Dosya Göster - e-ÇED - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

PROJE SAHİBİNİN ADI
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi Ve Dış Ticaret Limited
Şirketi
ADRESİ
Köy Hizmetleri Karşısı No:3 Merkez/Muş
TELEFON, GSM VE FAKS
NUMARALARI
Tel :
Faks :
V.D . :
E-POSTA
[email protected]
PROJENİN ADI
3314097 Erişim Nolu 1(a) Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma Eleme - Yıkama Tesisi Projesi
PROJE BEDELİ
375.000,00 TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN
YERİN AÇIK ADRESİ:
(İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ)
Muş İli Merkez İlçesi Şenoba Köyü Mevkii
PROJENİN ÇED
YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ YERİ
(SEKTÖRÜ, ALT
SEKTÖRÜ)
ÇED Yönetmeliği EK-2 listesi Madde 55. “Madencilik Projeleri”,
“Madenlerin Çıkarılması (EK-1’de Yer almayanlar)
Kırma-Eleme-Yıkama Tesisleri (Ek-1 de yer almayanlar)
PROJENİN NACE KODU
08.12.01
RAPORU HAZIRLAYAN
ÇALIŞMA GRUBUNUN
/KURULUŞUN ADI
ADRESİ
0436 216 37 77 GSM : 0532 406 24 60
0436 216 37 79
589 014 83 03 / Muş V.D
BİOÇEV MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK İNŞ. GIDA
NAK. TARIM EĞT. TEM. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.
Belde Mahallesi Mereto Cad. Şevket Başak Camii Yanı No:30
Merkez/BATMAN
TELEFON VE FAKS
NUMARALARI
0 488 221 03 03
0 488 221 27 71
PTD SUNUM TARİHİ
Temmuz - 2014
BÖLÜM
I
II
III
İÇİNDEKİLER
Sayfa
No
İÇİNDEKİLER DİZİNİ
I
TABLOLAR DİZİNİ
II
ŞEKİLLER DİZİNİ
III
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ
1
PROJENİN ÖZELLİKLERİ
6
a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri)
6
b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı
7
c) Doğal Kaynakların Kullanımı
11
ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel Ve Biyolojik Özellikleri
12
d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski
22
PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ
27
a) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su Yüzeyi Vb.)
27
b) Ek-V’deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak Korunması Gereken Alanlar
41
PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK
ÖNLEMLER
45
NOTLAR ve KAYNAKLAR
53
EKLER
54
Ek-1. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları
55
Ek-2. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirmek İçin;
Yerleşim Alanlarının, Ulaşım Ağlarının, Enerji Nakil Hatlarının, Mevcut Tesislerin ve
Ek-5’de Yer Alan Duyarlı Yöreler Listesinde Belirtilen Diğer Alanların (Proje alanı ve
yakın çevresinde bulunması halinde) Yerlerine İlişkin Verileri Gösterir Bilgiler 1/25.000
Ölçekli Halihazır Harita (Çevre Düzeni Planı, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı
veya plan değişikliği teklifleri, topografik harita) üzerine işlenerek kısaca açıklanması,
jeoloji haritası ve depremsellik.
I
56
TABLOLAR DİZİNİ
SAYFA
Tablo 1
:
Personel Sayısı
12
Tablo 2
:
Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri
17
Tablo 3
:
Etkin baca yüksekliğine göre F,f,G,g parametrelerinin belirlenmesi
21
Tablo 4
:
Yayılma sınıflarının tespiti şeması
21
Tablo 5
:
Rüzgâr Hızları Tespiti
22
Tablo 6
:
Yayılma sınıfları
22
Tablo 7
:
Yayılma sınıfları ve Uh değerleri
22
Tablo 8
:
Yönlere Gore Toz Dağılımı (Havada Asılı Toz) µg / m³ ( kontrolsüz )
23
Tablo 9
:
Tablo 10
:
Tablo 11
:
Yönlere Gore Toz Dağılımı (Çöken Toz) µg / m³ ( kontrolsüz )
25
Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım
26
Tablosu
Yönlere Gore Toz Dağılımı (Havada Asılı Toz) µg / m³ ( kontrollü)
27
Tablo 12
:
Tablo 13
:
Tablo 14
29
:
Yönlere Gore Toz Dağılımı (Çöken Toz) µg / m³ ( kontrollü)
Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım
Tablosu
Motorinin Özellikleri
Tablo 15
:
Faaliyette Kullanılacak Ekipmanların Yakıt Harcamaları
32
Tablo 16
:
Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri
33
Tablo 17
:
İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler
33
Tablo 18
:
İşletme aşamasındaki gürültü kaynakları
33
Tablo 19
:
Proje alanında kullanılan makine ve ekipmanların gürültü düzeyleri
34
Tablo 20
:
Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
34
Tablo 21
:
Teçhizat tipi ve bunların net güç seviyesine uygun olarak tanımlanan ses gücü seviyeleri
34
Tablo 22
:
Mesafelere göre üretim faaliyetleri sonucu oluşacak ses düzeyleri
36
Tablo 23
Türkiye’de İş Kazalarının İş Saatlerine Göre Dağılımı (2010)
41
Tablo 24
:
:
Muş İlindeki Endemik Türler
49
Tablo 25
:
Muş İlinde Yer Alan Akarsular
51
II
30
32
ŞEKİLLER DİZİNİ
SAYFA
Şekil 1
: İş Akım Şeması
7
Şekil 2
: Yer Bulduru Haritası
9
Şekil 3
: dağılımı (kontrolsüz)
24
Şekil 4
: Tesis faaliyetleri sonucu çöken partiküllerin mesafeye göre dağılımı ( kontrolsüz )
25
Şekil 5
: dağılımı (kontrollü)
28
Şekil 6
: Tesis faaliyetleri sonucu çöken partiküllerin mesafeye göre dağılımı ( kontrollü )
29
Şekil 7
: Mesafelere göre üretim faaliyetleri sonucu oluşacak ses düzeyleri grafiği
36
Şekil 8
: Acil Müdahale Planı
40
Şekil 9
: Bölgenin genel vejetasyon yapısını gösterir harita (Kaynak www.ogm. gow.tr)
44
Tesis faaliyetleri sonucu havada asılı kalan partiküllerin mesafeye göre
Tesis faaliyetleri sonucu havada asılı kalan partiküllerin mesafeye göre
III
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ
Proje; Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
tarafından Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması
planlanan “3314097 Erişim Nolu 1(a) Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma - Eleme - Yıkama
Tesisi Projesi” dir. Kum ve çakıl ocağı olarak işletilmesi planlanan ve koordinatları verilen
alanın dışında herhangi bir çalışma yapılmayacağı işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir.
İşletmeye açılması planlanan alan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunmakta olup, İl
Özel İdaresi tarafından yapılan ihale sonucu KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA
GIDA SANAYİ VE DIŞ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’ne kiraya verilmiştir. Kira İle ilgili
sözleşme, dosya ekinde sunulmuştur. (Bkz. Ek-2i). Çed Gerekli Değildir Belgesi alındıktan
sonra 3314097 erişim nolu Ruhsat almaya hak kazanan alanın Ruhsat işlemlerine
başlanılacaktır.
Söz konusu proje; 03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”
Ek-II Listesi,
55-Madencilik Projeleri
a) Madenlerin Çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar)
d) Kırma-Eleme-Yıkama Tesisleri (Ek-1 de yer almayanlar) bendi uyarınca Seçme,
Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler listesinde yer almaktadır.
Ocaktan çıkarılacak kum ve çakıl, yine aynı saha içinde kurulacak olan kırma-elemeyıkama tesisinde istenilen boyuta getirildikten sonra piyasaya sunulacaktır.
Madencilikte yer alternatifi söz konusu olmamaktadır. Üretim ancak mevcut rezervlere
göre uygun şartlar göz önüne alınarak, bu şartların gerek teknik gerekse ekonomik yönleri
dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Söz konusu bu alanın hem rezerv bakımından hem de
ulaşım ve pazar sorunu bulunmamasından dolayı en uygun alan olduğu düşünülerek işletilmesi
planlanmaktadır.
Ocak alanında bulunan kum ve çakıl, ekskavatör ile çıkarılacak ve çıkarıldığı gibi
kamyonlara
yüklenerek
Aynı
alanda
kurulacak
1
olan
kırma-eleme-yıkama
tesisine
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
nakledilecektir. Tesiste kırma-eleme-yıkama işlemine tabi tutulacak olan malzeme, değişik
granülometride ve temiz olarak çıkarılacak olup, sahada stoklandıktan sonra piyasaya arz
edilecektir.
Projenin inşaat aşamasında oluşacak gürültü, proje sahası içerisinde kalacak olup,
inşaat çalışması 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe
giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine
uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
29.04.2009
tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren
“Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” (14.09.2012
tarih ve 28411 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması
Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Değişiklik yapılmasına Dair Yönetmelik),
Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer almadığından yönetmelik hükümlerine tabi değildir.
—26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli
Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlandırılması ve Etiketlenmesi
Hakkında Yönetmelik” in ilgili hükümlerine uyacağımızı taahhüt ve beyan ederiz.
—2872 sayılı Çevre Kanununun hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel
Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” nin ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan
ederiz,
—21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan
“Çevre Denetim Yönetmeliği”(16.08.2011 tarih ve 28027 sayılı değişiklik yapılmasına dair
yönetmelik) hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” (14.09.2012 tarih ve
28411 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması
Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Değişiklik yapılmasına Dair Yönetmelik)
hükümlerine uyacağımızı taahhüt ve beyan ederiz.
2
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
—13.01.2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Isınmadan
Kaynaklanan Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” (27.01.2010 tarih ve 27475 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren I.K.H.K.K.Y. Değişiklik Yapılmasında Dair
Yönetmeliği)’nde belirtilen tüm hususlara uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
—31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Su
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” (30.11.2012 tarih ve 28483 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren S.K.K.Y. Değişiklik Yapılmasında Dair Yönetmeliği)
hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren "Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği" (27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı
Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) nin ilgili hükümlerine
uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—28.07.2013 tarih ve 28721 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik” e uyulacağını
taahhüt ve beyan ederiz,
—14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan
“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete‘de
yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmeliği) hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmeliği) hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” hükümlerine uyacağımızı taahhüt ve beyan
ederiz.
3
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
— 30.07.2008 tarih ve 26952 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği“ (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde değişiklik yapılmasında
dair yönetmelik) ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde değişiklik
yapılmasında dair yönetmelik) nin ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
—08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Toprak
Kirliliği Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik”(14.06.2012
tarih ve 28323 sayılı resmi gazetede yayımlanan değişiklik yapılmasına dair yönetmelik) ilgili
hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
—31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Atık
Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde
değişiklik yapılmasında dair yönetmelik) ne uygun olarak yapılacaktır,
—14.07.2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Afet
Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında (Deprem) Yönetmelik” hükümlerine uyulacağını
taahhüt ve beyan ederiz,
—30.11.2013 tarih ve 28837 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Egzoz
Gazı Emisyonu ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği” nin ilgili hükümlerine
uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
4
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
yayınlanarak
yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde değişiklik
yapılmasında dair yönetmelik) nin ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
—30.12.2013 tarih ve 28867 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan
“Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik”
ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
—6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılıp yayınlanmış
olan ve halen yürürlükte olan Tüzük ve Yönetmeliklere uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
İşyerinde olabilecek yangına karşı İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 5. Kısım 1.
Bölümünde “İşyerlerinde Yangına Karşı Alınacak Güvenlik Tedbirleri” ile ilgili hüküm ve
yönetmeliklere uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—11.07.2003 Tarihinde ve 25165 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan
“Kara Avcılığı Kanunu”nun ilgili madde ve hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz,
—01.07.2004 tarih ve 25509 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan
“Hayvanları Koruma Kanunu “ ile ilgili madde ve hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan
ederiz.
5
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ
Bu rapor; Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
tarafından Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde 3314097 erişim nolu ruhsat
almaya hak kazanılan 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanan “3314097 Erişim Nolu 1(a)
Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma - Eleme - Yıkama Tesisi Projesi” ne istinaden yapılmıştır.
Söz konusu proje; 03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”
Ek-II Listesi,
55-Madencilik Projeleri
a) Madenlerin Çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar)
d) Kırma-Eleme-Yıkama Tesisleri (Ek-1 de yer almayanlar) bendi uyarınca Seçme,
Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler listesinde yer almaktadır.
Ocaktan çıkarılacak kum ve çakıl, yine aynı saha içinde kurulacak olan kırma-elemeyıkama tesisinde istenilen boyuta getirildikten sonra piyasaya sunulacaktır.
A) PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ (Proje Teknolojisinin ve Proje
Alanının Seçilme Nedenleri)
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
tarafından Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması
planlanan “3314097 Erişim Nolu 1(a) Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma - Eleme - Yıkama
Tesisi Projesi” nin niteliği göz önünde bulundurulduğu zaman herhangi bir alternatifinin
bulunmadığı, yer seçimi yönünden uygun bir yerde bulunduğu rahatlıkla söylenebilir.
Madencilikte yer alternatifi söz konusu olmamaktadır. Üretim ancak mevcut rezervlere
göre uygun şartlar göz önüne alınarak, bu şartların gerek teknik gerekse ekonomik yönleri
dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Söz konusu bu alanın hem rezerv bakımından hem de
ulaşım ve pazar sorunu bulunmamasından dolayı en uygun alan olduğu düşünülerek işletilmesi
planlanmaktadır.
Söz konusu projenin kurulacak alanıyla ilgili, T.C Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Maden İşleri Genel Müdürlüğünden görüş alınmış olup, görüş yazısında tesisin bu alanda
6
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
kurulmasında herhangi bir sakınca olmadığı belirtilmiştir.(Bkz.Ek-2b) Yapılacak çalışmada
alınan kurum görüşleri doğrultusunda hareket edilecek ve bu görüşlerin dışına kesinlikle
çıkılmayacaktır.
B) PROJENİN İŞ AKIM ŞEMASI, KAPASİTESİ,
TEKNOLOJİSİ, ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI
KAPLADIĞI
ALAN,
- İş Akım Şeması
OCAKTAKİ KUM ve ÇAKILIN EKSKAVATÖR İLE
ALINMASI
KAMYONLARA YÜKLEME
KIRMA-ELEME-YIKAMA TESİSİNE NAKLİYE
KIRMA-ELEME-YIKAMA İŞLEMİ
TEMİZ VE DEĞİŞİK GRANÜLOMETRİDEKİ
KUM VE ÇAKIL ÜRÜNÜ
STOK
SATIŞ
Şekil-1: İş Akım Şeması
İş Akım Şemasında görüldüğü üzere,
Ocak alanında bulunan kum ve çakıl, ekskavatör ile çıkarılacak ve çıkarıldığı gibi
kamyonlara
yüklenerek
Aynı
alanda
kurulacak
olan
kırma-eleme-yıkama
tesisine
nakledilecektir. Tesiste kırma-eleme-yıkama işlemine tabi tutulacak olan malzeme, değişik
granülometride ve temiz olarak çıkarılacak olup, sahada stoklandıktan sonra piyasaya arz
edilecektir.
7
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Kapasitesi
Tesiste açık ocak işletmeciliği yöntemi kullanılacaktır. Ocak alanı olarak planlanan
toplam 11.000 m²’ lik alanın, 1000 m2’lik alanına hem kırma-eleme-yıkama tesisi kurulacak,
hem de konteynır ve fosseptik yerleştirilecek olup, 10.000 m2 alanda, 2.7 m derinlikte kazı
yapılacağı varsayılarak,
Toplam: 10.000 m2 x 2.7 m = 27.000 m³ bulunur.
Buna göre ocağın toplam kapasitesi:
27.000 m³ x 1,8 ton/m3 (yoğunluk katsayısı)= 48.600 ton/yıl olarak bulunur.
Bulunan bu değer 1 yıllık rezerv değeridir. Kış aylarında akarsu yatağındaki
taşmalardan dolayı rezerv her sene kendini yenileyebilmektedir. Bu yenileme yaklaşık olarak
senelik olarak % 90 civarındadır. Bu oran dikkate alındığı zaman tesis ömrünün ortalama 10
sene olacağı tahmin edilmektedir.
Tesiste kum ve çakıl Murat Nehri kenarından alınacaktır. Alınacak kum yıkama eleme
işlemlerine tabi tutulduktan sonra piyasaya pazarlanacaktır.
Yıkama – eleme tesisine gelen kum;

İnce kum ( 0,5 – 1 numara )

İri ( Çakıl ) malzeme ( 2 – 3 – 4 numara ) şeklinde elenmektedir. Yıkama-
eleme ünitesinden çıkan çakıllar kırılmak üzere kırıcı ünitesine verilip öğütülebilmektedir.
Kırıcı ünitesinde; 0,5 – 2 – 3 - 4 numaralı kum ve çakıl malzeme elde edilebilmektedir.
Kullanılan malzemenin dışında kalan atık iri malzemeler, ocakta boşalan ve çukurlaşan
alanların dolgusunda kullanılacaktır.
8
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Kapladığı Alan
Çalışma alanı, Erzurum – Muş karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş ili, Merkez ilçesi, Şenoba Köyü mevkii, Murat Nehri Sınırları
Dâhilinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanmaktadır.
Tesise en yakın yerleşim yeri güneyinde kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunan
Şenoba köyüdür. Muş İline 18 km, Serinova Köyüne 3 km mesafede bulunmaktadır. Batısında
Erzurum – Muş Karayolu ve Doğusunda Murat Nehrinin kolları bulunmaktadır.
Kum ve çakıl ocağı olarak işletilmesi planlanan ve koordinatları verilen alanın dışında
herhangi bir çalışma yapılmayacağı işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir. İşletmeye
açılması planlanan alan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunmakta olup, İl Özel İdaresi
tarafından yapılan ihale sonucu KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA SANAYİ
VE DIŞ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ’ne yıllığına kiraya verilmiştir. Kira İle ilgili yazı,
dosya ekinde sunulmuştur. (Bkz.Ek-2i)
Şekil-2: Yer Bulduru Haritası
9
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Teknolojisi
Kum; kayaçların ayrışma, aşınma ve dağılmasından meydana gelen kalstik (taneli)
tortul malzemelerdir. 0,062 mm ile 2 mm arası tane boyutuna sahip sedimanlar kum olarak
adlandırılır. 0,062 mm’ den daha küçük tane boyutlu malzemeler ise silt adını almaktadır.
Tanelerin yüzey özellikleri, sertliği, kil ve silt fraksiyonlarının oranları ve kumun yapısına
giren ingrediantlar kumun özelliğini ve kullanım alanlarını belirleyen önemli faktörlerdir.
Örneğin, deniz kumu silisli olsa da yapısında tuz bulundurmasından dolayı inşaat işlerinde
kullanılamaz. Deniz kumu yapısındaki tuz nedeniyle, ortamdaki nemi çekerek nemli ve küf
çiçekleri ile kaplı olurken, aynı zamanda, seyreltik asit özelliği taşıyan yağmur suyu ile
reaksiyona girerek binanın dayanımını azaltır.
Kumlar tane çaplarına göre;

İri kum ( ince çakıl sınıfındaki kum ) ( 4,76 mm – 2 mm )

Orta kum

İnce kum olarak sınıflandırılır. Ayrıca, kumlar çökelme esnasındaki sahip
oldukları ingrediantlara ve derecelenmelerine bağlı olarak temiz kum ve kirli kum olarak da
sınıflandırılmaktadır.
Temiz kumlar;

İyi derecelenmiş kumlar

Kötü derecelenmiş kumlar
Kirli kumlar;

