İşlemsel Yükselteçler - Kocaeli Üniversitesi

Elektrik Devre Temelleri
10
İŞLEMSEL YÜKSELTEÇLER
Doç. Dr. M. Kemal GÜLLÜ
Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
Kocaeli Üniversitesi
5.6. Toplayıcı Yükselteçler
• İşlemsel yükselteçler yükseltme özelliklerinin yanında
toplama-çıkarma gibi işlemleri de gerçekleyebilirler.
• Bir toplayıcı yükselteç, birden fazla girişin ağırlıklı
toplamını alarak çıkış üreten yükselteçtir.
Örnek 5.6
• v0, i0 = ?
Problem 5.6
• v0, i0 = ?
5.7. Fark Yükselteci
• Girişe uygulanan işaretlerin farkını alır
5.7. Fark Yükselteci
• v1 ve v2 girişlerini kullanarak v0 = -5v1 + 3v2
çıkışı veren op-amp devresini tasarlayın.
• Tasarım 1: Tek op-amp kullanarak
5.7. Fark Yükselteci
• Tasarım 2: Ardışık op-amp kullanarak
5.8. Ardışık (Seri) Bağlı İşlemsel
Yükselteçler
• Bazen kazancı çok yüksek olan devreler tasarlamak
gerekebilir.
• Bu durumlarda birden fazla op-amp devresini ardışık
bağlayarak istenilen kazanç değeri elde edilebilir.
• Ardışık yapıyı oluşturan her bir op-amp devresinin
kazançlarının çarpımı ile toplam kazancı elde edilir.
Örnek 5.9
• v0, i0 =?
Problem 5.10
5.9. Op-amp Uygulaması (Sayısal-Analog
Çevirici Devresi)
• Sayısal-analog çevirici (DAC):
Girişlerinden gelen sayısal veriyi
analog veriye çeviren devre
elemanlarıdır.
• En temel 4-bitli DAC devresi
yandaki şekilde görülmektedir.
• Bu devrenin ikili ağırlıklı merdiven
devresi yanda verilmektedir.
• .her bit, girişe yerleştirilen direnç
değeri ile orantılı (Rf/Rn) olarak
çıkışa aktarılır.
• EVİREN TOPLAYICI
5.9. Op-amp Uygulaması (Sayısal-Analog
Çevirici Devresi)
• Çıkış işareti:
• V1 girişi en değerli bit (most significant bit –
MSB); V4 girişi ise en değersiz bit (least significant
bit – LSB) tir.
• Girişlerin olası 2 durumu 0V ve 1V olduğu kabul
edildiğinde, direnç değerleri kullanılarak çıkış
seviyesi hesaplanabilir.
Örnek:
• Şekildeki devre için 𝑅𝑓 = 10 KΩ,
𝑅1 = 10 𝐾Ω, 𝑅2 = 20 𝐾Ω, 𝑅3 = 40 𝐾Ω ve
𝑅4 = 80 𝐾Ω dur. [0000], [0001],
[0010]….[1111] binari girişleri için analog
sinyal seviyelerini bulunuz.