AB Katılım Sürecinde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı 12 – 13 Mart 2015, Ankara Rapor AB Katılım Sürecinde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı 12 – 13 Mart 2015, Ankara Sayfa 2 Sayfa 3 Bu yayın Avrupa Birliği’nin yardımıyla hazırlanmıştır. Yayının içeriğinden tümüyle TACSO Projesi sorumludur ve burada yer alan görüşler Avrupa Birliği’ni bağlamaz. Sayfa 4 GİRİŞ “AB Katılım Sürecinde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konferansı” TACSO Türkiye tarafından, Kaos GL Derneği ve İnsan Hakları Ortak Platformu işbirliği ile düzenlenmiştir. Bu konferans, AB Genişleme Bölgesinde Sivil Toplum Kuruluşlarını (STK) desteklemeyi amaçlayan TACSO Projesi’nin İnsandan İnsana Programı (P2P) bileşeni kapsamında düzenlenmektedir. İnsandan İnsana Programı (P2P), Sivil Toplum Aracı (Civil Society Facility) Program stratejisinin üç kolundan birini oluşturmakta ve Batı Balkan Ülkeleri ile Türkiye’deki STK’ların, Avrupa Birliği kurumlarını ziyaret ederek ve AB ülkelerinden STK’larla bir araya gelerek; AB ve katılım sürecine ilişkin bilgi edinmelerine, uluslararası ve bölgesel düzeyde ortaklıklar, ağlar kurmalarına, genişleme ve ortaklık perspektifinden karşılıklı anlayışın geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik, politik kriterler bağlamında AB katılım sürecinin en önemli unsurlarından biridir. Konferans, AB kurumları ve AB STK’larından temsilcilerin, ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik için AB standartları ve mekanizmaları konusunda bilgi ve tecrübelerini paylaşmalarına olanak verecektir. Konferansın amacı, ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik konusunda STK’ların farkındalığını artırmak, aday ülkelerde AB katılım sürecindeki STK savunuculuk çalışmalarını güçlendirmektir. 12 – 13 Mart’ta Ankara’da düzenlenen konferansa 94 yerli ve yabancı sivil toplum örgütü ve ilgili kamu kurumu temsilcisi katılmıştır. Açılış Konuşmaları Konferansın açılış konuşmasını Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu adına Malî İşbirliği, Kurum Oluşturma ve Sivil Toplum Bölüm Başkanı Müsteşar Michael A. Rupp gerçekleştirdi. Rupp konuşmasında temel değerlerin önemine değinerek, ayrımcılıkla mücadele, transfobi ve homofobi ile mücadelede temel değerlerin herkes için eşitlik sağlayacağının altını çizdi. Rupp’un konuşmasının diğer bir öğesi ise AB genişleme süreci oldu. Rupp bu süreçte sivil toplumun öneminden bahsederek, sivil toplum katılımının önemini ve sivil toplumun güçlendirilmesinin gerekliliğini vurguladı. Rupp AB genişleme sürecinde hazırlanan ülke ilerleme raporlarına vurgu yaparak, raporlarda yer alan medya, azınlık haklarının korunması, cinsel yönelim, kadın hakları, ev içi şiddet, adaletin sağlanması gibi alanlarda hayata geçirilen iyi örneklerin yaygınlaştırılmasının gereğinden ve bu alanlarda iş birliğinin öneminden bahsetti. Ayrıca AB adaylık sürecinde bulunan ülkelerde cinsel kimlik ve yönelim konusunda yasal değişiklerin yapılmasının önemi, ayrımcılıkla mücadelede medyada ombudsmanın rolü Rupp’un dikkat çektiği diğer noktalar oldu. Rupp konuşmasını İnsandan İnsana (P2P) programının sağladığı, farklı alanlardan gelen uzmanların deneyim paylaşımı olanağının gelecek işbirlikleri için önemine işaret ederek ve başarılı bir konferans dileyerek bitirdi. Sayfa 5 Panel 1: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Çerçevesinde Uluslararası Standartlar ve AB Politikaları Konferansın ilk panelinde amaç, uluslararası ve bölgesel düzeyde ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik mekanizmalarınca oluşturulmuş standartlar ve politikalara daha yakından bakmak ve bu mekanizmaların deneyimlerini paylaşmaktı. Bilgi Üniversitesi İnsan hakları Merkezinden Burcu Yeşiladalı tarafından modere edilen panelde sırasıyla Avrupa KonseyiIrkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu’ndan Gün Kut, Avrupa Ayrımcılıkla Mücadele alanında Hukuki Uzmanlar Ağı’ndan Isabelle Chopin ve BM İnsan Hakları Tematik Grubu’nu temsilen Severine Jacomy Vite söz aldı. Gün Kut- Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu (ECRI) Panelin ilk konuşmacısı Gün Kut oldu. Kut konuşmasında ayrımcılığı önlemeye dönük mekanizmalardan biri olarak “ Avrupa Konseyi- Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu” nun ayrımcılıkla mücadeledeki rolünden, oluşturduğu standartlardan ve araçlardan bahsetti. Kut öncelikle komisyonun ırkçılık, anti – semitizm ve yabancı düşmanlığına karşı mücadele etmek ve uygulanabilir politikalar üretmek amacıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine ve ek protokollere dayanan bir mekanizma olarak oluşturulduğunu ifade etti. Kut, Komisyon’un ayrımcılıkla mücadele amacıyla hazırladığı, ülkelerin uluslararası norm ve belgelere uyumlarını ve eksikliklerini ön plana çıkaran, tematik ülke raporlarının oldukça etkili olduğunun altını çizdi. Kut ayrıca Komisyon üyelerinin hükümet temsilcileri değil uzmanlardan seçiliyor olmasının, ülke temsilcilerinin kendi ülkelerine ait raporlara dahil olmamasının, raporların uzun gözlem ve görüşmelere dayanıyor olmasının; raporların niteliği ve güvenilirliği açısından kritik olduğunu belirtti. Kut, raporların ülkelerin geri bildirimlerine açık olduğunu, raporların son hallerinin geri bildirim süreci tamamlandıktan sonra açıklandığını ifade etti. Sayfa 6 Kut konuşmasını tamamlarken Komisyon raporlarında söz konusu olan temel sorunlardan da bahsetti. Bu sorunlar Avrupa Konsey’ine üye ülke sayısının fazlalığı sebebiyle her ülkeye uzun zamanda sıra gelmesi, görüşmeler için belirlenen 1 haftalık ziyaretlerin küçük ülkeler