Siltli kumlar, incesi az veya plastik değil

Killi kumlar, incesi düşük, orta veya plastisitesi yüksek
Kum sadece tane boyu yönünden değil, bileşimleri açısından da farklıdır. Genellikle
kumda hakim mineral kuvars olup, ayrıca ayrışmaya uğramayan sert ve silisli kırıntılardan,
özellikle kuvars taneciklerinden başka, feldspat ve % 1 – 2 oranında mika, çört, olivin ve
granat gibi, ağır mineraller bulunmaktadır. Kuvars kumlarından başka, mineralojik
içeriklerine bağlı olarak kalkerli, dolomitli, jipsli, demirli ve granitik kumlar olarak da
sınıflandırılmaktadır.
10
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Kumun günlük kullanımı göz önüne alındığında ekonomik yatakların bulunmasının
kolay olduğu düşünülebilir. Fakat inşaat sanayisinin hızlı gelişimi karşısında, gerçek talebi
karşılayacak büyüklükte yatakların bulunması, sistemli prospeksiyon ve aramaları gerektirir.
Bunun için uygun topografya, hidrojeoloji ve jeoloji haritaları gereklidir. Akarsu rejimleri ve
buzul hareketleri de dikkatle incelenmelidir.
Kum ocağı santralinde hammadde olarak kum kullanılacaktır. Kum, yıkama eleme
bölümüne kamyonlarla yaklaşık 100 m mesafeden getirilecektir. Ham kum ilk hazne
dediğimiz bunker’ e boşaltılarak oradan ana banda verilecektir. Ana banttan eleğe giden ham
kum orada su ile karıştırıldıktan sonra; ince (yıkanmış) kum ve elek üstü malzeme olarak
ayrılacak ve ince yıkanmış kum stok alanına, elek üstü malzeme ise kırma ünitesine verilerek
istenilen sınıfta öğütülecektir. Öğütülen malzemeler de sınıflarına göre stok sahasına
alınacaktır.
Tesiste yıkama eleme için kullanılan 30 ton kapasiteye sahip bir adet besleme, 1 adet
20 m taşıyıcı bant, 1 adet yıkama eleği, yıkama eleğinden malzemeyi çıkarmak için kullanılan
5m lik 1 adet helezon, 1 adet 12 m lik yıkanmış kum stok bandı, yıkama eleğindeki elek üstü
malzemeyi kırıcı beslemesine taşıyan 1 adet 12 m lik bant, 20 ton kapasiteli 1 adet kırıcı
beslemesi, beslemeden kırıcıya malzeme taşıyan 15 m boyunda 1 adet taşıyıcı bant, saatte 90
ton malzeme kırma kapasitesine sahip 1 adet kırıcı, kırıcıdan eleğe malzeme taşıyan 1 adet 15
m lik taşıyıcı bant, kırılmış malzemeyi sınıflandırmak için kullanılan elek ve bu eleğe bağlı 4
adet 12 m lik stok bantları kullanılması planlanmaktadır.
Faaliyet esnasında oluşan ara mamul, yani 4 numara (iri çakıl) çakıl fazlası tekrar ocak
alanında boşalan ve çukurlaşan bölgelere doldurulacaktır. Faaliyet, elde edilen ince ve
yıkanmış kumun kamyonlara yüklenmesinden ibaret olmaktadır. Buna göre faaliyette nihai
ürün olarak ince ve yıkanmış kum, yan ürün olarak da numaralarına göre analiz edilen çakılı
ele alabiliriz. Ocaktan çıkarılan malzeme yıkama eleme ünitesinde eleme işlemi sonucunda
yaklaşık olarak %35 oranında ince yıkanmış kum ve % 65 oranında da elek üstü malzeme
ortaya çıkacağı tahmin edilmektedir.
Proje kapsamında yılda 9 ay, ayda 25 gün, toplamda 225 gün ve günde tek vardiya 8
saat çalışma yapılması planlanmaktadır. Tesiste işletme aşamasında çalıştırılacak personel
için tesis içerisine konteynır yerleştirilecek olup, konteynır içerisinde personel dinlenme,
yeme-içme, lavabo gibi personel ihtiyaçlarının karşılanması sağlanacaktır.
11
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Çalışacak Personel Sayısı
Tesiste toplam 12 kişi çalışacaktır. Bunlar;
Tablo-1: Personel Sayısı
Personel
Sayı
İdari Personel
1
İşçi
4
İş Makinesi Operatörü
1
Makine Operatörü
1
Şoför
3
Yağcı
1
Gece Bekçisi
1
TOPLAM
12
C) DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı,
Kullanılan Enerji Türü vb.)
Çalışma alanı, Erzurum - Muş
karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik
alanda kurulması planlanmaktadır.
08.12.2007 tarih ve 26724 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kum
Çakıl ve benzeri Maddelerin Alınması İşletilmesi ve Kontrolü Yönetmeliği” esaslarına göre
hazırlanmış olan Çevre Yönetim Planı hazırlanarak ekte sunulmuştur. (Bkz.Ek-2j)
12
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Arazi Kullanımı
Çalışma alanı, Erzurum - Muş
karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik
alanda kurulması planlanmaktadır. Söz konusu alanın 1000 m2’lik alanında Kırma – Eleme –
Yıkama tesisi kurulacak, işçilerin ve bekçinin kalacağı 1 adet konteynır yerleştirilecek ve
oluşan atıksuların biriktirildiği bir fosseptik yapılacaktır.
Tesise en yakın yerleşim yeri güneyinde kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunan
Şenoba köyüdür. Muş İline 18 km, Serinova Köyüne 3 km mesafede bulunmaktadır. Batısında
Erzurum – Muş Karayolu ve Doğusunda Murat Nehrinin kolları bulunmaktadır.
Belirtilen bu alanda zamanla akarsudaki su rezervlerinin artması arazi örtü tabakasının
kum ve çakıla dönüşmesine sebep olmuştur. Bu nedenle arazinin üzerinde tarım yapılması söz
konusu değildir
- Su Kullanımı
Kum Ocağı ve çevresi Murat Nehri havzası içinde kalmaktadır. Ocağın bulunduğu
yerde, kış aylarının yağışlı zamanlarında su artışı olmaktadır. Tesisin günlük su ihtiyacı DSİ
bölge müdürlüğünden alınacak izinle kuyu açılarak sağlanacaktır.
- Kullanılan Enerji Türü v.b.
Projede kullanılacak iş makinelerinde yakıt olarak motorin kullanılacaktır. Bunun için
ocak sahasında bir motorin tankı bulundurulacaktır. Tesis elektrik ihtiyacını Şenoba köyü
elektrik şebekesinden karşılayacaktır.
13
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Ç) ATIK MİKTARI (Katı, Sıvı, Gaz vb.) VE ATIKLARIN KİMYASAL FİZİKSEL VE
BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Proje aşamasında atık oluşumu değerlendirilirken Arazinin Hazırlanması Aşaması ile
İşletme Aşaması olarak iki bölümde değerlendirilmiştir. Oluşacak olan bu atıklar aşağıda
detaylı bir biçimde açıklanmıştır.
KATI ATIKLAR
İnşaat Aşaması,
Tesis alanı kazısı yapılmayacak olup sıkıştırma işlemi yapılacaktır. Sıkıştırma işlemi
zeminin ıslatılması ile olacağından herhangi bir tozutmanın oluşması beklenmemektedir.
Zemin hazırlığı bittiğinde tabliye beton atılacaktır. Tabliye beton üzerine makineler
yerleştirilecektir.
Tesis alanında kullanılacak olan makine ve ekipmanlar hazır olarak getirilip tesis
içerisinde montajı yapılacaktır. Bu yüzden tesisin hazırlanması aşamasında makinelerin
yerleştirilmesinden kaynaklı katı atık oluşumu beklenmemektedir.
Arazinin hazırlanması aşamasında çalışacak olan personelden kaynaklanan katı atık
oluşumu beklenmektedir. Tesisin inşaat aşamasında 8 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır.
Personelden kaynaklanacak katı atıkların cinsleri evsel nitelikli atıklar olarak görülmektedir.
Evsel katı atıklar işletmede çalışan personelin doğal ihtiyaçlarından kaynaklanan atıklar
olacaktır.
Buna göre tesiste oluşacak katı atık miktarı;
1,14 kg/gün.kişi1 x 8 kişi = 9,1 kg/gün toplam evsel katı atık ortaya çıkacaktır.
1
Kaynak; TÜİK-2010
14
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
İşletme Aşaması;
Faaliyetin işletme esnasında çalışanlardan kaynaklanan evsel nitelikli katı atık
oluşacaktır. İşletmede 12 kişi istihdam edilecektir. Tesiste çalışan işçilerden kaynaklanacak
evsel katı atıkların miktarı ile ilgili tahminler ve kabuller aşağıda görülebilir.
Tesiste 12 kişi çalışacağından; kişi başına düşen katı atık miktarı 1,14 kg/gün;
Buna göre tesiste oluşan katı atık miktarı;
1,14 kg/gün.kişi x 12 kişi = 13,7 kg/gün toplam evsel katı atık ortaya çıkacaktır.
Bunun dışında prosesten kaynaklanacak herhangi bir atık oluşmamakta sahada
çıkartılacak malzemenin üzerindeki 5 cm kalınlığındaki bitkisel toprak artığı ilerde işletme
faaliyete kapandıktan sonra arazi ıslahında kullanılmak üzere proje sahasına serilecektir.
SIVI ATIKLAR
İnşaat Aşaması,
Arazinin hazırlanması aşamasında 8 kişinin çalışması planlanmaktadır. Çalışan
elemanlar işletmeye günlük olarak geliş gidiş yapacaklardır. Kişi başına kullanılacak günlük
su miktarı hesaplanırken literatürden alınan 1 kişinin günde 124 lt(2) suya ihtiyacı olacağı
kabul edilmiştir.
Alanda çalışacak personelden kaynaklanan toplam atık su miktarı;
124 lt/kişi.gün x 8 kişi = 992 lt/gün = 0,992 m3/gün olacaktır.
İnşaat aşamasında
yapılacak olan faaliyetlerden dolayı sıvı atık oluşumu
beklenmemektedir. Çünkü kullanılacak olan su malzeme bünyesinde kalarak buharlaşacaktır.
2
Kaynak; TÜİK-Seçilmiş Göstergelerle Muş,2012
15
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
İşletme Aşaması;
1- İçme ve Kullanma Suyu
2-Yıkama - Eleme Tesisinde kullanılan su
Tesiste 12 personel çalışacaktır. Çalışan bu personellerden oluşacak olan sıvı atık
miktarı şu şekilde olacaktır. Kişi başına kullanılan suyun 124 lt ve kullanılan suyun tamamı
atık su olarak alındığı düşünüldüğünde, personelden kaynaklı sıvı atık şu şekilde olacaktır;
124 lt/kişi/gün x 12 kişi = 1488 lt/gün = 1,5 m3/gün dür.
İnce kumun yıkanması esnasında kullanılacak ortalama günlük su, kum üretim
kapasitesine göre 8 m³/gün olarak alınabilir. Yıkanmadan arta kalan temiz su fazlası ocak
sahasının nemlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu durumda günlük toplam su ihtiyacı:
1,5 m3/gün + 8 m3/gün = 9,5 m3/gün olarak tahmin edilmektedir.
HAVA KİRLİLİĞİ
İnşaat Aşaması,
Gerçekleştirilecek olan proje kapsamında tesis kurulumu için arazinin hazırlanması
sırasında arazi sulanarak sıkıştırma işlemi yapılacağından ve makinelerin kurulumu sırasında
hafriyat oluşmayacağından toz oluşumu beklenmemektedir. Kullanılacak araçlar kısa süreli
çalışacağından dolayı yağ atığı da oluşması beklenmemektedir.
Kum ocağı arazisinin hazırlanması sırasında oluşabilecek toz emisyonunu hesaplamak
için aşağıdaki emisyon faktörleri kullanılmıştır.
16
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo-2: Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri
Kaynaklar
Emisyon Faktörleri kg/ton
Kontrolsüz
Kontrollü
Patlatma
0,080
-
Sökme
0,025
0,0125
Yükleme
0,010
0,005
Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi)
0,7
0,35
Boşaltma
0,010
0,005
Depolama
5,8
2,9
Birincil Kırıcı
0,243
0,0243
İkincil Kırıcı
0,585
0,0585
Üçüncül Kırıcı
0,585
0,0585
Ocak alanının hazırlama işlemleri sırasında yüzey toprağının sıyrılmasından dolayı toz
emisyonu oluşacaktır. Toplam ocak alanı 11.000 m² dir. Toprağın yoğunluğu 1,8 ton/m³
olarak alındığı zaman, 5 cm kalınlığa sahip sıyrılacak bitkisel toprağın ağırlığı;
11.000 m² x 0,05 m = 550 m³
550 m³ x 1,8 ton/m³ = 990 ton olarak bulunur.
Bu malzeme yılda 2 defa ve her yıl 25 günde sıyrılacaktır. Buna göre;
990 ton / 2 defa / 25 gün = 20 ton/gün ve günde 8 saat çalışma esasına göre yaklaşık
olarak günde 20 ton/gün / 8 saat = 2,5 ton/saat olarak tespit edilir
Bitkisel toprağın sökülmesi sırasında oluşacak toz miktarı:
2,5 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,0625 kg/saat
Malzemenin yüklenmesi ve boşaltılması sırasında oluşacak toz emisyonu :
2,5 ton/saat x 0,010 kg/ton x 2 = 0,05 kg/saat
Malzemenin taşınması sırasında oluşacak toz emisyonu:
Çalışma alanı ile bitkisel toprak döküm alanı arasındaki mesafe yaklaşık olarak 500
m’dir. Buna göre malzemenin taşınması esnasında oluşacak toz miktarı;
17
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Kamyonun taşıma kapasitesi : 20 ton/sefer
Sefer sayısı
: 2,5 ton/saat / 20 ton/sefer = 0,125 sefer/saat
Sefer uzunluğu gidiş - dönüş : 1 km/sefer ( gidiş dönüş )
Toplam alınacak yol
: 1 km/sefer x 0,125 sefer/saat = 0,125 km/saat
0,125 km/saat x 0,7 kg/km = 0,0875 kg/saat
Bitkisel toprağın depolanması sırasında oluşacak toz miktarı:
Sahadan çıkarılacak bitkisel toprak- pasa malzeme daha sonra üretimi biten sahanın
rehabilitasyonunda kullanılmak üzere yaklaşık 250 m²’lik alanda stoklanacaktır. Buna göre;
0,025 ha x 5,8 kg/ha.gün / 24 saat/gün = 0,0061 kg/saat
Toplam toz emisyonu;
0,0625 + 0,05 + 0,0875 + 0,0061 = 0,2061 kg/saat’tir.
Tozumaya sebep olan bu işlemlerden malzemenin doldurulması, taşınması işlemleri eş
zamanlı işlemler olacaktır. Bu işlemlerden tesis sahasının değişik noktalarında aynı anda
kontrolsüz durumda bile oluşacak toz emisyon miktarı 0,2061 kg/saat olarak tahmin
edilmektedir. Ayrıca bu değer bütün emisyonun bir noktadan atmosfere salındığı ve hiçbir
tozuma önleyici önlem alınmadan yapıldığı varsayılarak bulunmuştur.
Hafriyattan kaynaklanan toplam toz emisyonu 0,2061 kg/saattir. Bu değer Sanayi
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek.2, Tablo 2.1 de belirtilen 1 kg/saat sınır
değerinin altında olduğundan toz modellemesi yapılmamıştır.
İşletme Aşaması;
Tesiste tozumaya sebep olacak işlemler, ocaktan malzemeyi çıkarmak için yapılacak
sökme, malzemenin kamyonlara yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması işlemlerinden ibarettir.
Çıkarılan kum yıkama eleme - kırma eleme tesisinde yıkandığı için bu aşamada da toz
emisyonu oluşmamaktadır. Kırıcıya giden malzeme yıkama eleğinden ıslak çıktığı için kırma
18
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
işlemi esnasında herhangi bir toz oluşumu söz konusu olmayacaktır. Tesis sahasının yakın
çevresinde hava kalitesi ölçümleri yapılmamıştır. Bu nedenle bu yörenin hava kalitesi ile ilgili
kesin veriler vermek mümkün olmamaktadır. Ancak konumu itibariyle hava kalitesi oldukça
yüksektir.
Ocağın yıllık işleme kapasitesi: 48.600 ton/yıl’dır. Buna göre saatlik işleme kapasitesi;
48.600 ton/yıl / 225 gün/yıl / 8 saat/gün = 27 ton/saat olarak bulunur.
Kontrolsüz Durumda
Malzemenin sökülmesi sırasında oluşacak toz miktarı:
27 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,675 kg/saat
Malzemenin yüklenmesi ve boşaltılması sırasında oluşacak toz emisyonu:
27 ton/saat x 0,010 kg/ton x 2 = 0,54 kg/saat
Malzemenin taşınması sırasında oluşacak toz emisyonu:
Çalışma alanı ile tesis alanı arasındaki mesafe yaklaşık olarak 140 m dir. Buna göre
malzemenin taşınması esnasında oluşacak toz miktarı;
Kamyonun taşıma kapasitesi : 20 ton / sefer
Sefer sayısı
: 27 ton/saat / 20 ton/sefer = 1,35 sefer/saat
Sefer uzunluğu gidiş - dönüş : 0,28 km/sefer ( gidiş - dönüş )
Toplam alınacak yol
: 0,28 km/sefer x 1,35 sefer/saat = 0,378 km/saat
0,378 km/saat x 0,7 kg/km = 0,2646 kg/saat
Birincil kırıcıda oluşacak toz emisyonu:
27 ton/saat x 0,243 kg/ton = 6,561 kg/saat
İkincil kırıcıda oluşacak toz emisyonu:
27 ton/saat x 0,585 kg/ton = 15,795 kg/saat
Toplam toz emisyonu; 0,675 + 0,54 + 0,2646 + 6,561 + 15,795 = 23,8356 kg/saattir.
19
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Projenin işletilmesi sırasında meydana gelmesi ön görülen kontrolsüz toplam toz
debisi; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-2 tablo 2.1’de
verilen baca dışı yerlerden kaynaklanan kütlesel debi "1 kg/saat'lik" değerinin üstünde
olduğundan yönetmelik gereği toz yayılım modellemesi yapılacaktır.
Kontrollü Durumda
Malzemenin sökülmesi sırasında oluşacak toz miktarı:
27 ton/saat x 0,0125 kg/ton = 0,3375 kg/saat
Malzemenin yüklenmesi ve boşaltılması sırasında oluşacak toz emisyonu:
27 ton/saat x 0,005 kg/ton x 2 = 0,135 kg/saat
Malzemenin taşınması sırasında oluşacak toz emisyonu:
Çalışma alanı ile tesis alanı arasındaki mesafe yaklaşık olarak 140 m dir. Buna göre
malzemenin taşınması esnasında oluşacak toz miktarı;
Kamyonun taşıma kapasitesi : 20 ton / sefer
Sefer sayısı
: 27 ton/saat / 20 ton/sefer = 1,35 sefer/saat
Sefer uzunluğu gidiş - dönüş : 0,28 km/sefer ( gidiş - dönüş )
Toplam alınacak yol
: 0,28 km/sefer x 1,35 sefer/saat = 0,378 km/saat
0,378 km/saat x 0,35 kg/km = 0,1323 kg/saat
Birincil kırıcıda oluşacak toz emisyonu:
27 ton/saat x 0,0243 kg/ton = 0,6561 kg/saat
İkincil kırıcıda oluşacak toz emisyonu:
27 ton/saat x 0,0585 kg/ton = 1,5795 kg/saat
Toplam toz emisyonu; 0,3375 + 0,135 + 0,1323 + 0,6561 + 1,5795 = 2,8404 kg/saattir.
Projenin işletilmesi sırasında meydana gelmesi ön görülen kontrollü toplam toz debisi;
03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-2 tablo 2.1’de verilen baca
dışı yerlerden kaynaklanan kütlesel debi "1 kg/saat'lik" değerinin üstünde olduğundan
yönetmelik gereği toz yayılım modellemesi yapılacaktır.
20
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Toz modellemesinde Griffort dispersiyon formülü kullanılmıştır.
Ci  x, y,z  
   z  h 2     z  h 2  
 y2  
 2 V x 1
 h2  
106
Q
x
x exp   2  x exp 
x exp  2   

  x exp   x di x 
2
2
3600x2 Uh x y xz
2z   2z  
 2z ()  
  Uh 0 z ()
 2 y  

 

