adli olguların değerlendirilmesi evaluatıon of forensıc

Göz Yaralanmaları: Adli Olguların Değerlendirilmesi
Şener MT, Kır MZ, Keleş S
ORİJİNAL MAKALE
ORIGINAL ARTICLE
GÖZ YARALANMALARI:
EYE INJURIES:
Mustafa Talip Şener1, Muhammed Ziya Kır2, Sadullah Keleş3
Mustafa Talip Şener1, Muhammed Ziya Kır2, Sadullah Keleş3
1 Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye
2 Adalet Bakanlığı, Adli Tıp Kurumu, Erzurum Adli Tıp Şube Müdürlüğü, Erzurum, Türkiye
3 Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye
1 Department of Forensic Medicine, Medical Faculty, Ataturk University, Erzurum, Turkiye
2 Erzurum Branch Office, The Council of Forensic Medicine, The Ministry of Justice, Erzurum, Turkiye
3 Department of Ophthalmology, Medical Faculty, Ataturk University, Erzurum, Turkiye
Alındı: 08.03.2013 / Kabul: 04.05.2013
Received: March 8, 2013 / Accepted: May 4, 2013
Sorumlu Yazar: Mustafa Talip Şener
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Erzurum - Türkiye, e-posta: [email protected]
Correspondence to: Mustafa Talip Şener
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Erzurum - Türkiye, e-posta: [email protected]
ÖZET
ABSTRACT
ADLİ OLGULARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ
Amaç:
Bulgular:
Göz yaralanmaları azalmış yaşam kalitesine, iş gücü kaybına
neden olabilir ve körlük durumunda kişiyi başkalarına bağımlı hale getirir. Çalışmamızdaki amaç bölgemizdeki yatarak
tedavi gören göz yaralanması
olan adli olguları incelemek ve
epidemiyolojik özelliklerini değerlendirmektir.
Olguların yaşları 1-86 arasında
değişmekte olup çoğu 20-29 yaş
grubundaydı. Göz yaralanmalarının nedenleri incelendiğinde,
göz yaralanmalarının çoğunluğunun künt-darp, ateşli silah,
taş çarpması, kesici alet ve delici alet gibi şiddete bağlı olaylar
sonucu geliştiği tespit edildi. Ayrıca, künt glob yaralanmalarının
daha çok olduğu ve sıklıkla ön
segmentte olduğu bulundu.
Yöntemler:
Ocak 2002 ile Ağustos 2012
yılları arasındaki 10 yıllık süreçte muayene edilmiş adli
nitelikteki toplam 177 olgu
yaş, cinsiyet, yaralanma nedeni, göz muayene bulguları parametreleri açısından
araştırıldı.
EVALUATION OF
FORENSIC CASES
Anahtar Kelimeler: göz yaralanmaları, şiddet, adli olgu
Objective:
Results:
Key words: eye injuries, violence,
forensic cases
Eye injuries can cause decreased
quality of life, loss of manpower
and make the person dependent
on others in case of blindness.
The aim of our study is to evaluate the forensic cases who received inpatient treatment and had
eye injury in our region and analyze their epidemiological characteristics.
The age of the cases ranged between
1-86 and most of them were in 20-29
year age group. When the causes of
eye injuries were evaluated, it was
determined that majority of the eye
injuries had occurred due to violence
related incidents such as injuries of
blunt battery, gunshot, chipping, stabbing. Besides, it was found out that the
blunt globe traumas had been more
frequent and mostly at the anterior
segment.
Sonuç:
Methods:
Conclusion:
Bölgemizde şiddete bağlı göz yaralanmalarının ön planda olması,
azalmış yaşam kalitesine neden
olabilen bu tür yaralanmaların
azaltılmasında başta eğitim olmak üzere işsizlik ve ekonomik
alanda tedbirlerin alınmasının
önemini gündeme getirmektedir.
