BAZI BÖCEK TÜRLERİNİN (Ceratitis capitata W

X. ULUSAL EKOLOJİ VE ÇEVRE KONGRESİ
04-07 EKİM 2011, Çanakkale
BAZIBÖCEKTÜRLERİNİN(CeratitiscapitataW.,PimplaturionellaeL.veGalleria
mellonellaL.,)AKUSTİKÖZELLİKLERİNİNİNCELENMESİ
SüheylaİNKAYA,BenaySEZERvePınarÖZALP
ÇukurovaÜniversitesi,Fen‐EdebiyatFakültesi,BiyolojiBölümü,Adana
Kimyasalsavaşımınhedefolmayantürlerevedoğaldüşmanlara,çevrekirliliği,
doğal dengenin bozulması ve zararlı türlerde direnç oluşumu gibi pek çok yan etkisi
bulunmaktadır. Bu nedenle hem ekonomik hem de çevreye zarar vermeyen
yöntemlerin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu amaçla feromon tuzakları,
kısırlaştırma yöntemi, düşman böcek salımı gibi yöntemlere akustik ses dalgaları ile
böcekleritoplamayöntemideilaveedilebilir.
Böceklerdesesçıkarmanınamacıcinselçağrı,korunmavebirbirinitanımadır.
Hızlı Fourier Dönüşümü olarak bilinen FFT (Fast Fourier Transform) analizi yapan
programlar kullanılarak böceklerin çıkardıkları bu seslerin hangi frekanslardan
oluştukları bulunabilir. Bu frekans ve ses şiddeti yorumlanarak, incelenilen böcek
türlerininsesüretimorganlarınınfizikselyapılarıhakkındabilgilereulaşılabilir.
Yapılan çalışmada Ceratitis capitata, Pimpla turionellae ve Galleria mellonella’
nın ultrasonik ses kayıtları incelenmiş ve frekans analizleri sonucunda bu böcek
türlerinin ses seviyeleri ölçülmüştür. Çalışmalar sonunda C. capitata’ nın 62 kHz, P.
turionellae’ nın 15‐55 kHz ve G. mellonella’ nın 60‐90 kHz frekans aralıklarında ses
çıkardıkları bulunmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda bu üç böcek türünün
ultrasonik sesleri, iletişimde ve özellikle erkek böceklerin dişilere kur yapmak ve
çiftleşme davranışları için kullandıklarını ortaya koymuştur. Dişilerin, erkeklerin
çıkardıkları bu sesleri taklit ederek kanat titreşimleri ile karşılık verdikleri
gözlenmiştir. Bununyanındaparazit‐konakilişkileriniaraştırdığımızP.turionellaeve
G. mellonella arasında ultrasonik ses seviyesinde iletişimlerin kullanılabileceğini de
söylemekmümkündür.
AnahtarSözcükler:CeratitiscapitataW.,GalleriamellonellaL.,PimplaturionellaeL.,
UltrasonikSes
220