İTMALATIN ÜF MOKTALAEl

İTMALATIN
ÜF MOKTALAEl
İTHALATIN PÜF NOKTALARI
Türkiye'de ithalat yapmayı düşünen ithalatçılann ithalat kararını vermeden önce aşağıda
belirtilen hususlan dikkate alması gerekmektedir.
1. PAZAR ANALÎZÎ
• İç Piyasada Pazarlama İncelemesi (İthalat Ticareti)
İthal eşyasının iç piyasa ticaretinde hedef müşterilerin istek ve gereksinimlerinin
bilinmesine ihtiyaç vardır.İthal edilmesi düşünülen malın iç pazarda satılabilirlik analizi
ve fizibilitesini yapmak önem taşımaktadır.
-Rakip Mallar
Rakip malların pazardaki yeri, kahtesi, dağıtım kanalları, tanıtım
faaliyetleri, fiyatı, ambalajı, müşteri hizmetleri ve benzeri bilgiler gözlemlenmelidir.
- Mevcut Alıcılar, Rakipler
Mevcut alıcılar hakkındaki bilgiler (miktar ve sıklık açısından satın alma
şekilleri ) ile rakipler hakkındaki bilgiler (rakiplerin kim olduklan, nerede olduklan, malı
kimlere sattıklan, müşterilerinin özellikleri, satın alma şekilleri, strateji ve amaçlan v.b)
malın piyasada pazarlanması açısından önemlidir.
- Maliyet
Öncelikle ithal eşyasının yurda girişi konusunda ortaya çıkacak maliyetin
iyi hesaplanması gerekmektedir.Mal bedelinin yanı sıra, ödenmesi gerekebilecek vergiler
(gümrük vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi , toplu konut fonu), varsa ek
mali yükümlülükler, nakliye, sigorta, gümrük komisyon masrafları net olarak ortaya
konmalı ve ürünün maliyeti ona göre belirlenmelidir.
• İşletmelerin Kendi İhtiyaçlan İçin İthalat
Üretimde kullanılacak girdi ithalatı
yapılması halinde; ihtiyacın
belirlenmesi, kaliteU ürünün düşük mahyetle ithah tercih edilmeUdir.
net
olarak
• Satıcı Firmalara Ulaşma
-Fuar, Sergi, Yüzyüze Görüşme
Fuarlar, birebir ilişki ile satıcı firma bulmanın en kolay ve en verimli
yollarından biridir. Bu nedenle yurtdışında düzenlenen fuar, sergi v.b. organizasyonları
ziyaret etmek ve ihracatçılarla temas kurmak, pazar araştırması yapmak ürün tedariki için
önem taşımaktadır.
- Çevre
İthalatta çevre çok önemlidir. Gerek malın ihracatçısının bulunmasında
gerekse ithal edilen ürünün ticaretinde edinilmiş geniş bir çevrenin çok büyük faydalan
vardır.
-İntemet
Günümüzde uluslararası ticaret işlemlerinde çok yaygın olarak kullanılmakta
olup, yurt dışındaki satıcılara kolay ve hızh bir şekilde ulaşım sağlanabilmektedir.
-Diğer yollar
• Türkiye'de bayisi, distribütörü ya da satış temsilciliği olan firmalar ile
bağlantı kurulması,
• Diğer ithalatçı firmalardan tedarikçi firma bilgilerinin alınması,
• Türkiye'ye ihracat yapmak isteyen fırmalann bilgilerinin ticaret
odalarından ya da yurt dışı Ticaret Müşavirliklerinden alınarak bağlantı kurulması,
• Yurt içinde satılan ithal ürünlerin kutu ve ambalaj bilgilerinden hareketle
imalatçı firmaya ulaşılması ve ithalat kararının verilmesi mümkündür.
2. İTHAL EŞYASININ BELİRLENMESÎ
İthal eşyasının ismi ve Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (G.T.İ.P) numarası
ithalattan
önce ithalatçı firma tarafindan eldeki tüm bilgi ve belgeler (katalog, teknik içerik, numune
gibi) ışığında belirlenmelidir.Bu işlemler için bir gümrük müşavirinden destek alınabileceği
gibi. Dış Ticaret Müsteşarlığı (www.dtm.gov.tr) ,Gümrük Müsteşarlığı (www.gummk.gov.tr)
web sayfalarından bilgi alınması da mümkündür.
• İthal Eşyasının İsminin Belirlenmesi
İthal edilecek eşyanın isminin; ayıncı özellikleri, teknik farklılıkları, içeriği dikkate
alınarak doğru olarak belirlenmesi çok önemlidir. Eşya isminin doğru olarak belirlenmesi
eşyaya ait gümrük tarife pozisyonunun doğru belirlenmesini sağlayacak olup, ithalatın tüm
aşamalarını olumlu olarak etkileyecektir.
• İthal Eşyasının Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon ( G.T.İ.P ) Numarasının Belirlenmesi
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (G.T.İ.P) numarası; ithal eşyasının gümrüklenmesi
aşamasındaki ödenecek mali boyutun (gümrük vergisi, KDV, ÖTV, Toplu Konut Fonu,
antidamping vergileri v.b.) ve gerekli dokümanların belirlenmesinin yanı sıra, eşyanın tabi
olduğu, gözetim, kota , tarife kontenjanı v.b. hususlarında bilgi edinilmesi açısından en
önemli rolü oynamaktadır.