ξ
C(x,y,z)
Q
: x yönde entegrasyon değişiklikleri
: Tepe noktasında, her bir yayılma için hava kirlenmesine katkı değeri
: Kaynaktan Çıkan Emisyonların Kütlesel Debisi (kg/saat)
Uh
: Rüzgar Hızı (m/s)
x,y,z
: Tepe Noktasından Kartezyen Koordinatlar (m)
y , z
: Yatay ve Dikey Yayılma Parametreleri (m)
Vdi
: Tane Büyüklüğüne Bağlı Alçalma Hızı (m/s)
σy = F * xfσz = F * xg
: Yatay ve dikey yayılma parametreleri
Çöken toz miktarı hesabı:
4
d  x, y   3600Vdi xCi  x, y ,0 
i 1
d ( x,y ) = mg / m² - saat
Tablo 3. Etkin baca yüksekliğine göre F,f,G,g parametrelerinin belirlenmesi
Yayılma sınıfı
A ( Çok kararsız )
B ( Kararsız )
C / I ( Nötral )
C / II ( Nötral )
D ( Kararlı )
E ( Çok kararlı )
F
1,503
0,876
0,659
0,640
0,801
1,294
f
0,833
0,823
0,807
0,784
0,754
0,718
G
0,151
0,127
0,165
0,215
0,264
0,241
g
1,219
1,108
0,996
0,885
0,774
0,662
Tablo 4. Yayılma sınıflarının tespiti şeması
Sekiz Saatlik Toplam Bulutluluk Oranları
Gündüz saatleri ( güneş ışıması altında )
Yer Rüzgar Hızı
Kapalılık Durumu
m / sn
Bulutlu
Bulutlu
(0/8–2/8)
(3/8–5/8)
1 ve daha küçük
B
B
1,5 – 2,0
B
B
2,5 – 3,0
B
B
3,5 – 4,0
B
C/I
4,5 ve daha büyük
C/I
C/II
Bulutlu
(6/8–8/8)
B
C/I
C/I
C/II
C/II
Yayılma sınıfı tespiti mevcut meteorolojik veriler ve günlük havanın kapalılık durumu
göz önüne alınarak yapılır. Muş ilindeki yıllık bulutluluk durumu ortalama ( 0 – 10 ) 4,8 olup,
bu değer 3 / 8 – 5 / 8 oranı dahilindedir. Bu kapalılığa denk gelen yayılma sınıfı B kararsız
sınıfıdır.
21
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Rüzgar hızı (Uh ) Değerinin Hesaplanması:
Uh = UR ( h / za )^M formülü kullanılmaktadır.
za= metre birimiyle verilen anemometrenin zeminden yüksekliği ( 10 m )
h = etkin baca yüksekliği ( 30 m )
Tablo 5. Rüzgâr Hızları Tespiti
Ua ( m / sn )
1,4 ve daha küçük
UR ( m / sn )
1
1,4 / 1,8
1,5
1,9 – 2,3
2,4 – 3,8
2
3
3,9 – 5,4
4,5
5,5 – 6,9
6
7,0 – 8,4
8,5 – 10
7,5
9
10 dan büyük
12
M için ise aşağıdaki değerler alınmaktadır.
Tablo 6. Yayılma sınıfları
Yayılma Sınıfı
A ( Çok kararsız )
M
0,09
B ( Kararsız )
0,20
C / I ( Nötral )
0,22
C / II ( Nötral )
0,28
D ( Kararlı )
E ( Çok kararlı )
0,37
0,42
Tablo 7. Yayılma sınıfları ve Uh değerleri
YÖN
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
YAYILMA
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
UA(m/sn)
1.5
1.5
1.4
1.5
1.5
1.6
1.3
1.6
1.7
1.9
1.7
1.8
1.6
1.7
1.5
1.5
UR(m/sn)
1.5
1.5
1
1.5
1.5
1.5
1
1.5
1.5
2
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
22
UH(m/sn)
1.91
1.91
1.27
1.87
1.87
1.87
1.25
1.87
1.87
2.49
1.87
1.87
1.87
1.87
1.87
1.87
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Kontrolsüz Durumda Toz Emisyonu Modellemesi
Q = 23,8356 kg/saat
Çalışma ortamında oluşacak toplam tozun, %20’sinin 10µ dan küçük partiküller
(havada asılı partiküller) ve %80’inin 10µ dan büyük partiküller (çöken partiküller) olacağı
beklenmektedir. Buna göre;
Havada Asılı Partikül Miktarı için C(x,y,z);
Q=23,8356 kg/saat x 0,20 = 4,76712 kg / saat (10µ’dan küçük partiküller için)
h=30m z=2m
Vdi=0.07 m/s (10µ’dan küçük partiküller için alçalma hızı) olarak alınmıştır.
Tablo 8. Yönlere Gore Toz Dağılımı (Havada Asılı Toz) µg / m³ ( kontrolsüz )
YÖN C=100 m C=200 m C=300 m C=400 m C=500 m C=600 m C=700 m C=800 m C=900 m C=1000 m
231.62
66.63
30.92
17.83
11.61
8.18
6.07
4.70
3.74
3.05
N
231.62
66.63
30.92
17.83
11.61
8.18
6.07
4.70
3.74
3.05
NNE
347.43
99.95
46.38
26.74
17.42
12.26
9.11
7.04
5.61
4.58
NE
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
ENE
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
E
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
ESE
355.15
102.17
47.41
27.34
17.81
12.54
9.31
7.20
5.74
4.68
SE
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
SSE
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
S
177.57
51.08
23.71
13.67
8.90
6.27
4.66
3.60
2.87
2.34
SSW
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
SW
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
WSW 236.76
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
W
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
WNW
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
NW
236.76
68.11
31.61
18.22
11.87
8.36
6.21
4.80
3.82
3.12
NNW
23
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
HAVADA ASILI PARTÜKÜLLERİN DAĞILIMI
C=100 m
C=200 m
NNW
NW
WNW
W
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
N
NNE
C=300 m
NE
C=400 m
ENE
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
Şekil 3. Tesis faaliyetleri sonucu havada asılı kalan partiküllerin mesafeye göre dağılımı ( kontrolsüz )
Çöken Partikül Miktarı için d ( x,y )
Q=23,8356 kg/saat x 0,80 = 19,06848 kg / saat (10µ dan büyük partiküller için)
h=30m
z=0 m
Vdi=0.7 m/s (10μ’dan büyük partiküller için alçalma hızı)olarak alınmıştır.
24
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 9. Yönlere Gore Toz Dağılımı (Çöken Toz) µg / m³ ( kontrolsüz )
YÖN
C=100 m
C=200 m
C=300 m C=400 m C=500 m C=600 m C=700 m C=800 m C=900 m C=1000 m
N
1,338.84
384.16
178.17
102.72
66.90
47.09
34.99
27.05
21.55
17.59
NNE
1,338.84
384.16
178.17
102.72
66.90
47.09
34.99
27.05
21.55
17.59
NE
2,008.27
576.24
267.26
154.07
100.34
70.64
52.49
40.57
32.33
26.38
ENE
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
E
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
ESE
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
SE
2,052.88
589.05
273.19
157.50
102.57
72.21
53.65
41.48
33.05
26.97
SSE
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
S
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
SSW
1,026.44
294.52
136.60
78.75
51.29
36.11
26.83
20.74
16.52
13.48
SW
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
WSW 1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
WNW 1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
NW
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.03
17.98
NNW
1,368.59
392.70
182.13
105.00
68.38
48.14
35.77
27.65
22.0
17.98
W
ÇÖKEN TOZLARIN DAĞILIMI
d=100 m
d=200 m
NNW 250
200
NW
150
WNW
d=300 m
N
NNE
d=400 m
NE
ENE
100
50
W
E
0
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
Şekil 4. Tesis faaliyetleri sonucu çöken partiküllerin mesafeye göre dağılımı ( kontrolsüz )
25
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 10. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu
YIL
Sınır değer
Parametre Süre
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Havada
KVS
300*
300
260
220
180
140
100
UVS
150*
150
132
114
96
78
60
KVS
650*
650
598
546
494
442
390
UVS
350*
350
322
294
266
238
210
Asılı
Partikül
Madde
Çöken toz
Proje Alanında Faaliyet sonucu oluşacak toz emisyonunun kontrolsüz durumda
23,8356 kg/saat olduğu daha önceki bölümlerde hesaplanmıştı. Buna göre modelleme
çalışması yapılmıştır. Tesis faaliyetlerinin kontrolsüz olduğu durumda Havada asılı
partiküllerin dağılım tablosu incelendiğinde toz dağılımının bütün yönler göz önüne
alındığında ilk 200 m.de dahi UVS ve KVS değerlerinin altında olduğu görülmektedir. Yine
çöken toz dağılımı incelendiğinde ilk 300 m de UVS ve KVS değerlerinin altında olduğu
görülmektedir. Bundan dolayı tesise yakın yerleşim birimlerinin faaliyetten dolayı oluşacak
toz emisyonundan etkilenmesi söz konusu olmadığı görülmektedir.
26
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Kontrollü Durumda Toz Emisyonu Modellemesi
Q = 2,8404 kg/saat
Çalışma ortamında oluşacak toplam tozun, %20’sinin 10µ dan küçük partiküller
(havada asılı partiküller) ve %80’inin 10µ dan büyük partiküller (çöken partiküller) olacağı
beklenmektedir. Buna göre;
Havada Asılı Partikül Miktarı için C(x,y,z);
Q=2,8404 kg/saat x 0,20 = 0,56808 kg / saat (10µ’dan küçük partiküller için)
h=30m z=2m
Vdi=0.07 m/s (10µ’dan küçük partiküller için alçalma hızı) olarak alınmıştır.
Tablo 11. Yönlere Gore Toz Dağılımı (Havada Asılı Toz) µg / m³ ( kontrollü )
YÖN C=100 m C=200 m C=300 m C=400 m C=500 m C=600 m C=700 m C=800 m C=900 m C=1000 m
27.60
7.94
3.68
2.12
1.38
0.97
0.72
0.56
0.45
0.36
N
27.60
7.94
3.68
2.12
1.38
0.97
0.72
0.56
0.45
0.36
NNE
41.40
11.91
5.53
3.19
2.08
1.46
1.09
0.84
0.67
0.55
NE
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
ENE
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
E
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
ESE
42.32
12.18
5.65
3.26
2.12
1.49
1.11
0.86
0.68
0.56
SE
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
SSE
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
S
21.16
6.09
2.82
1.63
1.06
0.75
0.55
0.43
0.34
0.28
SSW
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
SW
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
WSW 28.21
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
W
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
WNW
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
NW
28.21
8.12
3.77
2.17
1.41
1.00
0.74
0.57
0.46
0.37
NNW
27
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
HAVADA ASILI PARTÜKÜLLERİN DAĞILIMI
C=100 m
C=200 m
NNW
NW
WNW
W
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
N
NNE
C=300 m
NE
C=400 m
ENE
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
Şekil 5. Tesis faaliyetleri sonucu havada asılı kalan partiküllerin mesafeye göre dağılımı ( kontrollü )
Çöken Partikül Miktarı için d ( x,y )
Q=2,8404 kg/saat x 0,80 = 2,27232 kg / saat (10µ dan büyük partiküller için)
h=30m
z=0 m
Vdi=0.7 m/s (10μ’dan büyük partiküller için alçalma hızı)olarak alınmıştır.
28
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 12. Yönlere Gore Toz Dağılımı (Çöken Toz) µg / m³ ( kontrollü )
YÖN
N
C=100 m
159.55
C=200 m
45.78
C=300 m C=400 m C=500 m C=600 m C=700 m C=800 m C=900 m C=1000 m
21.23
12.24
7.97
5.61
4.17
3.22
2.57
2.10
NNE
159.55
45.78
21.23
12.24
7.97
5.61
4.17
3.22
2.57
2.10
NE
239.32
68.67
31.85
18.36
11.96
8.42
6.25
4.84
3.85
3.14
ENE
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
E
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
ESE
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
SE
244.63
70.19
32.56
18.77
12.22
8.61
6.39
4.94
3.94
3.21
SSE
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
S
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
SSW
122.32
35.10
16.28
9.38
6.11
4.30
3.20
2.47
1.97
1.61
SW
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
WSW
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
W
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
WNW
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
NW
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
NNW
163.09
46.80
21.70
12.51
8.15
5.74
4.26
3.29
2.63
2.14
ÇÖKEN TOZLARIN DAĞILIMI
d=100 m
d=200 m
d=300 m
NNW 250
200
NW
150
WNW
100
50
W
0
N
d=400 m
NNE
NE
ENE
E
WSW
ESE
SW
SE
SSW
SSE
S
Şekil 6. Tesis faaliyetleri sonucu çöken partiküllerin mesafeye göre dağılımı ( kontrollü )
29
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 13. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu
YIL
Sınır değer
Parametre
Havada
Süre
2008
2009
2010
2011
2012
2013
KVS
300*
300
260
220
180
140
100
UVS
150*
150
132
114
96
78
60
KVS
650*
650
598
546
494
442
390
UVS
350*
350
322
294
266
238
210
Asılı
Partikül
Madde
Çöken toz
Proje Alanında Faaliyet sonucu oluşacak toz emisyonunun kontrollü durumda 2,8404
kg/saat olduğu daha önceki bölümlerde hesaplanmıştı. Buna göre modelleme çalışması
yapılmıştır. Tesis faaliyetlerinin kontrollü olduğu durumda Havada asılı partiküllerin dağılım
tablosu incelendiğinde toz dağılımının bütün yönler göz önüne alındığında ilk 100 m.de dahi
UVS ve KVS değerlerinin altında olduğu görülmektedir. Yine çöken toz dağılımı
incelendiğinde ilk 200 m de UVS ve KVS değerlerinin altında olduğu görülmektedir. Bundan
dolayı tesise yakın yerleşim birimlerinin faaliyetten dolayı oluşacak toz emisyonundan
etkilenmesi söz konusu olmadığı görülmektedir.
TEHLİKELİ KİMYASALLAR VE TEHLİKELİ ATIKLAR
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında herhangi bir tehlikeli kimyasal madde kullanımı
olmayacaktır. Bu sebeple tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık oluşması beklenmemektedir.
İşletme Aşaması;
Tesiste kontamine atık, kontamine ambalaj, atık flüoresan lambalar ve kartuş- toner
atıkları oluşması beklenmektedir. Söz konusu atıklar üretim kapasitesine ve personele göre
farklılık arz edeceğinden hesaplama yapılmamıştır. Söz konusu atıkların oluşması durumunda
lisanslı firmalara verilerek bertarafı sağlanacaktır.
30
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
TIBBİ ATIKLAR
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında toplam 8 personel çalıştırılacaktır. Tesiste kaza olması
durumunda en yakın hastanelere sevk edilecektir.
İşletme Aşaması;
Projenin işletme aşamasında toplam 12 personel çalıştırılacaktır. Tesiste kaza olması
durumunda yakın hastanelere sevk edilecektir.
ATIK YAĞLAR
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında atık yağın oluşması beklenmemektedir.
İşletme Aşaması;
İşletme aşamasında çalışacak araçların bakım, onarım ve yağ değişimleri yetkili
servislerde yapılacağından tesis bünyesinde atık yağ oluşmayacaktır.
BİTKİSEL ATIK YAĞLAR
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında yemekler firma içerisinde yapılmayacaktır. Bu sebeple
proje kapsamında bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir.
İşletme Aşaması;
Projenin işletme aşamasında yemekler firma içerisinde yapılmayacaktır. Bu sebeple
proje kapsamında bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir.
AMBALAJ ATIKLARI
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında personel kaynaklı ambalajlar dışında ambalaj atıkları
oluşmayacaktır.
31
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
İşletme Aşaması;
Tesisin faaliyeti sırasında personel kaynaklı ambalajlar dışında ambalaj atıkları
oluşmayacaktır. Personel kullanımına göre farklılık arz edeceğinden oluşacak personel
kaynaklı ambalajların hesabı yapılamamıştır.
KULLANILACAK YAKITLARDAN KAYNAKLANACAK KİRLİLİK
İnşaat Aşaması
Tesisin yapımı aşamasında çevre düzenlemesi için; dozer, kamyon gibi iş
makinelerinin kullanılması planlanmaktadır. Yapılacak çalışma kısa süreli ve olacağından ve
meskun mahalle uzak olduğundan arazi hazırlanmasında kullanılacak yakıtlardan
kaynaklanacak kirlilik hesabına gerek duyulmamıştır.
İşletme Aşaması
Sahada işletme aşamasında kullanılacak yakıt, sadece kullanılacak makineler için
gerekli olup, ısınma vb. amaçlı yakıt tüketimi olmayacaktır. Makinelerde yakıt olarak motorin
kullanılacaktır. Motorinin genel özellikleri aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Tablo 14: Motorinin Özellikleri
ÖZELLIKLER
Kıvam
Tip
Renk
Yoğunluk(150c-Gr/Cm3)
Viskozite(380c)
Akma Noktası(0c)
Atomizasyon Sıcaklığı(0c)
Pompalama Sıcaklığı(0c)
MOTORIN
Çok Akıcı
Damıtılmış
Amber
0.8654
2.68
-18
Atmosferik
Atmosferik
ÖZELLIKLER
Karbon Artıkları(%)
Kükürt(%)
Oksijen-Azot(%)
Hidrojen(%)
Karbon(%)
Su ve Çökelti(%)
Kül (%)
Isı değeri(Kcal /Lt)
MOTORIN
Eser
0.4-0.7
0.2
12.7
86.4
Eser
Eser
9.387
Kaynak:Hava Kirliliği Kontrol ve Denetim,Kimya Müh. Odası,Mayıs,1991
Faaliyette kullanılacak ekipmanlarla ilgili yakıt kullanımı aşağıdaki gibidir.
Tablo 15: Faaliyette Kullanılacak Ekipmanların Yakıt Harcamaları
Kullanılacak
Adet
Ekipman
Ekskavatör
1
Yükleyici
1
Kamyon
3
Toplam Yakıt İhtiyacı
Yakıt Tüketimi
(lt/saat)
30
20
6
Günlük Çalışma
Süresi
10 Saat
8 Saat
10 Saat
Günlük Ortalama Yakıt Tüketimi
(Lt/Gün)
300
160
180
640
Buna göre sahada çalışacak iş makineleri için gerekli motorin ihtiyacı;
Günlük toplam yakıt tüketimi / Toplam çalışma süresi; 640 lt/gün / 10 saat = 64 lt/saat
64 lt/saat x 0,8654 kg/lt = 55,3856 kg/saat = 0,055 ton/saat olacaktır.
Sahada iş makinelerinin çalışması sonucu emisyon oluşumu söz konusu olacaktır.
32
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 16: Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri
KIRLETICI
Karbon monoksit
Hidrokarbonlar
Azot Oksitler
Kükürt Oksitler
Toz
DIESEL(kg/t)
9.7
29.0
36.0
6.5
18.0
Kaynak: Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları, 1991
Buna göre iş makinelerinden kaynaklanması beklenilen kirletici tahmini değerleri aşağıda
verilmiştir.
Tablo 17: İş Makinelerinden Kaynaklanması Beklenilen Kirletici Değerler
Karbon monoksit
Hidrokarbonlar
Azot Oksitler
Kükürt Oksitler
Toz
9,70 kg/t
29,0 kg/t
36,0 kg/t
6,50 kg/t
18,0 kg/t
x
x
x
x
x
0,055 ton/saat =0,53 kg/h
0,055 ton/saat =1,60 kg/h
0,055 ton/saat =2,00 kg/h
0,055 ton/saat = 0,36 kg/h
0,055 ton/saat = 0,99 kg/h
GÜRÜLTÜ
İnşaat Aşaması
Tesisin yapımı aşamasında çevre düzenlemesi için; dozer, kamyon gibi iş
makinelerinin kullanılması planlanmaktadır. Yapılacak çalışma kısa süreli olacağından ve
meskun mahalle uzak olduğundan gürültü hesabına gerek duyulmamıştır.
İşletme Aşaması
Faaliyet kapsamında toplam 1 adet ekskavatör, 1 adet yükleyici, 3 adet kamyon
kullanılacaktır. Söz konusu makine ve tesisatın 500 – 4000 Hz arasındaki 4 oktav bandındaki
ses gücü düzeylerinin hesaplanması için 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Açık alanda kullanılan teçhizat tarafından oluşturulan
çevredeki gürültü emisyonu ile ilgili yönetmelik” te müsaade edilen ses güç seviyeleri ve
gürültü işaretlemesi ve standartlar adlı 5. Maddesinde motor gücü seviyelerine göre verilen
formüller kullanılmıştır.
Tablo 18: İşletme aşamasındaki gürültü kaynakları
Ünite
Ekskavatör ( 1 adet )
Yükleyici ( 1 adet )
Kamyon ( 3 adet )
Motor gücü
160 HP = 119 kW
140 HP = 104 kW
135 HP = 112 kW
33
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 19: Proje alanında kullanılan makine ve ekipmanların gürültü düzeyleri
Ünite
Gürültü düzeyi ( dBA )
105
104
105
Ekskavatör
Yükleyici
Kamyon
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiş olan
"Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliği" ne göre şantiye alanları
için çevresel gürültü sınır değerler aşağıdaki gibidir.
Tablo 20: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım)
Bina
Yol
Diğer kaynaklar
Lgündüz (dBA)
70
75
70
Sahada kullanılan ekipmanların oluşturacağı gürültü düzeyleri, ekipmanların motor
güçleri ile ilgili olup; ekipmanların ses düzeylerinin hesaplanabilmesi için aşağıdaki tabloda
belirtilen formüller kullanılacaktır.
Tablo 21: Teçhizat tipi ve bunların net güç seviyesine uygun olarak tanımlanan ses gücü seviyeleri
Teçhizatın tipi
Tekerlekli dozerler,
tekerlekli yükleyiciler,
tekerlekli kazıcı yükleyiciler, damperli
kamyonlar, greyderler,
yükleyici tipli toprak
doldurmalı sıkıştırıcılar
Kazıcılar
Elle tutulan beton kırıcılar
ve deliciler
Kompresörler
Net kurulu güç P
( kW ), uygulama
kütlesi m ( kg )
P ≤ 55
Müsaade edilen ses gücü seviyesi
03.07.2004 ten itibaren
03.01.2006 dan itibaren
104
101
P ≥ 55
85 + 11 log P
82 + 11 log P
P ≤ 15
96
93
P > 15
83 + 11 log P
80 + 11 log P
M ≤ 15
107
105
15 < m < 30
94 + 11 log m
92 + 11 log m
m ≥ 30
96 + 11 log m
94 + 11 log m
P ≤ 15
99
97
P > 15
97 + 2 log P
95 + 2 log P
- Makinelerin ses gücü seviyelerinin hesaplanması:
Ekskavatör:
Lw = 82 + 11 log119 = 105 dBA
Loder lastik tekerlekli yükleyici:
Lw = 82 + 11 log104 = 104 dBA
Kamyon:
Lw = 82 + 11 log112 = 105 dBA
Faaliyet sırasında oluşacak gürültü seviyeleri aşağıda hesaplanmıştır. Eşdeğer gürültü
seviyesi;
34
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Li
Leq
1 n
 10log  10 10
n i1
r mesafedeki ses basıncı:
 Q 
Lpi  L w  10log 
2 
 4r 
r : kaynaktan uzaklık
Q : arazi indirgeme faktörü (engebeli arazi için 2)
Atmosferik yutum, (aatm);
r 

atm  7,4 * 108  f 2 * 


f : gürültü kaynağının frekansı (3200 devir/dakika)
r : mesafe
ø : bağıl nem (ortalama % 62 olarak alınmıştır)
 105 
 104 
 105 
 110 
 1 








