dışişleri bakanlığı ve “ahret soruları” - Yaşayan Anayasa
advertisement
YAŞAYAN ANAYASA DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI VE “AHRET SORULARI” Ar. Gör. Ersoy Kontacı Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anayasa Hukuku Anabilim Dalı ◊ Dışişleri Bakanlığı tarafından 14-15 Haziran 2004 tarihlerinde yapılan aday hukuk müşavirliği sınavında adaylara uygulanan psikoloji testinde “Ahrete inanır mısınız?”, “Haftada kaç defa Kuran okursunuz?”, “Peygamberin gökyüzüne çıktığına inanır mısınız?” gibi soruların yer alması, muhalefetten ve kamuoyundan çeşitli itirazların yükselmesine neden oldu. ◊ Konuya Anayasa Hukuku penceresinden bakıldığında ise, söz konusu uygulamanın iktidar partisinin siyasî tercihlerinin veya Dışişleri Bakanlığı’nın aday seçiminde kullanabileceği ölçütlerin çok ötesinde problemlerle dolu olduğu görülmektedir. ◊ Her şeyden önce, Anayasa’nın 24. maddesinde “Din ve vicdan hürriyeti” başlığı altında, herkesin dinî inanç ve kanaat hürriyetine sahip olduğu; kimsenin dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamayacağı ve ayrıca, kimsenin bu sebeplerle kınanamayacağı veya suçlanamayacağı belirtilmektedir. Daha da önemlisi, Anayasa’nın 15. maddesinde; savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerde, temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulduğu durumlarda dahi dokunulamayacak ve ihlâl edilemeyecek bir “çekirdek alan” muhafaza edilmekte ve kimsenin din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamayacağı ve bunlardan dolayı suçlanamayacağı esası, bu alanda da ayrıca koruma altına alınmaktadır. ◊ Bu düzenlemelerin ışığında, Dışişleri Bakanlığı sınavında yer alan bu soruların, “bir psikoloji testinin parçası olarak” kullanılsa dahi, sınava giren adayların anayasa ile koruma altına alınan temel haklarını açıkça ihlâl ettiği şüphesizdir. Üstelik nüfus cüzdanlarında, salt istatistikî gerekçelerle de olsa, “din” hanesinin muhafaza edilmesinin bir temel hak ihlâli olup olmadığının tartışıldığı bir ortamda; açıklanan dinsel kanaatlerin adayların devlet memurluğuna alınmasında birer değerlendirme ölçütü olarak kullanılacak olması, bize göre yaşanan ihlâlin ağırlığını bir kat daha artırmaktadır. ******* www.yasayananayasa.ankara.edu.tr 1
