örnek kitap - WordPress.com
advertisement
YAZAR:VEYSEL AKBULUT 1 ADIM www.azbuz.com gir. Yeni üye girişini tıkla 2 ADIM Bilgilerini yaz ve devama bas. Veya facebook hesabın varsa oradan Giriş yap 3 ADIM Sitenin adını ve kategorisini seçip Güvenlik kodunu doğru yazarak devama basın. 4. ADIM Şablon seçip devama basın. 5. ADIM Burada ise başlaya basın. 6. ADIM Sitenizde neler istiyorsanız onları seçip kaydet ve devam’a basın. 7. ADIM Logonuzu seçip devama basın. SON Siteniz hazırdır iyi kullanmalar. 1.ADIM www.blogcu.com gir. Oradan blog aç bas. 2.ADIM Bilgileri gir blog aç bas.veya facebook hesabın varsa oradan giriş yap. 3.ADIM Blog hakkındaki bilgileri grip devama bas. 4.ADIM Burada is şablon seçin ve sonra devama basın. 5.ADIM Burada ise arkadaşını buluyorsun. Veya bu adımı geç tuşuna bas Son Siteniz hazırlanmıştır iyi kullanmalar. 1.ADIM www.bedavasitem.com a gir. Kayda git tuşuna bas. 2.ADIM Bilgilerini yazdıktan sonra Kaydı yolla ya bas. 3.ADIM Burada tasarım,sayfa,yazı, resim ve şablon gibi şeyleri ayarlaya bilirsiniz. ASSOC Dosya uzantısı ilişkilendirmesini görüntüler ya da değiştirir AT Bilgisayarda çalıştırılmak üzere komut ve program zamanlaması yapar. ATTRIB Dosya özniteliklerini görüntüler ya da değiştirir. BREAK Uzatılmış CTRL+C denetimini ayarlar ya da temizler. CACLS Dosyanın erişim denetim listelerini (ACLs) görüntüler ya da değiştirir. CALL Bir başkasından bir toplu iş programını çağırır. CD Geçerli dizinin adını değiştirir ya da görüntüler. CHCP Etkin kod sayfası numarasını görüntüler ya da ayarlar. CHDIR Geçerli dizini değiştirir ya da görüntüler. CHKDSK Bir diski gözden geçirip durum raporu verir. CHKNTFS Önyükleme sırasında disk denetimini görüntüler ya da değiştirir. CLS Ekrandakileri siler. CMD Windows komut yorumcusunun yeni bir kopyasını başlatır. COLOR Varsayılan konsol arka plan ve ön plan renklerini ayarlar. COMP İki dosya ya da dosya kümesinin içeriğini karşılaştırır. COMPACT NTFS bölümündeki dosyaların sıkıştırmasını gösterir ya da yapar. CONVERT FAT birimleri NTFS'ye dönüştürür. Geçerli sürücüyü dönüştüremezsiniz. COPY Bir ya da birden çok dosyayı bir başka konuma kopyalar. DATE Tarihi görüntüler ya da ayarlar. DEL Bir ya da birden çok dosyayı siler. DIR Bir dizindeki dosya ve alt dizin listesini görüntüler. DISKCOMP İki disket içeriğini karşılaştırır. DISKCOPY Bir disketin içeriğini diğerine kopyalar. DOSKEY Komut satırı düzenler, Windows komutu geri çağırıp makro oluşturur. ECHO İleti görüntüler ya da komut yankısını açıp kapatır. ENDLOCAL Bir toplu iş dosyasındaki çevre yerelleştirmesini sonlandırır. ERASE Bir ya da birden çok dosyayı siler. EXIT CMD.EXE programından (komut yorumcusu) çıkar. FC İki dosyayı ya da dosya kümesini karşılaştırıp aralarındaki farkı görüntüler. FIND Bir dosyada ya da dosyalarda bir metin dizesini arar. FINDSTR Dosyalarda dize arar. FOR Dosya kümesindeki her bir dosyada belirli bir komutu çalıştırır. FORMAT Windows'da kullanmak üzere bir diski biçimlendirir. FTYPE Dosya uzantısı ilişkilendirmesinde kullanılan dosya türlerini görüntüler ya da değiştirir. GOTO Bir toplu iş dosyasında, Windows komut yorumlayıcısını etiketli bir satıra yöneltir. GRAFTABL Grafik modunda, Windows'un dile özgü karakterleri görüntülemesini sağlar. HELP Windows komutları için Yardım bilgisi sağlar. IF Bir toplu iş dosyasındaki koşullu işlemleri uygular. LABEL Bir diskin birim etiketini oluşturur, değiştirir ya da siler. MD Bir dizin oluşturur. MKDIR Bir dizin oluşturur. MODE Bir sistem aygıtını yapılandırır. MORE Çıktıyı bir defada ekranda görüntüler. MOVE Bir ya da birden çok dosyayı bir dizinden diğerine taşır. PATH Çalıştırılabilir dosyalar için bir arama yolu görüntüler ya da ayarlar. PAUSE Bir toplu iş dosyasının işlemesini askıya alıp ileti görüntüler. POPD Geçerli dizinin PUSHD tarafından kaydedilen eski değerini geri yükler. PRINT Bir metin dosyasını yazdırır. PROMPT Windows komut istemini değiştirir. PUSHD Geçerli dizini kaydedip değiştirir. RD Dizin kaldırır. RECOVER Bozuk ya da hasarlı bir diskten okunabilir bilgiyi kurtarır. REM Toplu iş dosyalarındaki ya da CONFIG.SYS açıklamalarını (yorum) okur. REN Dosyaları yeniden adlandırır. RENAME Dosyaları yeniden adlandırır. REPLACE Dosyaları yenisiyle değiştirir. RMDIR Dizini kaldırır. SET Windows çevre değişkenlerini görüntüler, ayarlar ya da kaldırır. SETLOCAL Toplu iş dosyasındaki çevre değişikliklerinin yerelleştirmesine başlar. SHIFT Toplu iş dosyasındaki değiştirilebilir parametre konumunu değiştirir. SORT Girdiyi sıralar. START Belirli program ya da komutu çalıştırmak için ayrı bir pencere açar. SUBST Bir yolu bir sürücü harfiyle ilişkilendirir. TIME Sistem saatini görüntüler ya da ayarlar. TITLE CMD.EXE oturumu için pencere başlığını belirler. TREE Bir sürücü ya da yolun resimsel dizin yapısını görüntüler. TYPE Bir metin dosyasının içeriğini görüntüler. VER Windows sürümünü görüntüler. VERIFY Windows'a, dosyalarınızın diske doğru yazıldığını doğrulayıp doğrulamamasını bildirir. VOL Disk birim etiketi ve seri numarasını görüntüler. XCOPY Dosya ve dizin ağaçlarını kopyalar. Klavye Bilgisi ve Kısayol Tuşları Bilgisayarınızda en temel araç klavyedir. Çünkü klavyenizdeki herhangi bir sorunun basit bir çözümü olsa da siz bu çözümü bilmiyorsanız, elinizdeki son model bilgisayar bile hiçbir işe yaramaz. Mouse olmadan, klavye ile birçok işleminizi gerçekleştirmeniz mümkün ancak bunlar birçok tuş kombinasyonu ile gerçekleşmektedir. Birçok bilgisayar kullanıcısı bırakın bu tuş kombinasyonlarını, klavye üzerinde bulunan birçok tuşu kullanmıyor. Bu tuşların en başında yukarıda resimde gördüğünüz gibi F1, F2 ... diye sıralanan tuş grubudur. Bunları hemen sağ tarafındaki print screen (psc), scroll look (slk)... tuşları takip eder. Elbette bunların hepsini bilmemiz bile işlerin yolunda gideceği manasına gelmez. Eğer bölgesel dil ve seçenekler ayarını bilmiyorsak, ekranda Türkçe karakterler yerine belki Rusça, belki Japonca harfler çıkacaktır. Bu derste klavye ile ilgili birçok konuya değineceğiz. İlk olarak klavye üzerindeki birçoğunun bilmediği tuşları tanıyarak başlayalım Esc Geçerli bir görevi iptal etme F1 --F2 Seçili bir dosyaya yeniden isimlendirme F3 Dosya ve klasör arama F4 Bilgisayarım veya Windows Gezgini içinde, Adres çubuğu listesini görüntüleme. F5 Etkin pencereyi yenileme. F6 Pencere içindeki veya masaüstündeki ekran öğeleri arasında, başlatıldıkları sıraya göre geçiş yapma. F7 F8 F9 F10 Etkin programın menü çubuğunu etkinleştirme. F11 Ekrandaki pencerede bulunan araç çubuklarını temizler. F12 Print Screen Saklamak istediğiniz bir ekranı bu tuşla yakalıyorsunuz. Scroll Lock Pause Break Insert Delete Dosyaları siler veya metinleri sağdan sola doğru siler. Home Bir sitenin en baştaki görüntüsünü pencereye getirir. End Bir sitenin en sondaki görüntüsünü pencereye getirir. Page Up Mouse ile yukarı kaydırmanın yaptığı görev. Page Down Mouse ile aşağı kaydırmanın yaptığı görev. Num Lock Sağ taraftaki numaraların kilitlenmesini sağlar. Tab Caps Lock Metine büyük harfle başlamanı sağlar. Windows Başlat menüsünü açar. Alt(Alternate) Ctrl tuşuna benzer. Tuşlara dördüncü bir görev vermek için kullanılır. Genel bir anlamı yoktur. Shift Büyük harf yada tuşun başka bir işlevini kullanma özelliği