kalp ağrısı,digoksin zehirlenmesi,astım

advertisement
KALP AĞRISI
Göğüs Ağrısı; Anjina Pektoris; Akut
Koroner Sendrom; Acute Coronary Syndrome;
Unsable Angina; Anstabil Anjina pektoris;
Kalp ağrısı yada Akut koroner sendrom kalbe giden kan akımının
aniden azalması sonucu ortaya çıkan göğüs ağrısıdır. Akut
koroner sendrom ciddi ve hayatı tehdit eden kalp krizinin ön
adımıdır, acil durumdur ve mutlaka doktora görünmek gerekir.
Akut koroner sendrom neden olur?
Kalbe giden kan akımının aniden azalmasına bağlıdır, kalbin
kan damarlarına koroner arterler denir ve pıhtı ile tıkanma
yada damar sertliği sonucu kolesterol ile tıkanma sonucu
koroner arter sendromu ortaya çıkar. Kan akımının azalması
sonucu şiddetli göğüs ağrısı ortaya çıkar. Tıkanıklık daha da
artarsa kas zarar görür ve kalp krizi denilen durum ortaya
çıkar.
Kolesterol yüksekliğine bağlı damar sertliği uzun yıllar
içinde ortaya çıkar buna ateroskleroz yada halk dilinde damar
sertliği denir. Nadiren kanama ve pıhtı nedeniyle aniden
ortaya çıkan akut koroner sendromlar da görülür.
Akut Koroner Sendrom Kimler de Görülür?
• Hastalık daha çok ailede damar sertliği ve koroner arter
hastalığı olanlarda,
• Kilolu kişilerde,
• Sigara içenlerde,
Spor yapmayan ve hareketsiz yaşayanlarda,
• Yüksek kolesterolü olanlarda,
• Diyabetiklerde,
• Hipertansiyonlularda,
• Daha önce kalp krizi yada anjina atağı geçirenlerde görülür.
Akut koroner sendromlar erkeklerde 44 kadınlarda 55 yaş civarı
sık görülür.
Akut
Koroner
nelerdir?
Sendrom
belirtileri
Hastalık şiddetli göğüs ağrısı ile ortaya çıkar, ciddi, baskı
tarzında, beraberinde soğuk terleme olan bir ağrıdır.
• Göğüs ağrısı baskı, yanma, sıkışma, ezilme tarzıdna artıp
azalabilen şekilde olabilir,
• Hastayı rahatsız eden bir ağrıdır,
• Çok kısa süreli yada 30 dakika kadar uzun süreli olabilir,
• Anjina ağrısı yemek sonrası, stres sonrası, egzersiz sonrası
yada istirahatte gelebilir,
• Uyurken hatta sabaha karşı uyandıran ağrılar olabilir,
• Ağrı kola yada kollara, omuza yada omuzlara, sırta, boyuna,
çeneye, dişlere yada mideye vurabilir,
• Genellikle beraberinde nefes almada sıkıntı hissi vardır,
• Hasta kısa soluk alır,
• Soğuk terleme, ölüm korkusu, baş dönmesi yada sersemlik
hissi sık görülür,
• Nadiren bulantı kusma anjina ağrısına eşlik ede4r.
Kalp ağrısı
mıdır?
ile
karışan
ağrılar
var
Evet özellikle özefajit gibi yutak borusu kaynaklı ağrılar,
mide ağrıları, safra kesesi ağrıları, akciğer kaynaklı ağrılar
kalp ağrılarını taklit ederler.
Kalp ağrısı nasıl teşhis edilir ?
Kalp ağrısı önemli ve acil bir durumdur yukarıda ki
şikayetlerin varlığında mutlaka acil servise baş vurulmalıdır.
Hastanın şikayetleri, şikayetlerin başlangıç şekli, ağrının
yayılması ve şiddeti tanıda yardımcıdır. Her göğüs ağrısı için
mutlaka EKG çekilmelidir.
Ayrıca gerekirse:
•
•
•
•
Koroner anjiografi,
Kateterizasyon,
Ekokardiografi,
Kalp enzimleri testleri yapılmalıdır.
Tedavi:
Kalp ağrısı kalp krizinin habercisidir ve dünyadaki ölümlerin
en büyük sebebi kalp hastalıklarıdır. Kalp ağrısı acil
durumdur ve kalp kan akımı en kısa zamanda düzeltilmez ise
kalp krizi ve kalıcı kalp hasarı ortaya çıkar. Hastaya acilen
müdahale edilmeli
izlenmelidir.
ve
gerekirse
yoğun
bakım
şartlarında
Kalp kan akımını düzeltmek amacıyla:
• Aspirin ( Kalp ağrısından şüphelenilen her hastaya
verilebilir),
• Nitrogliserin gibi Anti iskemik ilaçlar kan akımını
arttırarak kalp ağrısını azaltır,
• Beta bloker ilaçlar ile kalp hızı azaltılarak kan ihtiyacı
düşürülür,
• Pıhtı eritici trombolitik ilaçlar ile pıhtı eritilip kan
akımı arttırılır, kalp krizi erken safhasında verilirse kan
akımını arttırarak kalp krizini önler, hasarı önler ve hayat
kurtarıcı olabilirler, ağrı başlangıcından itibaren ilk 1 saat
içinde verilirler ise çok etkili olurlar.