A total of 177 forensic cases examined during the 10-year-period between January 2002 and
August 2012 were investigated
through the parameters of age,
gender, cause of injury and eye
examination findings.
The violence related eye injuries’ being the forefront in our region brings
forward the importance of taking
precautions on especially education,
unemployment and economy in order to reduce such injuries causing
decreased quality of life.
Sener MT, Kır MZ, Keles S. Eye injuries: Evaluation of forensic cases.
J For Med 2013;27(3):142-8 doi: 10.5505/adlitip.2013.03016
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
Sener MT, Kır MZ, Keles S. Eye injuries: Evaluation of forensic cases.
J For Med 2013;27(3):142-8 doi: 10.5505/adlitip.2013.03016
142
143
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
Göz Yaralanmaları: Adli Olguların Değerlendirilmesi
GİRİŞ
Tablo 1: Yaş gruplarına göre cinsiyet dağılımı
Göz yaralanmaları yaşam kalitesini azaltan iş gücü kaybına neden olabilen, körlük durumunda
kişiyi başkalarına bağımlı hale
getiren önemli bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Göz yaralanmaları sıklıkla ev, iş,
trafik kazaları ve şiddete bağlı
gelişebilmektedir. Yaralanmalara bağlı olarak kornea, sklera,
iris, korpus siliare, lens ve retinayı ilgilendiren ciddi hasarlar ve
körlük oluşabilmektedir (1). Tek
taraflı körlüğün en önemli sebebinin göz yaralanmaları olduğu bildirilmektedir (2). Dünyada
beşyüzbinden fazla kişinin körlük sebebinin göz yaralanmaları
olduğu belirtilmektedir (3). Ülkemizde görme kayıpları ortopedik
özürlerden sonra en sık görülen,
%76,32’si sonradan ortaya çıkan
ve %25,45’i kaza sonucu oluşan
özür grubudur (4).
Çalışmamızdaki amaç bölgemizdeki yatarak tedavi gören göz
yaralanması olan adli olguları incelemek ve epidemiyolojik özelliklerini değerlendirmektir.
MATERYAL VE
METOD
Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Arşiv biriminden Ocak
2002 ile Ağustos 2012 yılları
arasında çeşitli nedenlerle göz
yaralanması geçirerek tedavi gören olgularının dosyaları retrospektif olarak incelendi. Yaklaşık
Şener MT, Kır MZ, Keleş S
Yaş
Erkek
Kadın
Toplam
n
(%)
n
(%)
n
(%)
≤ 10
20
(95,2)
1
(4,8) 21
(11,9)
19-20
22
(84,6) 4
(15,4) 26
(14,7)
21-30
41
(85,4)
7
(14,6) 48
(27,1)
31-40
26
(86,7) 4
(13,3) 30
(16,9)
41-50
20
(95,2) 1
(4,8)
21
(11,9)
51-60
14
(82,4) 3
(17,6) 17
(9,6)
60<
12
(85,7)
2
(14,3) 14
(7,9)
Total
155
(87,6) 22
(12,4)
177
(100)
10 yıllık süreç içerisinde adli nitelikteki toplam 177 olgunun yaş,
cinsiyet, yaralanma nedeni, göz
muayene bulguları araştırıldı.
Elde edilen veriler IBM SPSS
20 paket programı kullanılarak
değerlendirildi. Kategorik değişkenler arasında ilişki olup
olmadığı x2 testi yapılarak incelendi. P değerinin 0,05’den küçük
olması anlamlı kabul edildi.
BULGULAR
177 olgunun %87,6’sı (n=155) erkek, %12,4’ü (n=22) kadın ve yaş
ortalaması 31,3 (SD:18,3; en küçük ve en büyük yaş 1-86) olup
erkek popülasyonda istatistiksel
olarak anlamlı olacak şekilde
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
144
(n=8) arka segment hasarı tespit
edilmiş olup, olguların %45,8’sinde (n=81) kapalı, %54,2’sinde
(n=96) perforan tipte glob yaralanması tespit edildi (Tablo 2). Glob
yaralanmasının açık ya da kapalı
olmasının olay türü ile ilişkisinin
olmadığı tespit edildi (x2=1,500,
p>0,05).
