HKHN`de İlaç Yönetİmİ ve EczacInIn Rolü

ĠÇERĠK
 ECZACI KĠMDĠR,KĠM DEĞĠLDĠR?
 KLĠNĠK ECZACILIK VE ONKOLOJĠ ECZACILIĞI
 HKHN’de ECZACININ ROLÜ
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
2
ECZACI KĠMDĠR?
Eczacılık fakültelerinde,5 yıllık lisans eğitimini baĢarı ile
tamamlayan;ilacın üretiminden hastaya ulaĢtırılmasına
kadar her aĢamada yetkinlik sahibi olan kiĢilere eczacı
denir.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
3
ECZACI NASIL BĠR EĞĠTĠM ALIR?
5 yıllık lisans eğitimi;
-Farmakoloji
-Farmakognozi/Fitoterapi
-Farmasötik Teknoloji
-Farmasötik Toksikoloji
-Farmasötik Kimya
-Kozmetoloji
-Farmasötik Biyoteknoloji
-Farmasötik Mikrobiyoloji
-Klinik Eczacılık
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
4
ECZACI NERELERDE ÇALIġABĠLĠR?
 Serbest eczacılık
 Kamu eczacılığı(Hastane eczacılığı,SGK,Sağlık
Bakanlığı)
 Akademisyenlik
 Ġlaç endüstrisi
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
5
ECZACI KĠM DEĞĠLDĠR?
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
6
KLĠNĠK ECZACILIK
Klinik Eczacılık temelde eczacıların ilaç
tedavisinin optimizasyonu, sağlık ve sağlıklı
yaĢamın desteklenmesi ve hastalıkların
önlenmesi için eczacılar tarafından hastalara
sunulan bir sağlık disiplinidir.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
7
KLĠNĠK ECZACILIK
Klinik eczacılık uygulamaları hasta merkezli
çağdaĢ eczacılık hizmetlerinin temelini oluĢturan
farmasötik bakım ve ilaç yönetimi kavramlarının
her ikisini birden kapsar.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
8
KLĠNĠK ECZACILIK
 Farmasötik Bakım hastanın yaĢam kalitesini
iyileĢtirmek ve hedeflenen sonuçlara ulaĢmak
amacıyla hastanın ilaç tedavi sorumluluğunun
üstlenilmesidir.
 Klinik eczacılık farmasötik bakımın bu
felsefesini benimser.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
9
KLĠNĠK ECZACILIK
 Klinik eczacılık ifadesindeki ‘klinik’ terimi mutlaka
hastane ortamında gerçekleĢtirilen bir faaliyeti belirtmez.
 Klinik terimi yapılan faaliyetin hasta sağlığı ile iliĢkili
olduğunu belirtir.
 Bu gerçek, hem serbest eczacıların hem de hastane
eczacılarının klinik eczacılık hizmeti sunabileceklerini
gösterir.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
10
KLĠNĠK ECZACILIK
 Klinik eczacılar klinik anlayıĢla bütünleĢik derin bir ilaç bilgisine sahip
olmalı,kanıta dayalı tedavi kılavuzlarını, geliĢmekte olan bilimi, yeni
teknolojileri ve bunlarla iliĢkili yasal, etik, sosyokültürel, ekonomik ve mesleki
ilkeleri uygulamalıdır.
 Klinik eczacılık, eczacıların hizmet verdikleri hastaneler, serbest eczaneler,
bakımevleri, klinikler, evde bakım hizmetleri ve ilacın reçetelendirildiği ve
kullanıldığı diğer tüm alanlardaki hizmetleri kapsamaktadır.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
11
KLĠNĠK ECZACILIK
Hastanın durumuna uygun ilacın seçimi
Ġlacın tedariği
Ġlacın reçetelenmesi
Ġlacın hastaya sunumu
Hastanın ilaç hakkında bilgilendirilmesi
Ġlacın hastaya verilmesi veya uygulanması
Hedeflenen sağlık sonuçlarına ulaĢılmasına katkıda bulunmak için
hastanın tedavisinde kullanılan ilaçların gözden geçirilmesi
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ KEMİK
İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
12
KLĠNĠK ECZACILIK ĠÇĠN GEREKENLER
İlaç dışı
tedavi bilgisi
Tedavi
planlama
becerileri
İlaçla tedavi
bilgisi
HASTA
BAKIMI
İlaç
Enformasyon
Fizik
Becerileri
değerendirme
becerileri
Hastalık
bilgisi
Laboratuvar
ve teşhis
bilgileri
İletişim
becerileri
Hasta
izleme
becerileri
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
13
KLĠNĠK ECZACININ ÖZELLĠKLERĠ
 Klinik eczacı derin bir anlama gücü, kapsamlı bir farmakoterapi bilgisi ve
klinik yeteneğe sahip olmalıdır.
 Bu bilgi ve klinik beceriler örgün eğitim ve eğitim programları yoluyla
sağlanır:
 Eczacılık lisans eğitimi
 Lisansüstü uzmanlık programları
 YaĢam boyu öğrenme
 Sürekli mesleki geliĢim
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
14
KLĠNĠK ECZACILARIN FAALĠYETLERĠ
 Reçete izlemi
 Hekim ve hemĢirelere reçetelemeye iliĢkin önerilerde bulunma
 Ġlaç tedavi hatalarının ve ilaç reaksiyonlarını raporlama
 Ġlaç tedavi öyküsünün alınması ve ilaç uyumlandırma (medicine
reconciliation)
 Farmakokinetik ve terapötik ilaç düzeylerinin izlemi
 Ġlaç formülerlerinin geliĢtirilmesi
 Bireye özgü tedavi
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
15
KLĠNĠK ECZACILIKTA KARĠYER OLANAKLARI
YetiĢkin Tıp
Ayakta Tedavi
Kardiyoloji
Yoğun Bakım
Ġlaç DanıĢma
Acil Tıp
Endokrinoloji / Diyabet
Geriatri
Hematoloji / Onkoloji
Ġmmünoloji / Organ Nakli
BulaĢıcı Hastalıklar
Nefroloji
Beslenme Desteği
Ġlaç Tedavisi Yönetim
Sağlık Çıktıları ve Ekonomi
Ağrı ve Palyatif Bakım
Pediatri
Ġlaç Endüstrisi
Zehir Kontrol
Psikiyatri ve Merkezi Sinir Sistemi
AraĢtırma
Kadın Sağlığı
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
16
ONKOLOJĠ ECZACILIĞI
Onkoloji eczacılığı, çocuk veya yetiĢkin her yaĢtan
kanser hastalarına uygulanacak farmasötik bakım
uygulamalarına yön veren hasta odaklı bir eczacılık
uygulamasıdır.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
17
KANSER TEDAVĠSĠNĠN AMACI
Kanser tedavisinde ilaç verilmesinin amacı hastanın yaĢam
süresini ve/veya kalitesini iyileĢtiren önceden belirlenmiĢ,
sonuçları sağlamak için doğru ilacın, doğru hastaya, doğru
doz ve dozaj formunda, doğru zamanda verilmesidir.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
18
ONKOLOJĠ ECZACILARININ BECERĠLERĠ