3. İTHAL EŞYASINA İLİŞKİN YASAKLAR, KONTROLLER VE İZİNLER
İthal eşyasının yurda girişi konusunda yasak, izin, kota, ihtisas gümrüğü uygulaması v.b
kısıtlamalar ile tabi olduğu standartlar, garanti belgesi , gözetim belgesi ,kontrol belgesi,
sağlık
sertifikası, analiz raporu, CE belgesi gibi belgelerin talep edilip edilmediğini
araştırmak, varsa bu çerçevede ön hazırlık yapmak çok önemlidir. Bu bilgilere Dış Ticaret
Müsteşarlığı (www.dtm.ROv.tr) , Gümrük Müsteşarlığı (www.gummk.gov.tr) ve İstanbul
Ticaret Odası (www.itQ.Qrg.tr) web sayfalarından ulaşılması mümkündür.
4. İTHALATTAN ÖNCE İTHAL EDİLECEK EŞYAYA İLİŞKİN MEVZUATIN SON
DURUMUNUN TEKRAR KONTROL EDİLMESİ
Dış ticaret mevzuatı sık sık değişikliklere uğramaktadır. Bundan dolayı, ithal faaliyetine
girişmeden önce eşya daha önce ithal edilmiş olsa bile mutlaka mevzuatın tekrar gözden
geçirilmesinde yarar bulunmaktadır.
Özellikle, her sene yıl sonu ile takip eden yıl başında dış ticaret mevzuatında çok önemli
değişiklikler meydana gelmekte, ithalat ve standardizasyon tebliğleri başta olmak üzere
mevzuatın önemli bir bölümü değiştirilmekte, gümrük vergisi oranlarında değişiklik
yapılabilmektedir. Bundan dolayı, özellikle yıl sonu işlemlerinde mevzuatın daha sıkı takip
edilmesi büyük önem taşımaktadır.
5. İTHAL EDİLECEK ÜRÜNE UYGULANAN GÜMRÜK VERGİSİNİN ÖĞRENİLMESİ
İthalatta uygulanacak gümrük vergisi oranlan hakkında ülkeler bazında Dış Ticaret
Müsteşarlığı'nm web sayfasından ( www.dtin.gov.tr ) bilgi almak mümkündür. Bununla
birlikte, gümrük vergisi oranı değişmiş olabileceğinden G.T.İ.P numarası bazında, ithal ülkesi
de belirtilmek suretiyle Ticaret ve / veya Sanayi Odalan'ndan, gümrük müşavirlik
fırmalanndan ya da abonelik usulüyle çalışan elektronik ortamda güncellenmiş mevzuata yer
veren intemet portallanndan bilgi almak mümkündür.
6. NAKLİYE
Her ulaşım yolunun avantaj ve dezavantajları vardır. İthal eşyasının nakliyesinde hangi
yolun seçileceği; ürüne, ithalatçının ihtiyaçlarına, ihracatçının bulunduğu ülkenin güzergahına
bağlıdır.Fiyat, son teslim tarihi, ürüne ilişkin özel koşullar, taşımaya ilişkin akılda tutulması
gereken hususlardır.
7. AMBALAJ VE ETİKETLEME
Ambalaj; ithal eşyasının üreticiden tüketiciye kadar uzanan dağıtım zincirinde güvenli
ulaşımın sağlanabilmesi yönünden önemli bir unsurdur. Eşyanın korunmasını, barınmasını,
sunumunu ve tanıtımını sağlayacak olan ambalajın, eşyanın tüm yaşam süresi boyunca
ekonomik ve çevreye duyarlı olması gerekmektedir.Eşya ambalajlanırken, ürüne has
özellikler ve ihtiyaçlar unutulmamalıdır. Aynca rakip ürünlerin ambalajlan da eşyanın
ambalaj seçimini etkileyen unsurlar arasında yer almaktadır. Ambalaj üzerindeki bütün
bilgiler açık-seçik, suya dayanıklı bir mürekkeple yer almalıdır.
8. KARŞILIKLI GÖRÜŞME
Potansiyel satıcı ile bağlantı kurulduktan sonra aşağıda belirtilen konularda ithalatçı ile
ihracatçı karşılıklı olarak görüşmelidirler.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
İthalatı yapılacak ürünün ismi, çeşidi, kalitesi,
İstenilen özellikte numune yaptınlıp yaptmlmayacağı,
Ambalaj çeşidi,
Ürün için satıcının istediği fiyat ve fiyatın geçerliliği,
İthalat miktan ve bunun fiyata etkisi,
Ödeme şekli ve verilecek banka garantileri,
Avans ödemesi yapılıp yapılmayacağı,
İthal edilecek malların teslim şekH ve yükleme zamanlan,
Nakliyesi,
İthalatı yapılacak ürünlerin mevzuatımız gereği istenen belgeleri,
Ürünlerin satış sonrası garantileri, sağlanacak yedek parçalar ve servis eğitimleri.
9. SATIŞ SÖZLEŞMESİ
Zorunlu olmamakla birlikte sipariş öncesi ithalata konu eşyanın ticaretinde oluşabilecek
tüm risklere karşı mal hareketi veya para hareketi hususlarını içeren bir satış sözleşmesinin
oluşturulması yararlıdır.
10. İTHALAT BEDELLERİNİN ÖDENMESİ
Dış ticarette ticari faaliyet konusu eşya ile eşyaya ilişkin bedellerin taraflar arasındaki
karşılıklı hareketini düzenleyebilmek amacıyla peşin ödeme, mal mukabili, vesaik mukabiU,
akreditif, kabul kredili gibi çeşitli ödeme şekilleri söz konusudur.
