KURAN YOLU- DERS 9-10 DERSTE GEÇEN KAVRAMLAR 1. İsm

KURAN YOLU- DERS 9-10
(Prof.Dr. Mehmet OKUYAN’ın “Envarul Kuran” isimli 6 no’lu dersinin özeti)
DERSTE GEÇEN KAVRAMLAR
1. İsm-i Tafdil: «Daha» ve «En» kelimeleri ile yapılan Karşılaştırma Sıfatlarıdır. Örneğin, “Daha
iyi, En iyi, Daha büyük, En büyük, Daha küçük ..” gibi ifadeler, hep ism-i tafdil örnekleridir.
2. Telbiye: Hacda okunan, «Lebbeyk, Allahümme lebbeyk» diye başlayan dua
3. Salih Amel: İnsanlığın yararına olan her türlü Islah edici (bozukluğu düzeltici) davranış
4. Ecir: Ödül
5. Selam: Barış, Esenlik, Güvenlik
6. Tefa’ul Babı: Arapçada bir fiil kalıbıdır. İlgili işin aşama aşama (bir anda değil) yapıldığını
ifade eder. Tefa’ül Babı’ndan olan 5 önemli fiilin anlamı aşağıda verilmektedir:

Tedebbür: Bir meselenin köküne/arka planına inmek

Tezekkür: (tedebbür edilen şeyle ilgili) gerçeği hatırlamak

Tefekkür: (tezekkür sonrası) fikir üretme aşaması

Teakkul: aklını çalıştırmak

Tefakkuh: Anlayıp hayatın pratiklerine dönüştürmeye çalışmak
7. Nasih- Mensuh Kavramları:

Nasih: Bir ayetin hükmünün başka bir ayetle kaldırılması. İslam alimlerinin bir kısmı bu
görüşü savunur.

Mensuh: Hükmü kaldırılan ayetler. İslam alimlerinin bir kısmı, Kur’an’da hükmü kaldırılan
(mensuh) ayetler olduğunu savunur. Bu, Kur’an’ın genel yaklaşımına aykırıdır.

Muhkem: Kur’an’da mensuh ayet olduğuna inananlar, Hükmü geçerli olan ayetleri de
“muhkem” olarak adlandırır.
8. Furkan: Doğruyu yanlıştan ayırt edebilme yeteneği
9. Kıssa: (ibret ve öğüt veren) hikaye
KUR'AN'IN KUR'AN'A GÖRE İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI) (21 tane)
1. Yol göstericidir & Müjdeler verir.
Şüphesiz, bu Kur'an, doğru yola iletir ve salih amellerde bulunan mü'minlere, onlar için gerçekten
büyük bir ecir olduğunu müjdeler. (İsra 9)

Salih Amel: İnsanlığın yararına olan her türlü Islah edici (bozukluğu düzeltici) davranış

Ücret endeksli değil, ecir (ödül) endeksli bir salih amel anlayışı olmalı
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ
Sizden ücret istemeyenlere uyun, onlar doğru yolu bulmuş kimselerdir (Yasin 21)
2. Barış yollarına iletir.
Allah, rızasına uyanları, Kur’an’la selâm (barış) yollarına iletir (Maide: 16)
Allah barış yurduna çağırır ve Dileyen herkesi dosdoğru yola iletir (Yunus 25)

Ayrıca, Bakara:208 ve Enfal:61’e bakılabilir.

İslam, bu bağlamda, “Birinin öbürüne zarar vermeme (barış) deklarasyonu”dur.