için yeterliyken büyük ülkeler için yetersiz kalması olarak ifade etti. Ayrıca katılımcıların yönelttiği sorulara cevaben Kut, Türkiye raporunun önümüzdeki yıl yayınlanacağını, bu raporun Türkiye’nin büyüklüğü ve farklılık gösteren sorunları sebebiyle kısıtlı olduğunu ama tüm temel sorunlara atıf yapabildiğini belirtti. Isabelle Chopin- Avrupa Ayrımcılıkla Mücadele alanında Hukuki Uzmanlar Ağı İkinci panel konuşmacısı, Avrupa Ayrımcılıkla Mücadele alanında Hukuki Uzmanlar Ağı’nın ayrımcılıkla mücadele deneyimlerini paylaşmak üzere Isabelle Chopin oldu. Sunumunda Chopin Ağın gerçekleştirdiği, AB’nin ayrımcılık alanındaki iki temel direktifi: “Irk Eşitliği Direktifi” ve “İş Yaşamında Eşitlik Direktifi” izlenmesi için Avrupa ülkelerindeki mevzuatların taranması çalışmasının sonuçlarını aktardı. Bu çalışma kapsamında Avrupa Birliği direktifleriyle karşılaştırıldıklarında daha kapsamlı, uyumlu ve kısıtlı olan yasal mevzuatların ortaya çıkarılmaya çalışıldığını belirten Chopin, direktiflerin adapte edilmesine dönük engeller ve mevzuatlardaki eksikliklerden de bahsetti. Chopin yaptırım yokluğu, eşitlik birimlerinin eksikliği, hakların yeterince bilinmemesi, veri eksikliği ve destekleyici mekanizma eksikliğinin söz konusu engeller ve eksikliklerin başında geldiğini ifade etti. Severine Jacomy Vite- BM İnsan Hakları Tematik Grubu Panelin son konuşmacısı BM İnsan Hakları Tematik Grubu’nu temsilen Severine Jacomy Vite oldu. Vite UNİCEF’in ayrımcılıkla mücadele konusunda temel aldığı dokümanlardan ve çeşitli alanlarda yaptığı Sayfa 7 çalışmalardan bahsetti. Vite öncelikle yaptıkları çalışmalara dayanak olan BM kapsamında oluşturulan ayrımcılığı önlemeye dönük sözleşmelerden bahsetti. Bu sözleşmeler şu şekilde sıralanabilir; Kadınlara Dönük Her Tür Ayrımcılığın Önlenmesine İlişkin Sözleşme (CEDAW), Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (ICCPR), Çocuk Hakları Sözleşmesi (CRC), Engelli Kişilerin Haklarına Dair Uluslararası Sözleşme (CRPD).1 Eğitime erişim, etnik, dinsel, kültürel gruplar, engelli bireyler, HIV pozitif bireyler, LGBTİ bireyler gibi pek çok ayrımcılık alanında çalışma yaptıklarını belirten Vite, çoklu ayrımcılığa işaret ederek ayrımcılığın farklı zeminlerinin farklı ölçeklerde izlemeyi gerekli kıldığını belirtti. Vite güncel bir sorun olarak yabancı düşmanlığının, mülteciler ve sığınmacılar bakımından bir ayrımcılık zemini oluşturmasını bu duruma örnek olarak gösterdi. Vite UN’in birbirini çapraz kesen konuları da içeren bir veri tabanının olduğunu ancak yine de ayrımcılıkla mücadele konusunda temel engellerden birinin bilgi toplama sorunu olduğunu belirterek bu sorunu ortadan kaldırma noktasında sivil toplum örgütlerinin rolünün kritik olduğunu ifade etti. Panel 2: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Çerçevesinde Uluslararası Standartlar ve AB Politikaları Konferansın ikinci panelinin temel amacı ayrımcılıkla mücadele alanında AB üyesi olan Romanya, ve İPA ülkeleri Sırbistan ile Türkiye deneyimlerine yakından bakmak ve bu alanda deneyim paylaşımı sağlamaktı. TACSO İnsandan İnsana (P2P) Program Koordinatörü Neslihan Özgüneş tarafından modere edilen oturumun konuşmacıları sırayla Romanya’nın Ayrımcılıkla Mücadele Konseyi’nden Istvan Haller, Sırbistan'ın Eşitlik Koruma Komiserliğinden Ljiljana Loncar ve Insan Hakları Ortak Platformundan Feray Salman oldu. Istvan Haller- Ayrımcılıkla Mücadele Ulusal Konseyi, Romanya Oturumun ilk konuşmacısı Romanya’nın Ayrımcılıkla Mücadele Konseyi’nin deneyimlerini aktarmak üzere İstvan Haller oldu. Haller Romanya’da ayrımcılığın ne kadar yaygın bir sorun olduğunu belirterek başladığı konuşmasında, Romanya’da ayrımcılıkla mücadeleye ilişkin yasal mevzuat ve bir ayrımcılıkla mücadele birimi olarak Ulusal Konsey deneyiminin işler ve sorunlu yönlerinden bahsetti. Istvan konuşmasında ayrımcılıkla mücadele birimlerinin bağımsız olması, nitelikli olması,yeterli bir bütçeye sahip olması, hiyerarşik yapısının belirli özellikler taşıması, çalışanların otoritelerle ilişkilerinin belirliliği, bir destek mekanizmasına sahip olması gereği, araştırma izleme yapabilmesi gibi unsurların oldukça önemli olduğunu belirtti. İstvan Romanya örneğinde Ulusal Konsey ve mahkemelerin farklı kanunlara ve mekanizmaya sahip olduklarını ve bunun toplum için karmaşık bir durum yarattığını ancak mahkeme kararları ve Ulusal Konsey arasında fikir paylaşımı alanının olduğunu belirtti. İstvan ayrıca bu yapının sorunların çözümü noktasında işlevsel bir rol oynadığını ifade etti. 1 https://treaties.un.org/pages/Treaties.aspx?id=4 Sayfa 8 Ljiljana Loncar- Eşitlik Koruma Komiser Yardımcısı, Sırbistan Oturumun ikinci konuşmacısı ayrımcılıkla mücadele alanında Sırbistan'ın Eşitlik Koruma Komiserliği deneyimini aktarmak üzere Ljiljana Loncar oldu. Loncar Eşitlik Koruma Komiserliği deneyimini aktarmadan önce ayrımcılıkla mücadelenin diğer özel yasalarla ilişkisinin, özel alanları da kapsaması gerekliliğine vurgu yaparak konuşmasına başladı. Loncar öncelikle işlevsel bir model için otonomi ve bağımsızlığın gerekliliğinin altını çizdi. Loncar ayrımcılıkla mücadele alanında önleyici role sahip olması gereken ombudsmanlığın, bir şikayet mekanizması olarak basit ve prosedüre boğulmamış olması gerektiğini belirtti. Ayrıca Sırbistan'daki mekanizmanın gerekli bilgileri içeren, şikayetlerin fax, e – mail, yazılı her şekilde iletilebildiği bir mekanizma olduğunu ifade etti. Loncar aynı zamanda Eşitlik Koruma Komiserliği’nin, öneride bulunma, uyarma, kamuyu bilgilendirme ve ayrımcılıkla mücadeleyi ana akımlaştırma konusunda işlevsel olduğunu belirtti. Feray