Söz konusu ödeme şekilleri sağladıklan güvence açısından farklılıklar göstermektedir.
Bazı ödeme şekilleri sadece alıcıya satıcı karşısında ya da satıcıya alıcı karşısında güvence
sağlamaktadır.
İthalatçıların ihracatçılarca da kabul edilen ve kendilerine en uygun gelen ödeme şeklini
belirlemeleri oldukça önemlidir.
11. İTHALATÇI SIFATI
Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişi ile
tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden
hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıkları ithalat yapabilirler.
12. İTHALATTA GÜMRÜK DENETİMİ
İthalatın devletin vergi gelirleri açısından çok önemli olmasından dolayı gümrükteki ithal
işlemlerinin çok sıkı denetlendiği, ithalatın yerli üretime olabilecek olumsuz etkisi nedeniyle
ithalatta tarifeU ya da tarife dışı birtakım engeller olabileceği hususları ithalatçılarca gözardı
edilmemelidir.
13. GÜMRÜK İDARESİNE KİMLER BEYANDA BULUNABİLİR?
Eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemleri eşyanın sahipleri ile bunlann adına hareket
edenler tarafından doğrudan temsil yoluyla veya gümrük müşavirleri tarafından dolayh temsil
yoluyla takip edilir ve sonuçlandırılır. Uygulamada gümrük işlemleri için genelde gümrük
müşavirlik fırmalannm hizmetinden yararlanılmaktadır.
14. İTHAL EŞYASININ KIYMETİNİN DOĞRU BEYAN EDİLMESİ
Türkiye'ye ithal edilebilecek eşyanın büyük çoğunluğu kıymeti üzerinden vergiye tabidir.
Bu sebeple, kıymet ihtilaflarının önüne geçilebilmesi, kıymet farklılığı nedeniyle uygulanacak
para cezalarından kaçınabilmek açısından ithal eşyasının kıymetinin doğru beyan edilmesi
oldukça önemlidir. Yurt dışından çok düşük fiyata bulunan bir ürünün gümrükte emsal
mallara göre düşük fiyat arzetmesinden dolayı kıymet araştırmasına ve aynı zamanda
gözetim, izleme belgesi v.b uygulamalara tabi tutulması söz konusu olabilir.
15. İTHAL EŞYASTNTN MENŞEİNİN DOĞRU BİLDİRİLMESİ
Tercihli tarife uygulamalannm ve ticaret politikası önlemlerinin büyük bir kısmı eşyanın
menşeine bağlıdır. Bundan dolayı eşyanın menşeinin doğru beyan edilmesi gerekir.
16. SAHTE MENŞELİ EŞYA
İthal edilecek eşya üzerinde ya da iç / dış ambalajında üretildiği ülkeden başka bir ülkede
üretildiğini gösterir veya böyle bir izlenim doğuran isim ya da simgeler taşıyor ise söz konusu
eşya sahte menşeh eşya olduğundan ithaline izin verilmez.
Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunlann başka ülke menşeli olduğunu
gösterecek veya böyle bir izlenim uyandıracak nitelikte, üzerleri yabancı dilde yazıh veya
basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşyanın da ithaline izin
verilmemektedir.
17.GÜMRÜKLEME İŞLEMLERİNDE DOĞRU BELGELERİN EKSİKSİZ OLARAK
TEMİN EDİLMESİNİN ÖNEMİ
İthalatta gümrük işlemleri önemsenmelidir. Gümrük aşamasında belge bazında eksiklikler
çıktığı takdirde mallar gümrükte beklendiğinden daha uzun süre kalabilir ve demuraj, ardiye
ya da mahrece iade ( eşyanın geldiği ülkeye geri gönderilmesi ) masraftan gibi ek mahyetler
ortaya çıkabilir. Gümrükleme işlemleri ve ithalatın finansmanı hususlarına gereken önem
verilmelidir.
18. İZİN BELGELERİNİN TEMİN EDİLMESİ
İthalat yapmak isteyen kişilerin, ilgili mevzuat çerçevesinde almalan gereken belgelerle
birlikte doğrudan gümrük idarelerine başvurmaları gerekir.
Bu konuda, Dış Ticaret Müsteşarlığı'nm web sayfası firmalar açısından oldukça yararh
olup, söz konusu sayfada güncel olarak bütün ithalat ve standardizasyon tebliğlerine yer
verilmektedir.
Bazı ürünlerin ithalatında ürünün niteüği itibariyle ilgili kurum ve kuruluşlardan yukanda
belirtilen tebliğler çerçevesinde bazı belgelerin alınması ya da onaylatılması gerekir.
• TSE'den Uygunluk Belgesi,
• Tarım ve Köyişleri Bakanhğı ile Sağlık Bakanlığı'ndan Kontrol Belgesi,
• Sanayi ve Ticaret Bakanhğı'nca onaylanacak garanti belgesi,
• Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan Kontrol Belgesi / Uygunluk Belgesi / Kimyasal
Madde İthalat Belgesi,
• Dış Ticaret Müsteşarlığı'ndan İthalat İzleme Belgesi / Gözetim Belgesi
• Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan
Uygunluk Belgesi
gibi çeşitli kurumlardan birtakım belgelerin ithalattan evvel temin edilerek giriş gümrük
müdürlüğüne sunulması zorunludur. Aksi takdirde ithalata izin verilmez.