Olguların %9,6’sında (n=17) gözde yabancı cisim mevcut olup,
yabancı cisimlerin 5’inin arka
segmente, diğerlerinin ön segmente olduğu görüldü. Yabancı
cisimlerin 12’sinin ateşli silah
ürünü metalik cisim, 4’ünün cam
parçası ve 1’inin iğne parçası olduğu saptandı.
Yapılan göz muayenelerinde; sağ
gözde en çok görülen bulgu kapak yaralanması (%18,1; n=32)
olurken, sol gözde en fazla görü-
daha çok göz yaralanması olduğu tespit edildi. Yaş grupları
olarak değerlendirildiğinde başvuru yapanlar içerisinde en fazla
olgunun (%27,1) 20-29 yaş arası
grupta olduğu görüldü (Tablo 1).
Göz yaralanma nedenleri incelendiğinde %65’inin (n=115) darp,
ateşli silah, kesici alet, delici alet
ve taş çarpması gibi şiddete,
%35’inin (n=62) kazalara bağlı
geliştiği görüldü (Resim 1). Olguların %48’inde (n=80) sadece sağ
gözde, %45,2’sinde (n=80) sadece sol gözde, %6,8’inde (n=12) ise
her iki gözde yaralanma mevcut
olup sağ ya da sol gözde yaralanma bakımından fark saptanmadı
(x2=0,182, p<0,05).
Glob yaralanmalarının %95,5’inde
(n=169) ön segment, %4,5’inde
len bulgu kornea perforasyonuydu (%19,8; n=35). Sağ ve sol gözde tespit edilen lezyonlar Tablo
3’te gösterilmektedir.
TARTIŞMA VE
SONUÇ
Bölgemizde adli göz yaralanmasının nedenleri incelendiğinde
şiddete bağlı yaralanmaların ön
planda olduğu saptandı. Yaralanma nedeni olarak literatürde
oyun, ev-bahçe ve iş kazaları ile
trafik kazalarının daha fazla görüldüğü de bildirilmiştir (5-12).
Cao ve ark. endüstri ağırlıklı bölgede yaptığı çalışmada iş kazasına bağlı göz yaralanmaların daha
ön planda olduğunu, benzer şe-
Tablo 2: Yaralanma türüne göre dağılım
Yaralanma Türü
n
%
Kontüzyon
46
(26)
Lameller laserasyon
23
(13)
Yüzeysel yabancı cisim
12
(6,8)
Rüptür
7
(4)
Laserasyon
77
(43,5)
Penetrasyon
5
(2,8)
İntaokuler yabancı cisim
5
(2,8)
Perforasyon
2
(1,1)
Kapalı glob yaralanması
Açık glob yaralanması
145
kilde Dizdar ve ark. Manisa’da
yaptığı çalışmada iş kazalarına
bağlı göz yaralanmalarını yüksek
bulmuş ve bunu sanayileşme ile
açıklamışlardır (5,13). İş kazası ve spor yaralanmalarının az,
darp olaylarının yüksek olduğu
göz yaralanmalarında, bölgenin
işsizlik oranının yüksek ve halkın ekonomik seviyesinin düşük
olmasının bu sonucu doğurduğu
ifade edilmiştir (14). Çalışmanın
yapıldığı Erzurum ve çevresinde
sanayileşmenin az olmasının iş
kazalarına bağlı yaralanmaların
şiddete bağlı yaralanmaların gerisinde kalmasına neden olduğu
düşünüldü.
