MATEMATİK DERS PLÂNI Başlangıç Tarihi : …………… Dersin adı : Matematik Sınıf : 9. Sınıf Öğrenme Alanı : Bağıntı – Fonksiyon – İşlem Alt Öğrenme Alanı : Fonksiyonlarda İşlemler Planlanan Süre : (12) Ders Saati Öğrenci Kazanımları /Hedef ve Davranışlar : • • • • • Bileşke fonksiyonu örneklerle açıklar, bileşke işleminin birleşme özelliğini göstererek birim elemanını belirtir. Bir fonksiyonun bileşke işlemine göre tersini bulur, grafiği verilen fonksiyonun tersinin grafiğini çizer. Grafiği verilen bir fonksiyonun bazı değerlerini hesaplar. Gerçek sayılar kümesinde tanımlı, f ve g fonksiyonlarından elde edilen f + g , f − g , f . g ve f / g fonksiyonlarını bulur. Sonlu bir kümenin tüm permütasyonlarını belirleyerek iki permütasyonun bileşkesini ve bir permütasyonun tersini bulur. Öğretme - Öğrenme-Yöntem ve Teknikleri : • Düz anlatım, analiz etme, soru-cevap, problem çözme Kullanılan Araç, Gereçler ve Kaynakça Öğretme - Öğrenme Etkinlikleri - Matematiksel düşünme, - Akıl yürütme, - İlişkilendirme, - Problem çözme, - İletişim kurma. : : a) Fonksiyonların bileşkesi bir başka deyişle bileşke fonksiyon açıklanır. Bileşke işlemin özellikleri üzerinde durulur. Etkinlik: 1 1 Şekildeki f ve g makineleri gerçek sayılar üzerinde işlem yapmaktadır. • • • Birinci makinede işleme giren 3, 5, 0, -1, -4 sayılarının ikinci makineden geçtikten sonra hangi değerlere ulaştığı hesaplatılır. Bu iki makinenin yaptığı işi tek başına yapabilen bir h makinesinin kuralı buldurulur. İkinci makinenin çıkışından 19 sayısını elde etmek için birinci makineden hangi sayının işleme girmesi gerektiği buldurulur. Örnek : 1 f : R → R, f(x) = x2 – 2x ve g : R → R, q(x) = 2x + 1 fonksiyonları veriliyor. A = {0, 1, 2} olmak üzere (gof)(A) = ? Örnek : 2 A = {a, b, c} , B = {x, y, z} ve C = {m, n, p} dir. A dan B ye bie f fonksiyonu; f = {(a,y), (b,z), (c,y)} şeklinde ve B den C ye bir g fonksiyonu da g = {(x,n), (y,m), (z,n)} şeklinde tanımlanıyor. Buna göre gof nasıl gösterilir? Örnek : 3 f(x) = 2x + 3 ve g(x)= 3x x+1 ise (fog)(x) eşiti nedir? Örnek : 4 f(x) = 2x + 1 ve g(x) = 2x x2 − 1 ise (gof)(x) nedir? Etkinlik: 2 Şema yardımıyla bileşke işleminin birleşme özelliğinin olduğu keşfettirilir. Uyarı: • fog ≠ gof ( Bileşke işleminin değişme özelliği yoktur). • fo(goh) = (fog)oh ( Bileşke işleminin birleşme özelliği vardır). • Ι(x) = x (birim fonk) olmak üzere; foΙ = Ιof = f dir (Burada, ayrıca IA : A → A, IB : B → B ve A ≠ B olmak üzere IA ≠ IB olduğuna dikkat edilmelidir). • f = g ⇔ foh = goh • f = g ⇔ hof = hog 2 Örnek : 5 f : R → R, f (x) = x 2 − 1 ve g : R → R, g(x) = 2x 2 + x − 3 ve A = {-2, 1, 3} olduğuna göre (gof)(A) = ? Örnek : 6 R den R ye f : x → x + 5 ve g : x → 2x – 1 veriliyor. (gof)(k) = 21 ise k = ? Örnek : 7 R den R ye f (x) = x 2 − 4, göre [go(hof)](x) = ? b) g(x) = 2x + 1 ve h(x) = x − 2 fonksiyonları veriliyor. Buna Bir fonksiyonun tersi ve grafiği verilen fonksiyonun tersinin grafiği açıklanır. Fonksiyonun grafiği ile tersinin grafiğinin y = x doğrusuna göre simetrik olduğu belirtilir. Uyarı : • • 1-1 ve örten fonksiyonun tersini bulmak için f(x) yerine y yazıldıktan sonra x, y nin fonksiyonu cinsinden yazılır. Daha sonra x yerin f −1 (x), y yerine de x yazılır. Bir fonksiyonun tersinin grafiği, fonksiyon grafiğinin y = x e göre simetriğidir. Etkinlik: 3 f(x) = 2x + 1 fonksiyonunun tersi buldurulur. f ile tersinin grafikleri aynı analitik düzlemde çizdirilir. Uyarı : f : R → R olmak üzere, f (x) = x + a ⇒ f −1 (x) = x − a dır. f (x) = x − a ⇒ f −1 (x) = x + a dır. Örnek : 8 f : R → R, olmak üzere; a) f(x) = x + 5 ⇒ f −1(x) = ? b) f(x) = x − 2 ⇒ f −1(x) = ? Etkinlik: 4 f(x) = 2x + 5 ve ( gof )( x ) = 6x − 8 olduğuna göre, g ( x) buldurulur. Etkinlik: 5 f(x) = 2x + 1 x −3 ve g(x) = 4x − 1 olduğuna göre, f(x) in g(x) cinsinden eşiti buldurulur. Uyarı: f : R → R, olmak üzere; 3 • f ( x ) = ax + b ⇒ f 1( x ) = x−b dır. a • f ( x ) = ax − b ⇒ f 1(X) = x+b dır. a • f( x ) = ax + b cx − b ⇒ f 1(X) = dır. c a • f( x ) = ax − b cx + b dır. ⇒ f 1(X) = c a Örnek : 9 f : R → R, olmak üzere; f(x) = 5x+4 fonksiyonunun tersini bulunuz. Uyarı : • fof −1 = f −1of = Ι dır. (Bileşke işlemine göre f nin tersi f −1 dir.) • (gof ) −1 = g −1o f −1 dir. • (f −1o g) −1 = g −1o f dir. • (f 1og −1 ) −1 = gof dir. • (fogoh) −1 = h −1og −1of −1 dir. Örnek : 10 f(x) = 2x +1 , g(x) = 2x − 1 x+5 ve (g-1of)(x) = -16 olduğuna göre, x = ? d) Grafiği verilen bir fonksiyonun bazı değerlerinin hesaplanması üzerinde durulur. Etkinlik: 6 Şekilde grafiği verilen f ve g fonksiyonları için: • f (2) , • f (1) , • g(−2) , • g(0) , • ( fof ) (1) , • ( gogog ) (3) • ( gof ) (−2) değerleri buldurulur. Örnek : 12 f(x) = 3x -1 g(x) = x3 -7 olduğuna göre, (fog-1of)(1) kaçtır? Uyarı : • y = f(x) fonksiyonu grafik olarak verilirse, f-1(b) = a demektir. 