Yunus:25’teki ifade klasik çevirilerde “Dilediğini” şeklinde çevrilmektedir. Bu doğru
değildir. Allah, «Dilediğini» değil «dileyeni» dosdoğru yola iletir. Yoksa, aklın, iradenin,
peygamberin, imtihanın anlamı kalmaz.
3. İhtilafları bitirmeyi öngörür
Biz Kitab'ı ancak, hakkında ihtilafa düştükleri şeyi onlara açıklaman için ve inanan bir kavme rahmet ve
hidayet olması için indirdik (Nahl 64)

Kur’an’dan bakarsanız kavga biter

Kur’an’dan bakarsanız birinin hak dediğine diğeri batıl demez
Gerçek şu ki, bu Kur'an, İsrailoğullarına hakkında ayrılığa düştükleri şeylerin bir çoğunu aktarıp anlatıyor.
(Neml 76)

Bugünün Müslümanlarının ihtilafının çözümü: KUR’AN

Müslümanların birlikte hareket etmesinin yolu: KUR’AN
İman edenler ve salih amellerde bulunanlar var ya, Rahman, onlar için sevme vesileleri yaratacaktır.
(Meryem 96)

Hayat’a Kur’an’dan bakmadığımız için:
o Bölündük
o Müslüman coğrafyasında kan ve gözyaşı var

Ümmetin İhtilafında Rahmet Olamaz!

Kasas: 4: Bölünmek bir firavun ahlakıdır
4. Hayat Verir
Ey iman edenler, size hayat verecek şeylere sizi çağırdığı zaman, Allah'a ve Resûlü'ne icabet edin. (Enfal 24)

Kur’an mezarlık kitabı olamaz!

Kur’an fon müziğine indirgenemez!

Kur’an’lı düğün organizasyonları: kaş yaparken göz çıkarmaktır (Fussilet 26)

“Kur’an’ın indiriliş gayesi nedir? & Kur’an bizim neyimiz olur?” sorularını kendimize
sormalıyız.
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ

Beden için RUHUN anlamı neyse; Hayat için KUR’AN’IN anlamı odur. İçinde Kur’an
olmayan hayat, ÖLÜDÜR.
(Kur'an) Diri olanları uyarman için (indirilmiştir). (Yasin 70)

Dağı bile paramparça eden Kur’an, nasıl olur da bizim kılımızı bile kıpırdatmaz?
(Haşr 21)
5. İnsanları Karanlıktan Aydınlığa Çıkarır

Kur’an’da geçtiği ayetler: Maide 16, İbrahim 1, Bakara 257
Allah, rızasına uyanları o nurla selâmet yollarına iletir ve onları, izniyle karanlıklardan aydınlığa
çıkarıp doğru yola (İslâma) götürür. (Maide 16)
6. Aklı çalıştırmayı öngörür

Kur’an’da geçtiği ayetler: Yunus 100, Yusuf 2, Zuhruf 43
….O, akıl erdiremeyenlerin üzerine iğrenç bir pislik kılar. (Yunus 100)
7. Muhataplarının tedebbür, tefekkür ve tezekkür sahibi olmalarını emreder

Kur’an’da geçtiği ayetler: Sad 29, Nahl 44
(Bu Kur'an,) Ayetlerini, iyiden iyiye düşünsünler ve temiz akıl sahipleri öğüt alsınlar diye sana indirdiğimiz
mübarek bir kitaptır. (Sad 29)
8. Kendisine sımsıkı sarılmayı emreder

Kur’an’da geçtiği ayetler: Zuhruf 43
Şu halde, sana vahyedilene sımsıkı tutun; çünkü sen dosdoğru bir yol üzerindesin. (Zuhruf 43)
9. Sorgulanacağımız kitap olduğunu bildirir

Kur’an’da geçtiği ayetler: Zuhruf 44
Ve şüphesiz o (Kur'an), senin ve kavmin için gerçekten bir hatırlatmadır. Siz (ondan) sorguya çekileceksiniz.
(Zuhruf 44)
10. Hakikatlerin gizlenmemesini öğütler

Kur’an’da geçtiği ayetler: Bakara 159-161, 174-175, 140; Ali İmran 187
Kitap verilenlerden: "Onu mutlaka insanlara açıklayacaksınız, onu gizlemeyeceksiniz" diye kesin söz
almıştı.. (Ali İmran 187)
11. İçindekilerle hükmedilsin diye indirilmiştir

