petini düşürdüğünde ve iş hayatına karışmış olanları saf

— 459 —
petini düşürdüğünde ve iş hayatına karışmış olanları saf harici bırakarak çalışanlar sayısını azalt­
tığında şüphe yoktur.
Kaza ve hastalıkların meydana getirdiği sakatlığın şekil ve derecesine göre, sakat kimseye ya­
pabileceği bir iş öğretilmesi, evvelce işi bulunan sakatın eski işine veya daha iyi muvaffak ola­
cağı bir işe alıştırılması, çalışmaya başiıyanlar sayısını artıracağı gibi, çalışma hayatına girmiş
olanların da işe devamlarını temin edecektir. Bu faaliyet, aynı zamanda, bu şahısların cemiyete
yük olmalarım da önliyecektir.
Diğer taraftan iş gücünün rtırılması, muhtelif iş sahalarına intisabedeceklere, bu iş sahala­
rının lüzumlu kıldığı malûmatı vermek ve evvelce intisabetmiş olanların bilgi ve görgülerini ar­
tırmakla mümkündür. Bu suretle, işe yeni girmiş işçilerin bilgisizlikten uğnyacaklan kazalar ve
bunların neticesindeki sakatlıklar da azaltılmış olacaktır.
Gerek işe girenler sayısının artmlması ve azaltılması ve azalmasına mümkün mertebe mâni olun­
ması gerekse işçiye lüzumlu bilginin öğretilmesi suretiyle iş gücünün yükseltilmesi Çalışma Ve­
kâletinin vazifeleri meyamna ^irmektedir.
Büyük masrafları müstelzim olan bu çok şümullü ve aynı zamanda teknik vazifenin haklı ola­
rak, tedricen ve zaman içinde tahakkuk ettirilmesi göz önünde tutulmuş ve bu sebeple 1957 yılın­
da, rehabilitasyon merkezi ile bir işçi çırak okulunun kurulması iş programına alınmış ve bu
maksatla bütçeye 500 000 liralık bir tahsisat konulmuştur.
1. İşsiz vatandaşa iş bulmak işçi arıyanlara aradıkları evsaf ve bilgilen haiz işçiler temin ve
bunları her sahada yetiştirmek gibi mühim hizmetleriyle memleket iktisadiyatında büyük ölçüde rol
oynıyan îş ve İşçi Bulma Kurumu bugün memleketin muayyen bir kısmında 62 ünite halinde ça­
lışmakta olup mezkûr teşkilâtın hizmetlerinden yurdun ehemmiyetli bir kısmı mahrum bulunmak­
tadır. Bu itibarla hizmetin memleket ölçüsünde yayılabilmesi, bugünkü teşkilâtını en az bir misli
arttırmasiyle mümkün görülmektedir.
2. Bilhassa ziraat -işçilerinin kesafet arz ettiği bölgelerde mühim hizmetleri görülen barındırma
yurtlarının adedlerini her sene artırmak, işçinin sıhhati, iş randımanının artırılması ve iş hayatının
daha düzenli bir hale getirilmesi bakımından büyük ehemmiyet arz etmektedir.
Malî imkânsızlık dolayısiyle bütün yurtta ancak 7 tane barındırma yurdu mevcuttur.
3. îş ve işçi Bulma Kurumunun teknik inkişafı ve Garp memleketlerindeki gibi mütekâmil
bir hizmet ifa edebilmesi için yine malî imkânsızlıklar yüzünden bugüne kadar tatbik edilemiyen
ve fakat tatbiki, memleketin iktisadi ve içtimai hayatı üzerinde büyük mikyasta müspet tesirler
gösterecek olan bâzı teknik, hususlann tahakkuku artık bir zaruret haline gelmiş bulunmaktadır.
Bu cümleden olarak :
a)
Mesleke yöneltme servisleri ihdası :
Çalışmakta olan işçinin veya henüz meslek seçmemiş tecrübesiz bir gencin hangi iş kolunda da­
ha ziyade muvaffak olabileceğini, keza evvelce çalıştığı işini terkederek yeni bir işte çalışmak istiyen kimsenin iş kolunu değiştirmesinin uygun olup olmıyauağım modern ve teknik usullerle tâyin
etmek,
b)
îş gücü anketi :
Memleketteki hakiki iş gücünün tesbiti suretiyle atıl kalmış ve israf olup giden iş gücünün kıy­
metlendirilmesi gibi büyük ve memleket ölçüsündeki bir dâvanın tahakkukuna hizmet etmek.
e)
Kalifiye işçi yetiştirilmesi :
Memleketimizde süratle gelişen iktisadi hayatın -ve sanayileşme hareketlerinin
neticesi olarak gün-