ÖLÜ ZAMANLI SİSTEMLERİN KESİRLİ DERECEDEN KONTROLÜ

7- ELEKTRİK DEVRELERİ VE
MALZEMELERİ
*Bir elektrik devresi en basit hali ile,
*Üreteç
*Dönüştürücü Eleman
*Anahtar
*Bunları birbirine bağlamak için kullanılan İletken
’den meydana gelir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*Elektrik devresi; üreteç, iletken, sigorta, anahtar
ve alıcıdan meydana gelen kapalı bir sistemde,
akımın izlediği yoldur.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*Herhangi bir enerjiyi (kimyasal, mekanik, ısı,
ışık), elektrik enerjisine dönüştüren devre
elemanına üreteç veya kaynak denir.
*Elektrik devresindeki alıcıların çalışabilmesi için
gerekli elektrik enerjisini sağlayan devre
elemanıdır.
*Akım kaynağı, doğru akım kaynağı ve alternatif
akım kaynağı olmak üzere iki çeşittir.
*Doğru akım kaynağı; Generatör (D.A. dinamo),
akümülatör, pil olarak çeşitleri vardır.
*Alternatör (A.A. Generatör) alternatif akım
kaynağıdır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Li-Ion pilleri, ilk kullanımdan önce saatlerce şarjda
bırakmak gerektiği, aslında bir şehir efsanesi. Eski
teknolojilerde bu geçerliydi ama Li-Ion piller, yüzde
100 dolduğunda zaten şarj işlemini kesiyor.
*Pili tamamen bitmiş halde bırakmayın. Bu pile büyük
bir yük bindirir.
*Pili sürekli tamamen dolu bir halde de bırakmayın.
Pilinizi kullanmazsanız kapasitesinde kayıp meydana
gelebilir.
*Pillerinizi serin yerde saklayın, sıcak hava piller için
iyi değildir.
*Pilinizi saklayacaksanız yüzde 40-50 oranında şarj edin
ve serin bir yerde saklayın (örneğin buzdolabı).
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Lityum-İyon pillerin avantajları;
*1- Yüksek enerji yoğunluğu ve daha fazla kapasite.
*2- İlk kullanım sırasında herhangi bir özel işlem
istemezler. Sadece normal bir dolum yapmanız
yeterlidir.
*3- Hafıza efekti etkisine sahip olmadıkları için
herhangi bir özel deşarj/şarj prosedürüne ihtiyaç
duymazlar. Yani doldurulmaları için boşaltılmaları şart
değildir.
*4- Benzer boyuttaki Ni-Cad pillere göre %35 daha
hafiftirler.
*5- Kendi kendine boşalım yüzdeleri daha düşüktür.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Dezavantajları;
*1- Voltaj dalgalanmalarına karşı hassastırlar ve
bundan korunmaları gerekir.
*2- En iyi şartlarda depolasanız ve hiç
kullanmasanız dahi zamanla ömürleri azalır.
*3- Nikel-Kadmiyum pillere göre % 40 daha
pahallıdırlar.
*4- Döngü ömürleri azdır. (Yaklaşık 300-500 defa)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Pek çok dezavantajına rağmen Li-ion pil kullanıyor
olmamızın belli başlı 3 sebebi var;
*"Hafıza efekti etkisi"ne sahip olmamaları (Her seviyede ve
her seviyeye kadar şarj edilebilmeleri), Yüksek enerji
yoğunlukları hafiflikleri...
*Li-ion piller hem yaşlandıkça hem de kullanıldıkça ölürler
ve bu etki birbirinden bağımsızdır.
*Genel olarak 1 yıl veya 300 döngü sonunda kullanılabilir
kapasitesi % 80 veya altına, 2 yıl veya 500 döngü sonunda
ise % 50 veya altına düşecektir. Yani hiç kullanamasanız
bile 2 yıl sonunda artık % 50 veya altında kapasite ile
çalışan bir piliniz olacaktır.
*Aynı şekilde 500 döngüyü 1 ayda kullansanız da 1 ay
sonunda % 50 kapasitesini kullanabildiğiniz ölü bir piliniz
olacaktır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Pilin ömrünü kısaltan 2 etken vardır: Sıcaklık ve
enerji boşaltım hızı. Li-ion piller için 45°C üzeri
sıcaklıklar zararlıdır.