1
1
1
Leq  10log   *10 10     *10 10   3*   *10 10     *10 10  
6
6
6
 6 

Buna göre;
Leq = 106 dBA
Lgag, gündüz – akşam - gece gürültü seviyesi;
Lgag
1 
 10log
 12 * 10
24 
Lgündüz
10
5
10 
 
Laksam 
Lgece 
 

10
10

8
*
10
   4 * 10
 




 

Proje alanında yapılacak çalışmalar gündüz saatlerinde gerçekleştirilecek olup, akşam
ve gece saatlerinde üretim yapılmayacaktır. Dolayısıyla Lgag değeri hasaplanırken Lakşam ve
Lgece değerleri sıfır olarak alınmıştır.
İlk 10 m de
: Lpg = Lport
10 m den sonra : Lpg = Lport – Aatm olduğu varsayılarak yapılacak hesaplamada aşağıdaki
tablolar elde edilir.
35
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 22: Mesafelere göre üretim faaliyetleri sonucu oluşacak ses düzeyleri
Mesafe
Lpt
Aatm
L(dBA)
Mesafe
Lpt
Aatm
L(dBA)
0
106
0
106
250
50,062
1,8649
48,197
10
78,02
0,1222
77,898
500
44,041
3,7298
40,311
20
72
0,1492
71,851
750
40,519
5,5948
34,924
30
68,478
0,2238
68,254
1000
38,02
7,4597
30,561
40
65,979
0,2984
65,681
1250
36,082
9,3246
26,758
50
64,041
0,373
63,668
1500
34,499
11,19
23,309
60
62,457
0,4476
62,01
1750
33,16
13,054
20,105
70
61,118
0,5222
60,596
2000
32
14,919
17,08
80
59,959
0,5968
59,362
2250
30,977
16,784
14,192
90
58,936
0,6714
58,264
2500
30,062
18,649
11,412
100
58,02
0,746
57,274
2750
29,234
20,514
8,7196
Şekil 7: Mesafelere göre üretim faaliyetleri sonucu oluşacak ses düzeyleri grafiği
D) KULLANILAN TEKNOLOJİ VE MALZEMELERDEN KAYNAKLANABİLECEK
KAZA RİSKİ
Sahada oluşabilecek kaza risklerinin başında iş makinelerinin kullanılmasından
kaynaklanan ihmal ve dikkatsizlikler gelmektedir. Bu risklerin en az düzeyde olabilmesi için
iş makinelerinin ehliyetli operatörler tarafından kullanılması ve sahada çalışan diğer
personelin, çalışırken iş makinelerine yaklaşmaması sağlanacak, dikkatli olunması konusunda
sürekli uyarılacaktır. Herhangi bir arıza anında işinin ehli bir tamirci ustasının dışında başka
kimselerin ekskavatöre müdahale etmesi engellenecektir.
Taşıma işlemlerinde kullanılacak kamyonlardan kaynaklanabilecek kaza risklerinden
bir diğeri de malzeme yüklü kamyonların boşaltma sırasında damperleri kalkık vaziyette iken
yan yatma şeklinde devrilmeleridir. Bu durum boşaltma esnasında kamyonların boşaltma
yapacakları zemindeki düzensizliklerden kaynaklanmaktadır. Zeminde eğim varsa eğimli
tarafa doğru devrilme seklinde meydana gelmektedir. Bu tür kazalara mahal vermemek için
sürücüler, daha düzgün zeminli yerlere yanaşmaları ve damperleri kaldırırken dikkatli
olmaları konusunda uyarılacak ve gerekirse zeminde iş makineleriyle düzeltme yapılacaktır.
Faaliyet esnasında rutin olarak arazi düzenlemesi yapılacaktır. Açılan çukur ve şevler
kapatılacaktır.
36
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Nakliye güzergahı olarak kullanılacak servis yolunun ve karayolu üzerinde nakliye
sırasında olası trafik kazalarını önlemek amacıyla öncelikli olarak sürücülerin trafik
kurallarına ve hız limitlerine uymaları sağlanacak ve dikkatli olunması konusunda sürekli
uyarılacaktır. Bunun yanı sıra servis yolundan karayoluna çıkışta ve güzergah boyunca yola
uyarıcı trafik levhaları konulacaktır. Nakliye işlemleri sırasında, özellikle yerleşim birimleri
içinden geçilirken, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan 2918 sayılı Trafik Kanunu
kapsamında yayınlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
Kırma-eleme tesisinde muhtemel kaza riskleri ise aşağıdaki gibidir:
Bunker: Tesise malzemenin beslendiği ekipman olup herhangi bir kaza riski
taşımamaktadır. Ancak yinede bunkere kamyonlar ile malzeme beslenmesi sırasında dikkatli
olunması konusunda şoförler sürekli olarak uyarılacaktır.
Bant Konveyör: Bunkerden gelen malzemeyi kırıcıya aktarmakta kullanılan
ekipmandır. Bant konveyörden meydana gelebilecek kaza risklerini aşağıdaki gibi
sıralayabiliriz.

Konveyör altında veya yanında bulunan personelin üzerine malzeme düşmesi.

Aşırı gerdirme sonucu bandın fırlaması.
Bandın çalışması esnasında personelin konveyör kenarına yanaşmaması sağlanacaktır.
Bant konveyörde yalnızca bunkerden gelen hammadde nakliyatı yapılacak olup herhangi
personel ve malzeme nakliyatı yapılmayacaktır.
Konveyörün her türlü bakımı, gerdirme ve kontrol gibi işlemler konveyör
durdurularak yapılacaktır. Bakım onarım çalışmaları sırasında elektrik bağlantısı kesilecek ve
iş eldivenleri ile bakım-onarım yapılacaktır. Gerdirme kuvveti nakliyatın sağlanması için
optimum olarak belirlenecek ve fazla gerdirme yapılmayacaktır.
Kırıcı: İşletmede bulunan kırıcı malzemeyi uygun boyuta indirip titreşimli eleğe
göndermektedir.
Kırıcılardan doğabilecek kaza risklerini sıralayacak olursak;

Kırıcının çok yakınında bulunan personelin makinelere sıkışması
37
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi

Uygun hızda çalışmayan ekipmanlardan malzeme fırlaması.

Elektrik çarpması.
Bu tür kaza risklerini önlemek için kırıcı kenarlarına personelin yaklaşmaması
sağlanacaktır. Her türlü bakım ve onarım çalışmaları makineler durdurulup elektrik
bağlantıları kesilerek uygun iş elbiseleri ile (baret, eldiven, bot vs.) yapılacaktır. Kırıcılar
kırma için gerekli optimum çalışma hızında çalıştırılacaktır.
Elek:
Tesiste
malzemelerin
sınıflandırılmasında
kullanılan
titreşimli
elek
bulunmaktadır. Elekten doğabilecek kaza riskleri aşağıda sıralanmıştır.

Elek aralarına personelin sıkışması.

Elektrik çarpması.

