Ekolojik Oyuncak Tülay HEPYÜCEL İzmir İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Eğitim, Basın Halkla İlişkiler Sorumlusu [email protected] http://www.afacanoyuncak.com/ Oyuncaklar..oyuncaklar… Daha kimler oynayacaklar Oynuyorum…doymuyorum Alıyorlar elimden oyuncaklarımı Ağlıyorum Vahdet Nafiz Aksu Ekolojik tarım, ekolojik ürün derken yaşantımıza yeni bir kavram daha katıldı. Ekolojik Oyuncak… Üstelik bu konu çocuklarımızı da ilgilendirdiğinden yaşantımızda önemli bir paya sahip olacak gibi görünüyor. Kaynaklara göre, oyuncağın tarihi Mısır'da başlıyor. Örneğin topaç, bilye ve çember MÖ 1400'lerde, tahta at MÖ 5. yüzyılda Mısır'da biliniyormuş. Firavun mezarlarında sıkça bulunan bebekler ise MÖ 2. yüzyılda ortaya çıkmış. Bunun yanı sıra eski Yunan'da, Roma'da ve Çin'de de oyuncak bebek yapılıyormuş. Bu bebekler kilden pişiriliyor, boyanıp giydirildikten sonra hareketli kol ve bacaklar ekleniyormuş. Bizde ise oyuncakçılık ilk olarak Osmanlılar döneminde İstanbul'un Eyüp semtinde başlamış. Çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimi bir bütünlük içinde tamamlanır. Çocuk önce kendini ve kendi dışındaki dünyayı beş duyusu ile algılar, algıladıklarını da taklit ederek, onlarla karşılıklı ilişkiye girerek öğrenir. Özellikle de bu karşılıklı ilişkinin kiminle, nasıl, ne sıklıkla olduğu onun zihinsel, ruhsal, sosyal gelişimini yakından etkiler. Oyunların vazgeçilmez öğeleri olan oyuncaklar, çocuğun zihinsel, bedensel ve psiko-sosyal gelişimine yardımcı olur. Bir yandan bebek için eğlenceli anlar yaratırken diğer yandan da etkili bir eğitimsel görev üstlenir. Oyuncak, çocuğu oyalayarak annenin rahat etmesini sağlayacak bir nesne olarak değil, önemli bir eğitim aracı olarak görülmelidir. Özellikle ağaç kullanılarak üretilen eğitici ve zeka geliştirici oyuncaklar ekolojik oyuncak olarak adlandırılmaktadır. Ekolojik oyuncak yapımında kullanılan ahşap malzeme; üretimi ve işlenmesi için az enerji istemesi (aynı miktar alüminyumun ellide biri kadar), dönüşebilir olması ve üstün ısı yalıtım özellikleri ile birleştirilince çağımızın çevre ve enerji sorunlarına en iyi cevap veren malzemesi yapmaktadır. Bizde ahşap oyuncaklar henüz yeni yeni duyulmaya, fuarlarda sergilenmeye başlamasına rağmen, Almanya’da 1993’ten beri her yıl Ahşap Oyuncak Tasarım Yarışması yapılıyor. Ahşaptan yapılan puzzlelar, şirin bloklar, trenler, arabalar, legolar vs. oldukça ilgi görüyor. Benimse ahşap oyuncak denilince Carlo Collodi'nin ölümsüz eseri Pinokya geliyor aklıma… Ahşap olsun olmasın tüm oyuncakların çocuk kalbimizde ayrı bir yeri vardır. Bunun yanında anne-babalar oyuncak seçiminde onların öğretici, çocuğu geliştirici yönlerinin olmasına da dikkat etmelidir.