*Yüksek enerji boşaltım hızı da pilin ömrünü
azaltır. (Oyun v.b. işlemler)
*"Kullanmadan önce 8 saat şarj et" türü hurafeler
Nikel-Kadmiyum pil kullandığını zanneden kişilerin
uydurduğu ve Li-ion piller açısından hiçbir
doğruluğu bulunmayan söylemlerdir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Li-ion pillerin güvenli ve verimli şarj edilebildiği sıcaklık
aralığı 0° ila 45°C arasıdır. (Hızlı şarj uyguluyorsanız 5°
ila 45°C arası) İdeal şarj aralığı ise 15 ila 30°C'dir.
*Li-ion piller sık şarj olmayı seviyorlar. Bu yüzden pilinizi
makul sıklıkla şarj etmeniz piliniz için iyidir.
*Bunun için kullanmasınız dahi 1-2 günde bir pilin ortalama
%20-30 enerjisini tüketin ve ardından şarj edin. Fakat bu
işlemi yaparken aynı seviyeyi tekrardan kaçının. Örn. bir
gün %50 şarj ettiyseniz bir dahaki sefere %20 edin.
*Uzun süre (Özellikle 1 aydan fazla) şarj etmemek pilin
ömrünü aşağı çekecektir. Çok sık şarj etmek ise bataryaya
zarar vermese bile her döngü batarya ömründen yediği
için yine batarya ömrünü kısaltacaktır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Bu piller 0°C'nin altında kesinlikle şarj edilmez.
Bu yapıları gereği pilin patlaması ile
sonuçlanabilir. (Askeri veya özel amaçlarla
üretilen bazı özel Li-ion piller bu tanımın
dışındadır.)
*Piyasada bulabileceğiniz ve pilleri normal şarj
süresinden çok daha hızlı şarj eden aparatları
sürekli kullanmanız pil ömrünü oldukça aşağı
çekecektir.
*Mümkün olduğunca yavaş deşarj etmek pilin
ömrünü uzatacaktır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Günümüzde kullanım şekli olan "% 100'den %5'e kadar
boşalt sonra şarj et" yerine kısmi deşarj etmek Li-ion
piller için daha sağlıklıdır. Fakat belli periyotlarda pili
kalibre etmek zorundasınız.
*Akıllı pil kalan kapasitesinin % 5'ine kadar
boşaltıldığında kesin kalibrasyon sağlar.
*Kullanıcının periyodik olarak pili % 5 kapasite alarmı
eşiğine kadar boşaltması yeterli olacaktır.
*Genel olarak, bir Li-ion pil minimum 3 ayda bir veya
30 döngüde bir kalibre edilmelidir.
*Neredeyse hiçbir zaman boşaltılmayan bir pil, ayda
bir defa kalibre edilmelidir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (LI-ION PİLLER)
*Şarj etmeden önce bataryayı bitirmem gerekiyor mu?
*Hayır.
*Peki şarj etmeye başladıktan sonra tamamlamam şart
mı, başka bir deyişle tam dolmadan şarj işlemini iptal
edersem bir zararı olur mu?
*Hayır. Li-ion pilleri dilediğiniz seviyeye kadar
doldurabilirsiniz ve dilediğiniz bir seviyeye kadar
boşaltabilirsiniz. Bunun hiçbir zararı yoktur.
*Pili hangi seviyeye kadar deşarj etmeliyim?
*Bu cevap verilmesi zor bir soru çünkü pillerde insanlar
gibi farklı farklı karakterlere sahip. Ama çok fazla deşarj
etmeyin. Özellikle %5-10'luk sınırın altına inmeyin.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (ADAPTÖR)
*Adında anlaşılacağı gibi D.C. ile çalışan cihazları
A.C.’ye adapte eden cihazlardır.
*Günümüzde genel kullanım olarak bataryaların
şarj edilmesi için kullanıldıklarından şarj cihazı
da denilmektedir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (ADAPTÖR)
*Bu cihazlarda en önemli olan husus kullanacağınız
adaptörün Gerilim (V) ve Akım (I) değerleridir.
*Öncelikle Adaptörün Gerilim değeri kullanacağınız
Cihazın gerilim değeri ile eşit olmalıdır.