19. TEBLİĞLERDE BELİRTİLEN İTHALAT İÇİN GEREKLİ BELGELERDEN
MUAFİYET İMKANLARI
İthal işlemlerinde çeşitli kurumlardan alınması gereken belgeler konusunda ilgili
tebliğlerin incelenmesi çok önemlidir. Zira, ilgili tebliğlerde, ithalatçı firmalara, istenilen
belgenin temini konusunda tebhğlerde belirtilen koşulların sağlanması kaydıyla birçok
muafiyetler tanınmıştır.
20. GARANTİ BELGESİ'NDEN MUAFİYET
Garanti belgesi ile satılmak zorunda olan bir malın ithalatının yalnızca bir gerçek veya
tüzel kişiliğin siparişi üzerine, özel olarak gerçekleştirilmesi durumunda; satıcı ile tüketici
arasında satış sonrası hizmetlerini de kapsayacak şekilde ilgili Yönetmelik hükümlerine
uygun yazılı bir sözleşmenin bulunması kaydıyla ve aynca kendi ihtiyacında kullanılmak
üzere yapılacak ithalatlarda, garanti belgesi düzenleme zorunluluğu yoktur.
Muafiyetten yararlanmak için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüklerine başvurmak
gerekir.
2LGÜMRÜK İDARESİNE SUNULMASI MUHTEMEL BELGELER
• Orijinal fatura,
• İthal eşyasına ait kıymet bildirim formu,
• Menşe şahadetnamesi,
• EUR.l Dolaşım Sertifikası ( Serbest Ticaret Anlaşmalan kapsamı eşya ile AKÇT
ürünleri, AB menşeli tarım ürünleri ithalatında ),
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
A.TR Dolaşım Belgesi ( Gümrük Birliği Anlaşması kapsamı sanayi ve işlenmiş tanm
ürünlerinin ithalatında),
Çeki listesi,
Konşimento veya yük senedi,
Navlun faturası ve / veya sigorta poliçesi,
İşlenmiş tanm ürünleri beyan formu / analiz sonuç raporu,
Uygunluk belgesi,
Uygunluk yazısı,
Onay belgesi,
Garanti belgesi,
İzin yazısı / izin belgesi,
Fon alındı makbuzu ( vadeli akreditif, mal mukabili ve kabul kredih ödeme şekillerine
göre ithal edilen eşya için Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisini yapan
banka veya özel fmans kurumunca düzenlenmiş makbuz ),
İthal lisansı,
Gözetim belgesi,...V.s.
İthalatta gerekli olacak belgeler, özetle eşyanın cins, nev'i ve niteUğine, ticaretin
yapıldığı ülke veya ülke grubuna, anlaşmalara, ithalat bedelinin ödeme şekline, menşeine,
eşyanın ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş önlemlere, ilgiH kurumlarca
belirlenmiş özel düzenlemelere tabi olup olmadığına bağlıdır. Mallann gümrüklenmesinin
yapılabilmesi için dokümanlar ve mallann birbiri ile uyumlu olması gerekir.
Belgeler konusunda firmalann gümrük müşavirlerine danışmalan önerilmektedir.
22. SATIN ALINAN EŞYANIN ÜLKEYE GELDİKTEN SONRA EVSAFINA UYGUN
OLUP OLMADIĞININ, SAĞLAMLIĞININ KONTROLÜNÜN YAPILMASI
İthal edilecek eşyanın sahipleri veya onlann yerine harekete yetkili olanlar,
beyanlarını doğru yapabilmek ve yanlış beyandan kaynaklanabilecek cezalarla
karşılaşmamak için, gümrük idaresinden yazılı izin almak şartıyla geçici depolama yerine
gelmiş eşyasını, geçici depolama yeri ve gümrük memurlanmn gözetimi altında tartıp
muayene edebilecekleri gibi, ticari mahiyette olmamak şartıyla numune alabilir ve
ekspertiz incelemesi yaptırabilirler.
Eşyanın siparişe uygun olmaması durumunda iade olanağı vardır. Ancak, yapılacak
işlemler sonucunda birtakım masraflar oluşacak bunlann ödenmesi sorun olabilecektir. Bu
tür masrafların hangi tarafa ait olacağı gibi konulan da içeren bir sözleşmenin ithalattan
önce yapılması yararlı olacaktır.
İhraç ülkesinde yükleme aşamasında kalite kontrol işlemi yaptmlması maliyetleri
azaltabilir. Bu yola gidilmesi durumunda uluslararası faaliyet gösteren bir gözetim
firmasından hizmet alınabilir.Gözetim fırmalannm listesine wvm.dtm.gov.tr adresinden
ulaşılabilir.
23. İLAVE MALİYETLER
İlave maliyetler;
• Nakliye,
• Sigorta,
• Gümrükleme masraflan,
•
•
•
•
Banka masrafları,
Yurt içi nakliye masraflan,
Ödeme yöntemine bağlı olarak fon masrafı,
Ürün için gerekebilecek belgelendirme masraflan,.
olarak sayılabilir.
İTHALAT VE STANDARDÎZASYON MEVZUATINDA BAHSİ GEÇEN
DEYİMLERİN, KELİMELERİN ANLAMLARI İLE BELGELERİN TANIMLARI
ÇEŞİTLİ
Damping: Bir malm Türkiye'ye ihraç fıyatmm, benzer malm normal değerinin altmda olmasmı
ifade eder.
Sübvansiyon: İthalata konu ürüne, menşe veya ihracatçı ülke tarafından doğrudan veya dolaylı
olarak sağlanan mali katkı ya da herhangi bir gelir veya fiyat desteğidir.
İthalatta Gözetim: Bir malın ithalatında kaydedilecek gelişmelerin Dış Ticaret Müsteşarlığı
İthalat Genel Müdürlüğü'nce verilen veya onaylanan "Gözetim Belgesi" ile izlenmesidir.
