Sema yüzü, güneş gözüyle zeminin yüzündeki

Sorularlarisale.com
"Sema yüzü, güneş gözüyle zeminin yüzündeki cemal-i
rahmeti seyirden sonra, zemin dahi deniz gözüyle
yukarıdaki azameti ilahiyeyi temaşayı müteakip o iki
göz birbiri içinde kapanır." cümlesini izah eder misiniz?
"HAŞİYE: ‫ ٍﺔَﺌِﻤَﺣ ٍﻦْﻴَﻋ ﻰِﻓ‬deki ‫ ٍﻦْﻴَﻋ‬tabiri, esrar-ı belâgatçe lâtif bir
mânâyı remzen ihtar ediyor. Şöyle ki: 'Semâ yüzü, güneş gözüyle
zeminin yüzündeki cemâl-i rahmeti seyirden sonra, zemin dahi
deniz gözüyle yukarıdaki azamet-i İlâhiyeyi temâşâyı müteakip o iki
göz birbiri içine kapanırken, rûyi zemindeki gözleri kapıyor.' diye,
mucizâne bir kelime ile hatırlatıyor ve gözler vazifesine paydos
işaretine işaret ediyor."(1)
Semanın gözü güneş oluyor; sema güneş ile dünyadaki rahmet güzelliklerini
seyrediyor. Aynı şekilde deniz de dünyanın gözü olup, semada tecelli eden azamet
ve kibriyayı temaşa ediyor.
Bu iki gözün biribirine kapanması ise, güneşin denizin ufkunda kaybolması, yani
batması anlamındadır. Ve aynı şekilde güneşin kaybolması ile denizin de karanlığa
gömülmesi bir nevi deniz gözünün kapanması hükmündedir. Aynı zamanda
dünyadaki gözler de, yani bütün canlılar da karanlığın çökmesi ile uykuya dalarlar.
Yani iki büyük göz olan güneş ve deniz kapanınca, ona tabi olan diğer küçük gözler
de kapanır, anlamındadır.
(1) bk. Lem'alar, On Altıncı Lem'a.
page 1 / 1
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)