Ocak- Mart
2012
2013
2014
2015
2016
2016
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
43
47
61
31
188
717
382
207
4.519
2.209
2.742
4.225
2.201
400
451
Tekstil Ürünleri İmalatı
376
60
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
579
272
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
26
2017
8
1
7
223
1.711
300
213
983
586
104
18
137
433
36
14
18
491
340
287
62
18
216
32
5
4
34
23
18
21
143
607
926
142
223
12
7
121
97
78
147
62
10
3
1.067
768
655
2.146
494
80
128
773
1.831
1.134
1.340
742
235
89
1.427
178
232
106
308
48
36
221
379
1.136
598
602
61
68
16
59
24
11
235
46
5
130
364
594
1.524
544
127
14
2.084
3.415
1.470
3.516
1.705
89
990
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
174
128
252
171
277
13
7
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
546
106
204
58
273
212
10
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
640
457
400
287
249
42
42
10.761
9.890
8.631
12.074
6.888
1.188
1.698
ElektrikliKara
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve Yarı-Römork
Motorlu
, Römork
İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak- Mart
2012
7.305
491
1.519
86
1.381
2.044
154
1.630
622
0
439
32
20
2.337
1.593
940
653
744
6
10.761
2013
5.296
1.970
667
217
918
300
148
1.076
1.128
221
326
16
1
2.899
2.286
880
1.406
613
3
9.890
2014
5.328
606
31
286
2.022
1.051
488
844
1.041
42
334
0
0
1.886
1.336
364
954
550
0
8.631
2015
7.014
355
80
164
1.184
585
180
4.466
966
0
1.619
0
11
2.464
1.317
460
850
1.147
0
12.074
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
15
2016
3.778
430
361
88
955
950
79
915
614
0
390
66
2
2.009
1.252
445
804
757
29
6.888
2016
2017
837
40
239
2
299
126
35
96
10
0
51
0
0
285
214
89
124
71
5
1.188
1.301
60
95
6
106
23
17
994
29
19
22
27
0
300
233
38
195
67
0
1.698
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2016 - 2017/Mart)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul
Kiralama
veve
İş Kişisel
Faaliyetleri
Diğer Toplumsal,
Sosyal
Hizmet
Faaliyetleri
Toplam
2016
2017/Mart
Yeni
İştirak
Şube
77
19
408
12
69
29
22
18
258
124
542
2.252
136
538
15
888
278
4
2
10
0
1
0
0
0
9
9
8
102
0
24
4
26
16
1
0
5
0
0
0
1
0
4
3
7
48
0
6
0
23
6
5.277
205
99
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
16
Yeni
İştirak
Şube
82
21
423
12
70
29
23
18
271
136
557
2.402
136
568
19
937
300
16
3
68
2
4
6
3
0
53
26
130
583
34
114
6
230
69
2
1
1
0
0
0
0
0
1
1
5
21
0
4
0
5
2
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
9
0
0
1
1
4
18
4
69
2
4
6
3
0
54
28
135
613
34
118
7
236
75
5.581
1.279
42
16
1.337
Toplam
Toplam
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Ocak- Mart
1954-2011
2012
2013
2014
2015
2016
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
19542017/Mart
2016
2017
Toplam
465
626
4.711
499
468
520
397
252
2.575
666
2.729
9.123
1.773
2.666
318
4.678
1.489
53
19
324
20
19
37
28
12
208
149
335
1.885
93
438
28
693
234
39
24
323
16
18
37
28
11
213
141
305
1.636
83
393
25
639
170
70
17
382
13
40
49
37
10
233
141
359
2.169
101
505
12
715
232
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
492
2.400
113
591
17
963
307
82
21
423
12
70
29
23
18
271
136
557
2.402
136
568
19
937
300
25
8
129
2
21
9
11
9
77
31
163
723
45
162
8
277
69
18
4
69
2
4
6
3
0
54
28
135
613
34
118
7
236
75
774
737
6.696
577
683
714
544
323
3.855
1.440
4.912
20.228
2.333
5.279
426
8.861
2.807
29.244
4.251
3.778
4.703
5.599
5.581
1.640
1.337
54.493
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
17
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
1954-2011
Ocak- Mart
2012
2013
2014
2015
2016
2016
( Birikimli )
AB Ülkeleri (27)
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
15.151
4.768
1.959
2.276
910
5.238
3.270
606
1.407
1.194
213
159
6.213
2.109
441
184
1.484
329
29.244
1.536
483
173
171
107
602
418
151
150
113
37
18
1.636
303
55
29
219
39
4.251
1.351
415
157
163
103
513
341
207
135
106
29
24
1.372
317
71
29
217
31
3.778
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
18
1.308
376
143
137
101
551
321
306
112
92
20
17
2.268
326
96
25
205
45
4.703
1.285
434
151
152
91
457
351
390
152
125
27
23
2.991
377
95
14
268
30
5.599
1.120
400
125
94
64
437
274
403
147
106
41
16
3.204
380
84
11
285
37
5.581
309
125
28
23
17
116
82
92
34
23
11
9
994
109
21
3
85
11
1.640
2017
210
68
29
18
6
89
79
101
27
19
8
2
830
84
15
5
64
4
1.337
19542017/Mart
Toplam
21.961
6.944
2.737
3.011
1.382
7.887
5.054
2.164
2.130
1.755
375
259
18.514
3.896
857
297
2.742
515
54.493
Mayıs 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2012-2017/Mart)
2012
Belge Adedi
2013
2014
2015
2016
2017/Mart
221
233
257
226
222
73
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
4.493,0
7.967,9
5.555,9
12.464,3
10.148,6
1.591,6
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
8.089,2
15.200,4
12.039,7
33.976,4
30.709,7
5.879,4
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
19