• Pıhtı önleyiciler durumun kötüleşmesine engel olurlar.
• Oksijen verilir yada bazen hiperbarik oksijen tedavisi
uygulanır,
• İnvaziv girişimler
o Anjioplasti : bir kateter ile girilerek tıkalı damarın
açılmaya çalışılması kalıcı hasarı önleme girişimidir. Balon
anjioplasti ile tıkalı damarda balon şişirilerek açılmaya
çalışılır, daha sonra tekrar tıkanmaması için oraya kalıcı
boru ( stent ) konur.
o Koroner arter By Pass cerrahisi : vücudun diğer yerlerinden
alınan arter yada venlerin tıkalı kalp damarları yerine
dikilmesidir.
Kalp ağrısını önlemek mümkün mü?
Evet kalp hastalıklarından kaçınmak çoğu zaman mümkündür.
• Dengeli beslenme, yağlı gıdalar yememek, tuz tüketmemek, bol
sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek, hayvansal gıdalardan uzak
durmak koroner arterlerin ve kalp sağlığının ilk adımıdır,
• Düzenli egzersiz yapmak,
• Sigara içmemek,
• Diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol gibi hastalıkları
kontrol altıda tutmak ilaçlar ile oynamamak, ilaçları düzgün
kullanmak, düzenli olarak Check- Up yaptırmak koroner arter
hastalıklarından korunmanın en önemli yollarıdırı.
Referanslar :
American College of Cardiology http://www.cardiosource.org
American Heart Association http://www.heart.org
Canadian Cardiovascular Society http://www.ccs.ca
Heart
and
Stroke
Foundation
http://www.heartandstroke.com
of
Canada
Achar SA, Kundu S, et al. Diagnosis of acute coronary
syndrome. Am Fam Physician. 2005; 72:119-26.
Acute coronary syndrome. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed. Updated July 15, 2014.
Accessed August 11, 2014.
Alexander KP, Newby LK, et al: Acute Coronary Care in the
Elderly, Part I. Circ . 2007;115:2549-69.
Anderson JL, Adams CD, et. al. ACC/AHA 2007 Guidelines for the
Management of Patients With Unstable Angina/Non-ST-Elevation
Myocardial Infarction. J Am Coll Cardiol. 2007;50;e1-e157.
Cohen M, Diez JE, et al. Pharmacoiinvasive management of acute
coronary syndrome: incorporating the 2007 ACC/AHA guidelines:
the cATH (cardiac catherization and antithrombotic therapy in
the hospital) Clinical Consensus Panel Report-III. J Invasive
Cardiol. 2007:18:525-40.
Heart attack: Tips for recovering and staying well. Family
Doctor—American Academy of Family Physicians website.
Available
at:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/he
art-attack/treatment/tips-for-recovering-and-stayingwell.html. Updated March 2014. Accessed August 11, 2014.
Large GA. Contemporary management of acute coronary syndrome.
Postgrad Med J. 2005; 81:217-222.
Swap CJ, Nagurney JT. Value and limitations of chest pain
history in the evaluation of patients with suspected acute
coronary syndromes. JAMA. 2005;294:2623-9.
Walker CW, Dewley CA, Fletcher SF:Aspirin combined with
clopidogrel (Plavix) decreases cardiovascular events in
patients with acute coronary syndrome. Am Fam Physician.
2007;7:1643-5.
What is angina? National Heart, Lung, and Blood Institute
website.
Available
at:
http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Angina/Angina_Tre
atments.html. Updated June 1, 2011. Accessed August 11, 2014.
7/7/2007 DynaMed’s Systematic Literature Surveillance.
http://www.ebscohost.com/dynamed: O’Donoghue M, Boden WE, et
al. Early invasive vs conservative treatment strategies in
women and men with unstable angina and non-ST-segment
elevation myocardial
2008;300:71-80.
infarction:
a
meta-analysis.
JAMA.
8/17/2015 DynaMed’s Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed: Bennett MH, Lehm JP, et al.
Hyperbaric oxygen therapy for acute coronary
Cochrane Database Syst Rev. 2015 Jul 23;7.
DİGOKSİN ZEHİRLENMESİ
syndrome.