Çalışmamızda göz yaralanmalarının erkeklerde (%87,6) daha
fazla görüldüğü tespit edildi. Göz
yaralanmalarının %71,4-86,5
arasında değişen oranlarda erkeklerde daha çok olduğu bildirilmiştir (1,3,5-7,15). Bu durum
erkeklerin sosyal ortamda daha
aktif rol almaları ile şiddet ve
buna bağlı yaralanmaların erkeklerde daha fazla görülmesine bağlı olduğu düşünüldü.
Olguların yaş ortalaması 31,3
olarak tespit edildi. Yurt dışında
ve ülkemizde yapılan çalışmalarda göz yaralanmaları olgularında ortalama yaşın 30 yaş
civarında olduğu, perforan göz
yaralanmalarının
incelendiği
çalışmalarda olguların çoğunun
çocuk ve ergen yaşlarında ve
yaş ortalamasının 14,4 olduğu
bulunmuştur
(1,2,5,8,12,1520). Çalışmamızda şiddet ile
ilişkili yaralanmalar daha sık
olup tespit ettiğimiz yaş ortalamasının şiddetin sık görül-
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
Göz Yaralanmaları: Adli Olguların Değerlendirilmesi
düğü yaş grubu ile ilişkili olduğu değerlendirildi.
Tablo 3: Sağ ve sol gözde meydana gelen lezyonlar
Sağ gözün ya da sol gözün
daha fazla yaralandığı bildiren
çalışmalar olmakla birlikte,
çalışmamızda sağ ya da sol
göz yaralanması arasında istatistiksel olarak fark bulunmadı
(6, 14, 21,22).
Glob travmaları kapalı ya da
açık olarak sınıflandırılmaktadır. Açık glob travmalarında
yaralanma zonu hasarlı dokunun globun en posterioruna
uzanan kısmına göre, kapalı
glob travmalarında doku yaralanmasına göre zonlara ayrılarak belirlenmektedir (23).
Açık glob yaralanmalarına
keskin ya da penetre yaralanmalar neden olmaktadır (8).
Bu sınıflamaya göre çalışmamızda açık ya da kapalı glob
travmaları arasında istatistiksel bir fark bulunmadı. Açık ya
da kapalı glob yaralanmasının
olay türüne veya olayın meydana getiren künt veya perforan
vasıflı cisimlerle ilişkisinin ol-
Sağ göz
Sol göz
n
(%)
n
(%)
Kapak yaralanması
32
(18,1)
25
(14,1)
0,3857
Hifema
20
(12,3)
16
(9)
0,5978
Limbus perforasyon
12
(6,8)
13
(7,3)
0,8357
Sklera perforasyonu
12
(6,8)
10
(5,6)
0,8258
Kornea perforasyonu
30
(16,9)
35
(19,8)
0,5829
Yabancı cisim
12
(6,8)
5
(2,8)
0,1358
madığı, glob travmalarına en
sık eşlik eden patolojinin kapak
yaralanmaları olduğu belirlendi.
Vitreous Humor’un önündeki
kornea, iris, silier cisim ve lens
göz küresinin anterior segmentini, göz küresinin 2/3 arka kısmında bulunan vitreous humor,
retina, choroid ve optik sinir gözün posterior segmentini oluştu-
70
60
%32,8
50
40
30
%11,3
20
%5,6
%5,1
%4
%6,2
Kesici
Delici Patlayıcı
Taş
rur (24). Çalışmamızda anterior
segment yaralanmaları daha sık
görülmekte olup, anterior segment yaralanmaları içerisinde
en sık görülen yaralanmaların
kornea perforasyonları olduğu
belirlendi. Benzer çalışmalarda
da korneal perforasyon ilk sırada
olduğu anlaşılmaktadır (3,6,15).