sağlar. Ctrl(Control) Yukarıda bulunan açıklamalar tuşların sadece bir özelliğini anlatıyor. Ancak bu özellikler dışında, yukarıda da belirttiğimiz gibi yüzlerce tuş kombinasyonları ile yeni işlevler kazanıyor. Bunları bir çırpıda ezberlememiz elbette mümkün değil. Ancak bunları kullanmaya kendimizi alıştırdığımız takdirde çok büyük bir pratiklik kazanacağımızda şüphesiz... Şimdide çok işe yarayan bazı kısayol tuşlarını anlatalım. ÖNEMLİ NOT: PC tipi bilgisayarlarda, klavyede bir tuşa bastığınızda, klavye bu tuşa karşılık gelen karakteri bilgisayara göndermez. Tek yaptığı, klavyenin hangi tuşuna basıldığına ( örneğin, üçüncü sıranın soldan dördüncü tuşu gibi ) ilişkin bir bilgi göndermektedir. ( Teknik ağızla: Scan Code ) Bu tuşun ne anlama geleceğine, o sırada çalışmakta olan program karar verir. Zaten klavyeyi Türkçeleştirme( yada Japoncalaştırma ) programları bu mantıkla çalışmaktadır. Ctrl + Z Geri alma Crtl + X Kesme Ctrl + C Kopyalama Ctrl + V Yapıştırma Ctrl + A Tüm nesneyi seçme Shift + Delete Geri dönüşümü olmaksızın silme Alt + Enter Dosyanın özelliklerini açma Alt + F4 Pencereyi kapatma (bil. kapatma) Alt + Tab Programlar arasında geçiş Ctrl + Alt + Del Görev yöneticisini açma Windows + D Masaüstünü gösterme Klavye ile ilgili ana konular bunlardır. Bunların dışında kalan konular ise engelli insanların bilgisayarı kullanması için gerekli olan durumlardır. Bunların üzerinde durmayacağız. Bunun dışında işimize yarayacak bir püf noktasına değinmeden geçemeyeceğim. Herhangi bir programa kısayol tuşu atanabilir mi? Evet, atanabilir. Bunun için yapmamız gereken adımlar şunlardır. - Öncelikle başlat menüsünden bir program seçiyorum.Seçmek istediğim program Word olsun... -Word programının üzerine mouse getirip, sağ tıklıyoruz. Çıkan sekmelerinden Özellikleri seçeceğiz. -Karşımıza çıkan Özellikler penceresinde, Kısayol Tuşu yazan bölümde büyük bir ihtimalle “Yok” yazacaktır. İşte bu bölüme bir kez tıkladıktan sonra atamak istediğimiz tuş kombinasyonunu yazıyoruz. Ben Ctrl + 1 tuş kombinasyonu kullandım. Belki aklınıza şu soru gelebilir. Neden karışık bir tuş atadık da, onun yerine a,b,c... gibi tek bir harf atamadık. Bunun sebebi çok basit. Mesela Tuşu “a” olarak atadınız. Klavyede her “a” tuşuna bastığınızda Word dosyası veya atadığınız program açılacaktır. O yüzden çok nadir kullanabileceğiniz bir tuş kombinasyonu seçerseniz ilerde buna benzer bir problem yaşamazsınız. Ayrıca yukarıdaki resimde “Çalıştır” bölümünde listeleme tuşuna bastığımızda “Normal Pencere”, “Tam Ekran”, “Simge Durumuna Küçültülmüş” diye 3 özellik çıkacaktır. Bunlar o program açılırken ne şekilde açılacağını göstermektedir. Buda sizin isteğinize kalmış bir ayardır. NOT: Programın kısayolu hızlı başlatta ise ve siz oradan kısayol tuşu atamak isterseniz, kısayol tuşu atasanız bile çalışmaz. Kısayol konusuna girmişken, herhangi bir dosyanın kısayolundanda bahsedelim. Birçoğumuz ödevleri mizi eğer word, powerpoint veya excel de hazırlarken, hazırladığımız dosyayı belgelerime yada herhangi bir yere kaydediyoruz. O ödevle devamlı alakadar olduğumuzdan, ödev dosyasını masaüstüne kısayol olarak gösteriyoruz. Ödev ile işimiz bittikten sonra diskete, usb ye yada herhangi bir yığın depolamaya; eğer masaüstündeki “ödev” kısayolunu diskete atarsak, disketi bir başka yerde açtığımız zaman dosya açılmaz. Bu konu çok dikkat edilmesi gereken bir konu !.. Bilgisayar Nedir ? Bilgisayar; kendine önceden yüklenmiş program gereğince çeşitli bilgileri-verileri uygun ortamlarda saklayan ve istenildiğinde geri getiren, çeşitli aritmetik ve mantıksal işlemler yapan; çok hızlı çalışan elektronik bir cihazdır. Bilgisayarın elektronik kısmına donanım (hardware), program kısmına ise yazılım (software) denir. Bilgisayarın gelişiminde şu 4 unsur hiç değişmemiştir. 1. Bilginin Girişi (Giriş birimleri: Klavye, mouse, kamera, scanner, fax-modem vb.) 2. Bilginin saklanması (Hafıza: Harddisk, disket, cd-rom vb.) 3. Bilginin işlenmesi (Beyin: Merkezi işlem birimi-Central Processing Unit-CPU) 4. Bilginin çıkışı (Çıkış birimleri: Monitör/ekran, Printer/yazıcı, plotter/çizici, modem) Ana Bellek (RAM) Ana bellek veya rastgele erişimli bellek (Random Access Memory-RAM), bir giriş cihazından veya bir ikincil depolama cihazından okunan veri ve programların, çalıştırılan programlardan elde edilen sonuçların ve bir ikincil depolama cihazına veya bir çıkış cihazına gönderilmeye hazır olan çıktıların tutulduğu yerdir. Buradaki “rastgele erişim” ifadesi bilgisayarın bellek içerisindeki herhangi bir adrese doğrudan gidip bilgileri okuyabileceği veya yazabileceği anlamında kullanılmaktadır. Ana bellekte veriler geçici olarak tutulur; başka bir deyişle bilgisayar kapatıldığında bu veriler silinir. Çok kullanıcılı sistemlerde bilgisayar bir kullanıcı için herhangi bir işi yapmayı bitirdiğinde, ana bellekteki aynı kısma diğer kullanıcılar için işlenmesi gereken veri ve programlar yerleşir. Ana bellek diğer bilgi saklama araçlarına oranla biraz daha pahalıdır. Ana belleğin temel görevleri şöyle özetlenebilir. 1.Halihazırda çalışan programların program deyimleri ve bu programların ihtiyaç duyduğu verileri tutmak. 2.İşletim sistemi yüklendikten sonra ana bellekte sürekli olarak kalması gereken işletim sistemi bileşenlerini tutmak. 3.Programlar tarafından üretilen sonuçları tutmak. 4.Sabit disklere veya harici bir cihaza gönderilmeye hazır olan çıkış bilgilerini tutmak. Bellekte yerleşik olan veri ve programlara ihtiyaç halinde tekrar ulaşabilmek için ana bellekteki her bölgenin bir adresi vardır. Ana belleğin büyüklüğü; aynı anda çalışabilecek program sayısını ve programların çalışma hızını etkiler. Ön Bellek (Cache Memory) Ana bellek ile merkezi işlem birimi arasında görev yapan ve ana bellekten çok daha hızlı olan bir bellektir. Bu bellek birimi; işlem esnasında çok sık kullanılan bilgisayar talimatları ve geçici olarak tutulan bilgiler için bir “yaz-boz tahtası” olarak kullanılır. CPU ’nun ana bellekten veri alırken harcadığı zamanı azaltır; bu da bilgisayarı hızlandırır. CPU, ana bellekten veri alması gerektiğinde, bu verinin dahili ön bellekte olup olmadığına bakar. Dahili ön bellek, CPU’nun en son işlediği verilerin bir kopyasını saklar. Aranan veri dahili ön bellekte bulunamazsa harici ön belleğe bakılır. Harici ön bellekte de bulunamayan veriler ana bellekten alınır. Bu, ön belleğe göre daha yavaş bir süreçtir. BİOS (Basic İnput Output System) BİOS yongası (entegresi), bilgisayarın açılışı sırasında parçaları kontrol eden ve onları çalışmaya hazır duruma getiren bir program içerir. ROM (Read Only Memory) türündeki bellek üzerinde kaydedilmiş bir programdır. Bu tür bellekteki bilgiler bilgisayarı kapattığınızda silinmez. Not:BIOS bugün üretilen anakartların çoğunda, Flash ROM üzerine kayıtlıdır. Bu türdeki belleğin içeriği bilgisayarı kapadığınızda silinmez ama gerektiğinde özel bir program çalıştırılarak değiştirilebilir.Böylelikle BİOS un içerdiği hatalar giderilebilir. BIOS’ un ilk görevi, bilgisayarın açılışı sırasında bellek gibi çeşitli parçaları kontrol ederek,bir problem varsa kullanıcıyı uyarmaktır. Bilgisayarın açılışı sırasında özel bir tuşa (genellikle DEL tuşu) basarsanız, karşınıza BIOS setup ekranı gelir. Bu ekranda gerekiyorsa, sabit disk sürücülerinin tipi