Gözetim karan, Gözetim Belgesi düzenlenmesi yoluyla ileriye yönelik olarak veya gerçekleşen
ithalatı değerlendirmek üzere geçmişe dönük olarak uygulanabilir.
Korunma Önlemi: Bir malın benzer veya doğrudan rakip mallar üreten yerli üreticiler üzerinde
ciddi zarar veya ciddi zarar tehdidi yaratacak şekilde artan miktar ve şartlarda ithal edilmesi
halinde bu zarar veya zarar tehdidini ortadan kaldırmak amacıyla ve sadece zararla sınırlı ve
geçici olmak kaydıyla alman önlemleri ifade eder. Korunma önlemi; gümrük vergisinde artış
yapılması, ek mali mükellefiyet getirilmesi, miktar / değer kısıtlaması, tarife kontenjanı
uygulaması veya bunların birlikte uygulanması şeklinde olabilir.
Kota: Belirli bir dönem itibariyle yapılmasına izin verilen ithalatın miktar ve / veya değerini
ifade eder.
Tarife Kontenjanı: BelirH bir dönem itibariyle gümrük vergisinde ve / veya diğer mali yüklerde
indirim yapılan ya da muafiyet sağlanan ithalatın miktar veya değerini ifade eder.
İthal Lisansı: Kotaya tabi tutulan veya tarife kontenjanı uygulaması başlatılan malların ithaU için
Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü'nce verilen belgeyi ifade eder.
Standardizasyon: Belirli bir faaUyetten ekonomik ve sosyal fayda sağlamak üzere, bütün ilgih
tarafların katkı ve işbirliği ile standartlar, teknik düzenlemeler ve uygunluk değerlendirmesi
işlemlerini içerecek şekilde belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemini ifade eder.
Zorunlu Standard: İlgili Bakanlıkça zorunlu uygulamaya konulan Türk Standardını ifade eder.
Uygunluk Değerlendirmesi: Ürünün, ilgili teknik düzenlemeye uygunluğunun test edilmesi,
muayene edilmesi ve / veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faahyeti ifade eder.
Teknik Düzenleme: Bir ürünün, ilgih idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri, işleme ve
üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve
uygunluk değerlendirmesi işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması
zorunlu olan her türlü düzenlemeyi ifade eder.
TSE - E N - I S O 9000 Belgesi: Üretimin tüm evrelerinde belirli bir kalitenin sağlanması, garanti
edilmesi ve sürdürülmesi için üretim sürecinde uygulanan etkin bir kalite yönetim sistemini
belirleyen standartlara sahip olunduğunu gösteren belgeyi ifade eder.
AQAP Belgesi: Milli Savunma Bakanlığı tarafından verilen, "Endüstriyel Kalite Güvence Seviye
Belgesi"ni ifade eder.
GMP Belgesi: Sağlık Bakanlığı tarafından ilaç sanayicilerine verilen ve üretimin her aşamasında
gerekli kalite kontrolünün yapıldığını gösteren "İyi İmalat Uygulamaları Belgesi"ni ifade eder.
İmalat Yeterlilik Belgesi: "Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik" hükümlerine
göre münhasıran otomotiv imalatçılarına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen ve
prototip araçların ilgili teknik mevzuata uygunluğunu gösteren belgeyi ifade eder.
CE işareti: Bir ürünün, Avrupa Topluluğu tarafından hazırlanan; ortak özellikleri itibariyle
sınıflandırılmış ürün gruplarının uyması gereken asgari sağlık, emniyet, çevre ve tüketicinin
korunması koşullarım düzenleyen bağlayıcı mevzuata uygunluğunu gösteren işareti ifade eder.
E işareti: "Tekerlekli Araçların, Araçlara Takılan ve / veya Araçlarda Kullanılan Aksam ve
Parçalann Müşterek Teknik Talimatlannm Kabulü ve Bu Talimatlar Temelinde Verilen
Onayların Karşılıklı Tanınması KoşuUanna Dair Anlaşma" kapsamında verilen ve otomotiv
ürünlerinin ilgili mevzuatına uygunluğunu gösteren işareti ifade eder.
e İşareti: Otomotiv ürünlerinin ilgili Avrupa Topluluğu mevzuatına uygunluğunu gösteren işareti
ifade eder.
Tip Onayı Belgesi: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından münhasıran otomotiv imalatçılanna
verilen ve prototip araç, sistem, aksam veya ayrı teknik üniteye ait tipin, ilgiU mevzuata
uygunluğunu gösteren belgeyi ifade eder.
ÖDEME ŞEKİLLERİ
•
PEŞİN ÖDEME:
Alıcı-ithalatçımn mal bedelini bankası aracılığıyla havale şeklinde satıcı-ihracatçıya
ödemesi karşılığında malın ve malı temsil eden belgelerin ihracatçı tarafından
doğrudan ithalatçıya gönderilmesini öngören bir ödeme şeklidir.
Bu ödeme şeklinde ihracatçı hiçbir risk üstlenmemektedir. İthalatçı açısından ise,
bedeli ödenmiş olan mallann satıcı tarafından gönderilmemesi ya da gönderilen
mallann sipariş evsafına uygun olmaması veya zamanında gönderilmemesi gibi
nedenlerle zarara uğrama riski bulunmaktadır.
