XIX. Ulusal Kimya Kongresi, Kuşadası, 2005 BKP111 SÜBSTİTÜE ARİL RADİKALLERİN NÜKLEİK ASİTLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI Bircan Çeken, Sevil Emen, Murat Kızıl Dicle Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü 21280 Diyarbakır. Günümüzde DNA’yı spesifik yerlerden kesebilecek bileşiklerin dizaynı ve sentezine yönelik çalışmalara ilgi artmıştır. Çünkü bu bileşikler kanser kemoterapisinde önemli bir rol alırlar[1]. Bu bileşiklere örnek olarak enediyene antibiyotikler, epoksitler, iminler,aktive edilmiş siklopropanlar, heterosiklik N-oksitler ve quiononlar verilebilir[2]. Daha önce bazı diazonyum tuzlarının bir elektron donör varlığında DNA’nın çift sarmalını kestiği gösterilmiştir [1,3]. Bu çalışmada, farklı sübstitüe diazonyum tuzlarının pBluescript M13+ plazmid DNA’sı üzerindeki kesim etkileri ve bazı Hypericum ve Achiella türü bitki ekstraktlarının bu kesimi önleyici etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. R'' R' - + BF4N2 R''' 1 a) R', R'' = CH3 , R''' = H b) R', R''' = CH3 , R'' = H c) R', R''' = CH2CH3 , R'' = H Çalışmada kullanılan farklı sübstitüe diazonyum tuzları (1 a-b-c) bilinen yöntemlerle sentezlendi [4]. pBluescript M13+ plazmid DNA Escherichia coli pBluescript M13+ bakterisinden TENS yöntemi ile izole edildi. Bu DNA örneği karanlıkta farklı sübstitüe diazonyum tuzları varlığında bakır (II) klorür ve askorbik asit ile ayrı ayrı etkileştirilip DNA kesimi incelendi. Ayrıca bazı Hypericum ve Achiella türü bitkilerin etanol ekstraklarının farklı konsantrasyonlarının bu kesimi önleyici etkileri araştırıldı. Agaroz Jel Elektroforezinden elde edilen sonuçlara göre pBluescript M13+ plazmid DNA’nın kesildiği görülmüştür. Kullanılan Hypericum ve Achiella türü bitkilerin DNA kesimini engeleyici etkilerinin olmadığı, bu bitkilerin DNA’yı kesime belirli oranlarda katkıda bulunduğu belirlenmiştir. Kaynaklar 1. M. Kizil, E. I.Yilmaz, N. Pirinççioğlu, Ç. Aytekin, Turk. J. Chem., 2003 , 27, 539-544 2. K. Gates, Chem. Res.Toxicol, 2000, 13,953-956 3. J. Griffiths, J. Murphy, J. Chem. Common, 1992, 24-25 4. A. L. J. Beckwith, W. B. Gara, J. Chem. Soc. Perkin Trans., 1975, 2, 593-597. 538