gibi çeşitli bilgileri ve ayarları değiştirebilirsiniz. Bilgisayar Kasası Bilgisayarı oluşturan parçaların içine takıldığı ve parçaları bir arada tutan metal ve/veya plastik bir kutudur. Önceleri Desktop ve slim kasa adı verilen yatık kasalar kullanılırken son yıllarda Mini Tower diye adlandırılan dik tip kasalar kullanılmaktadır. Ancak IBM, HP ve Compag gibi firmalar daha çok desktop tipi kasaları tercih ediyorlar. Server(sunucu) veya ana bilgisayar olarak kullanılmak üzere tasarlanan bilgisayarlarda genişleme olanakları fazla olan kasalar kullanılmaktadır. Kasanın en önemli bileşeni güç kaynağıdır. Güç kaynağı, normal şehir cereyanını bilgisayarın kullanabileceği elektrik enerjisine dönüştürür. Bilgisayar parçalarının fazla ısınmasını engellemek üzere güç kaynağının içinde bir soğutucu fan bulunur. Genellikle mikroişlemcilerin üzerinde de ayrıca bir soğutucu fan bulunmaktadır. PC (Personal Computer) lerde güç kaynağının kapasitesi ortalama 200-250 watt’tır. Monitör (Ekran) Monitör (veya ekran) bilgisayarın mikroişlemcisinden gönderilen sinyalleri gözün görebileceği şekilde görüntüye dönüştüren cihazdır. Yani CPU tarafından işlenilen bilgilerin kullanıcıya iletildiği ortamdır; bir çıkış birimidir. Monitörlerin en önemli özelliklerinden birisi ekrandaki görüntülerin netliği veya çözünürlüğüdür. Çözünürlük (resulation), yatay ve dikey olarak ekrandaki nokta sayısıyla ölçülür. Çözünürlük yükseldikçe ekrana daha fazla bilgi sığar, ama ekrandaki görüntüler küçülür. Multisync monitörler, değişik çözünürlüklerde çalışabilirler(640x480, 800x600, 1024x768, 1280x1024 gibi). Böylece ekrandaki görüntüleri amaca göre genişletip daraltabiliriz. Büyüklük : Monitör büyüklüğü, ekranın köşegen uzunluğuyla ölçülür. Standart monitörler 14” veya 15” (inç) büyüklüğündedir. 1024x768’den daha yüksek çözünürlüklerde rahat çalışabilmek için 17” veya daha büyük bir monitör seçilmelidir. Nokta aralığı : Görüntü netliği, ekran yüzeyindeki noktaların arasındaki uzaklığa bağlıdır. Nokta aralığı ne kadar küçükse görüntü o kadar net olur. Eski monitörlerde bu 0.39 mm iken şimdiki monitörlerde genellikle 0.28 veya daha küçüktür. Ekran tazeleme : Ekrandaki görüntü saniyede en az 60 kez tazelenmelidir. Ekran tazeleme frekansı yükseldikçe daha sabit bir görüntü elde edilir. “Noninterlaced”(titreşimsiz) denilen monitörler ekranı tek seferde tarayabildiği için gözü daha az yorar. Monitör ve görüntü kartı, ekranda görüntülerin sergilenebilmesi için birlikte çalışırlar.. Görüntü kartı, ana karta bağlanan bir genişleme kartıdır. Bir kablo, görüntü kartı ile monitörü birbirine bağlar. Monitörde görüntülenebilen renklerin sayısı görüntü kartındaki bellek miktarıyla sınırlanır. Görüntü kartındaki bellek yongaları, bilgileri monitöre göndermeden önce geçici olarak saklar. Renk sayısı, ekrandaki görüntülerin kalitesini doğrudan doğruya etkiler. Daha fazla renk, gerçeğe daha yakın ve daha iyi görüntü demektir. Html'e Giriş Hypertext Markup Language (HTML) belgelerin birbirlerine nasıl bağlanacaklarını ve belge içindeki metin ve resimlerin nasıl yerleşeceklerini belirleyen ve etiket (tag) denilen kod parçalarından oluşan bir sistemdir. Belgeleri birbirlerine bağlamak için kullanılan Hypertext'ler oldukça güçlüdürler. Internet üzerinde yaşayan World Wide Web (Kısaca WWW ya da Web), HTML sisteminin arkasında etkileşimli, çok platformlu, multimedia ve client/server uygulamaları yaratmak için kullanılır. Web, formatlı metinler, ses ve resimlerden oluşan "yaşayan" belgelerden oluşur. Bu belgeler Webspace denen alanları oluşturur. Bir webspace tipik olarak,home page etrafında biriken linkli sayfalardan oluşur. Bu linkler webspace içinden bir iç adres ya da dış kaynaklı bir adres olabilir. Bir home page ise bilgi paylaşımını sağlamak için kullanılan bir sanal buluşma ortamı durumundadır. Aslında HTML bir programlama dili değildir. Programlama dili, bir seri prosedür ve açıklamadan oluşur ve genelde dış bir veriye ulaşmayı amaçlar. Bir HTML belgesi ise, başlı başına verinin kendisidir. HTML veriler içine yerleştirilen "tag" parçaları, metnin, dolayısıyla belgenin, okuyan tarayıcı (browser)tarafından verileri nasıl işleyeneceğini belirler. Geleneksel yayıncılıkta, yazar içeriği editöre verir ve editör bu içeriği düzenleyerek, basım için hazırlar. En son işlem olarak belge basılır. Bu işlem Web ve HTML yardımı ile yazar ve editör aynı kişidir ve oluşturulan belgeler Web server üzerinden yayınlanır. Bir başka fark, yapılan iş okuyuculara dağıtılmaz,okuyucular tarafından ziyaret edilir. Yaratılan belgeler okuyucunun tarayıcısında, bilgisayarın ortamına göre ve yaratıcının istediği şekilde görüntülenir. Teknik olarak HTML, Standard Generalized Markup Language (SGML) Document Type Definition (DTD) olarak tanımlanır. SGML ilk olarak IBM tarafından 1960'ların sonlarında, değişik bilgisayar ortamlarında belge taşıma sorununa çözüm olarak GML (General Markup Language) olarak geliştirilmiştir. Zaman içinde GML, SGML olarak International Standards Organization (ISO) tarafından standart haline getirildi. (Referans numarası: ISO8879:1986) Bir SGML belgesi üç ana parçadan oluşur. İlk parça, tag ile normal metni birbirlerinden ayırmak için hangi karakter setinin kullanılacağını tanımlar. İkinci parça, etiketlerin uygun olarak kullanılacağı belge tipini tanımlar. Üçüncü parça ise, belgenin asıl metnini ve işaret etiketlerini içerir. Bu üç parçanın hepsi aynı fiziksel dosya içinde olmak zorundadırlar. Bütün HTML tarayıcıları aynı SGML karakter setini ve belge tipini kabul ederler, böylece kullanıcı yalnız metin içeriğini düşünür. Bütün HTML etiketleri "<" ve ">" işaretleri arasına yazılır. Bazıları tek olarak kullanılır, <P> gibi, bazıları ise açma-kapama olarak kullanılırlar,>B>Dikkat! >/B>gibi. Dikkat etmeniz gereken nokta: Bütün başlama kodları "<" ve ">" işaretleri arasında, bitirme kodları da "</" ve ">" işaretleri arasında olmalıdır. Bunların eksik yazılması, sayfanın biçimsiz görünmesine neden olur Örnek: <TITLE> Ornek Web Sayfasi </TITLE> <option>Seçiminizi Yapın: </option> HTML kodlarını görebilmek için Internet Explorer'da View menüsünden Source (Görünüm/Kaynak) menüsünü tıklayın. Acılan Txt dosyasında (Not Defteri) HTLM kodlarını görebilirsiniz. Dosya/Farklı Kaydet.. menüsünden .htm veya .html uzantılı olarak HTML dosyası yaratabilirsiniz. Web Sayfası Nedir? HTML dili ile oluşturulan dosyalara Web sayfası denir. Web sayfaları HTML dosyaları olduğu için Internet Explorer gibi tarayıcılar tarafından görüntülenir. Bunu küçük bir örnekle açıklayalım : Görünümü Not defterini açın. <HTML> <BODY> <CENTER> <B> <FONT COLOR="#FF0000"> <FONT SIZE=+3>Ev Sayfama Hos Geldiniz</FONT> </FONT> </B> </CENTER> </BODY> </HTML> Bu kodu içine yapıştır. Sonra farklı kaydet bas . İsmi .htm ile bitsin Ev Sayfama Hos Geldiniz Web istemcileri ile gördüğümüz cicili-bicili sayfalar aslında, birtakım web sunucularında tutulan, HTML kodlarından (ayrıca diğer bazı yardımcı elemanlardan) ve vermek istediğimiz bilgilerden oluşan düz yazı (ASCII) dosyalar!!. Yukarıda ki kısımda görülen < > işaretleri arasındaki komutlar HTML belirteçleri, ya da HTML komutları olarak bilinir. HTML sayfaları <BODY> .... </BODY> arasına yazılan bilgiler/komutlarla (HTML kodu/kaynak programı) oluşturulur. Yukarıdaki