4 • f fonksiyonu ile g fonksiyonu (a,b) noktalarında kesişiyorsa, (f −1o g)(a) = a ve (f o g −1 )(b) = b olur Örnek : 13 f, bire bir ve örten bir fonksiyon olmak üzere, f(x) = 32x-1 ise f -1(81) in değeri kaçtır? Örnek : 14 y = f(x) fonksiyonunun grafiği aşağıda verilmiştir. (fof)(x+ 2) = 3 olduğuna göre x kaçtır? e) Fonksiyonlarda dört işlem. Etkinlik: 7 f ,g :R → R iki fonksiyon olmak üzere, (f m g)(x)=f(x) m g(x) , (f.g)(x)=f(x).g(x) ve ⎛f ⎞ f (x) (g(x) ≠ 0) olduğu belirtilir ve aşağıdaki tablo doldurtulur. ⎜ ⎟ (x) = g(x) ⎝g⎠ Fonksiyon (f + g)(x) (f − g)(x) (f .g)(x) ⎛f ⎞ ⎜ ⎟ (x) ⎝g⎠ f (x) = x 3 − 1 g(x) = x 2 + x + 1 5 Etkinlik: 8 A ve B ayrık olmayan iki küme (A ∩ B) ≠ fonksiyonları tanımlansın. ∅ olmak üzere; tanımlanan f : A → R ve g : B → R • (f + g) : (A ∩ B) → R (f +g)(x) = f(x) +g(x) • (f - g) : (A ∩ B) → R (f -g)(x) = f(x) - g(x) • (f.g) : (A ∩ B) → R (f.g)(x) = f(x) . g(x) • ∀x ∈ (A ∩ B) için g(x) ≠ 0 olmak üzere, (f/g) : (A ∩ B) → R ve ⎜ ⎟ • c ∈ R olmak üzere; ⎛f ⎞ f (x) = g g(x) ⎝ ⎠(x ) - (c.f)(x): A → R (c.f)(x) = c.f(x) - (c + f) : A → R (c +f)(x) = c+f(x) olduğu açıklanır Örnek : 14 f = {(0, 2), (2, 5), (3, – 4), (5, 6)} ve g = {(0, – 1), (1, 3), (3, – 2), (5, – 4)} ise aşağıdaki değerleri hesaplayınız. • f+g • f.g • g–f • f2 • f+4 • 2f – 3g Örnek : 15 f = {(1, 3), (2, 4), (- 1, 2), (0, 3)} g = {(1, - 4), (- 1, 3), (0, 5), (2, 1)} olduğuna göre 3f + g = ? f) Permütasyon Fonksiyonu’nun tanımı yapılarak örneklerle pekiştirilir. Permütasyon Fonksiyonu’nun tersi verilir. Uyarı: Bir Permütasyon Fonksiyonu’nun tersi bulunurken, değer kümesi olan alt satır üste, tanım kümesi olan üst satır ise alta yazılır. Etkinlik: 9 A = {a, b,c,d} kümesinde tanımlanan f ve g fonksiyonları için; ⎛a b c d⎞ ⎛a b c d⎞ −1 f =⎜ ⎟ ve fο g = ⎜ ⎟ olduğuna göre, g fonksiyonu buldurulur. ⎝c a b d⎠ ⎝d b c a ⎠ 6 Örnek : 16 A = {1, 2, 3, 4} kümesi veriliyor. A dan A ya tanımlı aşağıdaki şemalarda verilen f1, f2 ve f3 fonksiyonlarının permütasyon fonksiyon olup olmama durumlarını inceleyiniz. Örnek : 17 ⎛ 2 4 6 8⎞ ⎛ 2 4 6 8⎞ A = {2, 4, 6, 8} olmak üzere, f : A → A, f = ⎜ ⎟ ve g : A → A, g = ⎜ ⎟ ⎝ 6 8 4 2⎠ ⎝ 4 8 6 2⎠ permütasyon fonksiyonları veriliyor. Buna göre, • f–1=? • fog = ? • g – 1of = ? • (gof)(8) = ? • foh = g ise h =? Ölçme ve Değerlendirme Soruları: Soru 01 f(x)= 3x-1 ve g(x) = −2x + 3 2 fonksiyonları veriliyor. (fog)(x) ve (gof)(x) fonksiyonlarını bulu- nuz.