En iyi uygulamalar bilgisi
Uygun dozaj bilgisi
Ġlaçların taĢınması
Anti kanser ilaç formülasyonları ve uygulama
yolları
 Akut ve uzun dönem ilaç toksisitesi anlayıĢı
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
19
ONKOLOJĠ ECZACILARININ BECERĠLERĠ
 Kanser ve ilaç iliĢkili komplikasyonların ve ilaç
etkileĢmelerinin yönetimi
 Tehlikeli ilaçların güvenli kullanımı
 Klinik araĢtırmalara katılma ve bu denemeleri
yönetebilme yeteneği
 AraĢtırma sonuçlarını ve yöntemlerini anlama ve
yorumlama
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
20
ONKOLOJĠ KLĠNĠKLERĠNDE ONKOLOJĠ
ECZACISININ BULUNMASI NEDEN ÖNEMLĠDĠR?
 Ġlaç maliyetlerinin artması
Geri ödemelerin sınırlandırılması ve azalması
Yeni kanser ilaçlarının sayısındaki sürekli artıĢ
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
21
ONKOLOJĠ KLĠNĠKLERĠNDE ONKOLOJĠ
ECZACISININ BULUNMASI NEDEN ÖNEMLĠDĠR?
 Yapılan araĢtırmalar bu karmaĢık mücadelenin
yönetiminde görev alan onkoloji eczacılarının hasta
bakımına hem klinik hem ekonomik destek
sağlayabileceklerini kanıtlamıĢtır.
 Tek çözüm onkoloji alanında iyi eğitim görerek
uzmanlaĢmıĢ eczacılardır.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
22
ĠġLEVSEL KATKI
Onkoloji eczacısı katkısıyla ilaç maliyetlerindeki azalma
%20’lere ulaĢırken, eczacı personel maliyette sadece
%3-5 gibi düĢük düzeyde bir artıĢa neden olmaktadır
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
23
HKHN SÜRECĠ
NAKĠL ÖNCESĠ
NAKĠL SONRASI