örnekte, <CENTER>, <FONT>, <B> örnek HTML belirteçleri/komutlarıdır. HTML kodu içinde bırakılan boşlukların hiçbir önemi yoktur. Asıl olan, HTML belirteçleri ile verilen biçimlendirme ortamlarıdır. Asağıda, genel bir web sayfası formu görülmektedir : Netscape Navigator, Microsoft Internet Explorer, Mosaic, Lynx ve Opera gibi web istemcileri (tarayıcıları) ise bu HTML kodlarını yorumlayarak sonuçta web sayfalarının görünen biçimlerini oluştururlar. Döküman formatlama özellikleri düşünüldüğünde, HTML'yi bir kelime işlemci gibi düşünmek te olası. Ancak bir farkla : HTML her bilgisayar ortamında, her türlü web tarayıcısı ile hep benzer sayfa biçimleri oluşturur ve sunar. HTML'nin döküman formatlama (biçimleme) dışında sunduğu en önemli özelliklerden biri de dökümanlar içinde ve dökümanlar arası kurulabilecek bağlantılardır (link). Bu haliyle, dökümanlar arası gezinmek ve bilgiler arasında dolaşmak mümkün olur. Daha önce anlatıldığı gibi, web istemciniz ile bağlandıgınız sayfanın kaynak kodunu (yani HTML halini) istemcinizin "View" menüsü altındaki Page Source (Microsoft IE için sadece "Source") ile görebilirsiniz. Yani, Web istemcilerinizde gördüğünüz sevimli sayfalar aslında tamamen ASCII karakterlerden oluşan "metin dosyalarıdır". HTML'nin sağladığı bazı önemli özellikler şunlardır : Web sayfalarındaki yazılara değişik formatlar verilebilir (koyu renk yazı, italik yazı, yazı ortalama, renk verme, değişik boyutlarda yazma gibi) Tablo, Liste, Adres Alanı, sabit genişlikli yazı alanı vb gibi özel biçimler oluşturulabilir, Web sayfalarında "frame" adı verilen, ve birbirleri ile ilişkilendirilebilen alt-kısımlar oluşturulabilir. Değişik tipteki menü yapıları ile kullanıcının etkileşimli bir sekilde seçebileceği veri giriş sistemleri kullanilabilir, Ses, grafik, animasyon gibi uygulamaların web sayfalarından çalıştırılabilmesi için gerekli ortamlar sağlanabilir, Java, JavaScript, VB Script gibi programlama dilleri ile web içeriklerinin etkileşimli kullanımı için gerekli ortamları sağlar, Sunucu tarafında çalışan CGI programları ile ve içeriklerinin etkileşimli kullanımını sağlar (şifre uygulamaları, sayaç uygulamaları vb gibi). HTML standartları sürekli güncellenmektedir. Konu hakkında, http://www.w3.org adresinden daha ayrıntılı bilgi alınabilir. Şu anki mevcut standart HTML 3.2 (Eylül 1997). HTML 4.0 standartı üzerinde çalışılıyor. Internet erişimi olan herkesin bir web sayfasi olabilir. Web üzerinde gezinirken rastladiklariniza benzer sayfalar yapabilmeniz için ilk öncelikle bu sayfalari koyabileceginiz bir "web sunucusu" olmasi lazim. Bu sunucular, disardan insanlarin, netscape, msie vb gibi web istemcileri kullanarak ilgili sayfalari görmesini saglayan bilgisayarlardir ve bunlarin üzerlerinde çalisan özel sunucu programlar (httpd) vardir. Internet Servis Saglayici sirketlerin hemen hemen hepsi kullanicilarina kisisel web sayfasi hizmeti veriyorlar. Bu yüzden, internet erisiminiz varsa, muhtemelen, kendinize web sayfasi yapabilmeniz için artik hazirsiniz demektir. Web sayfalari sunucu bilgisayarda özel bazi dizinler altina konmali. Hangi dizin altina konulmasi gerektigini de servis saglayicinizdan ögrenmelisiniz. Ayrica, internet servis saglayicinizdan, disardan kisilerin sayfalariniza erisebilmesi için yazmalari gereken tam satirini da almalisiniz. Hazirladiginiz sayfalari Bazi servis saglayicilar hazirladiginiz sayfalari sizden e-posta ile isteyebilir ve kendileri web sunucusuna yerlestirebilirler. Web'de gezinmisseniz bilirsiniz. Sayfalara baglandiginizda, karsiniza oldukça degisik türden bilgi ve bu bilgileri size sunan sayfa elemanlari geliyor. Aslinda bu, web'in sagladigi en büyük özelliklerden birisi. Yani, birbirinden çok farkli türden bilgiye ayni platformda ve kompozit bir sekilde ulasmak!! HTML sayfalari, grafik, animasyon, film, müzik, arkaplan müzikleri gibi hergeçen gün artan oranlarda desteklenen bilesenler de içerirler. Bunun yaninda, kullanicilarin etkilesimli bir sekilde doldurabilecekleri formlar, kullanicinin yönlendirebilecegi ve içerigini degistirebilecegi dizaynlar (dinamik html) da içerir. web sayfalari yapisi ve web istemci teknolojisi, standart olmayan veri yapilarinin da web üzerindeki diger bilgilerle entegrasyonuna HTML Belgesini Oluşturan Elemanlar Bir HTML belgesi içinde mutlaka olması gereken asıl çatıyı oluşturan üç tane temel eleman vardır. Bu üç eleman, standardı oluşturabilmek için gerekli olan tek HTML elemanları durumundadırlar. Bu üç eleman; •<HTML> ... </HTML> •<HEAD> ... </HEAD> •<BODY> ... </BODY> Prologue Identifiers Bu belirteçler, eklenen HTML belgesinin tipini belirler ve onun etiketi yerine geçer.HTML DTD (Document Type Definition) olarakta isimlendirilirler. Bir kaç örnek; <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML//EN//3.0"> <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML 3.0 Level 3//EN"> <!DOCTYPE HTML PUBLIC "//IETF//DTD HTML Strict//EN//3.0"> <HTML> ... </HTML> u eleman belgenin HTML elemanları içerdiğini anlatır. Hemen "Prologue Identifier" arkasından gelir ve bütün diğer elemanlarında içinde bulunduğu belgeyi sarar. Örnek bir HTML belgesi şöyle oluşturulmalıdır; <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//IETF//DTD HTML 2.0//EN"> <HTML> Bütün <HEAD> ... </HEAD> elemanların da içinde bulunduğu belgenin gerisi burada. </HTML> HTML belgesinin başlığı (Head), belgenin tarayıcıda görüntülenmesinde direk etkisi olmayan bir Bu eleman içinde ancak <HEAD> ve <BODY> elemanları kullanılabilir. bilgidir. İçinde kullanılması gereken tek eleman <TITLE> elemanıdır. <HEAD> <TITLE> HTML belgesinin açıklaması </TITLE> </HEAD> Aşağıdaki elemanlar, <HEAD> elemanı ile ilişkisi olan elemanlardır. Kullanıldıklarında belgenin görüntüye getirilmesinde hiçbir doğrudan etkide bulunmayan bu elemanlar yalnızca kullanıcı bazında bilgi sunarlar. •<BASE> - HTML belgesinin Base adresini tanımlar. •<ISINDEX> - Belge içinde keyword ile arama yapılmasını olanaklı kılar. •<LINK> - Belgeler arasındaki ilişkileri tanımlar. •<NEXTID> - Unique (Tek) belge tanımlaması yaratır. •<TITLE> - Belgenin başlığını tanımlar. •<META> - Server/Client ayarları için belgenin bilgilerini tanımlar. <BASE...> <HEAD> elemanının içinde kullanılması gerekli olan tek eleman <TITLE> elemanıdır. Belgenin içindeki URL, belgenin bulunduğu yere göre relative, göreceli olarak yerleştirilmiş olabilir. Bu durumda bir mutlak adres gerekecektir. İşte <BASE> elemanı bunu gerçekleştirir. Yalnızca <HEAD> elemanının içinde kullanılır. Base adresin belirtilmediği durumlarda, HTML kendi URL adresini, diğer göreceli URL adreslere taban olarak kullanır. Base elemanı, URL adresini belirten tek bir parametreye, HREF, sahiptir. Örnek; <BASE HREF="www.microsoft.com"> Netscape Navigator 2.0, <BASE> elemanına, Targeted Windows terimi ile beraber bir parametre daha ekledi. Netscape'in <BASE> elemanına eklediği <TARGET> parametresi, belge içindeki bütün URL adreslerinin kullanacağı default (Varsayılan) bir adres tanımlar. Kullanım şekli; <BASE TARGET="default_target"> TARGET parametresi yalnız Netscape ile kullanılabilir. <LINK ...> <LINK> elemanı kullanıldığı belgenin, diğer nesnelerle olan ilişkilerini belirtir. Bir belge istenen sayıda <LINK> elemanına sahip olabilir.