Salman- İnsan Hakları Ortak Platformu, Türkiye Oturumun son konuşmacısı ise bir IPA ülkesi olan Türkiye’nin ayrımcılıkla mücadele konusunda yasal mevzuatını aktarmak üzere Feray Salman’dı. Feray Salman konuşmasında Türkiye’de ayrımcılıkla ilgili yasal mevzuat, ayrımcılıkla mücadele yasa tasarısı deneyimi, Türkiye hakkında ayrımcılık alanında verilmiş AİHM kararları ve Türkiye’de ayrımcılıkla mücadele konusunda oluşturulmuş mekanizmalara değindi. Sayfa 9 Salman öncelikle ayrımcılık alanında 2008’den beri sivil toplum örgütlerinin katılımıyla ayrımcılık yasası üzerine çalıştıklarını, kamu tarafından hazırlanan ilk tasarının da sivil toplum katılımıyla gerçekleştirilip kamuoyu ile paylaşıldığını belirtti. Bu dönemde demokratikleşme hedeflerinin bu çalışmalara alan sağladığını ve ayrımcılık konusunda bir birimin kurulmasına ilişkin taleplerin de dillendirildiğini belirtti. Son günlerde ayrımcılık yasasının tekrar gündeme geldiğini belirten Salman, ayrımcılık alanında oluşturulan Ombudsmanlık, İnsan Hakları Ulusal Kurumu, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru hakkı gibi yeni mekanizmalara değindi. Ayrıca Salman Türkiye’nin uluslararası mekanizmalara bireysel başvuru hakkını tanımaması ve sözleşmelere koyduğu çekinceleri kaldırmıyor olmasına ek olarak AİHM karnesinin de olumlu olmaktan uzak olduğuna dikkat çekti. Panel 3: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik konusunda çalışan STK’lar için Fırsat ve Engeller ILGA Avrupa’dan Bjorn van Roozendaal, Avrupa Roman Hakları Merkezi’nden Sinan Gökcen, ve Avrupa Irkçılıkla Mücadele Ağı’ndan Claire Fernandez’in konuşmacı olarak katıldığı ve Burcu Yeşiladalı tarafından modere edilen üçüncü panelin amacı ayrımcılıkla mücadele alanında çalışan bölgesel ve uluslararası sivil toplum örgütlerinin deneyimlerine mercek tutmaktı. Bjorn van Roozendaal- Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks Derneği (ILGA Avrupa) Panelin ilk konuşmacısı ILGA Avrupa deneyimini aktarmak üzere Bjorn van Roozendaal oldu. Roozendaal lezbiyen, gay, bisexsüel, trans ve intersex bireylerin hakları ve maruz kaldıkları ayrımcılık biçimleriyle mücadele etmek üzere oluşturulmuş uluslararası bir ağ olan ILGA’nın savunuculuk ve insan hakları mücadelesi deneyiminden, çalışma alanlarından ve karşılaştıkları zorluklarından bahsetti. Resmi kurumlarla ilişkilerin kolaylaştırılması, nefret suçlarının dokümente edilmesi, Avrupa Komisyonunun iş yaşamında ayrımcılıkla ilgili direktifinin uygulanması gibi alanlarda çalışmalar yaptıklarını belirten Roozendaal, LGBTİ bireylerle ilgili ayrımcılıkların ne kadar yaygın ve her alanda gözlemlenebilir olduğunun da altını çizdi. Roozendaal kolektif çabanın ve mücadelenin önemini vurgularken bu alanda mücadele konusunda kritik rol oynayan raporlama süreçlerine insanların kaygıları sebebiyle katılamadıklarını belirtti. Roozendaal ayrıca ayrımcılık alanında çalışan insanların yeniden ürettikleri ayrımcılık türlerinin de altını çizdi. Sinan Gökçen,-Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC) Panelin ikinci konuşmacısı, Romanların maruz kaldıkları ayrımcılıklarla mücadele amacıyla faaliyet gösteren Budapeşte merkezli Avrupa Roman Hakları Merkezi çalışmalarını aktarmak üzere Sinan Gökçen oldu. Sinan Gökçen konuşmasında merkez olarak yaptıkları çalışmalardan ve Romanların maruz kaldıkları ayrımcılık biçimlerinden bahsetti. Sayfa 10 Gökçen merkez olarak yaygın bir biçimde hakim, gazeteci gibi çeşitli meslek gruplarına yönelik "Herkese insan hakları" ve "Roman hakları" eğitimleri yaptıklarını aynı zamanda da stratejik davalama yaptıklarını belirterek, çeşitli stratejik davalama örnekleri paylaştı. 500’den fazla stratejik davalama süreci yürüttüklerini belirten Gökçen, Türkiye’ye karşı AİHM’de iki dava açıldığını ve bunlardan Sulukule davasının kazanıldığını ifade etti. Ayrıca gölge raporlama yaptıklarını ifade eden Gökçen, tazminat davaları, cezasızlık, eğitimde ayrımcılık, zorla kısırlaştırılma, kimliksiz bırakma alanlarında stratejik davalama yaptıklarını belirtti. Claire Fernandez- Avrupa Irkçılıkla Mücadele Ağı (ENAR) Panelin son konuşmacısı Avrupa Irkçılıkla Mücadele Ağı deneyimini aktarmak üzere Claire Fernandez oldu. Fernandez , yaptıkları lobi ve savunucluk çalışmalarını aktardı ve ayrımcılıkla mücadele konusunda tehditlerin bizzat Avrupa Parlamentosunun içinde de yer aldığını, dini ayrımcılık yapan, yabancı düşmanı partilerin parlamento içinde yer aldığına işaret etti. Farklılıkların parlamentoya yansıyamamasından bahseden Fernandez, insan haklarının ana akımlaştırılması konusunda sorun olduğunu ve ayrımcılıkla mücadelede yasal mevzuatta ciddi eksiklikler olduğunu ifade etti. Sayfa 11 Açık Forum 1. günün son oturumu olan açık forumda katılımcılar gün boyu süren tartışmalara ve aralardaki paylaşımlara dair akıllarında kalan ve paylaşmak istedikleri noktaları ifade ettiler. Bu görüşlerden bazıları şu şekilde gerçekleşti; “Bazen sorunun kendisi ayrımcılık ifade eder. Türkiye'de Roman çocuklar okulu terk ediyor bunun sebebi aile değil devlet, karşılaştıkları ayrımcılık ve ekonomik koşulların kötü olması. Öğretmenler Roman mahallerini sürgün yeri olarak tanımlıyor. Derse girmiyorlar.” “Eğitim en yoğun mücadele edilen alanlardan biri. 135 Dom üniversite mezunu insan var, 1'i bile özel veya kamuda iş bulamamış. İş verilmemiş. Ayrımcılığa uğruyorlar. Çocukların ayağında ayakkabı yokken okula gitmesini bekleyemezsiniz.” “Kendi alanlarımızda çalışırken başka alanlarla işbirliği bizim zihnimizi açacak gibi görünüyor. Özellikle Türkiye'de bu ağları kurma ve işbirliği oluşturma bilgisine daha çok