•
MAL MUKABİLİ ÖDEME:
İhracatçının mallan, ithalatçıya, mal bedelini tahsil etmeden göndermesidir. Bu ödeme
şeklinde ihracatçı malları ve bunları tevsik eden vesaiki herhangi bir ödeme talimatı
olmaksızın alıcıya göndermekte, ithalatçı da malı çektikten bir müddet sonra malın
bedelini ödemektedir. Burada taraflar arasında güven unsurunun çok güçlü olması
gereklidir.
•
VESAİK MUKABİLİ ÖDEME:
Mal bedeli tahsil edilip vesaikler banka tarafından ithalatçıya teslim edildikten sonra
mallar gümrükten çekilebilecektir. İhracatçı bu ödeme şeklinde daha güven altındadır.
•
AKREDİTİF:
Akreditif, şarta bağh bir ödeme garantisi olup, işleyişinde dört taraf bulunmaktadır:
Amir (ithalatçı), Amir Banka (ithalatçının bankası), Lehtar (ihracatçı) ve Lehtar Banka
(ihracatçının bankası).
Alıcı ve satıcı aracı bankaları vasıtasıyla istenilen nitelikte ve uygun koşullarda
anlaşmalanm gerçekleştirmek amacıyla bu ödeme şeklini kullanırlar. Uygun vesaik
ibraz edildiği zaman satıcı parasını alacağını, alıcı da istenilen nitelikte mala
kavuşacağını bilmektedir.
Başlıca akreditif türleri şunlardır:
Gayri kabili rücu (dönülemez) Akreditif: Amir bankanın akreditif şartlarına uygun
vesaikin akreditif koşullanna uygun zaman ve şekilde yapılmasını taahhüt etmektedir.
Kabili rücu(döııülebilir) Akreditif: Amir banka, herhangi bir anda akreditif
koşullarını değiştirebilir ve tarafların bu değişiklik nedeniyle önceden haberdar
olmalan gerekmez. Bu değişiklik uygun vesaiklerin bankaya ibrazından sonra yapılır
ise, geçerli değildir.
Vesaik İbrazında Ödemeli Akreditif: Akreditif şartlarına uygun vesaikin yine
akreditif süresi içerisinde ihracatçı tarafından lehtar bankaya ibrazı halinde ödemenin
yapılacağı akreditif türüdür. Bu durumda, vesaikin şartlara uygunluğunu tespit eden
muhabir bankaya ödenen tutar amir bankadan talep edilecektir.
Devredilebilir Akreditif : Akreditif şartlan içerisinde o akreditifin devredilebilir
olduğu yazılı ise, lehtar kendine ait hak ve sorumluluklan bir veya birkaç lehtara
devredebilir.
•
KABUL KREDİLİ ÖDEME:
Mal bedeli belli bir vadede ödenmesi taahhüt edilmekte ve bu ödemeye bir poUçe
vasıta olmaktadır.
"Kabul kredih vesaik mukabili" ödeme, mallann alıcıya gönderilmesinden sonra
bankanın mal bedelini tahsil etmesi yerine, poliçeyi alıcıya kabul ettirdikten veya bu
kabule kendisi de aval verdikten sonra vesaikin ahcıya teslim edildiği ve poliçe
vadesinde mal bedelinin ihracatçıya ödendiği ödeme şekhdir.
"Kabul kredili mal mukabili" işlemde ithalatçı önce malı çekmekte, sonra belirlenen
sürede mal bedelini ödemektedir. Bu işlemde süre açısından ithalatçıya ikinci bir
finansman kolaylığı yaratılmaktadır.
•
KARŞILIKLI TİCARET:
Malın malla değişimidir. Bu kapsamda Özel Takas: Mal ve /veya hizmet ihraç ve
ithalinde taraflann aynı gerçek ve tüzel kişiler olması halinde mal ve/veya hizmet
ihraç ve ithali bedelleri herhangi bir para hareketi söz konusu olmaksızın kısmen veya
tamamen takas (mahsup) edilebilen bir ödeme şeklidir. Bağlı Muamele: İthal edilen
mal hizmet ve teknoloji bedellerinin, mal hizmet ve teknoloji ihracı ile karşılandığı,
ithal ve ihraç fazlalığının döviz olarak ödendiği veya tahsil edildiği ödeme şeklidir.
TESLİM ŞEKİLLERİ
•
İŞYERİNDE TESLİM (...olarak belirtilen yerde) EXW İhraç malının, kendi
mahallinde veya başka bir isimle belirlenmiş yerde (ömeğin işyerinde, fabrikada,
depoda vb.) gümrükleme işlemleri yapılmamış ve hiçbir taşıyıcıya yüklenmemiş
şekilde alıcının tasarrufuna bırakılmasını ifade eder. Bu terim, satıcının asgari
yükümlülüklerini temsil etmektedir ve alıcının, mallann satıcının mahallinden
alınmasıyla ilgih bütün hasar ve masraflan üstlenmesi gerekir.
•
GEMİ DOĞRULTUSUNDA MASRAFSIZ (..olarak belirtilen
yükleme
limanında) FAS : Belirtilen yükleme limanında mallar gemi doğrultusuna
yerleştirildiği zaman, satıcının mallan teslim etmesi demektir. Bu andan itibaren
mallara ilişkin bütün masraflan, kayıp ve eksikler ile hasar risklerini alıcı
üstlenmektedir. Malın gümrüklenmesi satıcıya aittir.
•
GEMİDE MASRAFSIZ (...olarak belirtilen yükleme limanmda) FOB:
Belirtilen yükleme limanında mallann küpeşteyi asmasıyla
satıcının mallan teslim
ettiği anlamına gelir. Bu noktadan itibaren alıcı, mallara ilişkin bütün masraflan,
kayıp- eksikler ve hasarlan üstlenmektedir.