Kur’an’da geçtiği ayetler: Nisa 105, Maide 48-49
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ
Şüphesiz, Allah'ın sana gösterdiği gibi insanlar arasında hükmetmen için biz sana Kitabı hak olarak
indirdik. (Nisa 105)
12. Ulaşabildiği herkese tebliğ edilmesi gereken evrensel bir kitaptır

Kur’an’da geçtiği ayetler: En’am 19
…Sizi -ve kime ulaşırsa- kendisiyle uyarmam için bana şu Kur'an vahyedildi... (En’am 19)
13. Kendisine tabi olunması için indirilmiştir

Kur’an’da geçtiği ayetler: En’am 155, Araf 3
Bu indirdiğimiz mübarek bir Kitap'tır. Şu halde O'na tabi olun ve korkup sakının. Umulur ki rahmet
olunursunuz. (En’am 155)
14. Ayetleri okunduğunda imanı arttırır, kalpleri titretir

Kur’an’da geçtiği ayetler: Enfal 2, Zümer 23, Hadid 16
Rablerine karşı içleri titreyerek korkanların O'ndan derileri ürperir. Sonra onların derileri ve kalpleri
Allah'ın zikrine (karşı) yumuşar yatışır.. (Zümer 23)
15. İyiyi kötüden ayırma yeteneği (Furkan) verir

Kur’an’da geçtiği ayetler: Enfal 29
Ey iman edenler, Allah'tan korkup sakınırsanız (muttaki olursanız), size doğruyu yanlıştan ayıran bir anlayış
(furkan) verir.. (Enfal 29)
16. Ayetleri güvence altına alınmış, Allah tarafından açıklanmıştır

Kur’an’da geçtiği ayetler: Hud 1-2
(Bu,) Ayetleri muhkem kılınmış, sonra hüküm ve hikmet sahibi ve her şeyden haberdar olan (Allah)
tarafından birer birer (bölüm bölüm) açıklanmış bir Kitap'tır (Hud 1-2)
17. En güzel kıssaları anlatır.

Kur’an’da geçtiği ayetler: Yusuf 3, Hud 120, Taha 99
Biz bu Kur'an'ı sana vahyetmemizle, en güzel kıssaları gerçek bir haber (kıssa) olarak sana aktarıyoruz..
(Yusuf 3)
18. Allah’a davetin öğretildiği rehberdir.

Kur’an’da geçtiği ayetler: Yusuf 108, Nahl 125
De ki: "Bu, benim yolumdur. Bir basiret üzere Allah'a davet ederim; ben ve bana uyanlar da. (Hud 1-2)
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ
19. Kur’an kainat kitabına göndermeler yapan bir kitaptır.

Kur’an’da geçtiği ayetler: Araf 185, Ğaşiye 17-20, Yusuf 105, Kaf 6-7, Abese 24-33 Tarık
86

Allah’ın okunması gereken üç kitabı: (1) Kur’an, (2) İnsan, (3) Kainat

Kur’an insana şu ev ödevini verir: Kainatın tüm ayetlerini incelemek
Göklerde ve yerde nice ayetler vardır ki, üzerinden geçerler de, ona sırtlarını dönüp giderler. (Yusuf 105)
20. Ayetlerini yalanlayıp o ayetlere karşı kibir gösterenlere cennetin kapılarını kapattıran
kitaptır

Kur’an’da geçtiği ayetler: Araf 40
21. Hz. Muhammed’in peygamberliğine imanı, onun peygamberliğine şahit olmaya
dönüştüren bir kitaptır

Kur’an’da geçtiği ayetler: Rad 43
De ki: "Benimle sizin aranızda şahid olarak Allah ve yanlarında kitabın ilmi bulunanlar yeter."(Rad 43)
ÇAYIROVA İNSANA HİZMET DERNEĞİ