<ANCHOR> elemanı ile aynı parametrelere sahiptir. Genelde sahiplik, ilişkili index ve sözlüklerleri, eski ya da yeni versiyonları tanımlamak için kullanılır. <NEXTID...> Bu eleman, metin düzenleme (text editing) uygulamaları tarafından okunan ve üretilen Unique Identifier (tek tanımlayıcı) olarak kullanılan bir parametredir. "Z123" formunda kullanılan alfanumerik tek bir parametresi vardır. <NEXTID N=Z127> Bir belge yeniden düzenlenirken, varolan Anchor tanımlayıcıların tekrar kullanlmaması gerekir, bu tanımlamalar diğer belgeleri referans alıyor olabilir. Bazı durumlarda, HTML tarayıcı'lar <NEXTID> elemanını dikkate almayabilirler. <TITLE> ... </TITLE> Her HTML belgesi bir başlığa "<TITLE>" sahip olmalıdır. Belgeye verilecek başlık, genel olarak belgenin konusunu anlatır. Bu başlık, belge görüntülenirken pencere başlığında görülecek ve History komutunda aynı isimle belirtilecektir. <TITLE> elemanı, Header elemanları gibi belgenin içindeki metin gibi işlenmezler. <TITLE> elemanı, <HEAD> elemanı içinde bulunmalı ve Anchor, paragraf formatı, highlight gibi elemanlar içermemelidir. Bir belge içinde yalnız bir başlığa izin verilir. Başlık uzunluğunun limiti yoktur ancak uzun başlıklar bazı uygulamalarda karışıklığa neden olabilir. Bu olasılığı azaltmak için, öneri olarak 64 karakterden az başlıklar kullanılmalıdır. Akılda tutulması gereken bir başka konu kısa başlıklardır. "kullanım" gibi bir başlık anlamsız olacaktır. Bunun yerine "HTML elemanlarının kullanımı" daha açıklayıcı olacaktır. u eleman, <HEAD> elemanının içindeki kullanılması gereken tek elemandır. Diğer açıklanan elemanların kullanılması isteğe bağlıdır. <HEAD> <TITLE> HTML elemanlarının kullanımı </TITLE> </HEAD> <META...> Diğer HTML elemanları tarafından tanımlanmayan, Embedded Belgelerin meta bilgilerini tanımlar. Örneğin, server/client uygulamaları için tanımlama,indeksleme ve kataloglama için özel belgelerin bilgileri. Parametreleri: •HTTP-EQUIV: Elemanı bir HTTP cevap başlığı olarak kullanır. Büyük küçük harf farkı yoktur. Eğer kullanılmazsa NAME parametresindde kullanılan isim geçerlidir. •NAME: Meta bilgisi adı. NAME parametresi yoksa, HTTP-EQUIV parametresinde kullanılan değer kullanlır. •CONTENT: NAME ya da HTTP-EQUIV ile verilen değerlere takılan içeriklerdir. Örnek: Eğer belge şunları içeriyorsa; <META HTTP-EQUIV="Bitiş tarihi" CONTENT="Salı, 18/06/96 21:30 GMT"> <META HTTP-EQUIV="Adı" CONTENT="Zafer ACAR"> <META HTTP-EQUIV="Cevap adresi" CONTENT="[email protected]"> HTTP cevabın başlığı; Bitiş tarihi: Salı, 18/06/96 21:30 GMT Adı:Zafer ACAR Cevap adresi: [email protected] şeklinde olacaktır. <META> elemanı, varolan HTML elemanlarının isimleriyle çakışacak şekilde verilmemelidir. Örnek: <ISINDEX...> Belgenin bir index belgesi olduğunu belirtir. Kullanıcı belgeyi okuma dışında, belge içinde anahtar kelime vererek arama yapar. Belge adının arkasına eklenen bir soru işaretinden sonra, artı "+" işareti ile istenilen kadar anahtar kelime tanımlanarak, belge içinde arama yapılabilir. <ISINDEX> elemanı genelde otomatik olarak Server tarafından yaratılır. Eğer belgeye manuel olarak eklenecek olursa, belgeyi okuyan tarayıcı, server'ın belge içinde bir arama yapabileceğini anlar. <ISINDEX> elemanını kullanabilmek için, server'ın bir "Search Engine" sahip olması gerekir. Netscape <ISINDEX> elemanına, PROMT parametresini ekledi. PROMT parametresi ile verilen metin parçası, kullanıcıya arama yapabileceğini belirtir. Diğer bir Netscape bazlı parametre "ACTION" dır. <ISINDEX> elemanı içinde kullanldığında, input box içine girilen metnin çalıştırılacağı CGI script'ini ya da uygulamayı belirtir. Örnek: <ISINDEX ACTION="websearch"> input box içine girilen metni "websearch" adlı CGI script'ine gönderir. "websearch" adı örnek olarak verilmiştir. Kullanıldığında, ACTION parametresi ile belirtilen script, host makinesinde uygun konfigürasyonu yapılmış bir script olmalıdır. ACTION parametresi yalnız <BODY> Netscape ... ile</BODY> kullanılabilir. HTML belgesinin bu bölümü, kontrol ve formatlama sağlayan bütün HTML elemanlarının yanında, bütün metin ve grafikleri içerir. Formatı: <BODY> Belge burada yer alır. </BODY> Aslında bu eleman belgenin görünüşünde etkili olmaz. Asıl kullanım amacı, belgenin düzeni için gerekli olan standardı sağlamaktır. Arkaplan resimleri ve renkleri verebilmek için ilk kullanan Netscape olmuştur. Şu anda bütün tarayıcı'lar bu elemanı kullanmaktadır. Ancak aşağıdaki parametrelerin bazıları bütün tarayıcı'larda geçerli değildir. HTML 3.0'ın geçmiş versiyonlarında <BODY> elemanına, <BACKGROUND> parametresi eklendi. Amacı; tanımlanan resmin, belgenin arkaplanı olarak kullanılmasını sağlamaktı. Şu anda kullanılan bütün tarayıcı'larda bu arka plan resmi, metin alanının arkasına döşenerek kullanılır. Kullanılış şekli; <BODY BACKGROUND="URL ya da PATH/Dosya_adı.gif"> Metin buraya </BODY> Tanımlanan Dosya_adı.gif resim dosyası, metin ve grafiklerin bulunduğu görünen alanın arkasında görünür. Kullanımı aynı Windows işletim sisteminde kullanılan Wallpaper (Duvarkağıdı)'a benzetilebilir. BGCOLOR parametresi Bu <BODY> parametresi HTML 3.0 içinde desteklenmemesine rağmen Netscape, Internet Explorer, NCSA mosaic ve çoğu tarayıcı'lar tarafından kabul edilmektedir ve şu sıralar HTML 3.0 içine alınmasına çalışılıyor. Bu parametre, başka biryerden, resim yüklemek için zaman kaybetmeden arka plan rengini değiştirmek için kullanılır. Anlaşılır bir formatı vardır: <BODY BGCOLOR="#rrggbb"> Metin buraya </BODY> "#rrggbb" kırmızı-yeşil-mavi tonların karışımından oluşan hexadecimal bir sayıdır. Microsoft Internet Explorer 16 rengi sayılarla değil isimleriyle tanıma özelliğine sahiptir. Daha fazla bilgi için <FONT COLOR> bölümüne bakınız. Netscape ise, 140 rengi isimlerinden tanıyabilir. Akılda tutulmalıdır ki bu 140 renk adı yalnızca Netscape tarafından kullanılabilir, diğer tarayıcı'lar için geçersiz ve anlamsız kalacaktır. Bunun için isim yerine #rrggbb tripletinin kullanılması daha doğru olacaktır. TEXT parametresi Bu parametre, belge içindeki normal metnin rengini kontrol eder. Bu basit olarak, bir Hyperlink'i işaret etmek için renklenmiş metin dışındaki bütün metinler anlamındadır. TEXT'in kullanımı aynı LINK, VLINK ve ALINK Paramatreleri Hyperlink metininin rengini kontrol eder. VLINK daha önce itlem gören linkler için, ALINK ise aktif durumdaki linkler için kullanılır. Default (Varsayılan) renkler, LINK=Mavi, VLINK=Mor ve ALINK=Kırmızı olarak belirlenmiştir. Kullanım şekli aynı BGCOLOR ve TEXT'de olduğu gibidir. Örnek: <BODY LINK="#rrggbb" VLINK="#rrggbb" ALINK="#rrggbb"> Metin buraya </BODY> Microsoft Internet Explorer 2.0 versiyonundan itibaren, arkaplan resmin, kayma yapmayacak şekilde sabitleyerek, watermark olarak kullanma özelliğini almıştır. Bir sayfaya watermark resmi kazandırmak için <BODY> elemanında, örnekteki gibi BGPROPERTIES=FIXED parametresi kullanlır. Örnek: <BODY BACKGROUND="Dosya_Adı.gif" BGPROPERTIES=FIXED> NOT: BGPROPERTIES=FIXED parametresi yalnız Microsoft Internet Explorer 2.0 ve ileri sürümler için kullanılabilir. LEFTMARGIN Parametresi İnternet Explorer'da kullanılan bu parametre, metnin sol taraftan marjinini ayarlar. Örnek: <BODY LEFTMARGIN="60"> Bu belgeye, sayfanın solundan 60 pıxel marjin