Korneanın göz küresinin en ön
kısmında ve dışa en açık tabakalardan biri olması nedeniyle, yaralanmaya en sık maruz kaldığı
düşünüldü.
femayla beraber travmatik katarakt, arka segment problemi ise
vitre içi hemorajiyle birlikte retina dekolmanıdır. Özellikle retina dekolmanlı olgularda görsel
sonuçların iyi olmadığı bildirilmektedir (25). Arka segmenti ilgilendiren perforan travmalarda,
retinal yırtığın eşlik ettiği arka
segment yabancı cisimlerinde ve
santral kornea perforasyonlarında görsel sonuçların iyi olmadığı
bildirilmektedir (26). Çalışmamızda yaralanmaların daha çok
ön segmente olduğu belirlenmiştir. Ancak olguların yara iyileşme süreci sonrasındaki görme keskinliklerini bilmediğimiz
için, ön segment ya da arka segment yaralanmalarından hangisinin daha fazla fonksiyon kaybı
oluşturduğuna dair bir değerlendirme yapılamadı.
Sonuç olarak bölgemizde yatarak tedavi gören göz yaralanmalı
adli olguların en sık şiddete bağlı
geliştiği, künt glob yaralanmalarının daha çok olduğu, sıklıkla
ön segmente görüldüğü, açık ya
da kapalı glob yaralanması arasında fark olmadığı belirlendi.
Bölgemizde şiddete bağlı göz yaralanmalarının ön planda olması,
yaşam kalitesinde bozulmaya neden olabilen bu tür yaralanmaların azaltılmasında başta eğitim
olmak üzere işsizlik ve ekonomik
alanda tedbirlerin alınmasını
gündeme getirmektedir.
%6,2
%3,4
%3,4
0
KüntDarp
p değeri
Çalışmamızda tespit edilen 17
yabancı cisimden 12’sinin ateşli
silah ürünü metalik cisim olması
şiddet sıklığı ile uyumlu olarak
değerlendirildi.
%22
10
Şener MT, Kır MZ, Keleş S
Ateşli
Silah
Trafik
Oyun
Şiddet
Kaza
Grafik 1: Olay türlerinin dağılımı
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
146
İş
Ev
Kapalı glob travmalarında en sık
görülen ön segment problemi hifema, arka segment problemi ise
retinal ödem ve vitre içi hemorajidir. Açık glob travmalarında
en sık ön segment problemi hi-
147
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
Göz Yaralanmaları: Adli Olguların Değerlendirilmesi
KAYNAKLAR
1. Ortak H, Erbil HH. Perforan göz
10. Karslıoglu S, Hacibekiroglu A, Tamsel
ma presenting to Cairns Base Hospital,
yaralanmalarının
epidemiyolojik
S, Tumsen D, Ziylan S, Akmut T. Epide-
Queensland. Clinical & experimental oph-
değerlendirilmesi. Tıp Araştırmaları Der-
miologic investigation of eye injuries. T J
thalmology 2006;34(3):252-9.
gisi 2010;8(3):150-5.
Ophthalmol 2001;31:484-91.
2. Augsberger J, Asbury T. Ocular and or-
11. Aktas EO, Erturk S, Kocak A, Hanci IH.
Xiang H. Pediatric eye injury related hospi-
bital trauma. In: Riordan-Eva P, Whitcher
Ocular trauma cases whose medicolegal
talizations in the United States. Pediatrics
JP. editors. Vaughan & Asbury’s general
reports was prepared in Forensic Medicine
2006;117(7):1263-71.
ophthalmology: Wiley Online Library, The
Department of EUTF between1993-1997.
McGraw-Hill Companies, Inc, 2008:371-9
The Bulletin of Legal Med 2000;5:114-6.
19. Brophy M, Sinclair SA, Hostetler SG,
20. Altıntaş L, Altıntaş O, Yüksel N, Pirhan
D, Ozkan B, Çağlar Y. Pattern of open eye
3. Çakmak SS, Ünlü MK, Karakaş N,
12. Chang CH, Chen CL, Ho CK, Lai YH,
injuries in northwest Turkey: a retrospec-
Ava S, Bilek K. Taşkıran A. Perforan göz
Hu RC, Yen YL. Hospitalized eye injury in a
tive study. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg
yaralanmaları ve sonuçları T Klin J Oph-
large industrial city of South-Eastern Asia.