Taş fırlaması.
Bu tür risklerin ortadan kaldırılması için personel elek kenarlarına fazla yaklaşmaması
ve bakım onarım işlemlerinin uygun kişiler tarafından faaliyet durdurularak yapılması
sağlanacaktır. Ayrıca bu tür kazalardan korunmaları için personelin sürekli kask, koruyucu
gözlük, gürültü önleyici kulaklık takmaları ve uygun ayakkabılarla çalışmaları sağlanacaktır.
Faaliyet sahasında, çıkabilecek herhangi bir yangına karsı yeterli sayıda yangın
söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacak, sahada ateş
yakılmayacak, çalışan işçiler bu konuda kontrol edilecek ve uyarılacaktır.
Üretimle ve iş yeriyle ilgisi olmayan insanların ocak alanına girmelerini önlemek için
sahanın etrafına belli aralıklarla sahaya girişin tehlikeli ve yasak olduğunu bildirir yazılı
levhalar asılacak ve güvenlik önlemlerinden ve bunlara uyulmasından sorumlu bir personel
(bekçi) görevlendirilecektir.
Faaliyet sahasında, iş kazalarına karşı sahaya uyarıcı levhalar yerleştirilecek, işçiler
sürekli olarak uyarılacak, işçilere koruyucu elbise, kulaklık, gözlük ve kask verilecek ve
tesiste kullanılacak teknoloji ve malzemelerden kaynaklanacak iş kazalarının olabileceği
düşünülerek çalışmalar sırasında 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı
“İş Ekipmanlarının
Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nin ilgili maddelerinin gerektirdiği
kurallara uyulacaktır.
38
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tesisin işletilmesi esnasında 1380 sayılı su ürünleri kanununa istinaden çıkarılmış olan
yönetmelik hükümlerine uyulacağı işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü kazayı, "planlanmamış ve beklenmedik bir olay" olarak
tanımlamaktadır. Kazanın bir özelliği de insanları bedence ve maddi olarak zarara
uğratmasıdır. İş kazası da, işyerinde meydana gelen plansız ve beklenmedik bir olay olup
kişinin ve işyerinin bedence veya maddi olarak zarara uğraması ile sonuçlanır.
Faaliyet sahasında çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda yangın
söndürme cihazı bulundurulacak, tesis hiçbir zaman boş bırakılmayacak, bunun için şantiyede
sürekli bir bekçi görev alacaktır.
Bu konuda çalışanlara hizmet içi eğitim verileceği işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir.
Eğitimin şu şekilde olması planlanmıştır;
a) İşçilerin görev ve yetkileri,
b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar,
c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri,
d) Endüstriyel hijyenin temel ilkeleri,
e) Etkili iletişim teknikleri,
f) Acil durum önlemleri,
g) Meslek hastalıkları,
h) İşyerlerine ait özel riskler.
Tesiste olabilecek kaza, doğal afet, sabotaj vb. durumlarında aşağıda verilen “Acil Müdahale
Planı” çerçevesinde hareket edilecektir.
39
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
ACİL MÜDAHALE PLANI
DOĞAL AFET
YANGIN
PATLAMA
SİVİL SAVUNMA + İLK
YARDIM
BEKÇİ
BEKÇİ
TELEFON
TELEFON
İTFAİYE + İLK
YARDIM
İTFAİYE + İLK
YARDIM
AMBULANS
AMBULANS
HASTAHANE
HASTAHANE
AMBULANS
HASTAHANE
ACİL TELEFONLAR:
İTFAİYE
AMBULANS
: 110
: 112
POLİS
JANDARMA
: 155
: 156
Şekil 8: Acil Müdahale Planı
-
Kaza Riskini Önlemek için Alınacak Tedbirler:
 Sahaya Uyarıcı Levhalar Konulması ( Tehlikeli ve Yasaktır, Girilmez, Dikkat, Sigara
İçilmez vb.)
 Yangına karşı gerekli önlemlerin alınması ( Yangın Tüpleri vb.)
 Çalışacak olan teknik personelin acil durum konusunda yeterli bilgi ve tecrübeye sahip
yetkili kişilerden seçilmesi.
40
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
 Alınan önlemlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere yeterli kontrol, denetim
ve gözetim sağlanacaktır.
 Haftanın ilk gününde ve çalışma gününün de ilk saatlerinde daha sık kaza olduğu
bilinmektedir. Bu uyarı dikkate alınarak tesiste çalışan işçiler haftanın ilk günü ve ilk
saatinde daha dikkatli olmaları sağlanacaktır.
Ülkemizde İş kazasının en çok görüldüğü iş kolları arasında inşaat, madencilik, ulaşım,
metal eşya imali, dokumacılık gibi alanlar başta gelmektedir.
Tablo 23: Türkiye’de İş Kazalarının İş Saatlerine Göre Dağılımı (2010)
2010
İŞ SAATLERİ
Erkek
Oran (%)
Kadın
Oran (%)
Toplam
Oran (%)
1.SAAT
7.179
12,17
565
14,52
7.744
12,31
2.SAAT
8.384
14,21
534
13,72
8.918
14,18
3.SAAT
8.187
13,87
501
12,87
8.688
13,81
4.SAAT
7.685
13,02
452
11,61
8.137
12,94
5.SAAT
7.173
12,16
477
12,26
7.650
12,16
6.SAAT
5.498
9,32
366
9,40
5.864
9,32
7.SAAT
6.876
11,65
435
11,18
7.311
11,62
8.SAAT
8.026
13,60
562
14,44
8.588
13,65
9.SAAT+
0
0
0
0
0
0
Bilinmeyen
3
0,005
0
0
3
0,004
TOPLAM
59.011
100
3.892
100
62.903
100
Kaynak: SGK İstatistik Yıllığı (2010)
41
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
2. PROJENİN YERİ VE ETKİ ALANI MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ
A) MEVCUT ARAZİ KULLANIMI VE KALİTESİ (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı
Alan, Su Yüzeyi Vb.)
Tarım Alanı
Çalışma alanı, Erzurum – Muş
karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş ili, Merkez ilçesi, Şenoba Köyü mevkii, Murat Nehri Sınırları
Dâhilinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanmaktadır.
Orman Alanı
Yurdumuzun orman alanları daha çok Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz
bölgelerinde dağlara lokalize olmuş olup 0- 2000 m ler arasında yayılış göstermektedir.
Ülkenin orta ve doğu kesimleri diğer bölgelere oranla daha az ormanlıktır. Tesisin
bulunduğu bölgede yapılan gözlemlerde orman varlığına rastlanmamıştır.
Su Kaynakları
Çalışma sahasında herhangi bir yüzeysel su kaynağı mevcut değildir. Ayrıca çalışma
sahasında keson, derin, artezyen vb. herhangi bir kuyu mevcut değildir.
Kum Ocağı ve çevresi Murat Nehri havzası içinde kalmaktadır. Ocağın bulunduğu
yerde, Murat Nehrinde kış aylarının yağışlı zamanlarında su artışı olmaktadır. Tesisin günlük
su ihtiyacı DSİ bölge müdürlüğünden alınacak izinle kuyu açılarak sağlanacaktır.
Rekreasyon
Rekreasyon alanı olarak değerlendirilebilecek potansiyele sahip olan bölgeler henüz
doğa turizmine açılmadığı için rekreasyon amaçlı tesisler yapılmamıştır. Proje alanı ve yakın
çevresinde rekreasyon alanı bulunmamaktadır.
Ulaşım
İlde ulaşım hava, kara ve demiryolu ile sağlanmaktadır. Proje alanına en yakın
karayolu Erzurum-Muş karayoludur. Tesise ulaşım karayolu ile sağlanacaktır.
Turizm
Söz konusu alan ve yakın çevresi Tarım, Orman Turizm, Rekreasyon, Ulaşım ve su
kaynakları gibi bölgeler arasında yer almamaktadır.
42
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Flora, Fauna ve Lokal Endemik Türlerin Belirlenmesi;
Faaliyet alanının da içerisinde bulunduğu ilgili literatür bilgilerinden (Uslu, T. 1981)
yararlanılarak elde edilen bitki türlerinin endemik, tehlike altında veya nadir olup olmadıkları
Red Data Book kategorilerine göre hazırlanmış olan kaynaktan, koruma altında olup
olmadıkları ise 20 Şubat 1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Avrupa’nın
Yaban Hayati ve Yasama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi-Bern Sözleşmesi”nden kontrol
edilerek aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Yurdumuz bitki coğrafyası açısından incelendiğinde; tamamıyla Holoarktik
Kingdom’un içerisinde yer almaktadır. Holoarktik Kingdom’un üç Floristik bölgesi
yurdumuzda birleşmektedir. Bunlar: Avrupa-Sibirya Fitocografik Bölgesi, Akdeniz
Fitocografik Bölgesi ve Iran-Turan Fitocografik Bölgesi’dir.
Yapılan literatür araştırmalarına göre bölgede endemik, nadir ve nesli tehlikede tür
bulunmamaktadır. Mevcut türler çoğunlukla kozmopolit türlerdir. Bern Sözleşmesi’ne göre
risk altında olan tür bulunmamaktadır.
Doğu Anadolu Bölgesi bitki türü sayısı yönünden çok zengindir. İlde bulunan zengin
flora varlığı çeşitli nedenlerden dolayı tehdit altındadır. Bunlar şöyle sıralanabilir.
1. Zirai mücadele ilaçlarının bilinçsizce kullanılması
2. Tarla açılması
3. Baraj yapımı nedeniyle bazı bitki türlerinin bulunduğu alanların sular altında kalması
4. Meraların bilinçsizce kullanılması
5. Erozyon
Habitatlar sütunundaki rakamlar, türlerin yasama ortamlarını belirtmekte olup aşağıdaki gibi
anlamlandırılmışlardır.
1 : Her türlü habitat,
2 : Yapraklı ve karışık orman,
3 : Sulak alan ve yakın çevresi,
4 : Orman içi kayalık, açık alan,
5 : Nemli, kayalık, çakıl veya ormanlık arazi,
6 : Açık alan, çayırlık,
-Nisbi bolluk sütununda belirtilen rakamlar ise söz konusu türlerin bölgede;
1 : Nadir görülen,
2 : Biraz,
3 : Orta dereceli,
4 : Ortamda diğerlerine nazaran baskın,
5 : Aşırı fazla, olduğunu ifade etmektedir.
43
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Şekil 9: Bölgenin genel vejetasyon yapısını gösterir harita (Kaynak www.ogm. gow.tr)
EK Liste II ve EK Liste III ile gösterilen türler, 20.02.1984 tarih ve 18318 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan “Avrupa’nın Yaban Hayat ve Yasama Ortamlarını Koruma
Sözleşmesi-Bern Sözleşmesi”’ne göre kesin koruma altına alınmış türler ve koruma altına
alınmış türlerdir.
Proje alanı ve yakın çevresinde Merkez Av Komisyonu kararlarına göre Ek listelerde
yer alan ve Bern Sözleşmesi Ek listelerine göre koruma altına alınmış olan türler korunacak,
bu türlerle ilgili Bern Sözleşmesi hükümlerine ve Merkez Av Komisyonu Proje alanının
bulunduğu bölge, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün yayınladığı 26 Mayıs
2010 Tarih 27592 Sayı Numaralı Resmi Gazetede Yayınlanan 2010-2011 Av Dönemi Merkez
Av Komisyonu Kararı’na uygun hareket edilecektir.
Proje Alanı ve çevresinde karada yaşayan sürüngenlerden; Tosbağa, toprak yılanı, iran
yılanı, kertenkele Memeli grubu; yarasa, tarla faresi, kirpi Kuşlar grubu; güvercin, baykuş,
kartal, şahin, atmaca, keklik ve yaban kuşları bulunmaktadır. Göl içinde ise su yılanı, kurbağa,
sazan balığı ve göl balıkları yaşamaktadır.
EK LISTE II : Kesin koruma altına alınmış türler,
EK LISTE III : Koruma altına alınmış türlerdir.
44
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Bern Sözleşmesi’ne göre Ek Liste II’ de belirtilen fauna türlerinin korunması için;
- Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma,
- Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı zarar vermek, tahrip etmek,
- Yabani faunayı sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme, geliştirme ve kış
uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek,
- Yabani çevreden yumurta toplamak, tahrip etmek,
- Hayvanlardan elde edilmiş kısımların canlı veya cansız elde bulundurulması ve iç ticaretinin
yapılması yasaklanmıştır.
Ek Liste III’ de belirtilen fauna türlerinin korunması için;
-Kapalı av mevsimlerini ve/veya isletmeyi düzenleyen diğer esasları,
-Yabani faunayı yeterli popülasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, isletmenin geçici veya
bölgesel olarak yasaklanması, -Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak
amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde
düzenlenmesi hususlarını kapsayacak şekilde yasaklanmıştır.
Faaliyet sırasında bu koruma tedbirlerine (yasaklara) ve Bern Sözleşmesi kararlarına
uyulacaktır.
RED DATA BOOK Kategorileri:
E : Soyu tehlikeler ile karşı karşıya olan, birey sayıları çeşitli bölgelerde yapılan sayımlarda
26-50 çift olmakla birlikte, artik rastlanmayan türler,
R : Bazı bölgelerde çok nadir görülen, fakat birey sayıları 51-200 çift arasında saptanmış
türler,
V : Bazı bölgelerde sayıları çok azalan, su anda tehlike altında olmasa dahi, yayılış alanlarının
en az sinir bölgelerinde tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan türler,
K : Popülasyonları hakkında fazla bilgi olmayan veya yetersiz bilinen türler,
O : Tehlike dışı olan türlerdir.
IUCN Tehlike Kategorileri: VU: Zarar görebilir
Lr/nt: Az riskli (tehlikede olmaya yakın)
NE: Değerlendirilmemiş
Kaynaklar:
2010-2011 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı, 20.02.1984 tarih ve 18318
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Avrupa’nın Yaban Hayat ve Yasama Ortamlarını
Koruma Sözleşmesi-Bern Sözleşmesi Demirsoy A. Bilgin, C. “Türkiye Zoocografyasi”
Meteksan Ankara 1996 Kence, A., Bilgin, C. “Türkiye Omurgalilar Tür Listesi” Tübitak
Yayınları Ankara-1996
Davis, P.H. Flora of Turkey and East Aegean Islands Volume I-X -Türkiye Bitkileri
Kırmızı Bitkileri (Red Data Book) Ankara, 2000 Prof. Dr. Özcan Seçmen ve Diğerleri,
Tohumlu Bitkiler Sistematiği Tabloda görülen tüm flora türleri literatür araştırmaları
sonucunda tespit edilmiştir. Bu türlerin, çoğunluğu Iran-Turan Fitocografik Bölgesi’ne aittir.
45
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Familya: 21 adet
Cins: 42 adet
Tür: 65 adet
1.Apiaceae
Chaerophyllum L.
Chaerophyllum leucolaenum BOISS.
2.Asteraceae
Achillea L.
Achillea schischkinii SOSN.
Centaurea L.
Centaurea fenzlii REICHARDT
Centaurea kurdica REICHARDT
Centaurea pyrrhoblephara BOISS.
Centaurea saligna (C. KOCH.) WAGENITZ
Centaurea spectabilis (FISCH. ET MEY.) WAGENITZ
Centaurea vermiculigera HUB.-MOR.
Cousinia CASS.
Cousinia bicolor FREYN ET SINT.
Cousinia eriocephala BOISS. ET HAUSSKN.
Inula L.
Inula discoidea BOISS.
Inula macrocephala BOISS. ET KOTSCHY EX BOISS.
Pulicaria GAERTNER
Pulicaria armena BOISS. ET KOTSCHY
Senecio L.
Senecio cilicius BOISS.
Tanacetum L. (EMEND. BRIQ.)
Tanacetum mucroniferum HUB.-MOR. ET GRIERSON
3.Boraginaceae
Myosotis L.
Myosotis platyphylla BOISS.
Rindera PALLAS
Rindera caespitosa (A. DC.) BUNGE
4.Brassicaceae
Alyssum L.
Alyssum filiforme NYAR.
Erysimum L.
Erysimum uncinatifolium BOISS.
Hesperis L.
Hesperis schischkinii TZVELEV
5.Brassicaceae
Isatis L.
Isatis pinnatiloba DAVIS
6.Caryophyllaceae
Arenaria L.
Arenaria ledebouriana FENZL. var. armeniaca MCNEILL
Dianthus L.
46
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Dianthus erytrocoleus BOISS.
Dianthus masmenaeus BOISS. var. glabrescens BOISS.
Dianthus muschianus KOSTCHY ET BOISS.
Dianthus robustus BOISS. ET KOTSCHY
Dianthus sessiliflorus BOISS.
Silene L.
Silene capitellata BOISS.
Silene muradica SCHISCHK.
7.Convolvulaceae
Convolvulus L.
Convolvulus carduchorum DAVIS
8.Crassulaceae
Sedum L.
Sedum caroli-henrici KIT TAN
9.Dipsacaceae
Cephalaria SCHRADER EX ROEMER ET SCHULTES
Cephalaria speciosa BOISS. ET KOTSCHY
Dipsacus L.
Dipsacus cephalarioides MATTHEWS ET KUPICHA
10.Fabaceae
Astragalus L.
Astragalus adustus BUNGE
Astragalus eriocephalus WILLD. subsp. eriocephalus WILLD.
Astragalus eriocephalus WILLD. subsp. elongatus CHAMB. ET MATTHEWS
Astragalus halicacabus LAM.
Astragalus spectabilis SCHISCKIN
Astragalus vexillaris BOISS.
Astragalus wartoensis BOISS.
11.Fabaceae
Dorycnium MILLER
Dorycnium pentaphyllum SCOP. subsp. haussknechtii (BOISS.) GAMS
Onobrychis ADANS.
Onobrychis fallax FREYN ET SINT.
12.Fagaceae
Quercus L.
Quercus petraea (MATTUSCHKA) LIEBL. subsp. pinnatiloba (C. KOCH) MENITSKY
13.Lamiaceae
Cyclotrichium (BOISS.) MANDEN. ET SCHENG.
Cyclotrichium glabrescens (BOISS. ET KOTSCHY EX RECH. FIL.) LEBLEBİCİ
Marrubium L.
Marrubium parviflorum FISCH. ET MEY. subsp. oligodon (BOISS.) SEYBOLD
Micromeria BENTHAM
Micromeria cristata (HAMPE) BRISEB. subsp. orientalis P. H. DAVIS
Nepeta L.
47
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Nepeta aristata BOISS. ET KOTSCHY EX BOISS.
Phlomis L.
Phlomis linearis BOISS. ET BAL.
Stachys L.
Stachys laetivirens KOTSCHY ET BOISS. EX RECH. FIL.
Stachys menthoides KOTSCHY ET BOISS. EX BOISS.
14.Liliaceae
Tulipa L.
Tulipa armena BOISS. var. lycica (BAKER) MARAIS
Tulipa sintenesii BAKER
Linaceae
Linum L.
Linum unguiculatum DAVIS
15.Malvaceae
Alcea L.
Alcea apterocarpa (FENZL) BOISS.
16.Plumbaginaceae
Limonium MILLER
Limonium pycnanthum (C. KOCH) O. KUNTZE
17.Poaceae
Elymus L.
Elymus clivorum MELDERIS
18.Ranunculaceae
Delphinium L.
Delphinium dasystachyum BOISS. ET BAL.
19.Rosaceae
Prunus L.
Prunus kurdica FENZL EX FRITSCH
Sanguisorba L.
Sanguisorba armena BOISS.
20.Rubiaceae
Asperula L.
Asperula stricta BOISS. subsp. latibracteata (BOISS.) EHREND.
21.Scrophulariaceae
Verbascum L.
Verbascum armenum BOISS. ET KOTSCHY var. armenum BOISS. ET KOTSCHY
Verbascum calvum BOISS. ET KOTSCHY
Verbascum insulare BOISS. ET HELDR.
Verbascum macrosepalum BOISS. ET KOTSCHY EX MURB.
Verbascum oreophilum C. KOCH var. oreophilum C. KOCH
Violaceae
Viola L.
Viola dichora BOISS. ET HUET
48
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tablo 24: Muş İlindeki Endemik Türler
49
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
50
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
HİDROJEOLOJİK VE JEOLOJİK ÖZELLİKLER İLE AFET DURUMU
Hidrojeolojik Özellikler;
Proje kapsamında yer altı suyundan yararlanma söz konusu değildir. DSİ Genel
Müdürlüğü 17. Bölge Müdürlüğünce 2004 yılında yapılan çalışmalara göre aşağıdaki değerler
elde edilmiştir.
Toplam yer altı su potansiyeli (hm3/yıl) = 69,30 Muş ili Fırat Havzası içindedir. İl
topraklarını sulayan önemli akarsular Murat ile onun kolu olan Karasu’dur. Söz konusu tesis
Çağ deresi sınırları dahilinde kurulacaktır.
Tablo 25. Muş ilinde yeralan akarsular
Jeolojik Özellikler;
Orta-Üst Eosen havzası; çakıltaşı-killi kireçtaşı olistostromundan oluşan Kızılağaç
formasyonu ile temsil olunur. Bu havzadan bağımsız olarak açılıp kapanmış Üst Eosen-Alt
Miyosen havzası; karasal kumtaşı-miltaşı-çakıl taşından oluşan Ahlat formasyonu, denizel
çakıltaşı-miltaşı-kumtaşından oluşan Norkavak formasyonu, genellikle denizel kireçtaşından
oluşan Gerisor formasyonu, kum taşı-kireçtaşı ara katkılı denizel miltaşı-kiltaşından oluşan
Yazla formasyonu, riyolitten oluşan Sergen formasyonu ve kireçtaşı-kumtaşı-miltaşından
oluşan Adil cevaz formasyonunu içermektedir, inceleme alanında geniş alanlar kaplayan bu
birimlerden sonra Orta-Üst Miyosen yaşlı Elçiler formasyonunun andezitik-dasitik lav ve
tüfleri yer alır. Elçiler formasyonunun lavları üzerinde ise Pliyosen havzasının kumtaşı
çakıltaşı- miltaşı-kireçtaşından oluşan Zırnak formasyonu ile bazaltik-andezitik lav, tüf ve
aglomeralardan oluşan ve kısmen tortul katkısı da bulunan Solhan formasyonu yer alır. En
üstte de Üst Pliyosen-Kuvaterner havzasının; kumtaşı-miltaşı-çakıltaşından oluşan Bulanık
formasyonu, tüfit ve ignimbritten oluşan Nemrut formasyonu, çakıltaşı-kumtaşından oluşan
Muşovası formasyonu ve alüvyon çökelleri bulunur.
51
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Pliyosen Volkanitleri: Genellikle lav, piroklastik gereç ve yer yer volkanotortullardan oluşan
birim, Kıraner'in (1957) Üst Miyosen andezit ve bazaltına, Ürgün'ün (1961) Neojen yaşlı
andezit ve bazaltına, Tokel'in (1966) pre-Pliyosen andezitine ve Zırnak formasyonu volkano
tortullanna, Birgili'nin (1968) Pliyosen ba/allına, özyeğin'in (1968) Kuvaterner bazaltına,
Elnaif'in (1969) Kuvaterner bazaltına, Ünal'ın (1970) Üst Pliyosen yaşlı andezit ile
Kuvaterner yaşlı bazaltına, Soytürk'ün (1973) Kuvaterner volkanitlerine, Şaroğlu ve Güner'in
(1981) Üst Miyosen yaşındaki volkano-sedimentlerine, Yılmaz ve diğerlerinin (1987) Solhan
volkanitlerine karşılık gelmektedir.
Volkanitlerin en alt düzeyi, Oruh'un güneyinde Dorin derede Eosen yaşlı Kızılağaç
formasyonunun üzerinde 20 m kalınlığındaki tüfıt-kiltaşı ardalanmasından oluşur. Kiltaşı
düzeyleri bol bitki fosillidir. Nevalamülk köyünde Volkanitler, lav ve piroklastik tabakalardan
oluşup, gölsel çökeller içinde arakatkılı olarak bulunmaktadır. Volkanik dizi üste doğru lav,
tüf ve aglomera ardalanması şeklinde devam eder. Lavlar yer yer kompakt olup, yer yer levha
eklemlidir. Bazı kesimleri gaz boşluklu olan lavların bazı düzeylerinde oldukça
iri plajiyoklaz fenokristallerine rastlanır.
Petrografi: Alkalen lavlar; başlangıçta silise doygun değildir (alkali olivin bazaltlar). Bütün
ayrımlılaşma sürecinde alkali karakterlerini korumuşlar, ancak zamanla silisyumca
zenginleşerek doymuş hale gelmişlerdir (havaiyit-mujearit türü lavlar). Bazaltik lavlar,
grisiyah renklerde ve kompakttırlar. Porfirik, yarı engellemeli, engellemeli ve ofitik doku
şekillerini gösterirler. Plâjiyoklazlar oldukça fazladır ve zaman zaman iri latalar şeklinde
görülürler. Labradorit bileşiminde olup, aralarını piroksenler doldurmuştur. Olivin her
örnektegörülmüş olup, bazen iri fenokristaller halinde, bazen de küçük taneler halinde
bulunur. Yer yer bozuşan olivinler iddingsite dönüşmüşlerdir.
Havaiyitler, gri-siyah kompakt lavlardır. Porfirik dokulu olup birbirine paralel yer yer
engellemeli tekstür gösteren hamur içinde, fenokristaller halinde plajiyoklaz, olivin ve
piroksenler bulunmaktadır. Trakibazalt ve mujearitler, silise doygunlukları ile dikkati
çekerler. Genellikle engellemeli, porfirik doku gösterirler. Fenokristal nadir olup,
Plajiyoklazların arasında zaman zaman cam izlenmektedir. Birbirine paralel ve yer yer
engellemeli tekstür gösteren plajiyoklaz mikrolitleri arasında yer yer olivin ve granüller
halinde opak mineraller yer almaktadır. Plajiyoklaz çubukları arasında yer alan cam,
normlarda serbest kuvars olarak gözlenmektedir.
52
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Bölgede çok trakitik olan lavlar açık renkli olup, porfirik akma dokusu gösterirler.
Fenokristal olarak plajiyoklaz bulunmakta, çok az da granüle opak mineral ile egirinojit yer
almaktadır. Toleyitik lavlar; gri-siyah renklerde olup, ince taneli, sert ve yer yer levha
eklemlidir. Genellikle yükseklerde ve en üstte bulunurlar. Lavların bazik türde olanlarında
genelde intersertal doku gözlenir. Fenokristal olarak plajiyoklaz, piroksen ve olivin izlenir.
Andezitik türdeki lavlar ise, porfirik, pilotaksitik, hiyalopilitik dokudadırlar. Plâjiyoklazlar,
andezin ve asit labradorit düzeydedir. Akma yapısı ve zaman zaman da engellemeli tekstür
gösteren plajiyoklaz mikrolitlerinin arasındaki boşlukları granüle haldeki piroksenler
oldurmuştur, örneklerin hiç birisinde biyotit ve hornblent görülememiş olup, hemen bütün
örneklerin hamurunda cam bulunur.
Zırnak Formasyonu: Pliyosen yaşlı bu birimin alt düzeyi Çakıltaşı-kumtaşından, orta düzeyi
miltaşı-kumtaşı-olitik kireçtaşından, üst düzeyi de kumtaşı- miltaşı ve çakıl taşından
oluşmuştur. Alt seviye kahvemsi sarı, orta-üst seviye beyaz-bejdir. Alt seviye masif çok kalın,
orta seviye laminalı ve kalın tabakalı üst seviye ise kalın-çok kalın tabakalıdır. 200–300 metre
kalınlığında olan bu birim Adilcevaz formasyonu ile Elçiler formasyonu üzerine açısal
uyumsuzlukla gelmektedir. Muş ili jeoloji haritası eklerde verilmiştir. (Bkz.Ek-2g)
Depremsellik ve Afet Durumu;
T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve Bakanlar Kurulu’nun
1804.1996 tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile yürürlüğe girmiş olan Türkiye Deprem Bölgeleri
Haritası’na göre faaliyet sahasının da içinde bulunduğu proje alanı 1.derece deprem
bölgesinde yer almaktadır. Proje kapsamında yer alan ünitelerin yapımında Bayındırlık ve
İskân Bakanlığı’nca yayınlanan “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik”
hükümlerine uyulacaktır. Muş ili deprem haritası eklerde verilmiştir. (Bkz.Ek-2h)
53
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
B) EK-V DEKİ DUYARLI YÖRELER
KORUNMASI GEREKEN DİĞER ALANLAR
LİSTESİ
DİKKATE
ALINARAK
Faaliyet sahası ve yakın çevresinde Ek-V deki duyarlı yöreler listesi dikkate alınarak
(milli parklar, sulak alanlar, tabiat anıtları, tabiat koruma alanları, yaban hayatı koruma
alanları, yaban hayvanları koruma alanları, kültür alanları, tabiat varlıkları, sit ve koruma
alanları, Boğaziçi kanununa göre koruma altına alınan alanlar) bulunmamaktadır.
Proje konusu faaliyet, ÇED Yönetmeliğinde yer alan EK-5 deki Duyarlı Yöreler
listesi dikkate alınarak; sulak alanlar, kıyı kesimleri, tarım alanları, milli parklar, özel
koruma alanları, tarihsel, kültürel, arkeolojik, ve benzeri önemi olan alanlar, erozyon
alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma
alanları ile 167 sayılı Yer altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler
içerisinde kalmamaktadır.
Biyogenetik rezerv, soyu tükenmekte veya genetik çeşitliliği çok azalmakta olan bir
canlı türü veya tür topluluklarını korumaya yönelik, uluslar arası düzeyde bir koruma
alanıdır.
Milli park, bilimsel ve estetik bakımdan, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve
kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarıdır.
Tabiatı koruma alanı, bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz
veya kaybolmaya yüz tutmuş, ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin
örnekleri içeren ve mutlaka korunması gerekli olup, sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla
kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarını ifade etmektedir
Sit alanı (özel koruma alanı), tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli
medeniyetlerin ürünü olup, yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri
özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve
tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlardır.
Sulak Alanlar, tropik ormanlardan sonra biyolojik çeşitliliğin en yüksek olduğu
ekosistemlerdir. Pek çok tür ve çeşitteki canlılar için uygun beslenme, üreme ve barınma
ortamı olan sulak alanlar, yalnız bulundukları ülkenin değil, tüm dünyanın doğal zenginlik
müzeleri olarak kabul edilmektedir. Yakın çevresinde yaşayan halkın yaşamında önemli yer
tutan, bölge ve ülke ekonomisine katkılar sağlayan sulak alanlar; doğal dengenin ve biyolojik
çeşitliliğin korunması yönünden de diğer ekosistemler içinde önemli ve farklı bir yere
sahiptirler.
54
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”
Ek.V Duyarlı Yöreler:
 Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu'nun 2 nci maddesinde
tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar" “Tabiat
Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" içerisinde bulunmamaktadır.
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı'nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme
Alanları", içerisinde bulunmamaktadır.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun
3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt
bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak
tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve
Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu'nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı
Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan
alanlar, içerisinde bulunmamaktadır.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları, içerisinde bulunmamaktadır.
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Su Kirliliği
Kontrol Yönetmeliği'nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar, içerisinde
bulunmamaktadır.
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği'nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri",
içerisinde bulunmamaktadır.
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 9 uncu maddesi uyarınca
Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen
alanlar,içerisinde bulunmamaktadır.
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu'na göre koruma altına alınan
alanlar, içerisinde bulunmamaktadır.
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler
içerisinde yer almaktadır.
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar,
içerisinde bulunmamaktadır.
55
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması
Hakkında Kanunda belirtilen alanlar, içerisinde bulunmamaktadır.
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, içerisinde
bulunmamaktadır.
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak
Alanların
Korunması
Yönetmeliği'nde
belirtilen
alanlar,
içerisinde
bulunmamaktadır.
 Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli
alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi)
uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda
belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları", içersinde
bulunmamaktadır.
b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz'in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca
korumaya alınan alanlar, içersinde bulunmamaktadır.
ı) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan "Akdeniz'de Özel
Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı"
olarak belirlenmiş alanlar, içersinde bulunmamaktadır.
ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre
Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz'de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi
Sit" listesinde yer alan alanlar, içerisinde bulunmamaktadır.
ııı) Cenova Deklerasyonu'nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz'e Has Nesli
Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, içerisinde
bulunmamaktadır.
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince
Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü
verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, içerisinde bulunmamaktadır.
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar,
içerisinde bulunmamaktadır.
56
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi içerisinde bulunmamaktadır.
 Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv
alanları, jeotermal alanlar ve benzeri), içerisinde bulunmamaktadır.
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi
kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II.
sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanları, içerisinde bulunmamaktadır.
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya
akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi
geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak
önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden
itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler, içerisinde
bulunmamaktadır.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, içerisinde bulunmamaktadır.
d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer
rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve
jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar, içerisinde bulunmamaktadır.
Tesise en yakın yerleşim yeri güneyinde kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunan
Şenoba köyüdür. Muş İline 18 km, Serinova Köyüne 3 km mesafede bulunmaktadır.
Batısında Erzurum – Muş Karayolu ve Doğusunda Murat Nehrinin kolları bulunmaktadır.
Proje arazisi ve yakın çevresinin florasını tespit edebilmek için literatür taraması
yapılmış,
bu bölgede yapılan floristik araştırmalardan yararlanılmıştır. Proje alanı ve
çevresindeki türler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Söz konusu arazide yapılacak fiziki müdahaleler sırasında herhangi bir taşınır veya
taşınmaz kültür varlığına rastlanması halinde en yakın mülki amirine veya müze müdürlüğüne
ivedilikle haber verilecektir.
57
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
3. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE
ALINACAK ÖNLEMLER
Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi için projeden kaynaklanan çevresel,
ekonomik ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu
etkilerin bazıları doğrudan, diğerleri ise dolaylı etkilerdir. Özellikle çevresel kirlilik yaratacak
unsurlar olan hava ve su kirliliklerinin ilgili yönetmeliklerde belirlenen sınır değerlerin altında
kalması taahhüt edildiğinden, proje etki alanı diğer unsurlar (tesis alanı florası, faunası,
gürültü, istihdam, tarım alanları vb.) göz önüne alınarak seçilmiştir. Tesisin çevre üzerine
etkileri ve alınacak olan tedbirler aşağıda belirtilmiştir.
Katı Atıkların Bertarafı
İnşaat Aşaması
Arazinin hazırlanması aşamasında oluşacak katı atıklar çalışacak personelden
kaynaklanacaktır. Katı Atıkların 9,1 kg/gün olacağı daha önceden belirtilmişti.
Faaliyetin inşaat aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar
tesis sahası içerisinde çeşitli noktalara yerleştirilecek ağzı kapalı konteynırlarda niteliklerine
göre (organik, cam, plastik, kâğıt, metal vb.) ayrı ayrı toplanarak görünüş, toz, koku ve benzer
faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde toplanacaktır. Konteynırlarda biriktirilecek
bu katı atıklar ise belli periyotlarda Muş Belediyesi tarafından bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
Muş Belediyesinin gelip almaması durumunda tesis, kendi imkânları ile berataraf edecektir.
İnşaat aşamasında oluşacak olan tüm katı atıkların bertarafında 14.03.1991 tarih ve
20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne ve bu
yönetmelikte yapılan tüm değişikliklere uygun olarak hareket edilecektir.
Ayrıca, 24.08.2011 Tarih 28035 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan “Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” nin ilgili hükümlerine de uyulacaktır.
Bunun dışında prosesten kaynaklanacak herhangi bir atık oluşmamakta sahada
çıkartılacak malzemenin üzerindeki 5 cm kalınlığındaki bitkisel toprak artığı ilerde işletme
faaliyete kapandıktan sonra arazi ıslahında kullanılmak üzere proje sahasında depolanacaktır.
58
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
İşletme Aşaması
Faaliyet esnasında evsel nitelikli ve prosesten kaynaklanacak atıklar olacaktır.
İşletmede 12 kişi istihdam edilecektir. Tesiste çalışan işçilerden kaynaklanacak evsel katı
atıkların miktarı 13,7 kg / gün olarak tahmin edilmektedir.
Faaliyetin işletme aşamasında personelden kaynaklı oluşacak evsel nitelikli katı atıklar
tesis sahası içerisinde çeşitli noktalara yerleştirilecek ağzı kapalı konteynırlarda niteliklerine
göre (organik, cam, plastik, kâğıt, metal vb.) ayrı ayrı toplanarak görünüş, toz, koku ve benzer
faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde toplanacaktır. Konteynırlarda biriktirilecek
bu katı atıklar ise belli periyotlarda Muş Belediyesi tarafından bertaraf edilmesi sağlanacaktır.
Muş Belediyesinin gelip almaması durumunda tesis, kendi imkânları ile berataraf edecektir.
İşletme aşamasında oluşacak olan tüm katı atıkların bertarafında 14.03.1991 tarih ve
20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne ve bu
yönetmelikte yapılan tüm değişikliklere uygun olarak hareket edilecektir.
Ayrıca, 24.08.2011 Tarih 28035 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan “Ambalaj
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” nin ilgili hükümlerine de uyulacaktır.
Bunun dışında prosesten kaynaklanacak herhangi bir atık oluşmamakta sahada
çıkartılacak malzemenin üzerindeki 5 cm kalınlığındaki bitkisel toprak artığı ilerde işletme
faaliyete kapandıktan sonra arazi ıslahında kullanılmak üzere proje sahasına depolanacaktır.
Sıvı Atıkların Bertarafı
İnşaat Aşaması
Arazinin hazırlanması aşamasında oluşacak sıvı atıklar çalışacak personelden
kaynaklanacaktır. Sıvı Atıkların yaklaşık 1 m3/gün olacağı belirtilmişti.
59
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Oluşan evsel nitelikli atıksular sızdırmaz fosseptikte biriktirilecek olup belirli
aralıklarla Muş belediyesine ait vidanjörler vasıtasıyla bertaraf edilecektir. Belediyenin gelip
almaması durumunda atık sular tesisin kendi imkânlarıyla (vidanjör kiralayarak) bertaraf
edilecektir. Belediye ile anlaşılması durumunda vidanjör sözleşmesi yapılacaktır.
19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Lağım Mecrası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” uyarınca
fosseptik sızdırmasız betondan yapılmış yan duvar ve tabanlara sahip olacaktır. (Bkz.Ek-2ı)
Projenin çevre üzerine etkilerinin en aza indirgenmesi ve zarar vermemesi için
31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği” ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı resmi gazete değişikliği ile yayımlanan “Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği ilgili
hükümlere uyacağını işletmeci taahhüt etmektedir.
İşletme Aşaması
Söz konusu tesiste iki türlü su kullanımı söz konusudur:
1- İçme ve Kullanma Suyu
2- Yıkama Eleme Tesisinde kullanılan su
Tesiste 12 personel çalışacaktır. Çalışan bu personellerden oluşacak olan sıvı atık
miktarı şu şekilde olacaktır. Kişi başına kullanılan suyun 124 lt. ve kullanılan suyun tamamı
atıksu olarak alındığı düşünüldüğünde, personelden kaynaklı sıvı atık 1,5 m³/gün olacaktır.
İnce(yıkanmış) kumun yıkanması esnasında da ortalama günlük kum üretim
kapasitesine göre ortalama 8 m³/gün olarak alınabilir. Yıkanmadan arta kalan temiz su fazlası
ocak sahasının nemlendirilmesinde kullanılmaktadır. Bu amaçla tesis bünyesinde yıkama
eleğinin çıkışında bir adet dinlendirme havuzu yapılarak yıkama eleğinden çıkan suyun
dinlendirilmesi sağlanacak ve dinlendirilmiş su ocak sahasının nemlendirilmesinde
kullanılacaktır.
Oluşan evsel nitelikli atıksular sızdırmaz fosseptikte biriktirilecek olup belirli
aralıklarla Muş belediyesine ait vidanjörler vasıtasıyla bertaraf edilecektir. Belediyenin gelip
60
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
almaması durumunda atık sular tesisin kendi imkânlarıyla (vidanjör kiralayarak) bertaraf
edilecektir. Belediye ile anlaşılması durumunda vidanjör sözleşmesi yapılacaktır.
19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Lağım Mecrası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” uyarınca
fosseptik sızdırmasız betondan yapılmış yan duvar ve tabanlara sahip olacaktır.(Bkz.Ek-2ı)
Projenin çevre üzerine etkilerinin en aza indirgenmesi ve zarar vermemesi için
31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği” ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı resmi gazete değişikliği ile yayımlanan “Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” gereği ilgili
hükümlere uyacağını işletmeci taahhüt etmektedir.
Hava Kirliliğinin Bertarafı
İnşaat Aşaması
Gerçekleştirilecek olan proje kapsamında tesis kurulumu için arazinin hazırlanması
sırasında arazi sulanarak sıkıştırma işlemi yapılacağından ve makinelerin kurulumu sırasında
hafriyat olmayacağından toz oluşumu beklenmemektedir..
Arazinin hazırlanması aşamasında kum ocağının işletmeye hazırlanması için ocak
alanında 5 cm kalınlığındaki bitkisel toprak artığı alınacaktır. Bu işlem esnasında bir miktar
toz oluşumu beklenmektedir. Tozumaya sebep olan bu işlemlerden malzemenin doldurulması,
taşınması işlemleri eş zamanlı işlemler olacaktır
Hafriyat işlemleri sırasında alan üzerinde meydana gelebilecek toz çıkışını engellemek
ve en aza indirgemek için;