*Akım değeri ise yapacağınız işe göre değişir.
*Akımın yüksek olması (batarya şarjı hariç) her
zaman iyidir çünkü cihazın çekeceği akımdan daha
fazla akım değerine sahip olan adaptör ısınmaz ve
bozulması zorlaşır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (ADAPTÖR)
*Fakat bu kural batarya şarjında tam tersidir.
*Bataryaların şarj olduğu bir akım değeri vardır bunun
üzerinde akıma sahip adaptör ile şarj etmeniz
bataryadan kapasitesinin üstünde akım geçmesine
buda sıcaklığın atmasına sebep olur.
*Dolayısıyla bataryanın ömrü kısalır hatta tamamen
bozulabilir.
*Lion Pil üzerinde yazan mAH değerinin yaklaşık yarısı
kadar akım ile şarj edilmesi uygun olacaktır.
*Örn. 5V 3000mAH bir Li-ION pilde 5V 1500mA (1,5A)
lik adaptör kullanılır.
*Bu değer Ni-CD ve Ni-MH pillerde 1/10 dur.
*Örn. 1,2V 2200mAH bir Ni-MH pil 1,2V 220mA lik
adaptör kullanılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (GÜÇ KAYNAĞI)
*Adaptötörlerin büyük olan tiplerine güç kaynağı
denir.
*Genelde laboratuvarlarda araştırma amaçlı
kullanılırlar.
*İstenilen değer aralığında ayarlanabilir akım ve
gerilime sahiptir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*D.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (GÜÇ KAYNAĞI)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*A.C. GERİLİM KAYNAKLARI- (GÜÇ KAYNAĞI)
*Alternatif akım kaynağı olarak genellikle
binalarda bulunan 220V prizlerinden ana şebekeyi
kullanmaktayız.
*Fakat Elektrik kesintisi ve elektrik olmayan
mekanlar için jeneratörler kullanılmaktadır.
*Jeneratörler genelde fosil yakıtlar ile çalışmakta.
*Ayrıca güvenlik ve kesinti açısından özellikle
bilgisayarlar için kesintisiz güç kaynakları (UPS)
kullanılmakta.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*SİGORTALAR
*Elektrik devrelerinden istenmeyen aşırı akımlar
geçebilir. Bu durumda elektrik devre elemanları
zarar görür.
*Devreye bağlanan sigorta akım şiddetinin belli bir
değerin üstüne çıkmasını önler.
*Devrenin güvenliği için kullanılır. Çeşitleri vardır.
Buşonlu, cam, fişli, anahtarlı otomatik sigorta, NH
(bıçaklı) sigorta ve yüksek gerilim sigortalarıdır.
*Konutlarda otomatik sigorta kullanılır. Bu
sigortalar üzerindeki anahtar ile elektriği açıp
kapamada da kullanılabildiği için halk arasında
yanlış olarak şalter olarakta adlandırılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*SİGORTALAR
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*SİGORTALAR
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*SİGORTALAR
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*SİGORTALAR
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*SİGORTALAR
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*ANAHTARLAR – BUTONLAR
*Elektrik ve elektronik devrelerde devrelerin açılıp
kapanmasını yada sayısal sistemlerde bilgi girişi
yapmayı sağlayan malzemelerdir.
*Bir çok çeşidi vardır.
*Elektrik devrelerde kullanılanlar daha kaba ve
yüksek akımlara dayanabilirler.
*Elektronik devrelerde kullanılanlar ise daha
küçüktür ve daha az akıma dayanabilirler.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*ANAHTARLAR – BUTONLAR (Elektrik Devreleri)
*
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*ANAHTARLAR – BUTONLAR (Elektrik Devreleri)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*ANAHTARLAR – BUTONLAR (Elektronik)
*Elektronikte açma kapama işlemleri için
buton ve
anahtarlar kullanılmaktadır.
*Anahtarlar genelde basıldığında kalıcı olarak
konumunu korur.
