bilinçsiz egzersizin faydadan çok zararı var

sağlığımıziçin
Hipertansiyon hastalarının spor yapması kan basıncı kontrolüne yardımcı olması bakımından önerilir. Ancak
sistolik kan basıncı>160 mmhg ve diastolik kan basıncı >105 mmhg olan
hastalarda kan basıncı kontrolü sağlandıktan sonra egzersize başlanması
veya devam edilmesi uygundur.“
“Sabah erken saatte spor uygun değil”
BİLİNÇSİZ EGZERSİZİN
FAYDADAN ÇOK ZARARI VAR
Türk Kardiyoloji Derneği Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Sinan Aydoğdu, bilinçsizce yapılan
egzersizin kalp hastalarına faydadan çok zarar verebileceğini, kalp damar hastalarında
başlangıçta yürüme, bisiklete binme, yüzme gibi egzersizler uygun olduğunu açıkladı.
Prof. Dr. Sinan Aydoğdu, kalp ve damar rahatsızlıkları olanları, spor konusunda uyardı. Bilinçsizce yapılan
egzersizlerin faydadan çok zarara
yol açacağını vurgulayan Aydoğdu,
“Egzersiz süresi hastanın fiziksel ve
kardiyak durumuna göre değişmekle
beraber başlangıçta günde 10 dk’dan
az olması koşuluyla haftada en az 3
gün olarak planlanmalıdır” dedi.
Kalp damar hastalığının tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de en
önde gelen ölüm nedeni olduğunu
anlatan Türk Kardiyoloji Derneği Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Sinan
Aydoğdu, Kalp damar hastalıklarının
önlenmesinde sigaranın bırakılması,
egzersiz yapılması, kolesterolün ve
kan basıncının kontrolünün önemli
olduğunu belirtti.
Yürüme, bisiklet, yüzme
“Günümüzde sağlıklı yaşamın anah74
SAĞLIK ve İNSAN / AĞUSTOS 2016
tarı olarak görülen egzersiz, kalp debisini artırır, kalbin oksijen ihtiyacını
azaltır dolayısıyla kalbin daha verimli
çalışmasına yardımcı olur. Egzersiz
sağlıklı yaşam için önemlidir ancak
bilinçsizce yapılan egzersizin kalp
hastalarına faydadan çok zarar verebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle kalp hastalığı olan bireyler nasıl
spor yapmaları konusunda bilgilendirilmelidir. Kalp hastaları için sporla
ilgili öneriler sağlıklı insanlardakine
benzer olmakla beraber hastanın
kardiyovasküler ve genel medikal
durumuna göre modifiye edilmelidir” diyen Prof. Dr. Sinan Aydoğdu
sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hastanın kalp fonksiyonları, kalp
hastalığında son dönemde kötüleşme olup olmaması önemlidir. Egzersize yeni başlayacak kalp hastalarında ve kalp hastalığı tanısını yakın
zamanda almış hastalarda (örn. miyokard enfarktüsü sonrası) izometrik egzersiz olarak nitelenen kasların
Egzersiz sırasında ulaşılması hedeflenen kalp hızının kişiye göre belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Aydoğdu “220-yaş şeklinde hesaplanan
hedef kalp hızının %40-85’i egzersiz
esnasında ulaşılacak kalp hızı olmalıdır. Özellikle kalp fonksiyonları zayıflamış, yakın zamanda miyokard
enfarktüsü geçiren hastalarda hedef kalp hızının %40’ı ile egzersize
başlanmalı ve aşamalı olarak hedef
kalp hızının %85’i hedeflenmelidir.
Kalp damar hastalarında egzersize
başlarken yaklaşık 10 dk süresince
ısınma peryodu olmalıdır. Hastaların
çok sıcak veya çok soğuk havalarda
spor yapması sakıncalıdır. Bunun nedeni hem aşırı sıcak hem de aşırı soğuğun kalbin iş yükünü artırmasıdır.
Spor için sabah erken saatler dışında
günün herhangi bir saati seçilebilir.
Adrenerjik hormonların salınımı özel-
likle sabah erken saatlerde olmaktadır. Bu nedenle kalp ile ilişkili komplikasyonların arttığı erken saatlerde
spordan kaçınmak uygun olacaktır”
şeklinde konuştu.
“Haftada en az 150 dakika
egzersiz yapılmalı”
Egzersiz süresinin hastanın fiziksel ve
kardiyak durumuna göre değişmekle
beraber başlangıçta günde 10 dk’dan
az olması koşuluyla haftada en az 3
gün olarak planlanması gerektiğini belirten Prof. Dr. Sinan Aydoğdu
“egzersiz süresi tolere edilebildiğince
artırılarak haftada en az 150 dk egzersiz yapılmalıdır. Egzersiz esnasında göğüs ağrısı, bayılır gibi olmak,
çarpıntı, baş dönmesi gibi belirtiler
ciddiye alınmalı, egzersize devam
edilmemeli ve klinik durum doktor
tarafından yeniden değerlendirilerek
spora devam edilip edilmeyeceği kararı verilmelidir” dedi.
“Kalp hastalarının tedavisinde spor en az
medikal tedavi kadar önemli”
Prof. Dr. Aydoğdu “hastaların kullandığı ilaçlar da spor önerilerinde göz
önünde bulundurulmalıdır. Örneğin
Prof. Dr. Sinan Aydoğdu
antikoagülan tedavi alan kalp hastalarının temas gerektiren veya travma riski yüksek yarışmalı sporlardan
kaçınması gereklidir. Antihipertansif
tedavide diüretik kullanan hastaların
spor esnasında sıvı alımlarının iyi olmasına dikkat edilmelidir. Kalp hastalarının tedavisinde sporun en az
medikal tedavi kadar önemli yer tuttuğu unutulmamalıdır. Ancak spor
yapmadan önce hekime danışarak
yarar-zarar oranı değerlendirilmeli ve
ona göre egzersiz planlaması yapılmalıdır” şeklinde konuştu.
diğer kaslara veya hareket etmeyen
bir cisme karşı gerginleştirilmesi
olarak tanımlanan ağırlık kaldırma,
kürek çekme, mekik gibi egzersizlerden uzak durulmalıdır. Kalp damar
hastalarında başlangıçta yürüme,
bisiklete binme, yüzme gibi izotonik
egzersizler uygundur. Bu aktiviteleri
sorun yaşamadan en az 6 ay devam
ettirebilen hastalarda aşamalı olarak
izometrik egzersizler planlanabilir.
Egzersiz esnasında ani kardiyak arrest veya ölüm gelişme riski oldukça düşüktür (kardiyak arrest için
1/112000 hasta, ölüm için 1/784000
hasta). Ancak bu ciddi komplikasyonlar özellikle yüksek kardiyak risk
taşıyan hastalarda görülmektedir. Bu
nedenle stabil olmayan anginapektoris, ciddi aort darlığı, kontrol altına
alınamayan ritim bozukluğu ve dekompanse kalp yetmezliği olan hastaların tedavileri tamamlanana kadar
sportif faaliyetlerden uzak durmaları
önerilmelidir.
SAĞLIK ve İNSAN / AĞUSTOS 2016
75