Savurma yapılmadan doldurma boşaltma yapılacaktır.

Malzeme su ile spreylenerek % 10 nem oranı muhafaza edilmeye çalışılacaktır.

Hafriyat işlemleri sırasında kesinlikle patlayıcı malzeme kullanılmayacak olup iş
makineleri ( ekskavatör, kamyon, loder yükleyici vb. ) kullanılacaktır.
61
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 16.06.2012 tarih ve 28325 sayılı resmi
gazete
değişikliği
ile
yayınlanan
“Sanayi
Kaynaklı
Hava
Kirliliğinin
Kontrolü
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" in ilgili hükümlerine ve yetkili
mercilerce yayınlanacak olan tüm esaslara uyulacağı faaliyet sahibi tarafından taahhüt
edilmektedir.
İşletme Aşaması
Tesiste tozumaya sebep olacak işlemler, ocaktan malzemeyi çıkarmak için yapılacak
hafriyat, malzemenin kamyonlara yüklenmesi, taşınması ve boşaltılması işlemlerinden
ibarettir. Ocaktan çıkarılan kumun eleme tesisine nakli aşamasında da toz emisyonu
oluşacaktır. Ocaktaki nakliye işlemi sırasında oluşan tozumanın, zemin nemlendirilmek
suretiyle, önüne geçilecektir. Böylece faaliyetten kaynaklanabilecek toz emisyonunun çevre
ve insan sağlığını etkilemesinin önüne geçilecektir.
Çıkarılan kum yıkama-eleme tesisinde yıkandığı için bu aşamada da toz emisyonu
oluşmamaktadır. Tesiste sahasının yakın çevresinde hava kalitesi ölçümleri yapılmamıştır. Bu
nedenle bu yörenin hava kalitesi ile ilgili kesin veriler vermek mümkün olmamaktadır. Ancak
konumu itibariyle hava kalitesi oldukça yüksektir.
Tozumaya sebep olan bu işlemlerden malzemenin doldurulması, taşınması işlemleri eş
zamanlı işlemler olacaktır. Malzemenin alınması, taşınması ve depolanması aşamasında
oluşabilecek tozun engellenmesi amacıyla 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ve
16.06.2012 tarih ve 28325 sayılı resmi gazete değişikliği ile yayınlanan “Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" te
belirtilen esaslara uyulacak, bu amaçla savurma yapılmadan doldurma ve boşaltma yapılacak,
malzeme üstü naylon branda ile kapatılacaktır. Tozun yayılmasının önlenmesi için ocak
sahasında arazöz gibi yardımcı elemanlarda kullanılabilecektir.
Ayrıca tesisteki toz kaynağı olan her bir ünitenin (bunker, elekler, bantlar) kapalı
ortam içerisine alınacağı tesis sahibi tarafından taahhüt edilmektedir. Ayrıca İşletme alanında
6 Haziran 2008 tarihli 26898 sayılı Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Hava
62
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Kalitesi Değerlendirme Ve Yönetimi Yönetmeliği’ve 5 Mayıs 2009 tarihli, 27219 sayılı
Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ‘Hava Kalitesi Değerlendirme Ve Yönetimi
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’ hükümlerine uyulacaktır.
Araçlar ve makinelerin bakım ve yakıt ikmallerinin yapılmasında 14.03.2005 tarih ve
25755 sayılı “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı
Resmi
Gazete
’de
yayımlanarak
yürürlüğe
giren
“Tehlikeli
Atıkların
Kontrolü
Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe ve 30.07.2008 tarih ve 26952
sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı resmi gazete değişikliği ile yayımlanan Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”e uyulacağı işletmeci
tarafından taahhüt edilmektedir.
Tehlikeli Kimyasallar Ve Tehlikeli Atıkların Bertarafı
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında herhangi bir tehlikeli kimyasal madde kullanımı
olmayacaktır. Bu sebeple tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık oluşması beklenmemektedir.
İşletme Aşaması;
Tesiste kontamine atık, kontamine ambalaj, atık flüoresan lambalar ve kartuş- toner
atıkları oluşması beklenmektedir. Söz konusu atıklar üretim kapasitesine ve personele göre
farklılık arz edeceğinden hesaplama yapılmamıştır. Söz konusu atıkların oluşması durumunda
lisanslı firmalara verilerek bertarafı sağlanacaktır.
Projenin inşaat ve işletme aşmasında 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı “Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete ’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmeliğe uyulacağını beyan ve taahhüt ederiz.
63
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Atık Pil Ve Akümülatörlerin Bertarafı
Atık pil ve aküler çıkması durumunda evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin
dağıtımını ve satışını yapan işletmelerce veya belediyelerce oluşturulan toplama noktalarına
atık piller teslim edilecektir.
Atık pil ve Akümülatörler ile idari personellerin kullanması sonucu 31.08.2004 tarih ve
25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğine”(05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Değişiklik
yapılmasına dair yönetmelik)‘ne; atıl duruma gelen elektrik ve elektronik atıklar 22.05.2012
tarih ve 28300 sayılı resmi gazetede yayınlanarak girmiş olan “Atık Elektrikli ve Elektronik
Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığından Lisans
almış firmalar ile sözleşme yapılacağını beyan ve taahhüt ederiz.
Tıbbi Atıkların Bertarafı
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında toplam 8 personel çalıştırılacaktır. Tesiste kaza olması
durumunda en yakın hastanelere sevk edilecektir.
Tesiste 22.07.2005 Tarih ve 25883 Sayılı Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş
olan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin” (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde değişiklik
yapılmasında dair yönetmelik) nin ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
İşletme Aşaması;
Projenin işletme aşamasında toplam 13 personel çalıştırılacaktır. Tesiste kaza olması
durumunda yakın hastanelere sevk edilecektir.
Tesiste 22.07.2005 Tarih ve 25883 Sayılı Resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe
girmiş olan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin” (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı
Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde
değişiklik yapılmasında dair yönetmelik) nin ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan
ederiz.
64
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Atık Yağların Bertarafı
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında atık yağın oluşması beklenmemektedir.
İşletme Aşaması;
İşletme aşamasında çalışacak araçların bakım, onarım ve yağ değişimleri yetkili
servislerde yapılacağından tesis bünyesinde atık yağ oluşmayacaktır.
Araçlar ve makinelerin bakım ve yakıt ikmallerinin tesiste yapılması durumunda
30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı resmi gazete değişikliği
ile yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” hükümlerine uyulacağı işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir.
Bitkisel Atık Yağların Bertarafı
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında yemekler firma içerisinde yapılmayacaktır. Bu sebeple
proje kapsamında bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir.
İşletme Aşaması;
Projenin işletme aşamasında yemekler firma içerisinde yapılmayacaktır. Bu sebeple
proje kapsamında bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir.
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde değişiklik
yapılmasında dair yönetmelik) nin ilgili hükümlerine uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
65
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Ambalaj Atıklarının Bertarafı
İnşaat Aşaması,
Projenin inşaat aşamasında personel kaynaklı ambalajlar dışında ambalaj atıkları
oluşmayacaktır.
İşletme Aşaması;
Tesisin faaliyeti sırasında personel kaynaklı ambalajlar dışında ambalaj atıkları
oluşmayacaktır. Personel kullanımına göre farklılık arz edeceğinden oluşacak personel
kaynaklı ambalajların hesabı yapılamamıştır.
Projenin inşaat ve işletme aşmasında 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, hükümlerine
uyulacağını taahhüt ve beyan ederiz.
Gürültü İle İlgili Alınacak Tedbirler
İnşaat Aşaması
Tesisin yapımı aşamasında çevre düzenlemesi için; dozer, Kamyon, Vinç gibi iş
makinelerinin kullanılması planlanmaktadır. Yapılacak çalışma kısa süreli olacağından ve
meskun mahalle uzak olduğundan gürültü hesabına gerek duyulmamıştır.
İşletme Aşaması
İşletme aşamasında malzemenin çıkarılması, yüklenmesi ve taşınması işlemleri
esnasında az miktarda da olsa gürültü oluşacaktır. Kazma ve yükleme için 1 Adet Kazıcı, 1
yükleyici ve çıkarılan malzemenin taşınması için 3 adet kamyon kullanılacaktır. Bu sebeple
gürültü kaynağı olabilecek makineler kazıcı, yükleyici ve kamyon olacaktır. Yapılan
hesaplamalarda ocak sahasının düz bir satıh üzerinde yer aldığı ve oluşan gürültünün hiçbir
engelle karşılaşmadan atmosferde yayıldığı kötü koşulu göz önüne alınmıştır.
66
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Planlanan tesis 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak
yürürlüğe girmiş olan "Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliği"
madde 23 “a) Şantiye alanındaki faaliyet türlerinden çevreye yayılan gürültü seviyesi EkVII’de yer alan Tablo-5’te verilen sınır değerleri aşamaz..” maddesi gereği 70 dbA sınır
değerini aşmayacaktır. Aşması durumunda gerekli tedbirler alınacağını beyan ve taahhüt
ederiz.
67
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
NOTLAR VE KAYNAKLAR:

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mevzuatı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Araştırma
Planlama Ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı.

Prof. Dr. Yılmaz MUSLU , Kullanılmış suların tasfiyesi , Cilt I ,1990

Su Temini ve Atıksu Uzaklaştırılması Uygulamaları İTÜ - 1998, Prof. Dr.
Dincer TOPACIK, Prof. Dr. Veysel EREOĞLU

Endüstriyel gürültü Kontrolü ODTÜ Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim
üyesi Doç. Dr. Nevzat Özgüven

Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları; A. Müezzinoğlu, İzmir-1987

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, 2.Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi,
İstanbul,1997Bildiri:Bayram .A. D.E.Ü. İzmir

ŞEKERCİOĞLU, E., Yapıların Projelendirilmesinde Mühendislik Jeolojisi, Jeoloji
Mühendisleri Odası, 1998, Ankara.

Proje Alanına Ait Afet işleri Genel Müdürlüğü tarafından onaylanmış olan “Jeoteknik
Etüt Raporu” Ahmet Altunç Mühendislik-Müteahhitlik, Ocak 2001

Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, 1997, Ankara.

Türkiye jeotermal Envanteri (MTA, 1996)

Kiziroğlu İ., 1989, Türkiyenin Kuşları, Orman Gn. Müd.’Lüğü Yayınları, Ankara

Atalay , Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, İzmir, 1994

DAVIS, P.H. Flora Of Turkey 1-8, Josef Donner Linz

Ulusoy R., Pratik Joeteknik Bilgiler , Teknomat Yayınları, Ankara 1989

"Red Data Book Of Turkısh Plants ‘ Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van
100 Yıl. Üniversitesi 2000

Prof. Dr. Demirsoy Ali, Türkiye Omurgalıları, Sürüngenler, 1996.