•
TAŞIYICIYA MASRAFSIZ (..olarak belirtilen yerde) FCA :
Satıcının mallan ihracat için gümrüklenmiş olarak, belirtilen yerde, alıcı tarafından
tayin edilen taşıyıcıya teslim etmesini ifade eder. Seçilen teslim yerinin mallann bu
yerde jâiklenmesi veya boşaltılması üzerinde etkisi bulunmaktadır. Eğer teslim
satıcının mahallinde gerçekleşirse, satıcı yüklemeden sorumludur. Teslim başka bir
yerde gerçekleşmiş ise, o zaman satıcı mallann boşaltılmasından sorumlu
olmamaktadır.
MAL BEDELI V E N A V L U N (varış limanı ...olarak belirtmek suretiyle) C F R :
Yükleme limamnda mallann küpeşteyi asmasıyla satıcımn mallan teslim etmesini
ifade etmektedir. Malların belirtilen vans yerine kadar taşınması için gerekli olan
masrafları ve navlun bedelini satıcı üstlenmektedir. Ancak mallann kayıp-eksikler ve
hasan ile teslim anından sonra meydana gelen olaylardan kaynaklanan ek masraflar,
satıcıdan alıcıya geçmektedir. Bu terim, satıcının mallan ihracat için gümrüklemesini
gerektirmektedir.
MAL BEDELI, S I G O R T A V E N A V L U N (varış limanı... olar ak belirtmek
suretiyle) C I F :
Bu terim, yükleme limanında mallann küpeşteyi asmasıyla satıcının mallan teslim
etmesi anlamına gelir. Satıcı, mallann belirtilen vans yerine kadar taşınması için
gerekli olan masraflan ve navlun bedelini ödemelidir.Ancak, mallann kayıp- eksik ve
hasan ile teslim anından sonra meydana gelen olaylardan kaynaklanan ek masraflar,
satıcıdan alıcıya geçmektedir. CİF teriminde satıcı aynca alıcının yolculuk sırasında
mallara ilişkin kayıp-eksik ve hasar riskine karşılık denizcilik sigortasını temin
etmelidir.
T A Ş ı M A Ö D E N M I Ş O L A R A K (varış yeri ....olarak belirtmek suretiyle) C P T :
"Taşıma ödenmiş olarak..." terimi, mallann satıcının bizzat kendisinin seçtiği bir
taşıyıcıya teslim edileceğini, satıcının, mallann belirtilen vans noktasına getirilmesi
gereken taşıma masraflanm ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Böylece ahcı,
mallar bu şekilde teslim edildikten sonra da ortaya çıkabilecek riskleri ve diğer
masraflan da üstlenmektedir.
"Taşıyıcı" terimi, bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde mallann, demiryolu, karayolu,
denizyolu, havayolu, iç sular veya bu yollann bazılannm beraber kullanılmasıyla
taşınması yükümlülüğünü üstüne alan veya bunu sağlama taahhüdünde bulunan
herhangi bir kişiyi ifade etmektedir.
•
T A Ş ı M A V E S I G O R T A Ö D E N M I Ş O L A R A K (varış yeri ....olarak belirtmek
suretiyle) CIP :
"Taşıma ve sigorta ödenmiş olarak..." terimi, mallann bizzat satıcının seçtiği bir
taşıyıcıya teslim edileceğini, satıcının, mallann belirtilen vans noktasına getirilmesi
gereken taşıma masraflanm ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Böylece alıcı,
mallar bu şekilde teslim edildikten sonra da ortaya çıkabilecek riskleri ve diğer
masraflan da üstlenmektedir.
Ancak CİP teriminde satıcı aynca alıcının yolculuk sırasında mallann kayıp-eksik ve
hasar riskine karşılık bir sigorta temin etmelidir. Bu durumda , satıcı sigorta için
sözleşme yapmakta ve sigorta primlerini ödemektedir.
•
S ı N ı R D A T E S L I M (...olarak belirtilen yerde) D A F :
"Sınırda teslim" terimi, mallann gelen taşıma aracından boşaltılmamış, ihracat için
gümrüklenmiş fakat ithalat için gümrüklenmemiş olarak sınırda, komşu ülkenin
gümrük smınndan önce, belirlenen teslim yerinde veya noktasında alıcının tasarrufuna
bırakılmasıyla satıcının teslim borcunu yerine getirdiğini ifade eder. "Sınır" terimi,
ihracatın yapıldığı ülkenin sının dahil, her türlü sının tanımlamak için kullanılabilir.
Dolayısıyla söz konusu "sınınn" terim içinde bir yer veya nokta olarak kesinlikle her
zaman ismen belirlenmesi hayati önem taşımaktadır. Bu terim teslimin kara sınırında
yapılması halinde her türlü taşıma şekli için kullanılabilir.
•
RIHTIMDA TESLİM (varış limanı
olarak belirtilmek suretiyle) DEQ :
"Rıhtımda teslim" terimi, satıcının belirlenen vans limanındaki rıhtımda (iskelede)
ithalat için gerekli gümrükleme işlemleri yerine getirilmeden alıcının tasarrufuna
bırakmak suretiyle mallan teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, mallann belirlenen vans
limanına taşınması ve nhtıma (iskeleye) boşaltılmasına ilişkin bütün hasar ve
masraflan üstlenmelidir. EDQ terimi, mallann ithalat için gümrüklenmesi ve bununla
ilgili tüm işlemlerin, vergilerin, resim ve diğer harçlann ödenmesi yükümlülüğünü
alıcının üstlenmesini öngörmektedir.