2011;17(4):334-9.
thalmol 2000;9(4):256-60.
Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology. 2008;246(2):223-8.
4. Türkiye özürlüler araştırması 2002, Dev-
21. Joseph E, Zak R, Smith S, Best WR, Gamelli RL, Dries DJ. Predictors of blinding
let İstatistik Enstitüsü Başkanlığı. Yayın no:
13. Cao H, Li L, Zhang M. Epidemiology of
or serious eye injury in blunt trauma. The
2913
patients hospitalized for ocular trauma in
Journal of trauma 1992;33(1):19-24.
the Chaoshan Region of China, 2001-2010.
5. Dizdar G, Aşırdizer M,Yavuz MS. Celal
PloS ONE 2012;7(10):1-7.
Bayar Üniversitesi Hastanesi Acil Servi-
22. Mencia-Gutiérrez E, Gutiérrez-Diaz E,
Gutiérrez-Diaz A, Ferro-Osuna M. Perfo-
sine başvuran göz travması olgularının
14. Zagelbaum BM, Tostanoski JR, Kerner
rating ocular wounds in occupational ac-
değerlendirilmesi.
DJ, Hersh P. Urban eye trauma. A one-
cidents. Ophthalmologica. 1988;197(2):97-
year prospective study. Ophthalmology.
103.
Adli
Tıp
Dergisi
2008;22(2):14-20.
1993;100(6):851-6.
6. Özdemir M, Yaşar T, Şimşek Ş, Durmuş
23. Gülecek O, Ünal M. Glob travmalarında
AÇ. Göz travması olgularımızın epidemiy-
15. Çakırer D, Güzey M, Dikici K, Tolun H.
olojik değerlendirmesi. Van Tıp Dergisi
Göz travması olgularımızın epidemiyolojik
2002;9(1):6-11.
incelemesi. Oftalmoloji 1995;4(1):13-6.
sınıflama. Ret-Vit 2003;11:195-8.
24. Ehrlich A, Schroeder CL. Medical terminology for health professions. Clifton
7. Can HY, Muhammet C. Adli göz yaralan-
16. Maneschg OA, Resch M, Papp A, Ne-
Park, NY: Delmar, Cengage Learning
ma olgularının değerlendirilmesi: Van ili
meth J. Prognostic factors and visual out-
2012:347-9.
araştırması. Türkiye Klinikleri Journal of
come for open globe injuries with intraocu-
Forensic Medicine. 2009;6(1):17-22.
lar foreign bodies. Klinische Monatsblatter
25. Unver YB, Acar N, Kapran Z, Altan T.
fur Augenheilkunde. 2011;228(9):801-7.
Prognostic factors in severely trauma-
8. McCarty CA, Fu CL, Taylor HR. Epidemi-
tized eyes with posterior segment involve-
ology of ocular trauma in Australia. Oph-
17. Rofail M, Lee GA, O’Rourke P. Prog-
ment. Ulusal travma ve acil cerrahi dergisi
thalmology. 1999;106(9):1847-52.
nostic indicators for open globe injury.
2009;15(3):271-6.
Clinical & Experimental Ophthalmology.
9. Fedakar R, Şahin E, Paksoy E, Coltu A.
2006;34(8):783-6.
26. Baillif S, Paoli V. Open-globe injuries
Medicolegal evaluation of the ocular trau-
and intraocular foreign bodies involving
matic reports. Bursa State hospital Bulle-
18. Smith AR, O’Hagan SB, Gole GA. Epi-
the posterior segment. Journal francais
tin 2004;19:93-7.
demiology of open and closed globe trau-
Ophtalmologie 2012;35(2):136-45.
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3
148
Adli Tıp Dergisi / Journal of Forensic Medicine, Cilt / Vol.:27, Sayı / No:3