KONU 3 ENDOSKOPUN MUHAFAZASI ve

KONU 3
ENDOSKOPUN MUHAFAZASI ve
ENDOSKOPİK RİSK
ENDOSKOPUN
MUHAFAZASI
Bilinenin tam tersi endoskop kullanıma başladıktan sonra asılarak veya
düz ve yumuşak bir zemine yatırılarak muhafaza edilmelidir.
Endoskop çantaları cihazları saklamada kullanılmaz, nakil sırasında
hasar görmelerini engellemek için
dizayn edilmişlerdir. Aksi takdirde
kullanılmaya başladıktan sonra çanta
içerisinde muhafaza edilen endoskop
bu ortamda hiçbir zaman tam olarak
kurumayacaktır. Tüm kanallarının
bünyelerinde azda olsa nem tutacağı
düşünüldüğünde zaman içerisinde
metal aksamda paslanma kaçınılmaz
olacaktır.
Cihaz asılarak havalandırması temin
edilmiş bir dolap içerisinde muhafaza edilmelidir. Distal uca denk gelen
dolap kısmı bir süngerle kaplanarak
bu uçtaki mercek gruplarının çarpma
sonucu zarar görmesi engellenmelidir.
ENDOSKOPİK RİSK ve
MONİTORİZASYON
Gastrointestinal endoskopi genellikle
emniyetli bir işlemdir. Ancak azda
olsa morbidite ve mortalite riski
vardır. İşleme ait komplikasyonların
%50' si ve ölümlerin %60'ının
kardiyopulmoner komplikasyonlara
bağlı olduğu bilinmektedir. Hem üst
hem de alt GİS endoskopisi sırasında en sık rastlanılan komplikasyon,
hipoksi ve kardiyak aritmidir. Bazı
hasta gruplarında risk daha fazladır
ve bu hastaların izlenmesi önem arz
etmektedir. Risk faktörü, ileri yaş,
kalp kapak bozuklukları, serebrovasküler hastalıklar, anemi, GİS aktif
kanama, kronik akciğer hastalıkları,
karaciğer bozuklukları, böbrek hastalıkları ve obeziteye bağlı olarak
artmaktadır.
Endoskopik prosedür öncesi hastalar
klinik olarak (genel durum, ateş,
mukozal solgunluk, bilinç durumu,
solunum sayısı, siyanoz, nabız) ve
teknik olarak (pulse oximetri ve kan
gazı analizleri, nabız ve kalp ritm ve
kan basıncının izlenmesi) izlenmeli
ve hastanın durumu değerlendirilmelidir.
Uygulanan işlem ne olursa olsun
hasta yakından takip edilmeli,
hipoksi ve solunum depresyonunun
erken işaretleri izlenmelidir. Her
hasta için mevcut risk faktörleri ayrı
ayrı değerlendirilmeli, pulmoner ve
kardiak izleme klinik olarak mutlaka
yapılmalıdır. Monitorizasyonu gerekli
kılan olgular; risk grubundaki hastalar, uzun süreli girişimler ve işlem
sırasında kombine sedasyon gerektiren uygulamalardır.
Endoskopik prosedür sonrası hasta
hayati fonksiyonlar normale dönünceye ve sedasyondan çıkıncaya
kadar gözlem altında tutulmalıdır.
Tanısal endoskopide komplikasyon
riski özafagogastroduedonoskopi için
%0.03-0.54 olup önemsiz sayılabilecek seviyelerdedir.
Tanısal endoskopideki diğer önemli
bir riskte enfeksiyon riskidir.
Kontamine endoskoplar aracılığıyla
salmonella ve helicobacter spp. ler
bulaşabilir. Endoskopi esnasında
bakteriler GİS' ten kana karışarak
sepsis ve endokarditise neden olabi-
lirler. Diğer bir komplikasyon ise
kanamadır. Kanama riskini arttıran
başlıca faktör, prosedür öncesi
NSAID (nonsteroid antienflamatuvar
ilaç) kullanımıdır. Bir hafta öncesinde bu tip ilaçların kullanımının kesilmesi ile kanama riski minimize edilmiş olur.
Perforasyon, görmeksizin ve aşırı
zorlayarak endoskopun ilerletilmesi
veya biyopsi prosedürü sırasında
karşımıza çıkabilen bir komplikasyondur. Lumen görülmeksizin endoskop ilerletilmeye çalışılmamalıdır.
Ülser olgularında ülser poşu etrafından biyopsi alma uygulamaları sıklıkla perforasyonla sonuçlanmaktadır.
Endoskopik prosedür esnasında
perforasyon şüphesi olduğunda
işlem hemen sonlandırılmalı ve
perforasyonun
doğrulanmasını
mütakip (direkt radyografi vb. yöntemlerle)
zaman
geçirmeksizin
operatif tedaviye girişilmelidir.