(Bu örnekte (fog) = (gof) bulunmasına rağmen bu her zaman için geçerli değildir) Soru 02 Soru 03 Soru 04 Soru 05 Soru 06 Soru 07 Soru 08 Soru 09 g(x) = x3.(hof)(x) olarak tanımlanıyor.Buna göre, g(5) değeri kaçtır? ⎧2x − 1 , x ≤ 0 f (x) = ⎨ ⎩3x +7 , x > 0 ⎧ x +1 , x ≥ 2 q(x) = ⎨ olduğuna göre, (fog)(0) = ? ⎩ x -7 , x ≤ 0 Reel sayılarda tanımlı, f(x) = (a -3)x +b -1 ve q(x) fonksiyonları için, (qof)(x) = q(x) olduğuna göre, a +b kaçtır? ⎧⎪2x , x asal ise, olduğuna göre, (f-1of-1)(8) = ? f (x) = ⎨ ⎪⎩ x+3 , x asal değilse g(x) = 2x 3x − 6 , f(x) = ax +3, g-1(1) = f(2) olduğuna göre, a değeri kaçtır?, ⎛ x + 1 ⎞ 3x + 5 = olduğuna göre, f(-1) + f-1(5) kaçtır? f⎜ ⎟ ⎝ 2x − 1 ⎠ 4x + 1 ⎛ 3x + 2 ⎞ 2x + 3 f, 1-1 ve örten olduğu aralıkta f ⎜ , f-1(1) = 2 olduğuna göre, n kaçtır? ⎟ = + x 1 x 3n + ⎝ ⎠ f(x) = x2943 + x2907 şeklinde tanımlanmış f fonksiyonu için (fof-1)(5) = ? 7 Soru 10 Yanda verilen f ve g nin grafiklerine göre (fog)(-2) neye eşittir f(x) Not: Yukarıdaki ders planı, 1 Eylül 2008 tarihli zümre toplantı tutanağında belirlenen hususlar ile dersin müfredatı esas alınarak, zümre öğretmenlerince, hazırlanmıştır. Planın uygulanması sırasında elde edilen olumlu ve olumsuz yönler ile gelecek öğretim yılı alınacak kararlara esas olacak ve uygulama birliği sağlayacak öneriler “ Planın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar” bölümünde belirtilecek ve uygulama sonunda ilgili ders öğretmeni tarafından imzalanıp zümre başkanına teslim edilecektir. DERS ÖĞRETMENLERİ Zümre Başkanı Adı Soyadı İmza Adı Soyadı İmza Adı Soyadı İmza Adı Soyadı İmza Plânın Uygulanmasına İlişkin Açıklamalar : Ünitelendirilmiş Yıllık Plana Göre Hedeflenen Başlangıç Tarihi : …………… Bitiş Tarihi: …….…. Gerçekleşen Başlangıç Tarihi : .. …………. Bitiş Tarihi: ………. Ders Öğretmeni Adı Soyadı İmza 8 ALT ÖĞRENME ALANI İLE İGİLİ ÖYS/ÖSS SORULARI : Soru 01 Sabit bir hızla yürüyen İrem, evden okula giderken yolun 1 ünü yürüdüğünde matematik 3 defterini yanına almadığını fark ediyor. İrem yoluna devam ederse dersin başlamasından 4 dakika önce, eve dönerek defterini alıp tekrar yola çıkarsa dersin başlamasından 4 dakika sonra okula varacağına göre, ev ile okul arasını kaç dakikada almaktadır? (Dönüşlerdeki zaman kayıpları önemsenmeyecektir.) (2007) A) 10 Soru 02 C) 14 D) 15 E) 16 A = {1, 2, 3, 4 } kümesinin elemanlarıyla, en az iki basamağındaki rakamı aynı olan üç basamaklı kaç sayı yazılabilir ? (2006) A) 52 Soru 03 