Kardiyak
Glikozid
intoksikasyonu;
Zehirlenmesi;
Dijital
Kardiyak glikozidler ( Digoksin) kalp yetmezliğinde kullanılan
ilaçlardır. Glikozidlerin tedavi edici dozları çok dardır ve
kolayca zehirlenmeye sebep olabilirler. Kalp glikozidleri kalp
kası, mide, bağırsaklar ve sinir sistemini etkileyen
ilaçlardır.
Digoksin zehirlenmesi bulguları nelerdir?
KBB ve göz bulguları:
Bulanık görme,
Cisim ve objelerin etrafında hale şeklinde
görüntü ( bu hale sarı, yeşil, beyaz olabilir),
Deri bulguları;
Alerjik
sendromu),
deri
döküntüsü
(
Steven
Johnson
Ürtiker,
Kızarıklık,
Mide Bağırsak şikayetleri:
İshal,
İştahsızlık ( kronik digoksin zehirlenmesinin
önemli bir işaretidir),
Bulantı,
Karın ağrısı,
Kusma,
Kalp bulguları:
Yavaş ve/veya düzensiz nabız,
Halsizlik,
Yorgunluk,
Takatsizlik,
Sinir sistemi bulguları:
Konfüzyon, sersemlik hali,
Depresyon,
Etrafa karşı ilgisizlik,
Oriyentasyon bozukluğu ( yer, zaman ve mekanı
karıştırma: bu durum Alzheimer ve demans ile çok
karışır. Oysa hasta digoksin zehirlenmesidir),
Baş dönmesi,
Çabuk yorulma,
İsteksizlik,
Hallusinasyon görme,
Uykuya meyil,
Sürekli uyku hali,
Apati.
Digoksin zehirlenmesi tedavisi
Hastanın ilaçları kesilip doktoruna haber verilmelidir. Kısa
sürede büyük miktar digoksin alındığı düşünülüyor ise acil
servise başvurulmalıdır.
Böyle bir durumda acile gitmeden önce :
Hastanın adı, soyadı, yaşı, kilosu,
Neden zehirlenmeden şüphelendiğinizi,
Almakta oldu ilaçları,
Son aldığı ilaçları ve saatini yazarak doktorunuza
bildirin.
Kardiyak glikozid zehirlenmesi genellikle intihar amaçlı yada
yanlışlıkla alındığında özellikle çocuklar ve gençler için son
derece ölümcül olur. Yaşlılar ve glikozid kullananlar da hemen
her zaman kronik glikozid zehirlenmesi bulguları görülebilir
ve doz aşımı çok tehlikeli olmaz.
Referanslar:
Lapostolle F, Borron SW. Digitalis. In: Shannon MW, Borron SW,
Burns MJ, eds. Haddad and Winchester’s Clinical Management of
Poisoning and Drug Overdose. 4th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders
ASTIM
Astım; Asthma; Asthma Bronchiale;
Astım solunum yollarının alerjik hastalığıdır. Hırıltılı
solunum, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi, öksürük, çabuk
yorulma şikayetleri ile seyreder.
Sebebi ve risk faktörleri:
Astım solunum yollarının iltihabi reaksiyonudur. Alerjiye,
irritasyona, ilaca, kimyasal maddelere, dumana bağlı olabilir.
astım sırasında bronşlarda kasılma, şişme, ödem, mukus
birikmesi ve daralma olur.
En sık rastlanan astım sebepleri:
Ev tozu,
Hayvan tüyleri,
Hava değişimi ( en sık soğuk hava ),
Kirli hava,
Eğersiz,
Küf,
Polen,
Solunun sisteminin iltihabi hastalıkları ve soğuk
algınlığı, grip vb.
Aşırı stres,
Sigara dumanıdır.
Hassas kişilerde aspirin astım ataklarını başlatabilir. Astım
hastalarının çoğunda genetik yatkınlık vardır. Ailede
genellikle egzama, saman nezlesi, gıda alerjisi vb. alerjik
hastalar görülür.
Astım atakları:
Astım hastalığı ataklar şeklinde seyreder. Atakların süresi ve
şiddeti kişiden kişiye değişir. Ataklar dakikalar boyunca kısa
süreli yada günler boyunca uzun süreli olabilir. Bazı ataklar
çok şiddetli ve boğulmaya gidecek derecede tehlikeli olabilir.
Bazı hastalarda ise ataklar solunun sıkıntısı nefes darlığı
atakları şeklinde seyreder.
Astım şikayetleri:
Öksürük ( genellikle kuru öksürük olur),
Nefes darlığı, sık nefes alma, çabuk yorulma,
Hırıltılı solunum,
Ani başlar,
Gece ve sabaha karşı şiddetlenir,
Soğuk havada artar, kötüleşir,
Egzersiz ile kötüleşir,
Kendi kendine düzelir,
Bronş açıcılar ile düzelir,
Astım krizi sırasında aşağıdaki durumlar acil durum
varlığını gösterir
Yüz ve dudaklarda mavi mor renk
Şuur bulanıklığı, sersemlik hali başlaması,
Aşırı zorlu solunum,
Nabzın çok yüksek olması,
Nefes darlığı ile birlikte panik hali,
Terleme.
