İçindekiler

İçindekiler
Önsöz
5
Forevvord
'
Kısaltmalar
™
I. EŞİTLİK VE AYRIMCILIK YASAĞI İLKELERİ VE ARALARINDAKİ İLİŞKİ
15
1. Eşitlik İlkesi
15
2. Ayrımcılık Yasağı İlkesi
18
3. Eşitlik İle Ayrımcılık Yasağı İlkeleri Arasındaki İlişki
23
II. CİNSİYETE DAYALI AYRIMCILIK YASAĞI VE NİTELİĞİ
25
III. CİNSİYETE DAYALI DOĞRUDAN VE DOLAYLI AYRIMCILIK
33
1. Doğrudan ve Dolaylı Ayrımcılık Teorilerinin Kaynakları ve Gelişim Süreci
33
1.1. ABD Hukukunda Farklı Muamele ve Farklı (Olumsuz) Etki Teorileri
33
1.2. AB Hukuku'nda Doğrudan ve Dolaylı Ayrımcılık Teorileri
1.3. Uluslar arası Sözleşmelerde Durum
1.4. Türk Hukuku
2. Cinsiyete Dayalı Doğrudan Ayrımcılık
2.1. Genel Olarak
2.2. ABD Hukuku'nda Cinsiyete Dayalı Farklı Muamele
2.3. AB Hukuku'nda Cinsiyete Dayalı Doğrudan Ayrımcılık
3. Cinsiyete Dayalı Dolaylı Ayrımcılık
3.1. Genel Olarak
35
3
6
37
39
3
9
40
41
12
42
3.2. ABD Hukuku'nda Cinsiyete Dayalı Farklı (Olumsuz) Etki
42
3.3. AB Hukuku'nda Cinsiyete Dayalı Dolaylı Ayrımcılık
45
4. Doğrudan ve Dolaylı Ayrımcılıkta Kasıt Unsuru
4.1. Doğrudan Ayrımcılıkta Kasıt Unsuru
4.1.1. AB Hukukunda Kasıt Unsuru
4.1.2. ABD Hukuku'nda Kasıt Unsuru
47
47
8
4
4.2. Dolaylı Ayrımcılıkta Kasıt Unsuru
50
IV. DOĞRUDAN CİNSİYET AYRIMCILIĞININ İSTİSNALARI VE DOLAYLI CİNSİYET
AYRIMCILIĞINI HAKLI KILAN OBJEKTİF HAKLI NEDENLER
53
1. Doğrudan Cinsiyet Ayrımcılığının İstisnaları
53
1.1. Genel Olarak
53
1.2. Hukuksal Metinlerde Yer Verilen istisnalar
1.2.1. Biyolojik Nedenler
55
55
Cinsiyet A y r ı m c ı l ı ğ ı Y a s a ğ ı ilkesinin istisnaları ve Objektif Haklı Nedenler
10
a. Uluslar arası Sözleşmelerde Biyolojik Neden
aa. Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmeleri
ab. Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri
ac. Avrupa Konseyi Sözleşmeleri
55
55
57
57
b. ABD Hukuku
c. AB Hukuku'nda Biyolojik Neden
58
60
ç. Türk Hukuku'nda Biyolojik Nedenler
ça. Gebelik ve Doğum
çb. Ay Hali
61
62
63
1.2.2. Olumlu Önlemler
a. Uluslar arası Sözleşmelerde Olumlu Önlem
aa. Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmeleri
ab. Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri
ac. Avrupa Konseyi ve Olumlu Önlem
b. ABD Hukuku'nda Olumlu Önlem
c. AB Hukuku'nda Olumlu Önlem
67
67
67
67
68
68
69
ç. Türk Hukuku'nda Olumlu Önlem ve Örnekleri
ça. İş Sözleşmesini Fesheden Yeni Evli Kadınların Kıdem Tazminatı Hakkı
çb. işverenleri Kadınları İşe Almaya Teşvik
çç. Gece Postalarında Çalıştırılan Kadınların İşyerine Götürülüp Getirilmeleri
çd. Eşleri de Gece Postasında Çalışan Kadınların Posta Değişikliği Talep Hakkı
çe. Çocuklu Kadınların Emzirme Odası ve Yurtlardan Yararlanmaları
1.2.3. İşin Niteliği
70
72
78
80
80
81
82
a. Uluslar arası Sözleşmelerde işin Niteliği
aa. Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmeleri
ab. Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri
ac. Avrupa Konseyi Sözleşmeleri
82
82
85
86
b. ABD Hukuku'nda İşin Niteliği
87
c. AB Hukuku'nda İşin Niteliği
89
ç. Türk Hukuku'nda işin Niteliği
ça. İş Kanunu'nda Yasaklanan işler
çb. Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği'ndeki Sınırlamalar
91
92
93
1.3. İstisnaların Periyodik Olarak G ö z d e n Geçirilmeleri Gerekliliği
98
1.4. ABD ve AAD İçtihatlarında İşin Niteliği İstisnası K a p s a m ı n d a O l d u ğ u Kabul Edilen
Durumlar
101
1.4.1. Güvenlik
101
a. Üçüncü Kişilerin Güvenliği
103
b. Kamu Güvenliği
103
1.4.2. Onur ve Özel Y a ş a m
105
a. İşçinin Onur ve Özel Yaşamının Korunması
105
b. Üçüncü Kişilerin Onur ve Özel Yaşamının Korunması
106
ba. ABD İçtihatları
106
bb. AAD İçtihatları
110
1.4.3. M ü ş t e r i Tercihi
110
1.4.4. İşin Niteliğinin Rol Model Gerektirdiği Durumlar
112
1.4.5. İşverenin Dini İnancı ve Ahlak Anlayışı
113
içindekiler
11
1.4.6. Dini Yasaklar
116
1.4.7. Sanatsal (Artistik) Gerçekçilik
116
2. Dolaylı Cinsiyet Ayrımcılığını Haklı Kılan Objektif Haklı Nedenler ve İş Gerekleri....117
2.1. ABD Hukuku ve İş Gerekleri
117
2.2. A İ H M ve AAD İçtihatlarında Objektif Haklı Neden
118
2.2.1. A İ H M İçtihatlarında Objektif Haklı Neden
118
2.2.3. AAD İçtihatlarında Objektif Haklı Neden
120
2.3. ABD ve AAD İçtihatlarında İş Gerekleri ve Objektif Haklı Nedenler K a p s a m ı n d a
O l d u ğ u Kabul Edilen Durumlar
122
2.3.1. ABD ve AAD İçtihatlarında İş Gereği Olan veya İşle İlgili Nedenler
123
a. Eğitim, Nitelik, Kıdem ve Deneyime ilişkin Talepler
aa. Eğitim ve Nitelikler
ab. Kıdem ve Deneyim
aba. AB Hukuku
abb. ABD Hukuku
123
123
124
124
126
b. işçinin Esnekliği
ba. Mobilite
bb. Sosyal Olmayan Saat ve Zamanlarda Çalışma
c. işçinin Çalışma Performansı (Verimliliği)
129
129
1
131
ç. Boy, Kilo ve Fiziksel Çevikliğe İlişkin Talepler
ça. ABD içtihatları
çb. AAD İçtihatları
131
131
138
3 0
2.3.2. AAD İçtihatlarında İşletmeyle İlgili Nedenler
139
2.3.3. AAD İçtihatlarında Kamu Yararıyla (Sosyal Politikayla) İlgili Nedenler
a. istihdamın Teşviki
b. Küçük işyerlerini Teşvik
142
144
145
Yararlanılan Kaynaklar
147
Kavramlar Dizini
153