TBMM B: 50 kanununda önemli düzenlemeler yapılmasıyla, vergi

T. B. M. M.
23 * 12 . 1986
B : 50
kanununda önemli düzenlemeler yapılmasıyla, vergi
sistemimiz basit ve kolay anlaşılır bir hale getirilmiş­
tir. Yapılan bu kanunî düzenlemeler doğrultusunda,
yaygın ve yoğun vergi denetimine ağırlık verilmesi,
vergi dairesi personelinin ve mükelleflerin eğitilmesi,
televizyonda «1 dakika» spotlarının yayınlanması,
helge üzerinde işlerlik kazandırılması, idare olarak
verginin tahsiline büyük ağırlık verilmesi, vergi idare­
sinde hızla otomasyona geçilmesi, gerek yaygın ve ge­
rek yoğun denetim, gerek otomasyon için yeni per­
sonel alınması, güleryüzlü bir vergi idaresinin oluş­
turulması gibi idarî tedbirlere de büyük ağırlık veril­
miştir.
iBilgi işlem merkezinin, amaçlanan fonksiyonları­
nı yerine getirebileceği, ihtiyacı karşılayacak bir bina­
ya kavuşturulması için, müstakil bir bilgi işlem mer­
kezi de faaliyete geçirilmiştir. İstanbul'da, bölge bilgi
âışlem merkezi binasıyla otomasyona geçirilecek vergi
dairelerinin, otomasyon uygulamasına elverişli bir
hale getirilmesi konusundaki çalışmaların bitirilerek,
Mart 1987'den itibaren istanbul'da otomasyon uygu­
lamasına tam olarak geçileceği tarafımızdan öğrenil­
miştir. Bu arada, • İzmir Defterdarlığına bağlı vergi
dairelerinin otomasyonu ve İzmir bölge işlem merke­
zinin kurulmasıyla ilgili çalışmaların da tamamlan­
mak üzere olduğunu öğrenmiş bulunuyoruz.
Sayın milletvekilleri, 1986 yılında yapılan önemli
kanun değişikliklerinden de kısaca bahsetmek istiyo­
rum. Eğitim, öğretim ve sağlık işletmelerinin teşviki
amacıyla, bu tür işyerlerini işletenlerin kazançları, iş­
yerinin işletmeye açıldığı-tarihten itibaren 5 yıl; kal­
kınmada öncelikli yörelerde 10 yıl süreyle Gelir ve
Kurumlar Vergisinden müstesna tutulmuştur. Eğitim,
sağlık ve spor tesisleriyle ilgili olarak yapılacak ba­
ğış ve yardımların tamamının vergi matrahından dü­
şülmesi esası getirilmiştir. Satış hâsılatının tamamı
üzerinden tevkif suretiyle, vergiye tabi çiftçilere, yıl­
lık satış tutarı ölçülerine bakılmaksızın, götürü gider
usulüne geçme imkânı tanınmış; bu suretle, çiftçilerde
defter tutma mecburiyeti kaldırılmıştır. Vergi iadesi
hakkında kanun değiştirilmiş, tam mükellefiyete tabi
olup, ticarî ve meslekî kazançlarını yıllık beyanname
ile beyan eden mükellefler, kazançlarını götürü usulde
vergilendirilen ticaret ve meslek erbabı ile çiftçiler de
vergi iadesi kapsamına alınmıştır. Defter tutma had­
leri yükseltilmiş; maktu ve nispî hadler ile asgarî ve
azamî miktarlar belirtilmiş, para olarak ödenecek ce­
zaları on katına kadar artırabilme konusunda Bakan­
lar Kuruluna yetki verilmiştir.
0: 2
'1.1.1986 tarihinden itibaren, Emlâk Vergisinin
tarh, tahakkuk ve tahsil işlemleri belediyelere devre­
dilmiş, Bakanlar Kurulunun 29.4İ1986 tarihli kara­
rıyla, emeklilerin bina vergisi oranı binde 4*ten bin­
de 3'e indirilmiştir. Gayri menkul alım ve satımında
vergi dairesinde Emlâk Vergisi ilişiğinin kesilmesi iş­
lemi kaldırılmış, bütün işlemlerin tapu dairelerinde, ta­
mamlanması sağlanmıştır. Vergi Usul Kanununda
yapılan değişiklikle, vergi denetimlerini, özellikle Kat­
ma Değer Vergisi denetimini daha etkin bir şekilde
sağlamak amacıyla, yoklama memurlarının yetkileri
genişletilmiştir. Katma Değer Vergisinin pazarlık ko­
nusu olmaması, belge sisteminin daha iyi yerleşmesi
ve dürüst mükellefin rekabet şansının korunması açı­
sından, Katma Değer Vergisi fiyatlara dahil edilmiştir.
Ülkemiz ekonomisinde önemli bir yeri olan ihracatın
desteklenımesi amacıyla, ihracatta ön istisna uygula­
ması getirilmiş, ihracatçıların, ihracat kaydıyla, ima­
latçılardan yapmış oldukları mal alımlarına ilişkin fa­
tura ve benzeri belgelerde gösterilen vergilerin öden­
meyerek; imalatçıların vermiş olduğu beyannameye
istinaden tecil, ihracatın gerçekleştirilmesinden sonra
terkin olunacağına ilişkin hüküm yürürlüğe girmiş­
tir.
1 Aralık 1986 tarihinden geçerli olmak üzere, Kat­
ma Değer Vergisi genel oranı yüzde 10'dan 12'ye
çıkarılmış, sağlık hizmetleriyle, ilaç ve ziraî mücadele
ilaçlarında vergi oranı ise yüzde 5'e indirilmiştir. Ga­
zete, dergi, kitap ve benzeri yayınlardaki yüzde 5 ora­
nı korunmuş, temel gıda maddelerindeki sıfır oranı­
nın, uygulanması devamı da kararlaştırılmıştır. Bu
ar^da, özellikle ihraç ürünü olarak, ekonomimizde
önemli yer tutan tarım ürünlerinde ((kabuklu fındık,
kütlü pamuk gibi) ve ayrıca Finansal Kiralama Ka­
nununa göre, finansal kiralamaya konu olan malla­
rın teslimi ve kiralanması işleminde de yüzde 1 olan
vergi oranı aynen muhafaza edilmiştir.
'Sayın milletvekilleri, şimdi de 1987 Bütçe Kanu­
nu Tasarısında yer alan gelir kalemleri üzerinde dur­
mak istiyorum. Vergi gelirlerinde, 1987 Bütçe Kanu­
nu Tasarısıyla, bir önceki yıla göre, yüzde 46,4 ora­
nında bir artış öngörülmektedir. 8 trilyon 860 milyar
lira olarak öngörülen vergi gelirlerinin, 4 trilyon 240
milyar lirası Gelir ve Kurumlar Vergisinden oluşa­
caktır. Gelirden alınan vergilerin, toplam vergi gelir­
leri içindeki payı yüzde 47,9 olmaktadır. Gelirden
alınan vergilerden sonra en büyük pay, 2 trilyon 820
milyar lira ile mal ve hizmetlerden alınan vergilere
aittir. Dahilde alınan Katma Değer Vergisi ile ek
3tf
-