B) 12 B) 40 C) 38 D) 30 E) 24 Aşağıdaki doğru f(x) fonksiyonunun grafiğidir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi 2f(x+1) fonksiyonunun grafiğidir? (2005) A) B) D) E) C) 9 Soru 04 g(x)=x3 f(x) x Şekilde, f(x) fonksiyonu ile g(x) = x3 fonksiyonunun grafiği verilmiştir. Buna göre, (fog-1of)(0) değeri kaçtır? (2000) Soru 05 f(x)=x2-x +1 olduğuna göre, f(1-x)-f (x) aşağıdakilerden hangisine eşittir? (1999) Soru 06 x<-3 , f(x)=x2+6x-2 olduğuna göre, f-1(x) aşağıdakilerden hangisidir? (1998) Soru 07 Soru 08 A) 0 B) 1 D) x2 - 1 C) 1- x A) − 9 − x + 9 B) − 3 − x + 9 D) 6 − x + 11 E) 3 + 11x E) x2 + 1 C) − 3 − x + 11 Bir f fonksiyonu, “Her bir pozitif tamsayıyı kendisi ile çarpımsal tersinin toplamına götürüyor." şeklinde tanımlanmıştır.Bu fonksiyon aşağıdakilerden hangisi ile gösterilebilir? (1998) A) f(x) = x2 + x x −1 B) f(x) = D) f(x) = x2 − 1 x E) f(x) = R-{1} de tanımlanan f(x) = x C) f(x) = 2 x −1 x 2 x +1 x2 + 1 x 2x + 1 fonksiyonunun değer kümesi aşağıdakilerden hangisix −1 dir? (1998) A) R Soru 09 Soru 11 C) R-{2} D) R-{1} E) R-{0} Yanda f(x) ve g(x) fonksiyonlarının grafiği verilmiştir. Grafikteki bilgilere göre, A) − Soru 10 B) R-{3} 1 2 g(1) + (fog)(2) f(4) B) -1 C) 0 değeri kaçtır? (1998) D) 1 E) 1 2 f(x): R→ R, f(x)=2x +1-f(x + 1) ve f(4)=2 olduğuna göre, f(2) nin değeri kaçtır? (1997) A) 0 C) 2 B) 1 D) 3 E) 4 ax − 4 veriliyor. f(x) fonksiyonu bire-bir ve örten olduğuna 3x − b göre, (a,b) sıralı ikilisi aşağıdakilerden hangisidir? (1997) f:R-{2}→ R-{3} ve f(x) = A) (5,4) B) (2,3) C) (2,6) D) (6,6) E) (9,6) 10 Soru 12 Yukarıdaki grafiği verilen f(x) fonksiyonu [0,2] de bire-bir ve örtendir. Buna göre, f(2) + f −1(2) ifadesinin değeri kaçtır? (1997) f(f(1)) A) − Soru 13 5 2 B) − f(x):R-{-1}→R-{3}, x = A) x−3 x +1 B) 3 2 C) 0 D) 1 2 E) f(x) + 2 olduğuna göre, f-1(x) aşağıdakilerden hangisidir? ( 1997) 3 − f(x) x+3 x−2 C) x+2 3−x D) 2x + 1 3−x E) 2x + 3 3−x Soru 14 f(x) = ax + b, f-1(3) = 4 ve f-1(2) = 5 olduğuna göre, a.b çarpımı kaçtır? (1996) Soru 15 f(x)=3.f(x-2) ve f(5) = 6 olduğuna göre, f(1) değeri kaçtır? (1996) A) -7 A) Soru 16 Soru 17 B) –6 1 4 B) C) -5 2 3 C) D) 3 1 2 E) 6 D) 1 E) 2 f(x)=2x+1, g(x) = 2x − 1 ve (g-1of)(x)= -16 olduğuna göre x kaçtır? (1995) x+5 A) 1 B) 2 f(x) = 3 2 C) 3 D) 4 E) 8 x olduğuna göre, f(x-1) in f(x) türünden değeri aşağıdakilerden hangisidir? x +1 (1995) A) Soru 18 Soru 19 f(x) + 1 2f(x) B) f(x) + 