*Butonlar ise basıldıktan sonra bırakıldığında eski
konumuna geri döner.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
* BUTONLAR (Elektronik)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*ANAHTARLAR (Elektronik)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*TUŞ TAKIMI (Elektronik)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*Elektrik akımını bulunduğu yerden başka bir yere
iletmek için kullanılan, bir veya birden fazla
telden meydana gelen, çıplak (izolesiz) veya
yalıtılmış (izoleli) tel veya tel demetine iletken
denir.
*İletkenler, öz direnci düşük metallerden yapılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*Bakır: Rahat işlenebilen, mekanik dayanıklılığı iyi,
kırmızı renkte iletken gereçtir. Özdirenci 0,0178 Ω
mm²/m (1/56), özgül ağırlığı 8,93 kg/dm³, ergime
derecesi 1083 ºC’dir. Bu özellikleri ile birlikte, çok
üretilmesi ve ekonomik olması iyi bir iletken
olarak kullanım alanını arttırmıştır.
*Alüminyum: Mekanik dayanıklılığı azdır, bakıra
göre daha yumuşak yapıdadır. Gümüş beyazı,
renkte bir metaldir. Özdirenci 0,028 Ω mm² /m,
ergime derecesi 658 ºC’dir. Bakırdan sonra en çok
kullanılan iletken gereç olan alüminyum daha çok
dış tesisatta ve havaî hatlarda çelik telle birlikte
kullanılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*Gümüş: Beyaz parlak renkte ve oldukça
yumuşaktır. Özdirenci 0,016 Ω mm²/m, ergime
derecesi 961 ºC’dir. Elektriği en iyi ileten gereç
olmasına rağmen pahalı olduğundan, ölçü aleti
yapımı ile, role kontaktör ve şalterlerin kontakları
ile bazı sigortalarda kullanılmaktadır.
*Demir:Parlak gri renkte yumuşak bir metaldir.
Özdirenci 0,1 Ω mm²/m, ergime derecesi 1526
ºC’dir. Ayrıca mıknatıslanma özelliği
bulunduğundan, sac levha haline getirilerek
elektrik motorlarının stator nüveleri ile
transformatörlerin manyetik nüvelerinin
yapımında kullanılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*Kurşun: Gri, mavimtrak renkte, mekanik dayanımı az
yumuşak bir metaldir. Pillerde ve akümülatörlerde
elektrot olarak yer altı kablolarında ve lehim
yapımında kullanılır.
*Platin: Parlak beyaz renkli yumuşak bir metaldir,
havada oksitlenmez. Direnç, elektrot, kontak,
paratöner uçları yapımında kullanılır.
*Kalay: Beyaz, sarımtrak renkli yumuşak ve
işlenebilirliği kolay olan bir gereçtir. Buşonlu
sigortaların ergiyen tellerinde, akümülatör
plakalarında, bir kısım iletken tellerinin
kaplanmasında, kondansatör levhalarının yapımında,
lehim yapımında kullanılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*Krom: Gümüş beyazı renginde sert bir metaldir.
Oksitlenmediği ve mıknatıstan etkilenmediği için
direnç yapımında, maden kaplamacılığında
kullanılır.
*Tungsten: Korozyona dayanıklı sert bir metaldir.
Yüksek ergime derecesi (3410 ºC) nedeniyle lamba
flamanı, direnç teli yapımında kullanılır.
*Pirinç: Bakır-çinko karışımıdır. Oksitlenmediği için
ölçü aletleri, anahtar, şalter, sürgülü reosta gibi
aletlerin kontaklarının yapımında, tesisat
malzemelerinde kullanılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*Civa: Beyaz parlak renkli, 18-22 ºC’de buharlaşma
özelliğinde sıvı halde bir metaldir. Elektriği, ısıyı
iletme özelliği vardır. Elektrik cihazlarında cam
tüp içerisinde kontak malzemesi olarak kullanılır.
Buharı zehirlidir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*İLETKEN SINIFLARI
*İletkenler çıplak ve yalıtılmış olmak üzere çeşitlere
ayrılır.
*1-ÇIPLAK İLETKENLER
*Elektriki olarak yalıtılmamış iletkenlerdir, tek telli ve
çok telli çıplak iletkenler olmak üzere çeşitlere ayrılır.
* Tek Telli Çıplak İletkenler: Bütün iletken tek bir
telden meydana gelir. Genelde 16 mm²den büyük
kesitte yapılmamaktadır, topraklama ve havaî hat
tesislerinde kullanılır.