Antineoplastikler
 Ġmmünsupresanlar

Ġmmünsupresanlar
 Antibiyotikler

Premedikasyon
 Antifungaller
 Antiviraller
 Profilaktik ilaçlar
 Kan ürünleri
 Ġmmünmodülatörler
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
24
HKHN’DE ECZACININ ROLÜ








Ġlaç etkileĢimlerinin izlenmesi
Ġlaç geçimsizliklerinin incelenmesi
Ġlaç dozlarının ayarlanması
Ġlaç uygulamalarının düzenlenmesi
Ġlaç temini
Farmakoekonomi
Ġlaç yan etki profillerinin incelenmesi
Uygun Ģartlarda ilaçların saklanması
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
25
ĠLAÇ ETKĠLEġĠMLERĠ
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
26
ĠLAÇ ETKĠLEġĠMLERĠ
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
27
ĠLAÇ ETKĠLEġĠMLERĠ
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
28
ĠLAÇ GEÇĠMSĠZLĠKLERĠ
İlaç etkileşimi = İlaç geçimsizliği ???
Ġn vivo
Ġn vitro
Ġlaçlar vücuda girmeden önce in vitro meydana gelen fizikokimyasal
etkileĢmelerdir.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
29
ĠLAÇ DOZLARININ AYARLANMASI
 Böbrek fonksiyonlarına göre doz ayarlama
 Karaciğer fonksiyonlarına göre doz ayarlama
 Ġlaç etkileĢimlerine göre doz ayarlama
 Obez hastalarda ideal/uyarlanmıĢ vücut ağırlığına göre doz ayarlama
 Ġlaç düzeyine göre doz ayarlama
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
30
ĠLAÇ TEMĠNĠ
 Kök hücre nakil hastalarının kullandığı ilaçlar hayati öneme haiz
ilaçlardır ve ilaçların zamanında temini çok önemlidir.
 Özellikle yurtdıĢından temin edilen ilaçlar konusunda sıkıntılar
yaĢanmaktadır.
 Eczacı;değiĢiklikleri takip etmek,hekimleri bilgilendirmek ve ilacın
zamanında temin edilmesini sağlamakla yükümlüdür.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
31
KLĠNĠK ECZACIYLA BĠRLĠKTE
 Tedavinin etkinliğinin ve güvenliğinin artırılması.
 Tedavi maliyetlerinin düĢürülmesi.
 Hekim ve hemĢirelere ilaç danıĢmanlığı yaparak iĢ
yükünün paylaĢılması.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
32
SONUÇ
 Eczacı sağlık sisteminin vazgeçilmez bir parçasıdır ve
ilacın söz konusu olduğu her yerde eczacı olmalıdır.
 Kök hücre nakli sürecinde,multidisipliner yapı içerisinde
hekim ve hemĢirenin yanında eczacı da yer almalıdır.
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
33
DİKKAT VE SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…
“Çalışmadan, öğrenmeden, yorulmadan rahat
yaşamanın yollarını alışkanlık haline getirmiş
milletler; evvela haysiyetlerini, sonra
hürriyetlerini ve daha sonra da istikballerini
kaybetmeye mahkumdurlar.”
26.04.2013 KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELERİ DERNEĞİ
KEMİK İLİĞİ NAKLİ HEMŞİRELİĞİ SEMPOZYUMU
34