ihtiyacımız var. Teknik kapasitemiz ve teknik kapasiteyi geliştirecek finansal kapasiteye sahip olamıyoruz. Ama hepsinden öte deneyim paylaşımı çok kritik, bu ve benzeri bir aradalıklar önemli”. Katılımcıların yorumları üzerine panelistlerden Istvan Haller farklı alanlarda çalışan STK'lar arasındaki işbirliğinin önemine dikkat çekti:”90'larda biz ağımızı kurduğumuzda LGBTİ, kadın vb örgütlenmeler yoktu. Yasal zeminin değişmesi için bu örgütlenmelerin dahil olduğu bir network'e ihtiyacımız var. Bu benim önerimdir.” “Sunuşlar bize zihinlere yerleşmiş çok ciddi bir ayrımcılık olduğunu gösteriyor. Genel bir gözlemim var; Türkiye'de zihnimizde bir insan hakları kavramı ve kültürü diye bir şey yok. Bunu eğitim çalışmalarından biliyorum. İnsan Sayfa 12 hakları eğitimlerine çocukluktan itibaren başlanırsa ancak sorun çözülebilir. Bunu bildirge veya raporda bildirebilirsek çok iyi olur. Bugün lisede seçimlik 1 saat insan hakkı dersi var. Diğer seçimlik derslerle kıyaslanamaz durumda. “ 2. Gün A: Türkiye Bağlamında Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Oturumu Konferansın ikinci gününde Türkiye’de ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik alanında sivil toplum örgütlerinin çalışmalarına ve deneyimlerine odaklanıldı. Uzun yıllardır hak mücadelesi veren uzman ve aktivistler insan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, LGBTİ hakları, Roman hakları ve ruh sağlığı alanındaki hak mücadelesi deneyimlerini paylaştılar. Panel 1: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik konusunda Türkiye’de Politika ve Mekanizmalar: STK Perspektifi Sivil toplum örgütlerinin deneyimlerinin paylaşıldığı ilk oturum Hakan Ataman tarafından modere edilirken sırayla İnsan Hakları Ortak Platformu'ndan Feray Salman, Türk Kadınlar Birliği ve CEDAW Gölge Rapor Komitesi'nden Sema Kendirci, Kaos GL'den Hayriye Kara söz aldılar. Sayfa 13 Feray Salman- İnsan Hakları Ortak Platformu (İHOP) Panelin ilk konuşmacısı olarak İHOP koordinatörü Feray Salman söz aldı. Salman insan hakları mücadelesi ve ayrımcılıkla mücadelenin içiçeliğine vurgu yaptığı konuşmasında, ayrımcığı ortadan kaldırmak için uygun mekanizma üretmemenin bizzat insan hakkı ihlallerine sebep olduğunu belirtti. Salman ayrımcılığı ortadan kaldırmak için mücadele etmemenin insanların dışlanması, sistem dışına itilmesi, hak ve özgürlüklere erişememesi ile sonuçlandığını ifade etti. Salman ayrımcılıkla mücadele noktasında evrensel kriterlerin baz alındığını belirterek 1986'da İnsan Hakları Derneği’nin kurulmasıyla bu alanda Türkiye’de örgütlü bir biçimde mücadeleye başlandığını ifade etti. Ayrımcılığın haritalanması, şiddetin ve işkencenin haritalanması gibi metotların İHOP'un çeşitli paydaşlarıyla birlikte yaptığı çalışmalar olduğunu ifade etti. Salman aynı zamanda belediyeler ve yerel örgütlerle ortak çalışmaların önemine değindi. Salman ayrıca ayrımcılık yasa taslağının sivil toplum örgütleriyle nasıl hazırlandığı ve süreci üzerine bilgi verdi. Bu sürecin aşamaları; AİHM kararlarının izlenmesi, ayrımcılık mevzuatının analiz edilmesi, ilk taslağın oluşturulması, STK'lar ile taslağın paylaşılması, geri bildirimlerin toplanması ve taslağın geri bildirimlerle revize edilmesi, dönemin İçişleri Bakanı Beşir Atalay ile toplantı düzenlenmesi gibi basamakları içermektedir. Uluslararası insan hakları standartlarının Türkiye için temel standartlar olduğuna işaret eden Salman aynı zamanda Paris prensiplerinin bağımsız yapıların nasıl oluşturulması gerektiği noktasında temel referans ve el kitabı olması gerekliliğinin ve prensiplerin uygulaması noktasında kamu idaresinin sorumluluğunun altını çizdi. Sema Kendirci- Türk Kadınlar Birliği, CEDAW Gölge Rapor Komitesi Panelin ikinci konuşmacısı Kadınlara Karşı Her Türlü Ayırımcılığın Ortadan Kaldırılmasına dair sözleşme (CEDAW) Gölge Rapor Komitesi deneyimini aktarmak adına Türk Kadınlar Birliği'nden Sema Kendirci oldu. Sema Kendirci yedincisi hazırlanmakta olan CEDAW gölge raporlama süreci deneyimini ve kamunun bu süreçteki pozisyonunu katılımcılarla paylaştı. Kendirci nihai hedef eşitlik olduğu oranda ayrımcılıkla mücadelenin kritik olduğunu belirterek konuşmasına başladı. Kendirci öncelikle 90. madde gereği uluslararası sözleşmelerin eşitlik için önemli olduğunu, ancak bu sözleşmelerin çoğunda çeşitli çekincelerin varlığının da devletin sorunlu yaklaşımını gösterdiğini ifade etti. Kendirci'nin konuşmasından öne çıkan noktalar şu şekilde oldu: “İlk resmi CEDAW raporunun 1986 yılında yayınlanmasını takip eden süreçte kadınların şiddet karşıtı mücadelesinin yükselmesiyle birlikte, kadın örgütlenmeler tematik gölge raporlama hazırlamaya başlarken, 4. ve 5. resmi raporlarla birlikte Pekin Konferansı kararlarının tamamını içeren kapsamlı raporlar hazırlanmaya başladı. CEDAW sözleşmesi kadınlara dönük ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına dönük yasal düzeyde değişiklikler yapılmasını öngörüyor. Gölge raporlama ise, kadın örgütlerinin kolektif çalışmasıyla devletin bu sorumluluğunu ne kadar gerçekleştirdiğini ortaya koymakla birlikte çözüm önerilerini de içermektedir.” Kendirci’nin değindiği bir nokta ise devletin alana ilişkin raporlaması ve STK’ların gölge raporlaması arasındaki farklar oldu. Kendirci’ye göre gölge raporlama olumlu ve olumsuz noktaları içerirken, resmi raporlar çok ufak noktaları büyük başarılar olarak aktarmakta ancak sorunlu noktaları ifade etmede gerçekçi davranmamaktadır. Kendirci konuşmasında aynı zamanda Türkiye'nin taraf olduğu diğer bir önemli sözleşme olan İstanbul Sözleşmesi'nin hazırlanma, imzalanma süreci ile sözleşmenin