*Çok Telli Çıplak İletkenler: İletken kesiti büyüdükçe
işlemek zorlaştığından, birden çok küçük kesitli
iletken bir araya getirilip birbiri üzerine burularak
(sarılarak), 35 mm²den 150 mm²ye kadar büyük
kesitte çok telli, çıplak iletkenler yapılmaktadır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*TEL SAYISINA GÖRE YALITILMIŞ İLETKENLER
*1-Tek Telli Yalıtılmış İletkenler: İletken kısmın
tamamı tek telden yapılan iletkenlerdir. 16 mm²
kesite kadar yapılır.
*2- Çok Telli Yalıtılmış İletkenler: Çok telli çıplak
iletkenin üzeri bir izole ile kaplanarak yapılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*DAMAR SAYISINA GÖRE YALITILMIŞ İLETKENLER
*1-Tek Damarlı Yalıtılmış İletkenler: Bir veya daha
çok çıplak telin üzerinin yalıtkan ile
kaplanmasından meydana gelir. Tek damarlı tek
telli ve tek damarlı çok telli çeşitleri vardır.
*2-Çok Damarlı Yalıtılmış İletkenler: Birden fazla,
tek telli veya çok telli damar ayrı ayrı yalıtıldıktan
sonra, tek bir yalıtıcı kılıf altında toplanarak
yapılırlar. Çok damarlı tek telli ve çok damarlı çok
telli çeşitleri vardır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*DAMAR SAYISINA GÖRE YALITILMIŞ İLETKENLER
*1-Tek Damarlı Yalıtılmış İletkenler:
*2-Çok Damarlı Yalıtılmış İletkenler:
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
YALITILMAMIŞ
TEK
TELLİ
ÇOK
TELLİ
YALITILMIŞ
TEK DAMARLI
ÇOK DAMARLI
TEK
TELLİ
TEK
TELLİ
ÇOK
TELLİ
ÇOK
TELLİ
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*İletkenleri birbirine bağlamak için çeşitli
yöntemler kullanılır.
*Düz Ek
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*İletkenleri birbirine bağlamak için çeşitli
yöntemler kullanılır.
*T- Ek
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER (Elektrik)
*İletkenleri birbirine bağlamak için çeşitli
yöntemler kullanılır.
*Klemens ek
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*Koaksiyel kablo:
*Görüntü ve veri aktarımında kullanılır. Anten
kablosu olarak da adlandırılır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*Fiber Optik Kablo:
*Görüntü ve veri aktarımında kullanılır. Günümüzde
daha çok veri aktarımı için kullanılmaktadır.
*Fiber optik, insanın saç teli kalınlığında ve çok hassas
üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi
prensibiyle çalışan bir sistemdir.
*Bu şekilde üretilmiş kabloların tercih edilmesinin en
büyük sebebi, çevresel şartların ağır olduğu; nemli,
rutubetli, elektriksel alan parazitlerinin yoğun olduğu
yerlerden etkilenmemesi ve her zaman stabil bir
bağlantı sunmasıdır.
*Fiber optik kablolar, iletimi ışık hızıyla yani saniyede
300 bin km’lik hızla gerçekleştirirler. Bu yönleri
sebebiyle uzak mesafelere veri aktarımı için
tasarlanmışlardır.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*Fiber Optik Kablo Kısımları;
*Merkez: Işığın hareket ettiği ince cam tabaka
*Cam Örtü: Merkezin dışını saran optik
malzemeden üretilmiş, merkezden yasıyan ışığı
tekrar merkeze geri gönderen kısım
*Kılıf: Kabloyu darbelere ve neme karşı koruyan dış
katman
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*Kaplamasız Dolanmış Çift (Unshielded Twisted
Pair-UTP) Kablolar;
*8 adet tek telli bakır kablonun 2 şerli olarak
birbiri üzerine bükülüp bir kılıf içerisine
yerleştirilmesinden meydana gelen veri iletim
kablosu çeşididir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*9 kategoriye ayrılmış çeşitleri vardır.
*Cat 5: Yerel ağlarda en çok kullanılan kablodur. 100 Mhz
frekansında çalışır ve 100 mbps'e kadar bant genişliği
sağlar. 8 tellidir. RJ-45 jackı ile sonlandırılır. Ethernet
protokolünde en çok kullanılan kablodur.
