0. Senatosu 6 : 82 11 . 5 .1965 O : 2 580

0. Senatosu 6 : 82 11 . 5 .1965 O : 2
ket ile olan rabıtaları, kendilerine telkin ettiği
özel hisleri ve Türk eserlerini orada bulabilmek­
tir. Türk filimi eri istiyorlar Folklor ekiplerimi­
zin sık sık gelip temsiller vermelerini istiyorlar.
Muayyen zamanlarda tiyatro topluluklarının
oralara gelip turne yapmalarını istiyorlar. Dinî
muhasebe, ve mev'ızalarda bulunması için vaiz
istiyorlar. Ayrıca tarafımızdan düşünülen ted­
birler de vardır. Meselâ; Türk işçilerinin burada
hangi bölgelerden gittikleri, ailelerinin nerelerde
ikamet ettikleri malûmunuzdur. Bir ekip yapı­
lır, bir teyp verilir eline. Oradaki Türk işçile­
rinin anaları, babaları ve çocukları Kıbrıs saa­
tinde olduğu gibi mesajlarını bu teype verirler,
bu bandlar Almanya'ya gönderilir. Almanya'da
bir bütün Almanya'ya hitabeden radyo bir de
ICöln radyosu her gün 6.45 arası 45 dakika iş­
çilerimize hitaben Türkçe yayın yapmaktadırlar.
Bu yayın Bütün Orta - Avrupa'daki işçilerimiz
tarafından dinlenmektedir. Bu yayınları bu­
gün oradaki radyo teşkilâtının mahdut imkânlariyle düzenleniyor. Halbuki, Çalışma Bakanlığı
bu yayınları işçiyi alâkadar edecek şekilde düzen­
lemeye ve bu saatleri işçi lehine değerlendirme­
ye kararlı bulunuyor. Ve son konan ödenekten
temin kılman imkânlarla bu husus da sağlanmış
olacaktır.
Bir arkadaşım haklı olarak işçilerin oradaki
tasarrufları üzerinde de tedbirler alınabileceği
noktasında beyanda bulundular, isçileri ko^ktif tasarrufa alıştırmak, üzerinde titizlikle dur­
duğumuz bir konudur. Eğer Almanya'da çalışan
işçiler, Almanya'da açacakları bir hesaba, işçi ba­
şına ayda 25 mark vermeyi taahhüdetıtil^eri tak­
dirde iki sene sonra bu paranın baliği 300 mil­
yon Türk lirasıdır, işçi olarak giden 150 bin ki­
şinin işveren olarak dönmesini mümkün kılacak
bir yekûn.
Ayrıca, orman bölgelerinden, az gelişmiş
bölgelerden kooperatif kurarak, oralarda kazan­
dıkları paranın bir miktarını terk ettikleri böl­
genin ekonomik kalkınmasına hasredeceklerini
taaıhlhüdedenlere ve böyle bir kooperatif ku­
ranlara da öncelik tanınması kabul edilmiş bu­
lunuyor. Bu yola işçileri kendi bölgelerine .has
'bir mecburi tasarruf zihniyeti gösterecektir.
Halihazırda sıkıntı çektiğimiz noktalardan bi­
risi işçi tasarruflarının memlekete transferinin,
hâlâ »âlim bir mecraya girememesidir. Geçen se-
no kabul buyurduğunuz bir kanunla işçıtere para
transferinde bâzı avantajlar tanınmıştı. Fakat
bu kanun, bu işi Emlâk Bankasının aracılığiyle
yapmayı şart koşmuştur. Emlâk Bankası 200 000
operasyona tek başına yetişemiyeceği için 11 di- ğcr millî bankayı muhabir olarak kullanmıştır.
Bu meyanda postane de işçilere para transferi
için bir makam olarak tanınmıştır, işçilerin şikâ­
yetleri, Almanya'dan gönderdikleri paraların çok
geç. olarak ailelerine tesliminden ileri geliyor.
Ayrıca da, maalesef işçi konularında birtakım
simsarlar türedi. Bir arkadaşımız temas etti.
Zannederim Sayın Ağırnaslı. Turist pasaportu
ile oraya gidenlerin durumu çok daha kötüdür,
dediler, flaklıdırlar. Turist pasaportu ile giden­
ler, anlaşma ile sağlanan sosyal haklardan faydalanamadıkları için Almanya'da ucuz işçi, bir­
takım haklardan rızasiyle mukavele ile feragat
etmiş işçi durumuna düşüyorlar. Yine bir kısım
Türkler gitmekte 285 kuruş mukabili bir mark
göndereceksiniz, paranız geç. gidecek ne lüzum
var, biz size 290 transfer ücreti verelim diye
hususi transfer teşkilâtı kurmak gayreti ile
işçi döviz rant relerinin
azalması imkânı için
gayret sarf etmektedirler.
Buna rağmen, ben size bu kanun çıktıktan
sonra, ne miktar rantrelerimiz var okumak is­
tiyorum.
1964 Ağustos ayında 644 bin dolar geldi. EylüPde 765 bin dolar. Ekim'de 895 bin do^ır, Kasım'da bir inme vardır. 597 bin dolar. Aralık'ta
3 milyon 970 bin dolar..
Bunlar havale olarak gelenlerdir. Devam
edelim. Ocak 2 810 000 dolar, Şubat 1 919 000
dolar, Mart 2 453 000 do'âr. Nisan ayının 24 ne
kadar 3 305 000 dolar, işçilerin ayrıca efektif
olarak bunların dışında yanında getirdikleri
dövizler de vardır. Onu da arz edeyim. Aralık
ayında isçi beraberinde men^ekete giren döviz
1 712 000 dolar, Ocak ayında 1 274 000 dolar,
Şubat aymda 1 200 000 dolar. Mart ayında 1
milyon 558 bin do'âr, Nisanm 24 ne kadar iki
milyon dolar. Tahminî he?aba göre, bugünkü
durumda işçilerin yılda getirecekleri para 50
milyon dolardır. Bu, bizim tahmin ettiğimiz
işçi tasarrufunun yarısıdır. Bu konuda esaslı
tedbirler alarak, bütün dövizlerin normal yol­
lardan Türkiyo'ye transferini sağlıyaeak ted­
birleri icabında Alman Hükümetinin ilgili ma-.
580