öngördüğü bağımsız uzmanlar komitesinin kuruluş sürecindeki sorunlardan bahsetti. Kendirci bu süreçte kadın örgütlerinin kamu idaresi ile çalışmada yaşadıkları zorluklara işaret etti. Sayfa 14 Kendirci konuşmasını tamamlarken kadın hareketinin yasal değişiklikler ve algı değişimi noktasındaki çalışmalarına, başarılarına değinirken, kamu idaresinin kadınlarla ilgili ayrımcılığa dönük yasal düzenlemelerde kullanılan “dezavantajlı grup” tanımının eksik ve uluslararası normların gerisinde olduğunu belirtti. Hayriye Kara- Kaos GL Panelin son konuşmacısı Kaos GL'nin LGBTİ hakları alanındaki deneyimini aktarmak üzere Hayriye Kara oldu. Kara konuşmasına ayrımcılığı görmezden gelmenin ayrımcılığı yeniden üreten bir unsur olduğunu belirterek başlarken aynı zamanda ayrımcılıkla mücadelenin dönüştürücü gücüne işaret etti. Kara yeni bir kavramsallaştırma olarak katmanlı ayrımcılık ve bunun sonuçlarına değindi. Kara'ya göre ayrımcılık ve sonuçları tartışılırken farklı ayrımcılık türlerinin kesişim alanları göz ardı edilmekte ve katmanlı ayrımcılık alanları gözden kaçırılabilmektedir. Yasal mevzuatta ayrımcılık düzenlemelerini cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği üzerinden değerlendiren Kara, Anayasanın 10. maddesinin kanun önünde eşitliği düzenlediğini, bireyler arası ayrımcılığı önleme konusunda bir düzenleme getirmediğini belirtti. Kara'ya göre söz konusu mevuzata sonradan eklenen fıkralarda düzenlenen “devlet cinsiyet ayrımcılığını önlemek için her tür önlemi alır ve bu düzenlemeler de ayrımcılık olarak sayılamaz” ifadesi; “gazi, malul, yardıma muhtaç grup”lara referansla devam etmektedir ve bu durum devletin kadın haklarına temel yaklaşımını ortaya koymaktadır. Kara ayrımcılık yasağını düzenleyen TCK 122. maddesinin sıkıntılı içeriğine vurgu yaptı. Kara'ya göre mal ve hizmetlere erişimde ayrımcılık yasağını düzenleyen madde “ve benzeri durumlar” gibi belirsiz ifadeler Sayfa 15 içerirken, yeni düzenlemeyle “ön yargı” kavramı eklenerek ayrımcı eylemi tanımlamak neredeyse imkansız hale getirilmiştir. Kara'nın üzerinde durduğu diğer bir nokta ise geçtiğimiz dönemde gündeme gelen ayrımcılık yasa tasarısının yer verdiği yeni bir husus oldu. Kara, söz konusu taslakta yer alan ve güçlendirici bir unsur olan ispat yükümlülüğünün tersine çevrilmesinin önemine dikkat çekti. Kara ayrıca ayrımcılığın çok yaygın bir sorun olduğunu, yasaların değişmesinin tek başına yeterli olmadığını, kurumsallaşmanın ve sivil toplum katkısının kritik olduğunu ifade etti. Panel 2: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik konusunda Türkiye’de Politika ve Mekanizmalar: STK Perspektifi Konferans’ta ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik konusunda sivil toplum deneyiminin paylaşımına, Roman hakları ve ruh sağlığı alanında faaliyet gösteren örgütlerin deneyimleriyle devam edildi. Yücel Tutal- Türkiye Roman Hakları Forumu (ROMFO) Panelin ilk konuşmacısı Roman Hakları Forumunu temsilen yürüttükleri saha araştırması sonuçlarını paylaşmak üzere Yücel Tutal oldu. Tutal konuşmasında yaptıkları iki çalışmanın sonuçları üzerinde durdu. Bu çalışmaların ilki Selendi ile başlayan olayların araştırılması ve davaların takibi, ikincisi ise Romanların yoğun olarak yaşadıkları bölgelerde karşılaşılan hukuki zorlukların ortaya çıkarılması yoluyla haritalanması çalışması oldu. Tutal ilkin Romanlara dönük ayrımcılık olaylarının tarihsel sürecine değindikten sonra Selendi ve benzeri olaylarda dava süreçlerinin nasıl yürütüldüğünü detaylı olarak aktardı. Toplumsal olayların yanı sıra, Yücel Tutal'ın işaret ettiği davalama yaptıkları diğer bir alan yazılı ve görsel basındaki Roman temsilinin içerdiği ayrımcılık unsurlarıydı. Tutal yazılı ve görsel basında hırsızlık yapan, karakola düşen, dinle imanla ilişkisi olmayan, aylak bir Roman tasviri yapıldığını ifade ederek bunlarla ilgili takip yaptıklarını ve dava süreçlerini izlediklerini belirtti. Tutal ayrıca eğitim alanında Roman öğrencilerin karşılaştıkları ayrımcılık türlerine çeşitli örnekler vererek, ayrı sınıfta toplama, daha düşük standartlarda hizmet verme gibi pek çok ayrımcı uygulamaların okullarda yaşandığını ifade etti. Tutal Roman Açılımı sürecinin olumlu ve olumsuz yansımalarının olduğunu, eylem planı hazırlandığını ancak kesin veri ve bütçe eksikliğinden dolayı sorunlu olduğunu ifade etti. Didem Tekeli- Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi (RUSİHAK) Konferansın son konuşmacısı ise Rusihak'ın "Destek Programlarının Garanti Altına Alınması İçin Reform Projesi" kapsamında zihinsel engelliler ve psiko-sosyal engelli bireylerin maruz kaldıkları ayrımcılıklara dair yürüttükleri çalışmaları paylaşmak üzere Didem Tekeli oldu. Sayfa 16 Tekeli öncelikle medikal yaklaşım ve hak temelli perspektife dayanan sosyal içerme yaklaşımı arasındaki farka işaret ederek konuşmasına başladı ve bir toplumda var olan herkesin söz konusu olanak ve kaynakları eşit bir şekilde paylaşabilmeleri gerektiğini belirtti. Tekeli Türkiye'nin imza attığı BM Engelli Bireylerin Haklarına Dair Sözleşme ve Ek İhtiyari Protokolün hakların gerçekleşmesi bakımından yetersiz olduğunu ifade etti ve mevcut durumda sözleşmelerde yer alan bazı ifadeler konusunda ciddi bir çeviri sorunu olduğuna da işaret etti. Tekeli’ye göre eşitliğin sağlanması için hakların kullanılması noktasında destek ihtiyacı olabilir ve bu destek devlet tarafından sağlanmalıdır. Hukuki ehliyet (Legal Capacity) ve hak ehliyeti ikileminden bahseden Tekeli hukuki ehliyetin akla uygun davranmayla kısıtlandığında hak kullanımının da kısıtlandığına ve hata yapma hakkının ortadan