Prof. Dr. Demirsoy Ali, Türkiye Omurgalıları Memeliler, 1996.

Prof. Dr. Demirsoy Ali, Türkiye Omurgalıları, Amfibiler,1996.

Kramer, A.C., Food Production Waste Managament, AVI,1989

T.C. Orman Bakanlığı Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Gen. Müd., 2005-2006 Av
Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı

Muş İl Çevre Durum Raporu, 2010

Seçilmiş Göstergelerle Muş, TÜİK, 2012

İstatistiklerle Türkiye, TÜİK, 2012
68
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EKLER:
Ek-1. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları
Ek-2a. Çevre Düzen Planı
Ek-2b. Maden İşleri Genel Müdürlüğü Görüş Yazısı
Ek-2c. Ticaret Sicil Gazetesş
Ek-2ç. Vekaletname - Taahhütname
Ek-2d. İmza Sirküsü
Ek-2e. 1/25000 Ölçekli Kroki
Ek-2f. 1/25000 Ölçekli Topografik Harita
Ek-2g. Muş İli Jeoloji Haritası
Ek-2ğ. Muş İli Karayolları Haritası
Ek-2h. Muş İli Deprem Haritası
Ek-2ı. Fosseptik Detay Planı
Ek-2i. İl Özel İdare İle Yapılan Sözleşme
Ek-2j. Çevre Yönetim Planı
69
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Ek-1. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları
Planlanan projeye ait koordinatlar Tablo Ek1.1’de verilmiştir.
Tablo Ek.I.1. 3314097 Erişim Nolu 1(a) Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma - Eleme - Yıkama Tesisi Projesi Koordinatları.
Koordinat Sırası: Sağa Yukarı
Koordinat Sırası: Enlem-Boylam
Datum: ED-50 Türü: UTM
Datum: WGS-84
ZON: 37 DOM: 39
Türü: COĞRAFİK
Ölçek Faktörü: 6 DERECELİK
Nokta
Y
X
Y
X
Ocak Alanı
1
718533.60
4310585.13
38.9154171
41.5202895
2
718503.15
4310549.79
38.9151065
41.5199273
3
718397.54
4310456.68
38.9142945
41.5186807
4
718373.02
4310404.25
38.9138286
41.5183814
5
718379.98
4310348.80
38.9133277
41.5184440
6
718360.10
4310332.89
38.9131894
41.5182098
7
718338.67
4310401.12
38.9138090
41.5179846
8
718365.17
4310472.12
38.9144416
41.5183126
9
718496.91
4310602.06
38.9155786
41.5198721
Alan: 11.000 m2
Kırma Eleme Yıkama Tesisi, Konteynır ve Fosseptik Koordinatları
1
718365.170
4310472.124
38.9144416
41.5183126
2
718350.933
4310432.830
38.9140914
41.5181360
3
718378.733
4310463.073
38.9143568
41.5184660
4
718402.866
4310508.539
38.9147601
41.5187586
Alan: 750 m2
Bitkisel Toprak Alanı Koordinatları
1
718403.866
4310509.539
38.9147688
41.5187704
2
718390.104
4310482.369
38.9145277
41.5186032
3
718409.580
4310500.296
38.9146842
41.5188333
4
718418.919
4310524.679
38.9149014
41.5189487
Alan: 250 m2
70
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Ek-2.Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımı Değerlendirmek İçin;
Yerleşim Alanlarının, Ulaşım Ağlarının, Enerji Nakil Hatlarının, Mevcut Tesislerin ve
Yönetmeliğin Ek: V Listesinde Yer Alan Duyarlı Yöreler Listesinde Belirtilen Diğer
Alanların (Proje alanı ve yakın çevresinde bulunması halinde) Yerlerine İlişkin
Verileri Gösterir Bilgiler 1/25.000 Ölçekli Halihazır Harita (Varsa Çevre Düzeni Planı,
yoksa topografik harita) Üzerine işlenerek Kısaca Açıklanması, jeoloji haritası ve
depremsellik
Proje alanı ve yakın çevresinin mevcut arazi kullanımını değerlendirmek için; yerleşim
alanlarının, ulaşım ağlarının, enerji nakil hatlarının, mevcut tesislerin ve Ek-5’de yer alan
Duyarlı Yöreler Listesinde belirtilen diğer alanların (proje alanı ve yakın çevresinde
bulunması halinde) yerlerine ilişkin verileri gösterir bilgiler 1/25000 ölçekli hâlihazır harita
(çevre düzeni planı, nazım, uygulama imar planı, vaziyet planı veya plan değişikliği teklifleri,
topografik harita) üzerine işlenerek kısaca açıklanması.
KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA SANAYİ VE DIŞ TİCARET
LİMİTED ŞİRKETİ tarafından Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 3314097
erişim nolu ruhsat almaya hak kazanılan 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanan “3314097
Erişim Nolu 1(a) Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma - Eleme - Yıkama Tesisi Projesi” nin
niteliği, bahse konu alanın 1/100000 ölçekli Çevre Düzen Planında(Bkz.Ek-2a) ve Maden
İşleri Genel Müdürlüğü Görüş yazısında(Bkz.Ek-2b) belirtilenler göz önünde bulundurulduğu
zaman herhangi bir alternatifinin bulunmadığı, yer seçimi yönünden uygun bir yerde
bulunduğu rahatlıkla söylenebilir.
Tesise ait 1/25000 ölçekli kroki (Bkz.Ek-2e) ve 1/25000 ölçekli topografik harita
(Bkz.Ek-2f) Ekler kısmında verilmiştir.
T.C Muş Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden alınan kurum görüşünde
(Bkz.Ek-2a) görüldüğü üzere söz konusu alan için “gerekli kurum görüşlerinin alınması
şartı ile Kurumumuzca bir sakınca bulunmamaktadır.” denilmektedir. Bu kapsamda
gerekli kurum görüşlerinin alınacağı ve alınan görüşlerin İl Müdürlüğünüze ibraz
edileceği tesis yetkilisi tarafından taahhüt ve beyan edilmektedir.
71
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2a:
ÇEVRE DÜZEN PLANI
72
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
T.C Muş Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden alınan kurum görüşünde
görüldüğü üzere söz konusu alan için “gerekli kurum görüşlerinin alınması şartı ile
Kurumumuzca bir sakınca bulunmamaktadır.” denilmektedir. Bu kapsamda gerekli
kurum görüşlerinin alınacağı ve alınan görüşlerin İl Müdürlüğünüze ibraz edileceği
tesis yetkilisi tarafından taahhüt ve beyan edilmektedir.
73
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Proje
Alanı
74
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
75
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2b:
MADEN İŞLERİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ GÖRÜŞ
YAZISI
76
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
77
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2c:
TİCARET SİCİL GAZETESİ
78
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
79
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
80
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2ç:
VEKALETNAME –
TAAHHÜTNAME
81
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
82
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
83
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2d:
İMZA SİRKÜSÜ
84
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
85
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
86
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2e:
1/25000 ÖLÇEKLİ KROKİ
87
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
88
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2f:
1/25000 ÖLÇEKLİ
TOPOGRAFİK HARİTA
89
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
90
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2g:
MUŞ İLİ JEOLOJİ
HARİTASI
91
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
92
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2ğ:
MUŞ İLİ KARAYOLLARI
HARİTASI
93
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
94
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2h:
MUŞ İLİ DEPREM
HARİTASI
95
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
96
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2ı:
FOSSEPTİK DETAY PLANI
97
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
98
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2i:
İL ÖZEL İDARE İLE
YAPILAN SÖZLEŞME
99
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
100
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
101
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
102
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
103
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
EK.2j:
ÇEVRE YÖNETİM PLANI
104
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ
A) PROJENİN İŞ AKIM ŞEMASI, KAPASİTESİ,
TEKNOLOJİSİ, ÇALIŞACAK PERSONEL SAYISI
KAPLADIĞI
ALAN,
- Projenin İş Akım Şeması
Bu rapor; KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA SANAYİ VE DIŞ
TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ tarafından Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde,
3314097 erişim nolu ruhsat almaya hak kazanılan 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanan
“3314097 Erişim Nolu 1(a) Grubu Kum ve Çakıl Ocağı, Kırma - Eleme - Yıkama Tesisi
Projesi” ne istinaden yapılmıştır.
Söz konusu proje; 03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”
Ek-II Listesi,
55-Madencilik Projeleri
a) Madenlerin Çıkarılması (Ek-1 de yer almayanlar)
d) Kırma-Eleme-Yıkama Tesisleri (Ek-1 de yer almayanlar) bendi uyarınca Seçme,
Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler listesinde yer almaktadır.
Ocaktan çıkarılacak kum ve çakıl, yine aynı saha içinde kurulacak olan kırma-elemeyıkama tesisinde istenilen boyuta getirildikten sonra piyasaya sunulacaktır.
1
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
OCAKTAKİ KUM ve ÇAKILIN EKSKAVATÖR İLE
ALINMASI
KAMYONLARA YÜKLEME
KIRMA-ELEME-YIKAMA TESİSİNE NAKLİYE
KIRMA-ELEME-YIKAMA İŞLEMİ
TEMİZ VE DEĞİŞİK GRANÜLOMETRİDEKİ
KUM VE ÇAKIL ÜRÜNÜ
STOK
SATIŞ
Şekil Ek-2j.1: İş Akım Şeması
İş Akım Şemasında görüldüğü üzere,
Ocak alanında bulunan kum ve çakıl, ekskavatör ile çıkarılacak ve çıkarıldığı gibi
kamyonlara
yüklenerek
Aynı
alanda kurulacak olan
kırma-eleme-yıkama tesisine
nakledilecektir. Tesiste kırma-eleme-yıkama işlemine tabi tutulacak olan malzeme, değişik
granülometride ve temiz olarak çıkarılacak olup, sahada stoklandıktan sonra piyasaya arz
edilecektir.
- Kapasitesi
Tesiste açık ocak işletmeciliği yöntemi kullanılacaktır. Ocak alanı olarak planlanan
toplam 11.000 m²’ lik alanın, 1000 m2’lik alanına hem kırma-eleme-yıkama tesisi kurulacak,
hem de konteynır ve fosseptik yerleştirilecek olup, 9.000 m2 alanda, 3 m derinlikte kazı
yapılacağı varsayılarak,
Toplam: 10.000 m2 x 2,7 m = 27.000 m³ bulunur.
Buna göre ocağın toplam kapasitesi:
27000 m³ x 1,8 ton/m3 (yoğunluk katsayısı)= 48.600 ton/yıl olarak bulunur.
2
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Bulunan bu değer 1 yıllık rezerv değeridir. Kış aylarında akarsu yatağındaki
taşmalardan dolayı rezerv her sene kendini yenileyebilmektedir. Bu yenileme yaklaşık olarak
senelik olarak % 90 civarındadır. Bu oran dikkate alındığı zaman tesis ömrünün ortalama 10
sene olacağı tahmin edilmektedir.
Tesiste kum ve çakıl Murat Nehri kenarından alınacaktır. Alınacak kum yıkama eleme
işlemlerine tabi tutulduktan sonra piyasaya pazarlanacaktır.
Yıkama – eleme tesisine gelen kum;

İnce kum ( 0,5 – 1 numara )

İri ( Çakıl ) malzeme ( 2 – 3 – 4 numara ) şeklinde elenmektedir. Yıkama-
eleme ünitesinden çıkan çakıllar kırılmak üzere kırıcı ünitesine verilip öğütülebilmektedir.
Kırıcı ünitesinde; 0,5 – 2 – 3 - 4 numaralı kum ve çakıl malzeme elde edilebilmektedir.
Kullanılan malzemenin dışında kalan atık iri malzemeler, ocakta boşalan ve çukurlaşan
alanların dolgusunda kullanılacaktır.
- Kapladığı Alan
Çalışma alanı, Erzurum – Muş karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş ili, Merkez ilçesi, Şenoba Köyü mevkii, Murat Nehri Sınırları
Dâhilinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanmaktadır.
Tesise en yakın yerleşim yeri güneyinde kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunan
Şenoba köyüdür. Muş İline 18 km, Serinova Köyüne 3 km mesafede bulunmaktadır.
Batısında Erzurum – Muş Karayolu ve Doğusunda Murat Nehrinin kolları bulunmaktadır.
3
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Şekil Ek-2j.2: Yer Bulduru Haritası
- Teknolojisi
Kum; kayaçların ayrışma, aşınma ve dağılmasından meydana gelen kalstik (taneli)
tortul malzemelerdir. 0,062 mm ile 2 mm arası tane boyutuna sahip sedimanlar kum olarak
adlandırılır. 0,062 mm’ den daha küçük tane boyutlu malzemeler ise silt adını almaktadır.
Tanelerin yüzey özellikleri, sertliği, kil ve silt fraksiyonlarının oranları ve kumun yapısına
giren ingrediantlar kumun özelliğini ve kullanım alanlarını belirleyen önemli faktörlerdir.
Örneğin, deniz kumu silisli olsa da yapısında tuz bulundurmasından dolayı inşaat işlerinde
kullanılamaz. Deniz kumu yapısındaki tuz nedeniyle, ortamdaki nemi çekerek nemli ve küf
çiçekleri ile kaplı olurken, aynı zamanda, seyreltik asit özelliği taşıyan yağmur suyu ile
reaksiyona girerek binanın dayanımını azaltır.
Kumlar tane çaplarına göre;
 İri kum ( ince çakıl sınıfındaki kum ) ( 4,76 mm – 2 mm )
 Orta kum
 İnce kum olarak sınıflandırılır. Ayrıca, kumlar çökelme esnasındaki sahip
oldukları ingrediantlara ve derecelenmelerine bağlı olarak temiz kum ve kirli kum olarak da
sınıflandırılmaktadır.
Temiz kumlar;
 İyi derecelenmiş kumlar
 Kötü derecelenmiş kumlar
4
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Kirli kumlar;
 Siltli kumlar, incesi az veya plastik değil
 Killi kumlar, incesi düşük, orta veya plastisitesi yüksek
Kum sadece tane boyu yönünden değil, bileşimleri açısından da farklıdır. Genellikle
kumda hakim mineral kuvars olup, ayrıca ayrışmaya uğramayan sert ve silisli kırıntılardan,
özellikle kuvars taneciklerinden başka, feldspat ve % 1 – 2 oranında mika, çört, olivin ve
granat gibi, ağır mineraller bulunmaktadır. Kuvars kumlarından başka, mineralojik
içeriklerine bağlı olarak kalkerli, dolomitli, jipsli, demirli ve granitik kumlar olarak da
sınıflandırılmaktadır.
Kumun günlük kullanımı göz önüne alındığında ekonomik yatakların bulunmasının
kolay olduğu düşünülebilir. Fakat inşaat sanayisinin hızlı gelişimi karşısında, gerçek talebi
karşılayacak büyüklükte yatakların bulunması, sistemli prospeksiyon ve aramaları gerektirir.
Bunun için uygun topografya, hidrojeoloji ve jeoloji haritaları gereklidir. Akarsu rejimleri ve
buzul hareketleri de dikkatle incelenmelidir.
Kum ocağı santralinde hammadde olarak kum kullanılacaktır. Kum, yıkama eleme
bölümüne kamyonlarla yaklaşık 100 m mesafeden getirilecektir. Ham kum ilk hazne
dediğimiz bunker’ e boşaltılarak oradan ana banda verilecektir. Ana banttan eleğe giden ham
kum orada su ile karıştırıldıktan sonra; ince (yıkanmış) kum ve elek üstü malzeme olarak
ayrılacak ve ince yıkanmış kum stok alanına, elek üstü malzeme ise kırma ünitesine verilerek
istenilen sınıfta öğütülecektir. Öğütülen malzemeler de sınıflarına göre stok sahasına
alınacaktır.
Tesiste yıkama eleme için kullanılan 30 ton kapasiteye sahip bir adet besleme, 1 adet
20 m taşıyıcı bant, 1 adet yıkama eleği, yıkama eleğinden malzemeyi çıkarmak için kullanılan
5m lik 1 adet helezon, 1 adet 12 m lik yıkanmış kum stok bandı, yıkama eleğindeki elek üstü
malzemeyi kırıcı beslemesine taşıyan 1 adet 12 m lik bant, 20 ton kapasiteli 1 adet kırıcı
beslemesi beslemeden kırıcıya malzeme taşıyan 15 m boyunda 1 adet taşıyıcı bant, saatte 90
ton malzeme kırma kapasitesine sahip 1 adet kırıcı, kırıcıdan eleğe malzeme taşıyan 1 adet 15
m lik taşıyıcı bant, kırılmış malzemeyi sınıflandırmak için kullanılan elek ve bu eleğe bağlı 4
adet 12 m lik stok bantları kullanılması planlanmaktadır.
Faaliyet esnasında oluşan bu ara mamul yani 4 numara (iri çakıl) çakıl fazlası tekrar
ocak alanında boşalan ve çukurlaşan bölgelere doldurulacaktır. Faaliyet, elde edilen ince ve
yıkanmış kumun kamyonlara yüklenmesinden ibaret olmaktadır. Buna göre faaliyette nihai
ürün olarak ince ve yıkanmış kum, yan ürün olarak da numaralarına göre analiz edilen çakılı
ele alabiliriz. Ocaktan çıkarılan malzeme yıkama eleme ünitesinde eleme işlemi sonucunda
yaklaşık olarak %35 oranında ince yıkanmış kum ve % 65 oranında da elek üstü malzeme
ortaya çıkacağı tahmin edilmektedir.
Proje kapsamında yılda 9 ay, ayda 25 gün, toplamda 225 gün ve günde tek vardiya 8
saat çalışma yapılması planlanmaktadır. Tesiste işletme aşamasında çalıştırılacak personel
için ihtiyaçlarını karşılamak üzere tesis içerisine konteynır yerleştirilecektir.
5
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Çalışacak Olan Personel Sayısı
Tesiste toplam 12 kişi çalışacaktır. Bunlar;
Tablo- Ek-2j.1: Personel Sayısı
Personel
İdari Personel
İşçi
İş Makinesi Operatörü
Makine Operatörü
Şoför
Yağcı
Gece Bekçisi
Sayı
1
4
1
1
3
1
1
TOPLAM
12
B) DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı,
Kullanılan Enerji Türü vb.)
Çalışma alanı Erzurum-Muş karayolunda 460 m doğu yönde içeride bulunmaktadır.
Tesis, Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması
planlanmaktadır.
08.12.2007 tarih ve 26724 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kum
Çakıl ve Benzeri Maddelerin Alınması İşletilmesi ve Kontrolü Yönetmeliği” esaslarına göre
hazırlanmıştır.
- Arazi Kullanımı
Çalışma alanı, Erzurum - Muş
karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik
alanda kurulması planlanmaktadır. Söz konusu alanın 1000 m2’lik alanında Kırma – Eleme –
Yıkama tesisi kurulacak, işçilerin ve bekçinin kalacağı 1 adet konteynır yerleştirilecek ve
oluşan atıksuların biriktirildiği bir fosseptik yapılacaktır.
Tesise en yakın yerleşim yeri güneyinde kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunan
Şenoba köyüdür. Muş İline 18 km, Serinova Köyüne 3 km mesafede bulunmaktadır.
Batısında Erzurum – Muş Karayolu ve Doğusunda Murat Nehrinin kolları bulunmaktadır.
Belirtilen bu alanda zamanla akarsudaki su rezervlerinin artması arazi örtü tabakasının
kum ve çakıla dönüşmesine sebep olmuştur. Bu nedenle arazinin üzerinde tarım yapılması söz
konusu değildir
- Su Kullanımı
Kum Ocağı ve çevresi Murat Nehri havzası içinde kalmaktadır. Ocağın bulunduğu
yerde, kış aylarının yağışlı zamanlarında su artışı olmaktadır. Tesisin günlük su ihtiyacı DSİ
bölge müdürlüğünden alınacak izinle kuyu açılarak sağlanacaktır.
6
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Kullanılan Enerji Türü v.b.
Projede kullanılacak iş makinelerinde yakıt olarak motorin kullanılacaktır. Bunun için
ocak sahasında bir motorin tankı bulundurulacaktır. Tesis elektrik ihtiyacını Şenoba köyü
elektrik şebekesinden karşılayacaktır.
C)
ARAZİNİN
HAZIRLANMASI,
İŞLETME
VE
REHABİLİTASYON
ALANLARINDA OLUŞAN ATIKLARIN MİKTARI VE FİZİKSEL, KİMYASAL,
BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ
- Arazinin Hazırlanması
İşletilen ocak sahası Murat Nehri yatağı kenarında bulunmakta ve suların çekilmesi
sonucu açığa çıkmıştır. Murat Nehri mevsimlere göre değişiklik gösteren akış rejimine paralel
olarak, Kum Çakıl materyalleri de alan içerisinde değişik kalınlıkta ve genişlikte
depolanmışlardır.
Faaliyete başlanılmadan önce, yer yer gözlenen toprak örtüsü eskavatör yardımıyla
sıyrılarak rehabilitasyon işleminde tekrar kullanılmak üzere depolanacaktır. Ocakta kum çakıl
materyallerinin hep aynı seviyeden ve düzenli olarak alınması sonucu nehir yatağının
kenarındaki girintili çıkıntılı kısımlar da düzelmiş olacaktır. Bu alandaki hammaddenin uygun
koşullarla kontrollü olarak alınmasında, doğal yapı açısından sorun bulunmamakta olup tam
tersine doğal dengenin devamlılığına olumlu etkileri olacağı görülmektedir.
- İşletme ve Rehabilitasyon Alanlarında Oluşan Atıkların Miktarı ve Fiziksel, Kimyasal,
Biyolojik Özellikleri
İşletme yapılacak alanda üretime bağlı olarak ortadan kalkacak herhangi bir bitki
örtüsü mevcut değildir. Açık ocak işletmeciliği, kendine özgü olan ve kısmen kalıcı olarak
oluşan çukurlar, boşluklar gibi yeryüzü şekilleri meydana getirebilecektedir. Ocağın
işletilmesiyle tahrip edilip doğal dengesi bozulacak araziyi, işletme sonrasında çeşitli
rekreasyon ve rekültivasyon yöntemleriyle ilk haline getirmek olası değildir. Ancak yapılacak
onarım çalışmaları, bozulmuş araziyi eskiye en yakın konuma getirmeye çalışarak çevresiyle
her açıdan uyumlu olmasını sağlamaya yönelik olacaktır.
İşletilen Kum çakıl ocağı doğal çevreye ve ekolojik dengeye zarar verilmemesi
amacıyla, mümkün tüm çalışmalar yapılacak; faaliyet sona erdikten sonra sahada açılmış olan
sızdırmasız fosseptik çukuru toprakla doldurularak kapatılacaktır. Faaliyetin üretim
aşamalarında kullanılacak olan konteynır bulunduğu yerlerden kaldırılacak ve bu alan tesviye
edilecektir. Sahada yapılacak üretim esnasında alınacak tedbirlerle saha ve çevresinde
yaşayan canlı yaşam dikkate alınarak, meydana gelecek olumsuz çevre koşulları en az düzeye
indirilmeye gayret edilecektir.
1.
2.
3.
4.
Açıkta Depolanan Yığma Malzemeler;
Araziye rüzgâr kesici levhalar yerleştirilecek
Konveyörler ve diğer taşıyıcıların ve bunların birbiri üzerine malzeme boşalttığı
bağlantı kısımlarının üstü kapatılacaktır.
Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılacaktır.
Malzeme üstü naylon branda ile kapatılacak ve üst tabaka % 10 nemde muhafaza
edilecektir.
7
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Tesis İçi Yolların Durumu
Kamyonların yükleme ve nakliye esnasında standart istiap haddini aşmayacak ve
üzerleri branda ile kapatılacaktır. Ocak yolunun ana yola bağlantısında trafik güvenliğinin
sağlanması için gerekli önlemler alınacak.
Karayolları trafik kanununda belirtilen tonaj sınırlamalarına kesinlikle uyulacaktır.
Ç) KULLANILAN TEKNOLOJİ VE MALZEMELERDEN KAYNAKLANABİLECEK
KAZA RİSKİ
Sahada oluşabilecek kaza risklerinin başında iş makinelerinin kullanılmasından
kaynaklanan ihmal ve dikkatsizlikler gelmektedir. Bu risklerin en az düzeyde olabilmesi için
iş makinelerinin ehliyetli operatörler tarafından kullanılması ve sahada çalışan diğer
personelin, çalışırken iş makinelerine yaklaşmaması sağlanacak, dikkatli olunması konusunda
sürekli uyarılacaktır. Herhangi bir arıza anında işinin ehli bir tamirci ustasının dışında başka
kimselerin ekskavatöre müdahale etmesi engellenecektir.
Taşıma işlemlerinde kullanılacak kamyonlardan kaynaklanabilecek kaza risklerinden
bir diğeri de malzeme yüklü kamyonların boşaltma sırasında damperleri kalkık vaziyette iken
yan yatma şeklinde devrilmeleridir. Bu durum boşaltma esnasında kamyonların boşaltma
yapacakları zemindeki düzensizliklerden kaynaklanmaktadır. Zeminde eğim varsa eğimli
tarafa doğru devrilme seklinde meydana gelmektedir. Bu tür kazalara mahal vermemek için
sürücüler, daha düzgün zeminli yerlere yanaşmaları ve damperleri kaldırırken dikkatli
olmaları konusunda uyarılacak ve gerekirse zeminde iş makineleriyle düzeltme yapılacaktır.
Faaliyet esnasında rutin olarak arazi düzenlemesi yapılacaktır. Açılan çukur ve şevler
kapatılacaktır.
Nakliye güzergahı olarak kullanılacak servis yolunun ve karayolu üzerinde nakliye
sırasında olası trafik kazalarını önlemek amacıyla öncelikli olarak sürücülerin trafik
kurallarına ve hız limitlerine uymaları sağlanacak ve dikkatli olunması konusunda sürekli
uyarılacaktır. Bunun yanı sıra servis yolundan karayoluna çıkışta ve güzergah boyunca yola
uyarıcı trafik levhaları konulacaktır. Nakliye işlemleri sırasında, özellikle yerleşim birimleri
içinden geçilirken, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan 2918 sayılı Trafik Kanunu
kapsamında yayınlanan Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
Kırma-eleme tesisinde muhtemel kaza riskleri ise aşağıdaki gibidir:
Bunker: Tesise malzemenin beslendiği ekipman olup herhangi bir kaza riski
taşımamaktadır. Ancak yinede bunkere kamyonlar ile malzeme beslenmesi sırasında dikkatli
olunması konusunda şoförler sürekli olarak uyarılacaktır.
Bant Konveyör: Bunkerden gelen malzemeyi kırıcıya aktarmakta kullanılan
ekipmandır. Bant konveyörden meydana gelebilecek kaza risklerini aşağıdaki gibi
sıralayabiliriz.