*Cat 5e: Cat-6'nın alt türüdür 1000 Mbps'e kadar bant
genişliğine imkan verir.
*Cat 6: 250 MHzlik bir frekans geçişine elverişlidir.
10GBASE-T Ethernet standardını sağlayan kablodur. 1 gbps
bant genişliği sağlar ve Cat-5'e oranla daha sağlamdır.
*Cat 6a: 500 MHz lik bir veri geçişine elverişlidir.
*Cat 7: Aslında STP kablonun gelişmiş bir türüdür kablo
kesiti kalın olduğundan, montaj zorluğundan ve
maliyetinden dolayı çok tercih edilmemektedir.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*UTP Ağ Kablosu Yapımı:
*Kablo yaparken, yani bir kablonun iki ucuna jak
takarken, kabloyu nerede kullanacağınıza bağlı
olarak iki tipten bahsedilebilir. Düz kablo,
Cross(çapraz) kablo.
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*UTP Ağ Kablosu Yapımı:
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*UTP Düz Ağ Kablosu Renk Sıralaması:
*1 Turuncu Beyaz
*2 Turuncu
*3 Yeşil Beyaz
*4 Mavi
*5 Mavi Beyaz
*6 Yeşil
*7 Kahverengi Beyaz
*8 Kahverengi
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
*UTP Çapraz Ağ Kablosu Renk Sıralaması:
*Turuncu –Beyaz (TB) / Yeşil-Beyaz (YB)
*Turuncu (T) / Yeşil (Y)
*Yeşil – Beyaz (YB) / Turuncu – Beyaz (TB)
*Mavi (M) / Mavi (M)
*Mavi – Beyaz (MB) / Mavi – Beyaz (MB)
*Yeşil (Y) / Turuncu (T)
*Kahverengi – Beyaz (KB) / Kahverengi – Beyaz (KB)
*Kahverengi (K) / Kahverengi (K)
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
*İLETKENLER
Elektrik Devreleri ve Malzemeleri
8- OHM VE KİRŞOF
(KIRCHOFF) KANUNLARI
*OHM KANUNU
*Bir devreden geçen akım (I), uygulanan gerilimin
(V yada E) büyüklüğü ile doğru orantılı, direnç (R)
büyüklüğü ile ters orantılıdır.
*Gerilim kaynağının gücü (E) artırılırsa akım(I)
artar. Azaltılırsa akım(I) azalır.
*Direnç değeri (R) artırılırsa, akım azalır(I). (R)
azaltılırsa (I) artar.
*
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*OHM KANUNU
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*OHM KANUNU
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*OHM KANUNU
*Örnek: 1,5 V’luk pilin uçları arasına direnci 3 ohm
olan bir ampul bağlanmıştır. Ampul üzerinden
geçen akımı hesaplayınız.
*I=V/R
*I=1,5 V / 3Ω
*I=0,5A
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*OHM KANUNU
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*OHM KANUNU
*ÖRNEK: Bir elektrik devresinde kaynak gerilimi
12V, direnç 6KΩ ise devreden geçem akımı
bulunuz.
*I=2mA
*ÖRNEK: Bir elektrik devresinden geçen akım
10mA, kaynak gerilimi 5V ise devredeki direnç
değerini bulunuz.
*ÖRNEK: Bir elektrik devresinde 24V’luk
kaynaktan, 200μA akım çekiliyorsa devredeki
direnç değerini bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*OHM KANUNU
*ÖRNEK: Aşağıdaki elektrik devresinde 1MΩ
değerindeki direnç, 150mA akım çekiyorsa kaynak
E gerilim değerini bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
*Elektronik devrelerde kullanılan dirençler, seri
paralel ya da karışık bağlanarak çeşitli değerlerde
dirençler elde edilebilir.
*İçlerinden aynı akım geçecek şekilde dirençler
birbiri ardına eklenirse bu devreye seri devre
denir.
*İstenen değerde direnç yoksa seri bağlantı yapılır.
Örneğin iki adet 300Ω’luk direnç seri bağlanarak
600Ω’luk direnç elde edilir.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
*Tüm dirençlerin yerine geçecek tek dirence
eşdeğer direnç veya toplam direnç denir.