kaldırıldığına işaret etti. Tekeli bu durumun bir çok kişinin vesayet altında olması ve kendi hayatları üzerine söz sahibi olamamalarıyla sonuçlandığını ifade etti. Tekeli, sözleşme “Kimse kimseyi himaye altına almasın, herkes kendi hayatı üzerine söz sahibi olsun” diyorken mevcut yasalarla tanı almış kişilerin oy kullanma hakkına bile sahip olmadığını ifade etti. Tekeli son olarak "Person Ağı" olarak zihinsel engelliler ve psiko sosyal engelli olan bireylerin kendi hayatlarının öznesi olması üzerine yürütecekleri I Will Act kampanyasından bahsederek katılımcıların desteğini istedi. Sayfa 17 Forum: Eşit bir Geleceği Tasarlamak Forum katılımcıların değerlendirmeleri, soruları, sorulara verilen cevaplar ve konusundaki görüşlerin paylaşılmasıyla devam etti. ayrımcılıkla mücadele Katılımcılar bu bölümde genel olarak konferans boyunca ele alınan farklı ayrımcılık biçimlerinin onlar için yeni bir deneyim olduğunu ifade ettiler. Bununla birlikte katılımcılar ayrımcılıkla mücadele ve eşitliğin sağlanmasında sivil toplumun katılımı, politika yapma süreçlerine dahil edilmesi, AB değer ve ilkelerinin baz alınmasına vurgu yaptılar. 2. Gün B: Homofobiye ve Transfobiye Karşı Bölgesel Ağ Çalıştayı Homofobiye ve Transfobiye Karşı Bölgesel Ağ Çalıştayı Arnavutluk, Ermenistan Bosna Hersek, Hırvatistan, Yunanistan, İsrail, Lübnan, Makedonya, Sırbistan Tunus ve Tükiye'den LGBTİ aktivistlerinin katılımıyla gerçekleşti. Balkanlar, Orta Doğu, Kuzey Afrika, ve Güney Kafkasya'dan katılımcıların katıldığı oturumlarda katılımcıların kendi bölgelerine ilişkin karşılaştıkları zorluklar paylaşıldı ve bunların nasıl ortadan kaldırılabileceği üzerine tartışmalar yürütüldü. Sayfa 18 Oturumlarda tartışılan başlıklar uluslararası standartlar, ayrımcılıkla mücadele ve eşitlik üzerine Avrupa Birliği politikaları, İPA ülkeleri ve Avrupa Birliği ülkelerindeki sivil toplum örgütlerinin ayrımcılıkla mücadele alanında kazanımları, yürüttükleri izleme çalışmaları, karşılaştıkları tehditler ve fırsatlar oldu. Oturum 1: Bölgesel Ağ Üyelerinden Son Gelişmelere İlişkin Güncel Bilgilendirme: Ortak Fırsat ve Engeller Çalıştayın ilk oturumunun teması "Ortak Fırsat ve Engeller" idi. Oturum Filistin için İsrailli Kuirler'den Yosef Mckyton tarafından modere edildi. Oturumda nefret suçları ve ayrımcılık yasağına dair hiçbir yasal düzenlemenin olmaması en önemli sorunlar arasında sıralandı. Bölgeler arasındaki farklılıklara işaret edilen oturumda, kimi bölgelerde eşcinselliğin doğrudan veya dolaylı yasaklanması söz konusuyken bazı bölgelerde evlilik eşitliğinin tartışıldığı belirtildi. Bu farklılıklarla birlikte homofobi ve transfobi ile mücadele için ortak bir zeminin inşa edilmesinin gerekliliği ve deneyim paylaşımının önemi vurgulandı. Bu amaçla oturumda paylaşılan olumlu örneklerden biri Arnavutluk'tan Xheni Karaj'ın paylaştığı geçen yıl Tiran'da açılan LGBT sığınma evi deneyimi oldu. Karaj sığınma evlerinin homofobi, transfobi ve nefret suçlarının yaygınlığı düşünüldüğünde çok kritik olduğunu belirtti ve tüm LGBTİ bireyler için birarada kendilerini rahat hissedebilecekleri bir alan yaratmaya çalıştıklarını aktardı. Oturum 2: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konusunda Ağ Üyesi Ülkelerdeki Mevcut Durum İkinci oturumda LGBTİ bireylerin ifade ve örgütlenme özgürlüğü alanındaki temel tehditler tartışıldı. Yıldız Tar tarafından modere edilen oturumda Türkiye'den Kaos - GL derneğinden Ömer Akpınar, Lübnan'dan Jo Hammoud, Ermenistan'dan Mamikon Hovsepyan konu üzerine sunuşlarını gerçekleştirdiler. Oturumun açılış konuşmasını yapan Yıldız Tar Tunus, Türkiye, Mısır ve Yunanistan'ın toplumsal muhalefet deneyimlerinden örnekler verdi ve nefret suçlarının ve ayrımcılığın sistemik bir sorun olduğuna işaret etti. İlk konuşmacı olan Ömer Akpınar Türkiye'de son yıllardaki toplumsal hareketlerden bu toplumsal hareketin bastırılma biçimlerinden ve yeni yasalaşan güvenlik yasasının ifade özgürlüğünü kısıtlama tehdidinden bahsetti. Akpınar ayrıca LGBTİ örgütlerin geçen yerel seçimler ve yaklaşmakta olan genel seçimlere dönük yürüttükleri kampanyalardan bahsetti. Jo Hammoud ise Mısır deneyiminden kesitler sunduğu konuşmasında muhalif düşünmenin yaşam kaybıyla sonuçlandığını ifade etti. Arap yarım adasında ifade özgürlüğünün söz konusu bile edilemediğini ifade eden Jo Hammoud Lübnan için farklı olan durumun ise hükümet tarafından gittikçe tersine çevrildiğini belirtti. Sayfa 19 Mamikon Hovsepyan ise Ermenistan deneyimini aktarırken Rusya'daki homofobik ve tranfobik yasa süreçlerinin Güney Kafkasya'yı da etkilediğini ifade etti. Hovsepyan Gürcistan'ın bölgede zaman zaman AB etkisiyle olumlu yasalara imza attığını ama dinin hala temel bir etki unsuru olduğunu ifade etti. Ayrıca Hovsepyan Ermenistan'da Kilisenin LGBTİ karşıtı kampanyaların yürütücüsü olduğunu ifade etti. Hovsepyan son olarak bu ve benzeri baskılar yüzünden ülke nüfusunun %10'unun ülkeyi terk ettiğini belirtti. Oturum 3: Ağ için Pozisyon Belgesi Oluşturulması ve Gelecek Döneme Yönelik Planlama Ezgi Koçak tarafından modere edilen son oturumda bölgesel ağın geleceği tartışıldı. Gelecek tartışmalarının öncelikli konularından birisi ağın karşılaştığı zorluklar oldu. Bu başlık farklılıkların bir aradalığının ne kadar mümkün olduğu, yeni örgütlenme biçimlerinin neler olabileceği ekseninde tartışıldı. Farklı bölgelerden gelen katılımcılarla toplanan bölgesel ağ için daha etkili ve üretken buluşma biçimlerinin gereğinin de altının çizildiği tartışmalarda önceki buluşmadan bugüne ağın ne oranda canlı tutulabildiği mercek altına alındı. Oturumda tartışılan konulardan bir