Ciddi astım ataklarında hastane bakımı gerekir.
Astım alerji testleri:
Alerji testleri astım sebebini ortaya koymak için yapılır. En
sık karşılaşılan alerji sebepleri solunum alerji paneli adı
altında beraber çalışılır. En sık görülen alerjik astım
sebepleri:
Ev tozu ve mite alerjisi,
Hayvan tüyü alerjisi,
Küf alerjisi,
Polen alerjisidir.
En sık görülen solunum irritan maddeleri ise :
Sigara dumanı,
Kirli hava,
Egzoz ve baca dumanıdır.
Astımın şiddetini ölçmek için doktorlar aşağıdaki testleri
değerlendirirler
Arter kan gazı,
Akciğer filmi,
Kan eozinofil sayısı
Kanda IgE miktarı,
Akciğer fonksiyon testleri
Astım tedavisi:
Astım tedavisinin bir amacı alerjen ve astımı başlatan
maddeden kaçınmak diğeri de astım ataklarını ilaçlar ile
kontrol altına almaktır. Astım tedavisinde temel olarak iki
ilaç kullanılır:
Astım ataklarını önleyen ilaçlar,
Astım ataklarını tedavi eden ilaçlar.
Astım kontrol ilaçları atakları engellemeye çalışan ve her gün
alınması gereken ilaçlardır. Bu amaçla en çok kullanılan
ilaçlar
İhalen steroidler, bronşlarda iltihap ve ödemi önler,
Beta agonist ilaçlar (astım şikayetlerinin başlamasını
engeller),
Lökotrien inhibitörleri,
Omalizumab,
Kromolin sodyum,
Aminofilin, teofilin dir.
Astım ataklarını tedavi amacıyla
Bronş açıcı ilaçlar,
Steroid ilaçlar kullanılır.
Astımın kalıcı tedavisi yoktur. Ancak tedavi ile uzun süreli
şikayetsiz dönemler sağlanabilir. İyi bir tedavi ile astım
hastaları hayatlarını normal şekilde yaşarlar.
Astımın yan etkileri
Astımın yan etkileri bazen çok ağır ve şiddetli olur.
Egzersiz kapasitesinde azalma, çabuk yorulma, gece
şikayetlerine bağlı uykusuzluk ve uyku düzensizliği, uzun
süren öksürük, sık akciğer iltihaplanması en sık görülen
komplikasyonlardır.
Aşağıdaki
durumlarda
doktorunuza
başvurmalısınız:
Normal dozda ilaçlara rağmen geçmeyen astım atağı,
Tedaviye rağmen şikayetlerin giderek artması,
Konuşurken nefes darlığı,
Aşağıdaki durumlarda acil servise başvurmalısınız:
Şuur bulanıklığı, uykuya meyil,
Ağız etrafında dudaklarda mavi mor renk, morarma,
Nefes darlığı ile birlikte panik hali,
Şiddetli göğüs ağrısı.
Astımdan korunma:
Atakları başlatan maddeden, durumdan uzak kalmak en önemli
adımdır.
Ev tozu astımlarında halı, perde, pelüş oyuncak gibi
toz barındıran eşyaların kaldırılması,
Günlük elektrikli süpürge ile temizlik, elektrikli
süpürge çalışırken hastanın ortamdan çıkarılması,
Hayvan tüyü astımlarında evde kedi köpek beslenmemesi,
beslenecek ise yaşam alanlarından özellikle yatak
odasından uzak tutulması,
Kuştüyü eşyaların kaldırılması,
Aromasız kokusuz temizlik maddelerinin kullanılması,
Evin küf üremeyecek kadar kuru olması,
Evde böcek kontrolü,
Evde sigara içilmemesi,
Tozlu ortamlardan, nemli ortamlardan, buhar
alanlarından, aşırı soğuk bölgelerden uzak durmak
astımdan korunmanın önemli adımlarıdır.
Referanslar:
1. National Asthma Education and Prevention Program Expert
Panel Report 3:Guidelines for the Diagnosis and Management of
Asthma. Rockville, MD. National Heart, Lung, and Blood
Institute, US Dept of Health and Human Services; 2007. NIH
publication 08-4051.
2. Wechsler ME. Managing asthma in primary care: putting new
guideline recommendations into context. Mayo Clin Proc.
2009;84:707-717. [PubMed]
3. Fanta CH. Asthma. N Engl J Med. 2009;360:1002-1014. [PubMed
Download