*RT veya Reş şeklinde gösterilir.
*Seri devrede toplam direnç artar.
*Birbiri ardınca bağlanan dirençlerden her birinin
değeri aritmetik olarak toplanır ve toplam direnç
bulunur.
*RT=R1+R2+R3+….+Rn
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
RT=R1+R2+R3+….+Rn
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
ÖRNEK: Aşağıdaki devrede A ve B noktaları
arasındaki eşdeğer direnci bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
ÖRNEK: Aşağıdaki devrede eşdeğer direnci
bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
ÖRNEK: Aşağıdaki devrede eşdeğer direnci, I
akımını ve V1 V2 voltajlarını bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
ÖRNEK: Aşağıdaki devrede her bir direnç üstündeki
voltajı bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
*Kirşof’un Gerilimler Kanunu
*Kirşof, Gerilimler Kanunu ile; “devreye uygulanan
gerilim, dirençler üzerinde düşen gerilimlerin
toplamına eşittir” der.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*SERİ BAĞLANTILI DİRENÇLER
*Kirşof’un Gerilimler Kanunu
*Kirşofun Gerilimler Kanuna göre, seri devrede
devreye verilen gerilim, herbir direnç üzerine
düşen gerilim, direnç değerleri ile doğru orantılı
olarak paylaşılır.
*Büyük direnç üzerinde büyük gerilim, küçük
direnç üzerine küçük gerilim düşümü meydana
gelir.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER
*Dirençlerin karşılıklı uçlarının bağlanması ile
oluşan devreye paralel bağlantı denir.
*Paralel bağlantıda toplam direnç azalır.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER
*Dirençler üzerindeki gerilimler eşit, üzerinden
geçen akımlar farklıdır.
*Aşağıdaki devrede gerilimler V=V1=V2
*Akımlar ise I=I1+I2 şeklindedir.
*Gerilim kaynağının çıkışındaki ilk akıma ana akım
denir. Tüm akımlar
bu akımdan ayrılır
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER
*ÖRNEK: A-B noktaları arasındaki eşdeğer direnci
bulunuz
*CEVAP: Reş=R1.R2/R1+R2
*
=3.6/3+6
*
=18/9
*
=2Ω
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
*PARALEL BAĞLANTILI DİRENÇLER
*ÖRNEK: Aşağıdaki devrede I, I1 ve I2 akımlarının
değerlerini bulunuz.
OHM KANUNU VE DOĞRU AKIM
9- ANALOG DEVRE
ELEMANLARI
*ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI
*Herhangi bir fiziksel olayı ifade eden büyüklüklere
işaret denmektedir.
*Zaman içerisinde kesintisiz olarak devam eden
işaretlere Analog işaret denir.
*İnsanın karışmadığı tüm işaretler analogdur
*Bilgisayar sistemlerinin gelişmesine kadar olan
süreçte bir işaret elektriğe çevrilse dahi süreklilik
göstermekteydi. Dolayısıyla analogdu.
ANALOG DEVRE ELEMANLARI
*ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI
ANALOG DEVRE ELEMANLARI
*ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI
ANALOG DEVRE ELEMANLARI
*ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI
ANALOG DEVRE ELEMANLARI
*ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI
ANALOG DEVRE ELEMANLARI
*ANALOG VE DİJİTAL KAVRAMLARI
*Analog ve Dijital sinyaller birbirinden farklı
olduğu için, onları işleyen devre elemanları da
farklıdır.
*Fakat analog sistemlerde kullanılan devre
elemanları sayısal sistemlerde kullanılmaz diye bir
şart yoktur.
*Örneğin direnç analog ve dijital tüm sistemlerde
kullanılır.
ANALOG DEVRE ELEMANLARI
*DİRENÇLER
*Analog ve Dijital sinyaller birbirinden farklı
olduğu için, onları işleyen devre elemanları da
farklıdır.
*Fakat analog sistemlerde kullanılan devre
elemanları sayısal sistemlerde kullanılmaz diye bir
şart yoktur.
*Örneğin direnç analog ve dijital tüm sistemlerde
kullanılır.
ANALOG DEVRE ELEMANLARI