diğeri ise, ağın online bir platforma taşınma olasılığıydı. Ağın online bir düzlemde ve tematik buluşmalar halinde devam ettirilebileceği üzerinde duruldu.6. bölgesel buluşma tüm katılımcıların kendi dillerinde kağıtlara "Herkes İçin Özgürlük" yazmasıyla sona erdi. Sonuç Konferans 90'dan fazla farklı geri plan, donanım ve deneyime sahip, sivil toplum temsilcisi ve kamu görevlileri için bir deneyim paylaşımı alanı sağladı. Bölgesel ve uluslararası düzeyde yürütülen mücadelelerle birlikte, yerelde yürütülen çalışmaların özgünlüklerinin paylaşılma fırsatı bulundu. Ayrımcılığın her düzeyde farklı gruplar için değişik seviyelerde deneyimlendiği, haklara erişimin önünde engel teşkil ettiği tespit edilirken, ortak mücadelenin ve farklı ayrımcılık türlerine dair farkında olmanın önemi paylaşılmış oldu. Konferans katılımcılar açısından savunuculuk çalışmaları yürüttükleri alanlar dışındaki alanlardaki ayrımcılıkları fark etmek ve uluslararası mekanizmalardan haberdar olmak bakımından güçlendirici bir etkiye sahip oldu. Sayfa 20 Gündem 1 Gün: 12 Mart 2015 09.00 – 09.30 Kayıt 09.30 – 09.45 Açılış Konuşmaları; Michael A. Rupp, AB Türkiye Delegasyonu 09.45 – 11.00 Panel: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Çerçevesinde Uluslararası Standartlar ve AB Politikaları Gün Kut, Avrupa Konseyi, Irkçılığa ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu (ECRI) Isabelle Chopin, Avrupa Ayrımcılıkla Mücadele alanında Hukuki Uzmanlar Ağı Severine Jacomy Vite, Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu (UNICEF), Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Tematik Grubu 11.00 – 11.30 Kahve Arası 11.30 – 13.00 Panel: AB ve IPA Ülkelerinde Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlikle ilgili Politika ve Mekanizmalar Istvan Haller, Ayrımcılıkla Mücadele Ulusal Konseyi, Romanya Ljiljana Loncar, Eşitlik Koruma Komiser Yardımcısı, Sırbistan Feray Salman, İnsan Hakları Ortak Platformu, Türkiye 13.00 – 14.30 Öğle Yemeği 14.30 – 16.00 Panel: AB’den STK Deneyimleri: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Politika ve Mekanizmalarının Geliştirilmesi ve İzlenmesi Bjorn van Roozendaal, ILGA (Uluslararası Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans ve İnterseks Derneği) Avrupa Sinan Gokcen, Avrupa Roman Hakları Merkezi (ERRC) Claire Fernandez, Avrupa Irkçılıkla Mücadele Ağı (ENAR) Soru Cevap: 30’ 16.00-16.30 16.30 – 17.30 Kahve Arası Açık Forum: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik konusunda çalışan STK’lar için Fırsat ve Engeller 17.30 – 17.45 19.30 Kapanış Oturumu Akşam Yemeği Sayfa 21 2 Gün: 13 Mart 2015 2. Gün - A: Türkiye Bağlamında Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Oturumu 09.30 – 09.30 Kayıt 09.30 – 10.45 Panel: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik konusunda Türkiye’de Politika ve Mekanizmalar: STK Perspektif Feray Salman, İnsan Hakları Ortak Platformu Sema Kendirci, Türk Kadınlar Birliği, CEDAW Gölge Rapor Komitesi Hayriye Kara, Kaos GL Soru Cevap 10.45 – 11.15 Kahve Arası 11.15 – 12.30 Panel: Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik konusunda Türkiye’de Politika ve Mekanizmalar: STK Perspektifi Yücel Tutal, ROMFO Didem Tekeli, RUSİHAK Soru Cevap 12.30 – 14.00 Öğle Yemeği 14.00 – 15.00 Atölye Çalışması: Eşit bir Geleceği Tasarlamak 15.00 – 16.00 Atölye Çalışması Sonuçlarının Paylaşılması 16.00 – 16.15 Kapanış Oturumu 2. Gün - B: Homofobiye ve Transfobiye Karşı Bölgesel Ağ Çalıştayı (Ağ üyeleri, Gordion Otel) 09.30 – 10.00 Kayıt 10.00 – 12.30 Bölgesel Ağ Üyelerinden Son Gelişmelere İlişkin Güncel Bilgilendirme: Ortak Fırsat ve Engeller 12.30 – 14.00 Öğle Yemeği 14.00 – 15.30 Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Konusunda Ağ Üyesi Ülkelerdeki Mevcut Durum 15.30 – 18.00 Ağ için Pozisyon Belgesi Oluşturulması ve Gelecek Döneme Yönelik Planlama Sayfa 22 Katılanların Listesi # Name and Surname Organisation Website 1 Yelda Ahmetoğlu ÖZEV Foundation www.ozevvakfi.org 2 İdil Seda Ak Association of Women Disabilities (ENKAD) 3 Mehmet Akın Social Policies, Sexual Orientation and Gender Identity Studies Association (SPOD) www.spod.org.tr 4 Neşe Akkerman British Embassy Ankara www.gov.uk/government/world/organisa tions/british-embassy-ankara.tr 5 Ayşegül Akyüz Women and Men Together, Socail Equality Association www.kebsed.com 6 Binnur Aloğlu Association for Monitoring Equal Rights www.esithaklar.org 7 Olcay Ziya Altun UNHCR www.unhcr.org.tr 8 Melahat Arıker Başak Culture and Art Association www.basaksanatvakfi.org.tr 9 Melahat Arısoy Başak Culture and Art Association www.basaksanatvakfi.org.tr 10 Cemre Artan Ministry of EU Affairs http://www.ab.gov.tr/ 11 Hicran Atatanır Women Managers and Women Workers Association http://kaycad.org.tr 12 Bülent Avcılar ÖZEV Foundation www.ozevvakfi.org 13 Demet Özkan Baltat Ministry of EU Affairs http://www.ab.gov.tr/ 14 Begüm Başdaş Amnesty International Turkey www.amnesty.org.tr 15 Janset Bay Association for Solidarity Freedom Deprived Juvenile 16 Aydin Bingöl The National Human Institution of Turkey (TİHK) 17 Marcin Brauhoff Delegation of EU to Turkey http://avrupa.info.tr 18 Dicle Çakmak Human Rights Joint Platform (İHOP) www.ihop.org.tr 19 Özge Çaman Public Health Experts Association www.hasuder.org with with Rights www.engellikadin.com/enkad www.ozgeder.org.tr www.tihk.gov.tr Sayfa 23 # Name and Surname Organisation Website 20 Selena d’Herin Human Rights Agenda Association (İHGD) www.rightsagenda.org 21 Sava Diamendi Romanian Embassy www.roembtr.org 22 Gözde Dilektaşlı Ministry of EU Affairs www.ab.gov.tr 23 Julie