5. Ş RKETLER HUKUKU 90`lı yıllara damgasını vuran küreselleşme

5.
ŞİRKETLER HUKUKU
90’lı yıllara damgasını vuran küreselleşme süreci ile uluslararası ticaretin giderek artması, şirketler
hukuku, fikri ve sınai mülkiyet hakları alanlarının hem ulusal yasalar hem de çok taraflı anlaşmalar ile
düzenlenmesini bir zorunluluk haline getirmiştir. Dünya Ticaret Örgütü’nün kurulması ile sonuçlanan
müzakerelerin en önemli tartışma konularından birini fikri hakların korunması oluşturmuş ve Ticaretle
Bağlantılı Fikri Haklar Anlaşması, Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması’nın ayrılmaz bir parçası
haline gelmiştir.
Uluslararası düzeyde meydana gelen bu yeni düzenlemeler, etkisini AB düzeyinde de göstermiş ve
teknolojik gelişmelerin takip edilmesi, Avrupa iş dünyasının uluslararası alanda rekabet gücünün
artırılması ve hızla büyüyen uluslararası ticarette daha fazla söz sahibi olabilmek için fikri ve sınai
haklar ve şirketlere uygulanan hükümler AB müktesebatında Şirketler hukuku başlığı altında ele
alınmaya başlamıştır.
Şirketler Hukuku başlığının yasal çerçevesine bakıldığında, Avrupa Topluluğu’nu kuran Antlaşma’nın
(Roma Antlaşması) bu konuda son derece sınırlı sayıda hüküm içerdiği görülmektedir. Yerleşme
Serbestisi başlığı (II. Başlık) altındaki 48. maddeye göre, bir üye devletin kanunlarına uygun olarak
kurulmuş ve Topluluk içinde tescilli ofisi, merkezi yönetimi ya da faaliyetlerin yürütüldüğü bir yeri
bulunan bir şirket, AB şirketi olarak kabul edilmektedir. Öte yandan, Antlaşma’nın yasaların
yakınlaştırılmasına dair 95. maddesi, Şirketler Hukuku alanındaki antlaşmalara ilişkin 293. maddesi ile
Antlaşma’nın amaçlarına ulaşılması için alınması gereken önlemleri düzenleyen 308. maddesi konuya
ilişkin diğer başlıca hükümlerdir.
Birincil mevzuatı teşkil eden Avrupa Topluluğu’nu kuran Antlaşma’daki söz konusu hükümlerin yanı
sıra, üye ülkelerin Şirketler Hukuku mevzuatı ile fıkri ve sinai hakların korunması politikaları arasında
uyum sağlanması amacıyla tüzük ve direktifler çıkarılmaktadır. Şirketler Hukuku başlığı altında dar
anlamda Şirketler Hukuku, muhasebe, fikri ve sınai mülkiyet hakları konuları yer almaktadır.