2 2f(x) C) 2f(x) + 1 2f(x) D) 2f(x) + 1 f(x) E) 2f(x) − 1 f(x) f(x)=x2+2x ve (fog)(x)=x2+6x+8 olduğuna göre, g(x) aşağıdakilerden hangisidir? ( 1994) A) x2+x f(2x + 1) = B) x2-2 C) x2+2 D) x-2 E) x+2 x2 + 3 olduğuna göre, f(x) aşağıdakilerden hangisidir? (1992) 5 11 Soru 20 Soru 21 A) 4 2 (x − x + 1) 5 D) x 2 + 2x + 13 12 B) 4 2 (x + x + 1) 5 E) C) x2 + 3 5 x 2 − 2x + 13 20 g(x)=-2x+4 ve (gof)(x)=(fog)(x) olduğuna göre, f(0) aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1992) A) -3 B) -2 C) -1 f(x)=R→R, f(x)=xf(x+1) ve f(4)= A) 14 D) 1 E) 2 4 olduğuna göre, f(2) değeri kaçtır? (1991) 3 B) 12 C) 10 D) 8 E) 6 Soru 22 Yukarıda f doğrusal fonksiyonu ile g fonksiyonunun grafikleri verilmiştir. Buna göre, (f-1og)(6)+(gof-1)(-1) değeri kaçtır? (1990) A) Soru 23 24 3 2 B) B) 3[f(x)]2 A) 3f(x) f(x) = E) 9 D) 2[f(x)]2 C) 2f(x) E) 2[f(x)]3 B) 3[f(x)]2 C) 2f(x) D) 2[f(x)]2 E) 2[f(x)]3 2x + u x−9 ve (fof )(x) = olduğuna göre u kaçtır? ( 1990) x +1 3x − 2 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1 ⎛ x + 1⎞ x − 2 ise uygun koşullar altında f(x) aşağıdakilerden hangisidir? (1989) f⎜ ⎟= ⎝x − 2⎠ x +1 A) Soru 27 D) 3 f(x)=23x-1 olduğuna göre, f(2x) in f(x) cinsinden ifadesi, aşağıdakilerden hangisidir? ( 1990) A) –3 Soru 26 C) 0 f(x)=23x-1 olduğuna göre, f(2x) in f(x) cinsinden ifadesi, aşağıdakilerden hangisidir? ( 1990) A) 3f(x) Soru 25 5 2 x +1 x (fog)(x) = B) x 2 x +1 x x −1 C) 1 x D) 1 x +1 E) 1 x −1 f(x)=x+1 olduğuna göre g(x) fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? (1989) 12 x2 A) − Soru 28 Soru 29 B) x2 + x + 1 x −1 1 x +1 C) x2 − 2x + 2 D) x x +1 E) − x2 + x − 1 x2 + 1 f(x)=x3-3x2+3x-1 olduğuna göre, f(x+1) değeri nedir? (1988) A) x3+1 B) x3-1 (fog)(x) = C) x3 x D) x2 x2+1 E) ve g(x)=x+1 olduğuna göre f(x) fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? 2 x +1 (1988) A) Soru 30 x +1 B) 2 x + 2x + 2 x −1 2 x − 2x + 2 C) x2 + 1 x2 + 1 D) x +1 x D) {(1, 10), (2, 10), (3, 10)} C) {(1, 10), (2, 10), (3, 11)} E) {(1, 12), (2, 11), (3, 12)} Soru 31 f(x)=x3-3x2+3x-1 olduğuna göre, f(x+1) değeri nedir? (1988) Soru 32 f(2x+3)=3x+2 olduğuna göre f(0) kaçtır? (1987) A) x3+1 A) − Soru 34 Soru 36 5 2 B) x3-1 B) − 3 2 C) − 1 2 C) x3 D) 0 D) x2 E) x2+1 2 3 E) f′(x)=3x2+2x ve f(1)=3 olduğuna göre f(-1) in değeri nedir? (1986) A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 0 f(2x+3)=x2+1 olduğuna göre f(x) aşağıdakilerden