verilmittir. </BODY> TOPMARGIN Parametresi Internet Explorer'da kullanılan bu parametre, metnin üst taraftan marjinini ayarlar. Örnek: <BODY TOPMARGIN="60"> Bu belgeye, sayfanın üstünden 60 pıxel marjin verilmittir. </BODY> LEFTMARGIN ve TOPMARGIN parametrelerine "0" değeri verilebilir. Bu durumda, metin en sola ve en yukarıya yaslı olacaktır. RENKLENDİRME İLE İLGİLİ UYARILAR <BODY> elemanının içindeki renk ayarlamaları, bütün döküman için bir seferliğine ayarlanır. Metnin bir bölümü için ayrı, diğer bölümü için ayrı renk verilemez. Background (Arka plan) resimleri, ayrı bir HTTP bağlantısı dolayısıyla ayrı bir yükleme zamanı gerektirir. Bundan dolayı, arka plan resimleri olabildiğince ufak tutulmalıdır. Auto Load Images (Resimleri Otomatik Yükle) seçeneği kapalıysa, arka plan resimleri yüklenmeyecektir. Herhangi bir sebepten dolayı arka plan resmi yüklenmez ve arka plan rengi de belirtilmemiş ise, LINK, VLINK, ALINK parametrelerindeki ayarlar dikkate alınmayacaktır. Bunun altında yatan neden, istenen arka plan resmi yüklü değil ya da o anda yüklenemiyorsa, kullanıcının atadığı metin rekleri default renk olan gri ekran üzerinde, metni okunamaz hale getirebileceğidir. Block Fromatlama Elemanları HTML belgeleri içindeki, harflerin teker teker değil blok halinde formatlanmaları için kullanılır. Kullanıldıklarında, <BODY> elemanının içinde olmalıdırlar. Blok formatlama elemanları şunlardan oluşur; <ADDRESS> ...</ADDRESS> - Adres bölümünü formatlar. <H1> ...</H1> - Altı başlık düzeyini formatlar. <HR> - Boyutlanabilen, yatay bir çizgi atar. <BR> - Line break (Satır kesmesi) atar <P> ...</P> - Metnin bir paragraf olduğunu ve yaslı olduğu tarafı belirtir. <PRE> ...</PRE> - Daha önceden formatlanmış bir metni kullanmayı sağlar. <BLOCKQUOTE> ...</BLOCKQUOTE> - Diğer bir kaynaktan metin alır <CENTER> ...</CENTER> - Metni sayfanın ortasına getirir. <NOBR> - Kelimelerin kesilmeyeceğini belirtir. <WBR> - Eğer gerekirse kelimenin kesilebileceğini anlatır. <BASEFONT SIZE=...> - Belge için default yazı tipini belirler. <FONT...> ...</FONT> - Yazı tipini, büyüklüğünü ve rengini tanımlar. <DIV> ...</DIV> - Metnin ortalanmasını, sağa ya da sola yaslanmasını sağlar. <MARQUEE> - Kayan yazı sağlar. <DFN> ...</DFN> - Tanım yerleştirir. <XMP> ...</XMP> - Metin formatlama. <LISTING> ...</LISTING> - Metin formatlama. <COMMENT> ...</COMMENT> - Metne açıklama ekler. <PLAINTEXT> - Metin formatlama. <ADDRESS> ...</ADDRESS> Adres, imza ve aitlik gibi kişiye ait bilgileri tanımlar. Genelde belgenin en üstine ya da en altında olur. Genelde, adres metni, italik olarak ve girintilenmit olarak görüntülenir. Önce ve sonra paragraf kesmesi itlenir. Örnek Kullanım: <ADDRESS> ZAFER ACAR<BR> Büyükdere Cd No:60 Şişli-İstanbul<BR> Tel:213 96 98 </ADDRESS> <H1> ...</H1> Başlıkları HTML belgeleri hazır formatlı 6 ayrı düzeyli başlık kabul eder. Bir Heading (Başlık) elemanı, yazı tipi değişikliğini, pragraf kesmelerini ve gerekiyorsa boşlukları otomatik sağlar. En yüksek düzey <H1>, en dütük düzey <H6>'dır. Örnek Kullanım: <H1>Bu bir başlıktır </H1> Metin buraya <H2> İkinci düzey başlık </H2> Her tarayıcı değişik stillere sahip olabilir, ancak genelde kullanılan stiller şöyledir: •<H1> ...</H1>: Bold, çok büyük yazı tipi, ortalı. Önce ve sonra, bir yada daha fazla satır aralığı. •<H2> ...</H2>:Bold, büyük yazı tipi, sola hizalı. Önce ve sonra, bir yada daha fazla satır aralığı. •<H3> ...</H3> İtalik, büyük yazı tipi, soldan biraz içeride. Önce ve sonra, bir yada daha fazla satır aralığı. •<H4> ...</H4> Bold, normal yazı tipi, soldan <H3>'den daha fazla içeride. Önce ve sonra, bir satır aralığı. •<H5> ...</H5> İtalik, normal yazı tipi, soldan <H4> kadar içeride. Önce bir satır aralığı. •<H6> ...</H6>Bold, normal yazı tipi, soldan <H5>'den daha fazla içeride. Önce bir satır aralığı. HTML level 3.0 spesifikasyonu başlıkların hizalanmasını olanaklı kılar. Basit olarak, ALIGN=left|right|center parametreleri <H1>'den, <H6>'ya kadar hizalama sağlar. Örnek; <H1 ALIGN=center> Merhaba, bu bir başlıktır. </H1> başlık 1 stilini sayfanın ortasına hizalar. Bu eleman şu anda yalnızca, Mosaic2.0 beta 4 için geçerlidir. Netscape'in son versiyonları <Hx ALIGN=CENTER> ... </Hx> parametresini kabul eder. Ancak sağa, sola hizalama geçersizdir. <HR> Bölüm aralarına yatay bir çizgi ya da resim eklemek için kullanılır. Örnek: <HR> <ADDRESS> Dereboyu Cd</ADDRESS> </BODY> <HR> elemanı, sayfanın sağından soluna uzanan genelde, gölgeli düz bir çizgiyi tanımlar. Browser'ların son versiyonları, bu elemana yatay çizginingörünüşünü kontrol eden 4 yeni parametre eklediler. •<HR SIZE=sayı>: SIZE parametresi, yatay çizginin kalınlığını tayin eder. •<HR WIDTH=sayı|yüzde>Çizginin default uzunluğu, sayfanın genişliği kadardır. WIDTH parametresi, pixel olarak kesin uzunluğu ya da sayfanın genişliğine göreceli oalrak bağlı bir uzunluk tanımlar. •<HR ALIGN=left|center|right>sayfagenişliğinde kısa çizgileri sola, ortaya ya da sağa hizalamak için kullanılır. •<HR NOSHADE>: Gölgesi olmayan, düz bir çizgi gerektiğinde kullanılır. •<HR COLOR=isim|#rrggbb>Internet Explorer, çizgi rengini ayarlayan bir parametre daha kabul eder. Geçerli bir renk adı ya da rrggbb hexadecimal triplet olabilir. <BR> Satır kesmesi elemanı, kullanıldığı yerden yeni bir satırın başlayacağını anlatır. Yeni satırın girintisi kesilen satırınki ile aynı olacaktır. Kullanım örneği; <P> Yılmaz Gıda A.Ş. <BR> Mehmet Serden<BR> WebMaster <BR> Basitçe, Normal <BR> elemanı yalnızca bir satır kesmesi yaratır. CLEAR parametresi eklendiğinde ise; •CLEAR=left ; satırı keser ve temiz sol marjinli (sola yaslı resim bulunmayan) bir satır bulana kadar dikey kaymaya devam eder. •CLEAR=right ; aynı işi sağ marjin için yapar. •CLEAR=all ; iki marjinde temiz bir satır bulana kadar aşaı ilerler. •NOT: Clear parametresi şu anda sadece Internet Explorer ve Netscape tarafından desteklenmektedir. <P> ... </P> Bir paragraf tanımlar. Tipik olarak, paragraflar birbirlerinden, birer satır arayla ayrılırlar. Bazı Browser'lar paragrafların ilk satırlarını biraz içeri kaydırırlar. Kullanım örneği; <H1> Bu başlık paragrafın başlığını oluşturur. </H1> <P> İlk paragrafın metni. <P> İkinci paragrafın metni. Yeni paragrafa başlamak için yeni satır açmaya gerek yoktur, bu işlem sayfanı bakımını ve düzeltmelerinde kolaylık olasun diye yapılır. <P> Üçüncü paragrafın metni. HTML Level 3.0 spesifikasyonları, <P> elemanının hizalanmasını sağlayabilir. Basitçe, ALIGN=left|center|right paametreleri <P> elemanına eklenir. •<P ALIGN=LEFT> ... </P>Paragraf içindeki bütün metin, sola yanaşık olacaktır. Bu ayarlama, default <P> elemanı ile aynı görevi görür. •<P ALIGN=CENTER> ... </P> Paragraf içindeki bütün metin, ortada olacaktır. •<P ALIGN=RIGHT> ... </P> Paragraf içindeki bütün metin, sağa yanaşık yer alacaktır. <PRE> ... </PRE> reformatted Text (Önce Formatlanmış Metin) elemanı, sabit genişlikte metin bloklarını temsil eder ve bunların ekranda görünüşlerini etkiler. <PRE> elemanı WIDTH parametresi ile kullanılabilir. Bu parametre, bir satırdaki maksimum harf sayısını belirtir. Bu da tarayıcı'ın metin için en uygun yazı tipi ve girintiyi seçmesini olanaklı kılar. Eğer WIDTH parametresi kullanılmazsa, genişlik 80 olarak kabul edilir. Bu eleman ile beraber;Satır kesmeleri, yeni bir satırın başlangıcı olarak işlem görürler.