N. Eikaas Norwegian Embassy www.norway.org.tr/Embassy 24 Gülcihan Ekinci Turkish Disability Mersin Branch Association, 25 Erkan Ekinci (Accompanying) Turkish Disability Mersin Branch Association, 26 Nebilay Erdoğan Ministry of EU Affairs www.ab.gov.tr 27 Aysel Ergün İHuman Rights Joint Platform(IHOP) www.ihop.org.tr 28 Ali Erol Kaos – GL www.kaosgl.org 29 Sinem Ersoy Association for Children Cerebral Palsy (SERÇEV) 30 Amarildo Fecanji Pink Embassy 31 Hacer Foggo European (ERRC) 32 Roberto Frifrini Human Rights Agenda Association (İHGD) 33 Biljana Ginova LGBTI Support Centre (Macedonia) 34 Ayşe Görür Association for Improving Social and Cultural Life 35 Metin Özgür Gücü Mersin Association for People with Physical Disabilities 36 Umut Güner Kaos-GL www.kaosgl.org 37 Erdem Gürsu Pink Black Triangle Associaton www.siyahpembe.org 38 Selahattin Güvenç Mersin Platform for Combating Discrimination www.akdenizgocder.org 39 Joanna Haydun British Embassy Ankara www.british-consulate.org 40 Ali Can Kalan Pink Life www.pembehayat.org 41 Hatice Kapusuz Civil Society Development Centre (STGM) www.stgm.org.tr Roma with www.facebook.com/tsd.mersinsubesi www.facebook.com/tsd.mersinsubesi www.sercev.org.tr www.pinkembassy.al Rights Centre www.errc.org www.rightsagenda.org www.sosyalkulturelyasam.org/iletisim.asp Sayfa 24 # Name and Surname Organisation Website 42 Reşat Uğur Karacan Ministry of EU Affairs www.ab.gov.tr 43 Barış Karacasu KAGED www.kaged.org.tr 44 Xheni Karaj Alliance against Discrimination of LGBT (Albania) www.aleancalgbt.org 45 Veysel Kavak European Youth Society Association https://tr-tr.facebook.com/eysayouth 46 Merve Keyvanoğlu Association for Children Cerebral Palsy (SERÇEV) www.sercev.org.tr 47 Yunus Akın Kılışçı Ministry Policies 48 Ezgi Koçak Kaos GL www.kaosgldernegi.org/anasayfa.php 49 Derya Köksal UNHCR www.unhcr.org.tr 50 Esin Koman Agenda Child Association www.gundemcocuk.org 51 Funda Küçükcan UNFPA www.kadindostukentler.org 52 Özgür Mehmet Kütküt Civil Society Development Centre (STGM) www.stgm.org.tr 53 Hüseyin Fırat Mavigök Human Rights Association, Mersin Branch http://ihd.org.tr/index.php/etimainmenu-3/12-eti/23-d-mersinbesi.html 54 Stevan Milivojevic LGBT Forum Progress www.lgbtprogres.me 55 Zübeyde Ozanözü Anatolia Education, Culture and Art Association 56 Bişeng Özdinç Human Rights Joint Platform (İHOP) 57 Olga Özer İştar Women’s Centre 58 Fazilet Özköse The National Human Institution of Turkey (TİHK) 59 Annika Palko Swedish Embassy www.swedenabroad.com/ankara 60 Lise Pate EU Delegation to Turkey http://avrupa.info.tr 61 Adam Puskar Queeria Centre www.queeriacentar.org 62 Sanna Raıta-Aho Finnish Embassy www.finland.org.tr/Embassy 63 Ayşe Sargın Nature Association www.dogadernegi.org 64 Ezgi Şeref Social Policies, Sexual Orientation www.spod.org.tr of Family and with Social Rights www.aile.gov.tr www.ihop.org www.tihk.gov.tr Sayfa 25 # Name and Surname Organisation Website and Gender Identity Association (SPOD) Studies 65 Deniz Servantie Economic Development Foundation (İKV) www.ikv.org.tr 66 Çiçek Tahaoğlu Bianet http://bianet.org 67 Ege Tekinbaş UNFPA www.kadindostukentler.org 68 Nurcihan Temur Women’s Coalition www.kadinkoalisyonu.org/yeni/ 69 Dragana Todorovic Lesbian Human Rights Organization http://labris.org.rs/en/ 70 Nazım Tural Friedrich Naumann Foundation www.fnst-turkey.org 71 Gülnur Türen Manisa Autism Youth and Sports Club Association www.facebook.com/groups/2641265304 64840/ 72 Gülsen Ülker Association for Monitoring Gender Equality www.ceid.info.tr 73 Yunus Emre Ünal Ombudsmanship www.ombudsman.gov.tr 74 Vladana Vasic Sarajevo Open Centre http://soc.ba/en/ 75 Fbp Wolff Dutch Embassy turkey-tr.nlembassy.org 76 Ezgi Yaman Network against Commercial Sexual Exploitation of Children http://ctcs-mucadele.net/ 77 Seyhmus Yavuz Batman Social Studies and Local Development Association 78 Z. Gökçe Zengin The National Human Institution of Turkey (TİHK) Rights www.tihk.gov.tr Konuşmacılar ve Moderatörler # Name and Surname Organisation Website 1 Hakan Ataman Helsinki Citizens Association www.hyd.org.tr 2 Isabelle Chopin European Network of Legal Experts in Non-Discrimination www.non-discrimination.net 3 Claire Fernandez European Network against Racism (ENAR) www.enar-eu.org 4 Sinan Gökçen European (ERRC) www.errc.org Roma Rights Centre Sayfa 26 # Name and Surname Organisation Website 5 Istvan Haller National Council to Discrimination, Romania 6 Severine Jacomy Vite UN Human Rights Thematic Group www.ohchr.org/EN/Pages/WelcomePage.aspx 7 Hayriye Kara Kaos GL www.kaosgldernegi.org/anasayfa.php 8 Sema Kendirci Turkish Women’s Association www.turkkadinlarbirligi.org 9 Gün Kut European Commission Racism and Intolerance 10 Ljiljana Loncar Commissioner for the Protection of Equality, Serbia www.ravnopravnost.gov.rs 11 Feray Salman Human Rights Joint Platform (IHOP) www.ihop.org.tr 12 Gerarrd Salza EU Delegation to Turkey http://avrupa.info.tr 13 Didem Tekeli Human Rights in Mental Health Initiative (RUSİHAK) www.rusihak.org 14 Yücel Tutal Roma Rights Forum (ROMFO) 15 Bjorn van Roozendaal ILGA Europe www.ilga-europe.org 16 Burcu Yeşiladalı Bilgi University Human Rights Law Research Centre http://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/ Combat against www.cncd.org.ro www.coe.intA/dghl/monitoring/ecri/defa ult_en.asp of Turkey TACSO Temsilcileri # Name and Surname Organisation e-mail 1 Ayça Bulut Bican TACSO Türkiye [email protected] 2 Akça Şaylan TACSO Türkiye [email protected] 3 Neslihan Özgüneş TACSO Bölgesel Ofis [email protected] Sayfa 27 .