hangisidir? (1986) A) Soru 35 x x +1 {1, 2, 3} kümesinden {10, 11, 12} kümesine aşağıdaki fonksiyonlar tanımlanıyor. Bu fonksiyonlardan hangisinin ters fonksiyonu vardır? (1988) A) {(1, 11), (2, 10), (3, 12)} B) {(1, 12), (2, 11), (3, 11)} Soru 33 E) x 2 + 6x + 5 4 B) x 2 − 6x + 13 4 C) 9x2 +1 4 D) (2x+3)2+1 E) x2 − 2 2 f(ab)=f(a)+f(b) olduğuna göre f(1) in değeri nedir? (1985) A) ab y= B) b (x + 3)(x − 1) (x − 2)2 C) a D) 0 E) 1 fonksiyonun grafiği aşağıdakilerden hangisi olabilir? (1985) 13 Soru 37 xy+y-x+2=0 bağıntısının A) y = Soru 38 x+2 x −1 B) y = y=f(x) biçiminde ifadesi aşağıdakilerden hangisidir? ( 1983) x−2 x +1 C) y = x−2 x +1 D) y = x +1 2−x E) y = 2−x x y = 3 − x + 4 fonksiyonun tanım aralığı aşağıdakilerden hangisidir? (1983) A) -3 ≤ x ≤ 4 B) -7 ≤ x ≤ -1 C) 3 ≤ x ≤ 4 D) -4 ≤ x ≤ -3 E) 1 ≤ x ≤ 7 Soru 39 Bir y=f(x) fonksiyonun grafiği yanda verilmiştir. f[f(x)]=3 olduğuna göre x in değeri nedir? (1982) A) 3 Soru 40 B) 4 f, R den R ye x → f(x) = C) 5 D) 6 E) 7 −2x biçiminde verilen bir fonksiyondur? f(x)=f-1(x) olması x+a için, a ne olmalıdır? (1981) A) 3 B) 2 C) 1 D) –1 E) -2 Soru 41 Şekildeki çubuk, aynı kalınlıkta ve homojen yapıda I, II parçalarından oluşmaktadır. Bu parçaların uzunlukları sırayla 1 ve 2 birim, ağırlıkları ise 2 ve 3 gr dir. Bu çubukla ilgili olarak, f: x→"x uzunluğunda OM parçasının ağırlığı" biçiminde bir fonksiyon tanımlanıyor. Buna göre, f(x) in [2, 3] aralığındaki ifadesi aşağıdakilerden hangisidir? (1981) A) 3x + 2 2 B) 3x − 1 2 C) 3x − 4 3 D) 3x − 2 3 E) 3x + 1 2 14 Soru 42 Soru 43 y= x 2 + 2x x 2 + 2x + 1 fonksiyonunun grafiği aşağıdakilerden hangisidir? (1981) f,g∈R de tarifli iki fonksiyondur. Öyle ki; f(x)=6x-1 (g-1of)(x)=2x+1 dir. g(x) aşağıdakilerden hangisidir? (1980) A) 2x+5 Soru 44 f(n) = A) Soru 46 B) [-1,0] D) 5x-1 E) 3x-4 C) [0,1] D) [1,2] E) [2,3] n 9 f(n + 1) ve f(5) = ise f(2) nin değeri ne olur? (1978) 3 16 3 4 B) 2 C) 2 3 D) 3 2 E) 1 2 Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi bire-bir ve örtendir? (N tabii, Z tam, Q rasyonel, R gerçel, R+ pozitif gerçel sayıları göstermektedir.) (1977) A) N→Z , x → x + 3 5 D) R→R+ , x→x2 + 1 Soru 47 C) x+2 p, q herhangi iki sayı olmak üzere By(p;q) sembolü p,q sayılarından büyüğünü göstermektedir. Mesela: By(3;2)=3, By(-2,1;-1,4)=-1,4 tür. f:R→R ; x→f(x)=By(x;x2) fonksiyonu için aşağıdaki aralıkların hangisinde f(x)=x dir. (1978) A) [-2,-1] Soru 45 B) x-5 