<P> elemanı kullanılmamalıdır. Eğer kullanılırsa, yeni bir satırın başlangıcı olarak işlem görürler. ANCHOR elemanı kullanılabilir. Paragraf formatı belirten <Hx> ve <ADDRESS> elemanlar kullanılmamalıdır. Yatay TAB karakteri kullanılmamalıdır Örnek kullanım; <PRE WIDTH="80"> Örnek metin </PRE> <BLOCKQUOTE>...</BLOCKQUOTE> Bir metin parçasını, diğer metinlerden ayırmak için kullanılır. Eleman, bir paragraf kesmesi ve ardından bir önce, bir sonra satır boşluğu yaratır. Örnek; Galiba tiir töyle sona eriyordu, <BLOCKQUOTE> <P> Soft you now, the fair Ophelia. Nymph, in thy orisons, be all my sins remembered. </BLOCKQUOTE> ama emin değilim. <CENTER>...</CENTER> Bu eleman arasındaki bütün metinler, iki marjin arasına ortalanacaktır. Genelde <P ALIGN=CENTER> yerine kullanlılır. Çünkü <P ALIGN=CENTER> komutu her zaman istenen görevi görmez. <CENTER> Bu metin sayfanın ortasına yerleşecektir. </CENTER> <NOBR> Bu elemanın başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki metin için kesme yapılamaz. Ancak uzun metinler gerektiğinde, bu elemanı kullanmak biraz anlamsız olacaktır. Özellikle kullanıcı Browser'ın pencere boyutunu değiştirdiği zaman. <NOBR> elemanı yalnızca Netscape ve Internet Explorer için geçerlidir. <WBR> Kelime kesimi anlamına gelir. Çok ender durumlarda gerekebilecek olan, <NOBR> elemanına, bir kesme gerektiği yerlerde kullanılır. <NOBR> elemanı yalnızca Netscape ve Internet Explorer için geçerlidir. <FONT ...> Netscape ve Internet Explorer HTML sayfaları içinde birbirlerinden farklı yazı tipleri kullanırlar. Bu ayrım en iyi <Hx> elemanı ile belli olur. <FONT SIZE=Değer> Buradaki geçerli değer 1 ile 7 arasında olabilir. Default (varsayılan) değer ise 3'tür. İstenirse, '+' ya da '-' işareti ile <BASEFONT SIZE ...> elemanı yardımıyla göreceli olarak yazı tipi ayarlanabilir. <FONT SIZE=...> elemanı Mosaic için geçersizdir. Internet Explorer <FONT> elemanına, COLOR ve FACE parametrelerini ekleyerek, yazı tipini ve rengini değiştirme olanağına sahiptir. Netscape ise yalnız COLOR parametresini kabul eder. COLOR=#rrggbb ya da COLOR=renk. COLOR parametresi, metnin ekranda hangi renk ile görüntüleneceğini tayin eder. #rrggbb hexadecimal,RGB kod sistemini temsil eder. Alternatif olarak, 16 renk adı da kullanılabilir. Kullanılabilecek renk adları, •Black •Olive •Teal •Red •Blue •Maroon •Navy •Gray •Lime •Fuchsia •White •Green •Purple •Silver •Yellow •Aqua Bütün bu renkler, <BODY> elemanının, BGCOLOR, TEXT, LINK ve VLINK parametrelerinde de aynı şekilde kullanılabilir Bu renk adları yalnızca Netscape ve Internet Explorer için geçerlidir. Örnek: <FONT COLOR=#ff0000> Bu metin kırmızıdır </FONT> ya da <FONT COLOR=Red > Bu metin de kırmızıdır </FONT> Netscape, 140 rengi isimlerinden tanıyabilir. Akılda tutulmalıdır ki, bu 140 renk adı yalnızca Netscape tarafından kullanılabilir, diğer tarayıcı'lar için geçersiz ve anlamsız kalacaktır. Bunun için isim yerine #rrggbb tripletinin kullanılması daha doğru olacaktır. FACE=isim [,isim] [,isim]: Metnin ekrandaki yazı tipini belirler. Belirtilen yazı tipleri bilgisayara yüklü olmalıdır. Birkaç tane yazı tipi belirtilerek, hangisi yüklü ise onunla görüntülenmesi sağlanabilir. Hiçbiri yoksa, Default yazı tipi ile gösterilecektir. Örnek: <BASEFONT ...> <FONT SIZE ...> parametresine basamak olarak kullanılacak noktayı tespit eder. Defasut rakam 3'tür ve 1 ile 7 arasında bir rakam verilebilir. <BASEFONT SIZE=5> FACE: HTML belgesini tümü için yazı tipini ayarlar. Aynı <FONT FACE=...> gibi kullanılır. COLOR :HTML belgesini tümü için yazı tipinin rengini ayarlar. Renkler daha önceden belirlenmiş isimleriyle ya da hexadecimal #rrggbb tripleti ile verilebilir. <BASEFONT SIZE=...> elemanı yalnız Netscape ve Internet Explorer için, FACE ve COLOR parametreleri Internet Explorer ise için geçerlidir <DIV>...</DIV> Bu eleman yalnıc Netscape tarafından desteklenir. <P ALIGN=...> elemanı gibi çalışır. Tek farkı, <DIV> elemanları arasındaki bölüm için geçerlidir. Örnek: <DIV ALIGN="left"> DIV elemanı kullanılarak sola yaslanmış metin. </DIV> <DIV ALIGN="center"> DIV elemanı kullanılarak ortalanmış metin. </DIV> <DIV ALIGN="right"> DIV elemanı kullanılarak sağa yaslanmış metin. </DIV> KAYAN YAZI (MARQUEE) Bu elemanı yalnız Internet Explorer kullanabilir. u özellik aynı Windows işletim sisteminin, marquee ekran koruyucusunun yaptığı işe benzer. Kayan yazılar sola ya da sağa yaslı olabilirler. •ALIGN:Kayan yazının, belirlenen alanın yukarısından, ortasından ya da aşağısından geçmesini ayarlar. •BEHAVIORKayan metnin özelliğini SCROLL, SLIDE ya da ALTERNATE ile belirler. SCROLL; yazının bir taraftan başlayıp, öteki tarafta kaybolduktan sonra tekrar baştan başlamasını sağlar. SLIDE; yazının bir taraftan başlayıp, öteki tarafta durmasını sağlar. ALTERNATE ise; yazının bir taraftan başlayıp, öteki taraftan geri dönmesini, yani tenis oynar gibi sağa sola gitmesini sağlar. •BGCOLOR Marquee için arka plan rengi tanımlar. Renkler #rrrggbb formatı ya da isimleriyle verilebilir. Bu format ya da isimler için <FONT COLOR> elemanına bakınız. •DIRECTION Metnin kayacağı yönü belirler. Default değer LEFT durumundadır. Bunun anlamı yazının soldan sağa doğru kayacağıdır. RIGHT değeri verilirse, yazı sağdan sola doğru kayacaktır. •HEIGHT Marquee alanının yüksekliğini tanımlar. Bu değer pixel olarak (HEIGHT=n) ya da sayfa yüksekliğinin yüzdesi olarak (HEIGHT=%n) verileblilir. •WIDTH Marquee alanının genişliğini tanımlar. Bu değer pixel olarak (WIDHT=n) ya da sayfa genişliğinin yüzdesi olarak (WIDHT=%n) verileblilir. •HSPACE Kayan yazının dışarıdan sağ ve sol marjinlerini, pixel olarak tanımlar. •LOOP Yazının kaç defa kayacağını belirler. Eğer değere -1'e ya da LOOP=INFINITE değeri atanacak olursa kayma sürekli olacaktır •SCROLLAMOUNT Her çizim arasındaki pixel olarak uzaklığı verir. Bu değer yazının her çizimde ne kadar ilerleyeceğini verir. •SCROLLDELAY Her çizim arasındaki milisaniye olarak gecikme süresini verir. Bu değer yazının ekrandan geçiş hızını belirler. •SPACE Kayan yazının dışarıdan üst ve alt marjinlerini, pixel olarak tanımlar. Örnekler: <MARQUEE> Bu metin soldan sağa yavaşça kayacaktır. </MARQUEE> <MARQUEE ALIGN=Top> Bu yazıyı takip eden yazı "Merhaba Dünya", aşağıda yer alacaktır.</MARQUEE> Merhaba Dünya <MARQUEE BEHAVIOR=SLIDE> Bu yazı kayacak ve solda duracaktır. </MARQUEE> <MARQUEE HEIGHT=50% WIDHT=80%> Bu yazı pencere yüksekliğinin yarısı ve genişliğinin yüzde 80'i kadar olacaktır. </MARQUEE> <MARQUEE SCROLLDELAY=5 SCROLLAMOUNT=50> Çok hızlı bir Marquee </MARQUEE> <DFN> ... </DFN> Yalnız Internet Explorer tarafından desteklenir. Bir terimin tanımlama alanını belirginleştirir. Örnek olarak, bir paragraf içinde içinde ilk defa geçen bir kelime gibi. Genelde italik olara itlem görür. Örnek: <DFN> Internet Explorer </DFN> Microsoft firmasının Web Browser programıdır. <XMP> ... </XMP> Sabit genişlik yazı tipli (Fixed-width font) metin blokları oluşturmayı sağlar. Aynı <PRE> ve <LISTING> elemanları gibi işlem görür ancak yazılışı farklıdır. Tipik olarak, eleman arasında kalan metni sabit yazı tipine getirir ve bir satır boşluk bırakır. Örnek: <XMP> Netscape Navigator </XMP> renkli tabloları kabul etmez. Internet Explorer bu elemanlar arasında kullanlacak özel karakterleri < ve > şeklinde gösterecektir. <LISTING> ... </LISTING> Sabit genişlik yazı tipli (Fixed-width font) metin blokları oluşturmayı sağlar. Aynı <PRE> ve <XMP> elemanları gibi işlem görür ancak yazılışı farklıdır. Tipik olarak, eleman arasında kalan metni sabit yazı tipine getirir ve bir satır boşluk bırakır. Bu elemanı yalnız Netscape kabul eder. Örmek: Bazıları <LISTING> bu açık hava </LISTING> fırtına getirir der. Internet Explorer ve Netscape bu elemanlar arasında kullanlacak özel karakterleri < ve > şeklinde gösterecektir. Ekrana yansımayacak, yalnızca kodları izlemek için yardımcı olan açıklamalar eklemek için kullanılır. Aynı <!