•
GÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM (varış yeri...olarak
belirtilmek suretiyle) DDP :
Satıcı, vans ülkesinde ithalat için herhangi bir "gümrük resmi"(gümrük işlemlerini
gerçekleştirme sorumluluğu ve rizikosunu ve bu işlemlere iHşkin ödemeleri, gümrük
resimlerini, vergileri ve diğer harçlar) dışında, mallann vans yerine taşınmasıyla ilgili
bütün hasar ve masraflan yüklenmektedir.
İTHALATLA İLGİLİ BAŞLICA WEB SAYFALARI
(Alfabetik Sıraya Göre Düzenlenmiştir.)
BAŞLICA BAKANLIKLAR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Çevre ve Orman Bakanlığı
Dışişleri Bakanlığı
İçişleri Bakanlığı
Malive Bakanlığı
Milli Savunma Bakanlığı
Sağlık Bakanlığı
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
Tanm ve Köyişleri Bakanlığı
Tanm ve Köyişleri Bakanlığı
Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü
Ulaştırma Bakanlığı
http://www.caHsma.gov.tr
http://www.cevreorman.gov.tr
http://www.mfa.gov.tr
http://www.icisleri.gov.tr/
http ://www.maliye. gov.tr/
http://www.msb. gov.tr
http://www.saglik.gov.tr
http ://www. sanayi, gov.tr
http:www.tarim.gov.tr
http:www.kkgm.gov.tr
http://www.ubak.gov.tr
BAŞLICA İHRACATÇI BİRLİKLERİ
Akdeniz İhracatçı Birlikleri ( A K İ B )
Antalva İhracatçı Birlikleri ( A I B )
Denizli Tekstil ve Konfeksiyon ihracatçıları
Birliği (DETKÎB )
Ege İhracatçı Birlikleri ( EİB )
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri
(GAİB)
İstanbul İhracatçı Birlikleri
İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon ihracatçı
Birlikleri (İTKİB )
Uludağ İhracatçı Birlikleri ( U İ B )
http://www.akib.org.tr
http://www.aib.gov.tr
http://www.detkib.org.tr
http://www.eib.org.tr
http ://www. gaib. org.tr
http://www.iib.org.tr
http ://www.itkib .org.tr
http ://www.uib .org.tr
BAŞLICA MÜSTEŞARLIKLAR
Dış Ticaret Müsteşarlığı
Gümrük Müsteşarlığı
Gümrük Müsteşarlığı
Gümrükler Genel Müdürlüğü
Gümrük Müsteşarlığı Tasfiye işleri Döner
Sermaye İşletmeleri Gn. Md. (TASİŞ )
Hazine Müsteşarhğı
http://www.dtm.gov.tr
http ://www. gumruk. gov. tr
http ://www. gümrükler. gov.tr
http://www.tasis.gov.tr
http://www.hazine.gov.tr
BAŞLICA KURUMLAR / KURULLAR / ENSTİTÜLER
Eneri i Pivasası Düzenleme Kurumu
Sermave Piyasası Kurulu
Şeker Kurumu
Türk Akreditasyon Kurumu ( TÜRKAK )
Türk Standartlan Enstitüsü
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
http ://www. epdk. org.tr
http ://www. spk. gov.tr
http ://www. sekerkurumu. gov.tr
http://www.turkak.org.tr/
http://www.tse.org.tr
http://www.taek.gov.tr
Türkiye istatistik Kurumu
Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü içkiler
Piyasası Düzenleme Kurumu
http://www.tuik. gov.tr
http://www.tapdk.gov.tr
BAŞLICA ODALAR
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
İstanbul Ticaret Odası
http://www.tobb.org.tr
http://www.ito.org.tr
BAŞLICA DERNEKLER
Gümrük Kontrolörleri Demeği
İstanbul Gümrük Müşavirleri Demeği
Tüm Gıda Dış Ticaret Demeği
Uluslararası Nakliyeciler Demeği ( UND )
http://wvvw.gummkkontrolor.org.tr/
http://www.igmd.org
http://www.tugider.org.tr
http ://www.und.org.tr/
DİĞER WEB SAYFALARI
Avrupa Birliği Genel Sekreterliği
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı
Dış Ticarette Yaklaşımlar
Dünya Sağlık Örgütü ( WHO )
İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
İktisadi Kalkınma Vakfı ( İKV )
Merkez Bankası
Mevzuat Bilgileri
Resmi Gazete
http ://www. abgs. gov.tr
http://www.dzkk.tsk.mil.tr
http://www.disticaretteyaklasimlar.com
http ://www. who .int/en/
htpp://www.igeme.org.tr
http ://www.ikv.org.tr/
http://www.tcmb.gov.tr
http ://mevzuat.basbakanlik.gov.tr
http ://rega.basbakanlik.gov.tr
Kaynaklar:
• T.C. Başbakanlık Dış Ticaret
Soruda Dış Ticaret, Ekim 2006
• İstanbul Ticaret Odası Seminer
• İstanbul Ticaret Odası Seminer
• İstanbul Ticaret Odası Seminer
Müsteşarlığı İhracatı GeHştirme Etüd Merkezi, 100
Notlan, ithalatta Belge Uygulamalan, 2007
Notlan, İthalatta Gümrük Uygulamalan, 2007
Notlan, Dış Ticarette Teslim ve Ödeme Şekilleri, 2007