B) Z→Q , x→ x2 - 2x + 4 C) R→R , x→ x2 - 2x + 4 E) R→R , x→ 3x - 5 f (a, b) = min(a 2 , b 3 ) , ve g(a,b) = max (3a, 2b) ise f(f(3,2), g(2,3)) nin değeri ne olur? (1977) A) 2 6 Soru 48 B) 2 3 A=R-{2} , B=R-{3} ve f:A→B , f(x) = C) 6 D) 3 2 E) 6 3x − 1 nin tersi aşağıdakilerden hangisidir? ( 1976 x−2 15 A) Soru 49 x −3 2x − 1 B) 2x + 1 x−3 C) 2x − 1 x −3 D) A={x:x=2n ve n∈Z} f: A→B fonksiyonu f(x) = 2−x 1 − 3x E) 1 − 2x x −3 x+2 olduğuna göre B değer cümlesini 2 bulunuz? (1976) Soru 50 A) Tek sayılar B) Tam sayılar D) Çift sayılar E) Doğal sayılar C) Pozitif tam sayıları A) β1={(a,5), (a,6), (a,7), (b,5), (c,7)} B) β2={(a,6), (b,5), (c,5)} C) β3={(a,8), (b,7), (b,8), (a,5)} D) β4={(a,5), (b,6), (b,7), (c,8)} E) β5={(a,6), (c,5), (c,7)} β={(x,y):⎟y⎟-x=1, x,y∈R} bağıntısı ..... (1975) A) Simetriktir. B) Geçiştendir. C) Yansıyandır. D) Ters simetriktir. E) Fonksiyon değildir. Soru 51 y= 3x − 1 fonksiyonunun ters fonksiyonu aşağıdakiler hangisidir? (1973) 2x + 1 A) y = Soru 52 3 − 2x 1 + 2x B) y = 2x − 1 3x + 1 C) y = 2x + 1 3x − 1 D) y = 1+ x 3 − 2x E) y = 3x + 1 2x + 1 x ve g:x→x2 ise (gof) fonksiyonun A={2, 4, 8, 16} cümlesini aşağıdaki cümlelerden 2 hangisine eşler? (1973) f:x→ A) {1, 2, 4, 8} B) {5, 17, 65, 157} C) {2, 5, 17, 65} D) {1, 4, 16, 64} E) {2, 5, 65, 100} Soru 53 Soru 54 Soru 55 f(x)=x3-8 ve g(x)=x+2 olduğuna göre f[g(x)] aşağıdakilerden hangisidir? (1973) A) x3+6x2+12x C) x3+5x2-12x D) x3-6x2-12x E) x3-12x f(x)=3x2-3 ve g(x)=2x+1 olduğuna göre f[g(x)] aşağıdakilerden hangisidir? (1971) A) 12x2-3 B) 12x2+12x C) 6x2 D) 6x2+12x E) 12x2 Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisinin tersi bir fonksiyon değildir. (1971) A) y = Soru 56 B) x3-6x2+12x 1 x B) y=2x+1 C) y=x3 D) y=x2 E) y=x y=3x-4 fonksiyonun ters fonksiyonu aşağıdakilerden hangisidir? (1970) A) y = 1 3x − 4 B) y = 1 x+4 3 C) y = 1 4 x+ 3 3 D) y = 1 4 x− 3 3 1 3 E) y = − x − 1 4 16 Soru 57 g(x)=3x , f(x)=2x2 fonksiyonları veriliyor. Aşağıdakilerden hangisi doğrudur? (1970) A) g(f(x))=f(g(x) D) f(g(x))=18x Soru 58 E) f(g(x))=9x2 f(2x+3)=x2+1 olduğuna göre f(x) aşağıdakilerden hangisidir? (1970) A) Soru 59 B) g(f(x))>f(g(x)) C) f(g(x))> g(f(x)) x 2 + 6x + 5 4 B) x 2 − 6x + 13 4 C) 9x2 +1 4 D) (2x+3)2+1 E) x2 − 2 2 a fonksiyonun gösterdiği eğrinin B(1;1) noktasından geçmesi için a ne olmalıdır? 2x − 1 (1966) y= A) ∞ B) 2 C) 1 D) -1 A) –4 B) –2 C) 0 D) 4 E) 0 Soru 60 E) 8 17