-- ... --!> gibidir. <COMMENT> ve </COMMENT> arasına yerleştirilecek metinler ekrana yansımayacaktır. Örnek: <COMMENT> Bu yazı ekranda görünmeyecektir. </COMMENT> Tablolar HTML elemanları: •<TABLE> ... </TABLE> - Tablo başı ve sonu •<TR ...> ... </TR > - Tablo içindeki satırlar •<TD ...> ... </TD> - Hücreler •<TH ...> ... </TH> - Tablo başlığı hücresi •<CAPTION ...> ... </CAPTION > - Tablo tanıtıcı yazısı •<THEAD> ... </THEAD> - Tablonun başlığı •<TBODY> ... </TBODY> - Tablonun gövdesi •<TFOOT> ... </TFOOT> - Tablo altbaşlığı •<COLGROUP> ... </COLGROUP> - Kolon gruplarının hizalaması •<COL> ... </COL> - Tek bir kolonun hizalaması •<TABLE BACKGROUND="..."> - Tablonun arkaplan resmi •<TH BACKGROUND="..."> - Tablo başlığı için arkaplan resmi •<TD BACKGROUND="..."> - Hücre için arkaplan resmi •<TABLE FRAME="..."> - Tablo çerçevesinin görünüşü •<TABLE RULES="..."> - Tablo çizgilerinin görünüşü İçinde hiçbir veri bulunmayan hücrelerin sınırları ekranda görüntülenmez. Bu durumlarda sınırların görünmesi için, hücre içine boş bir satır ya da non-breaking space yerlerştirilir. (<TD> &nbsp;</TD> ya da <TD> <BR> </TD>) <TABLE> ... </TABLE> Tablonun başını ve sonunu belirler. Tablonun oluşması için gereklidir, çünkü diğer tablo elemanları bu elemanın içinde olmadan işlem görmezler. Default olarak tabloların sınırları yoktur. Sınırlar BORDER parametresi ile verilir. Parametreleri; BORDER Kullanıldığında, atanan değer tablonun bütün sınırları için geçerli olur. Kullanılmadığında ise tablonu biçbir sınırı olmaz. Fakat kolonlar arasında sınırlar için belli bir alan bırakılır. Bunun anlamı sınırlı genişlikleri ya da sınırsız genişlikleri aynıdır. BORDER=değer CELLSPACING ve CELLPADDING CELLSPACING tTablo içindeki hücrelerin arasındaki boşluğu belirler. Hücrenin sınırı ile metin arasındaki uzaklığı verir. <TABLE BORDER=0 CELL SPACING=0 CELL PADDING=0> Olabilecek en sıkışık tablo biçimidir. WIDTH ve HEIGHT Widt: Tablonun istenen genişliğini belirtir. Belge genişliğinin yüzdesi ya da tam pixel olarak verilebilir. <TH> ve <TD> elemanları içinde de kullanılır. Tablonun istenen yüksekliğini belirtir. Belge genişliğinin yüzdesi ya da tam pixel olarak verilebilir. <TH> ve <TD> elemanları içinde de kullanılır. ALIGN ve VALIGN (Internet Explorer) Align:Tabloyu sağa ya da sola hizalamak için kullanılır. Bu parametrenin kullanılması, metnin tablonun etrafına sarılmasını da sağlar. Valign:Tablo içindeki yazıların dikey hizasını belirler. top yada bottom değerlerini alabilir. BGCOLOR (Internet Explorer) Belirli renk adları ya da rrggbb tripleti ile tablonun arkaplan rengini belirler. BORDERCOLOR (Internet Explorer) Tablonun sınır rengini belirli renk adları ya da rrggbb tripleti ile belirler. Ancak bu parametrenin çalışabilmesi için, daha önceden BORDER parametresi ile bir sınır değeri verilmiş olmalıdır. BORDERCOLOR (Internet Explorer) Tablonun sınır rengini belirli renk adları ya da rrggbb tripleti ile belirler. Ancak bu parametrenin çalışabilmesi için, daha önceden BORDER parametresi ile bir sınır değeri verilmiş olmalıdır. BORDERCOLORLIGHT (Internet Explorer) Üç boyutlu görüntüye sahip açık renkli tablo sınırları oluşturmayı sağlar. Belirli renk adları ya da rrggbb tripleti ile değer atanabilir. Ancak bu parametrenin çalışabilmesi için, daha önceden BORDER parametresi ile bir sınır değeri verilmiş olmalıdır. BORDERCOLORDARK (Internet Explorer) Üç boyutlu görüntüye sahip koyu renkli tablo sınırları oluşturmayı sağlar. Belirli renk adları ya da rrggbb tripleti ile değer atanabilir. Ancak bu parametrenin çalışabilmesi için, daha önceden BORDER parametresi ile bir sınır değeri verilmiş olmalıdır. BGCOLOR, BORDERCOLOR, BORDERCOLORLIGHT ve BORDERCOLORDARK parametreleri, <TH>, <TR> ve <TD> elemanları için de kullanılabilir. BACKGROUND (Internet Explorer) Tablo elemanı içindeki resimlerin hizalamasını ayarlar FRAME (Internet Explorer) Tablonun dış sınırlarının görüntülenmesini etkiler. Çalışabilmesi için BORDER parametresinin kullanılmış olması gerekir. void: Tüm dış sınırları kaldırır. above: Yalnızca tablonun başındaki sınırları görüntüler. below: Yalnızca tablonun sonundaki sınırları görüntüler. hsides: Yalnızca yatay olan dış sınırları görüntüler. lhs: Tablonun sol kenarındaki sınırları görüntüler. rhs: Tablonu sağ kenarındaki sınırları görüntüler. vsides: Yalnızca dikey olan dış sınırları görüntüler. box: Tablonu etrafında bir çerçeve çizer. RULES (Internet Explorer) Tablonun içindeki sınırların görüntülenmesini etkiler. Çalışabilmesi için BORDER parametresinin kullanılmış olması gerekir. none: Bütün iç sınırları kaldırır. basic: Yalnızca <THEAD>, <TBODY> ve <TFOOT> elemanları arasındaki sınırları görüntüler. rows: Yatay sınırları görüntüler. cols: Dikey sınırları görüntüler. all: Bütün iç sınırları görüntüler. <TR> ... </TR> Her tablo satırı için kullanılır. Tablonu içinde kaç tane satır olacağı, kesinlikler kaç tane <TR> elemanı kullanıldığına bağlıdır. ALIGN ve VALIGN Align:left, center ya da right değerlerinden birini alarak, değerlerin hücre(ler) içindeki hizalamasını ayarlar. vALİGN:top, middle, bottom ve baseline değerlrinden birini kullanarak, hücre içindei metinlerin yukarıya, ortaya, aşağıya ya da bütün satır içindeki metnin aynı hizaya getirilmesini sağlar. SRC Belge içine eklenecek resmin adını tanımlar. Bu parametre ile yalnız resimler kullanılabilir, metinler tanımlanamaz. Örnek: <IMG SRC="ucgen.gif"> Dikkatle okunmalıdır. ALIGN (Netscape için) <IMG ALIGN=left|right|top|texttop|middle|absmiddle|baseline| bottom|absbottom> •ALIGN=left resmi sol tarafa hizalar. Metin, resmin sağ tarafına yanaşık olarak hizalanır. •ALIGN=right resmi sağ tarafa hizalar. Metin, resmin sol tarafına yanaşık olarak hizalanır. HTML'de Ses DOCUMENT SOUND Belgeye ses eklemek için iki değişik eleman vardır. lki yalnız Internet Explorer tarafından desteklenen BGSOUND, diğeri ise NCSA Mosaic tarafından desteklenen SOUND elemanıdır. Ses formatları .WAV, .AU yada .MID olabilir. Bir belgeye arkaplan sesi eklemek için ; <BGSOUND SRC="arkaplan.wav"> Paremetreleri; SRC Çalınacak ses için kaynak adresi verir. LOOP Ses aktif duruma geçtikten sonra kaç defa çalınacağını tanımlar. Eğer "-1" ya da INFINITE değerlerinden biri atanırsa devamlı olarak çalacaktır. 'echo' Bir HTML belgesi içine belirli değerler eklemek için kullanılır. Tek parametresi VAR parametresidir. Şu anda saat <--#echo var="DATE_LOCAL" --> ve burada olmaktan çok mutluyum. Runtime olarak işlem görerek;Şu anda saat Fri Mar 2 13:32:21 1997 ve burada olmaktan çok mutluyum. Alabileceği değerler;