Konveyör altında veya yanında bulunan personelin üzerine malzeme düşmesi.
Aşırı gerdirme sonucu bandın fırlaması.
8
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Bandın çalışması esnasında personelin konveyör kenarına yanaşmaması sağlanacaktır.
Bant konveyörde yalnızca bunkerden gelen hammadde nakliyatı yapılacak olup herhangi
personel ve malzeme nakliyatı yapılmayacaktır.
Konveyörün her türlü bakımı, gerdirme ve kontrol gibi işlemler konveyör
durdurularak yapılacaktır. Bakım onarım çalışmaları sırasında elektrik bağlantısı kesilecek ve
iş eldivenleri ile bakım-onarım yapılacaktır. Gerdirme kuvveti nakliyatın sağlanması için
optimum olarak belirlenecek ve fazla gerdirme yapılmayacaktır.
Kırıcı: İşletmede bulunan kırıcı malzemeyi uygun boyuta indirip titreşimli eleğe
göndermektedir.
Kırıcılardan doğabilecek kaza risklerini sıralayacak olursak;
 Kırıcının çok yakınında bulunan personelin makinelere sıkışması
 Uygun hızda çalışmayan ekipmanlardan malzeme fırlaması.
 Elektrik çarpması.
Bu tür kaza risklerini önlemek için kırıcı kenarlarına personelin yaklaşmaması
sağlanacaktır. Her türlü bakım ve onarım çalışmaları makineler durdurulup elektrik
bağlantıları kesilerek uygun iş elbiseleri ile (baret, eldiven, bot vs.) yapılacaktır. Kırıcılar
kırma için gerekli optimum çalışma hızında çalıştırılacaktır.
Elek: Tesiste malzemelerin sınıflandırılmasında kullanılan
bulunmaktadır. Elekten doğabilecek kaza riskleri aşağıda sıralanmıştır.



titreşimli
elek
Elek aralarına personelin sıkışması.
Elektrik çarpması.
Taş fırlaması.
Bu tür risklerin ortadan kaldırılması için personel elek kenarlarına fazla yaklaşmaması
ve bakım onarım işlemlerinin uygun kişiler tarafından faaliyet durdurularak yapılması
sağlanacaktır. Ayrıca bu tür kazalardan korunmaları için personelin sürekli kask, koruyucu
gözlük, gürültü önleyici kulaklık takmaları ve uygun ayakkabılarla çalışmaları sağlanacaktır.
Faaliyet sahasında, çıkabilecek herhangi bir yangına karsı yeterli sayıda yangın
söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacak, sahada ateş
yakılmayacak, çalışan işçiler bu konuda kontrol edilecek ve uyarılacaktır.
Üretimle ve iş yeriyle ilgisi olmayan insanların ocak alanına girmelerini önlemek için
sahanın etrafına belli aralıklarla sahaya girişin tehlikeli ve yasak olduğunu bildirir yazılı
levhalar asılacak ve güvenlik önlemlerinden ve bunlara uyulmasından sorumlu bir personel
(bekçi) görevlendirilecektir.
Faaliyet sahasında, iş kazalarına karşı sahaya uyarıcı levhalar yerleştirilecek, işçiler
sürekli olarak uyarılacak, işçilere koruyucu elbise, kulaklık, gözlük ve kask verilecek ve
tesiste kullanılacak teknoloji ve malzemelerden kaynaklanacak iş kazalarının olabileceği
düşünülerek çalışmalar sırasında 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı “İş Ekipmanlarının
Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nin ilgili maddelerinin gerektirdiği
kurallara uyulacaktır.
9
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Tesisin işletilmesi esnasında 1380 sayılı su ürünleri kanununa istinaden çıkarılmış olan
yönetmelik hükümlerine uyulacağı işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü kazayı, "planlanmamış ve beklenmedik bir olay" olarak
tanımlamaktadır. Kazanın bir özelliği de insanları bedence ve maddi olarak zarara
uğratmasıdır. İş kazası da, işyerinde meydana gelen plansız ve beklenmedik bir olay olup
kişinin ve işyerinin bedence veya maddi olarak zarara uğraması ile sonuçlanır.
Faaliyet sahasında çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda yangın
söndürme cihazı bulundurulacak, tesis hiçbir zaman boş bırakılmayacak, bunun için şantiyede
sürekli bir bekçi görev alacaktır.
Bu konuda çalışanlara hizmet içi eğitim verileceği işletmeci tarafından taahhüt edilmektedir.
Eğitimin şu şekilde olması planlanmıştır;
a) İşçilerin görev ve yetkileri,
b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar,
c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri,
d) Endüstriyel hijyenin temel ilkeleri,
e) Etkili iletişim teknikleri,
f) Acil durum önlemleri,
g) Meslek hastalıkları,
h) İşyerlerine ait özel riskler.
Tesiste olabilecek kaza, doğal afet, sabotaj vb. durumlarında Proje Tanıtım Dosyası Şekil 4’te
verilen “Acil Müdahale Planı” çerçevesinde hareket edilecektir.
D) PROJENİN OLASI ÇEVRESEL ETKİLERİNE KARŞI ALINACAK TEDBİRLER.
Tesis çalışma sırasında ve terk edileceği zaman doğal yapının ve ekolojik dengenin
bozulması gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabileceği varsayılarak ve de bu tür
olumsuzlukları ortadan kaldırmak için;








Belirtilen alan sınırlarının dışına çıkılmayacak, köşe noktaları tespit edilecek ve
koruma bandı oluşturulacaktır.
Tesis alanında malzeme çıkarılması belli bir derinliğe (yüzeyden max. 1,5 m) kadar
yapılacaktır.
Nehir yatağından kum çakıl malzemesi çıkarılmayacaktır.
Gerekli yerlere uyarı levhaları asılacaktır.
Kamyonların yükleme ve nakliye sırasında standart istiap haddini aşmayacak ve
üzerleri branda ile kapatılacaktır.
Tesis alanını anayol bağlantısında trafik güvenliğinin sağlanması için yeterli trafik
işaretleri konulacaktır.
Savurma yapılmadan doldurma ve boşaltma yapılacaktır.
Stabilize yol ve tesis alanı arozöz ile sulanacaktır.
10
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi






Gece bekçisi bulundurulacaktır.
Tesis sahasının sınırları dâhilinde rüzgâr yolu ile toz yayınımını engelleyecek
ağaçlandırma (Yeşillendirme) yapılacaktır.
Çalışmaya bir noktadan başlanacak ve belli bir düzende devam edilecektir.
Zararlardan kurumlar sorumlu tutulmayacaktır.
Tarım alanlarını, doğal çevreyi ve tabii görüntüyü bozmayacak ve olası muhtemel
feyezanların tahribatını artırmayacak şekilde işletme yapılacaktır.
Tesis sahası içerisinde, rezerv alanında yapılan çalışmalarda oluşan çukur alanlar iri
malzemeyle düzenli olarak (rutin) doldurularak, zayıflamış bölümlerinin çakıl taşları
ya da diğer malzemelerle desteklenmesi, düzenli (rutin) olarak yapılacaktır. Faaliyet
sırasında rutin olarak gerekli oranlarda düzeltmeler arazi üzerinde yapılacaktır.
KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA SANAYİ VE DIŞ TİCARET
LİMİTED ŞİRKETİ tarafından işletilmesi planlanan kum çakıl ocağı Murat Nehri yatağı
kenarında bulunduğundan yukarıdaki olumsuzlukların ortaya çıkmaması doğal çevreye ve
ekolojik dengeye zarar verilmemesi amacıyla faaliyet esnasında yukarıda belirtilen hususlara
tamamen uyulacaktır.
Projeden etkilenecek alanın belirlenmesi için projeden kaynaklanan çevresel,
ekonomik ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu
etkilerin bazıları doğrudan, diğerleri ise dolaylı etkilerdir. Özellikle çevresel kirlilik yaratacak
unsurlar olan hava ve su kirliliklerinin ilgili yönetmeliklerde belirlenen sınır değerlerin altında
kalması taahhüt edildiğinden, proje etki alanı diğer unsurlar (tesis alanı florası, faunası,
gürültü, istihdam, tarım alanları vb.) göz önüne alınarak seçilmiştir. Tesisin çevre üzerine
etkileri ve alınacak olan tedbirler aşağıda belirtilmiştir.
Arazi Hazırlanması ve İnşaat Aşamaları Sırasında Oluşacak Olası Çevresel Etkilere
Karşı Alınacak Tedbirler
Proje Tanıtım Dosyası 3. Bölümde detaylı olarak açıklanmıştır.
Projenin İşletilmesi Sırasında Oluşacak Olası Çevresel Etkilere Karşı Alınacak
Tedbirler
Proje Tanıtım Dosyası 3. Bölümde detaylı olarak açıklanmıştır.
11
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
2. PROJENİN YERİ
A) Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi. (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan, Su
Yüzeyi vb.)
Tarım Alanı
Çalışma alanı, Erzurum – Muş
karayolundan 460 m doğu yönde içeride
bulunmaktadır. Tesisin, Muş ili, Merkez ilçesi, Şenoba Köyü mevkii, Murat Nehri Sınırları
Dâhilinde, 11.000 m2’lik alanda kurulması planlanmaktadır.
Orman Alanı
Yurdumuzun orman alanları daha çok Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz
bölgelerinde dağlara lokalize olmuş olup 0- 2000 m ler arasında yayılış göstermektedir.
Ülkenin orta ve doğu kesimleri diğer bölgelere oranla daha az ormanlıktır. Tesisin
bulunduğu bölgede yapılan gözlemlerde orman varlığına rastlanmamıştır.
Su Kaynakları
Çalışma sahasında herhangi bir yüzeysel su kaynağı mevcut değildir. Ayrıca çalışma
sahasında keson, derin, artezyen vb. herhangi bir kuyu mevcut değildir.
Kum Ocağı ve çevresi Murat Nehri havzası içinde kalmaktadır. Ocağın bulunduğu
yerde, Murat Nehrinde kış aylarının yağışlı zamanlarında su artışı olmaktadır. Tesisin günlük
su ihtiyacı DSİ bölge müdürlüğünden alınacak izinle kuyu açılarak sağlanacaktır.
Rekreasyon
Rekreasyon alanı olarak değerlendirilebilecek potansiyele sahip olan bölgeler henüz
doğa turizmine açılmadığı için rekreasyon amaçlı tesisler yapılmamıştır. Proje alanı ve yakın
çevresinde rekreasyon alanı bulunmamaktadır.
Ulaşım
İlde ulaşım hava, kara ve demiryolu ile sağlanmaktadır. Proje alanına en yakın
karayolu Erzurum-Muş karayoludur. Tesise ulaşım karayolu ile sağlanacaktır.
Turizm
Söz konusu alan ve yakın çevresi Tarım, Orman Turizm, Rekreasyon, Ulaşım ve su
kaynakları gibi bölgeler arasında yer almamaktadır.
12
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
B) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-V’deki Duyarlı Yöreler Listesi
Dikkate Alınarak (sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım
alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel,
arkeolojik, vb. önemli alanlar, erozyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış
alanlar, potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları ile 16/12/1960 tarihli ve 167 sayılı
Yer Altı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akiferler) Doğal
Çevrenin Değerlendirilmesi.
Proje alanında, ÇED Yönetmeliği, Ek-V’deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında yer
alan herhangi bir alan mevcut değildir. Proje alanının etki alanı içerisinde yüzeysel akışı olan
su kaynağı bulunmamaktadır. Bölgede herhangi bir kültürel, arkeolojik ve tarihsel alan
bulunmamaktadır. Faaliyetin etki alanı içerisinde yerleşim yeri mevcut değildir. İklimin kurak
olmasından dolayı, bölgede orman vejetasyonu yoktur. İşletilmesi planlanan proje alanı
yerleşim alanına yakınlığı nedeniyle flora özelliğini kaybetmiştir. Ocak sahası ve çevresinde
yaban hayatı mevcut değildir.
Faaliyet alanının çevresinde Murat Nehri yatağı bulunup, proje kapsamında herhangi
bir su ortamında kazı, dip taraması, doldurma, kazıklar üzerine inşaat, cevher
zenginleştirilmesi söz konusu değildir.
- 20.2.1984 Tarih ve 18318 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Giren
“Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi”
(BERN Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlardan “Önemli Deniz
Kaplumbağası Üreme Alanları”nda Belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, “Akdeniz
Foku Yaşama ve Üreme Alanları”
İlimizde ve faaliyet alanı çevresinde böyle bir alan bulunmamaktadır. Proje alanında
yapılan arazi ve literatür çalışmaları sonucunda Ulusal Mevzuatımız veya Uluslar arası
Antlaşmalarla (Bern Sözleşmesi ) koruma altına alınan herhangi bir bitki ve hayvan türü
bulunmamaktadır. Faaliyet alanında bitki örtüsü olmadığından zarar görecek bitki türü
bulunmamaktadır.
- Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı, Tabiat Koruma Alanları
İlimiz ve faaliyet alanı sınırları dâhilinde milli park bulunmamaktadır. İlimiz sınırları
dâhilinde tabiat parkı bulunmamaktadır. İlimiz sınırları dâhilinde tabiat anıtı
bulunmamaktadır. İlimiz sınırları dâhilinde tabiat koruma alanı bulunmamaktadır.
- Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları
İlimizde ve faaliyet alanı çevresinde Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban
Hayvanı Yerleştirme alanları bulunmamaktadır.
- Özel Çevre Koruma Bölgeleri
İlimiz ve faaliyet alanı çevresinde sınırları dâhilinde özel çevre koruma bölgesi
bulunmamaktadır.
13
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, Mevcut Özellikleri Korunacak Alan Olarak Tespit
Edilen ve Yapılaşma Yasağı Getirilen Alanlar (Tabii Karakteri Korunacak Alan, BioGenetik Rezerv Alanları, Jeotermal Alanlar vb.)
Faaliyet alanı çevresinde sınırları dâhilinde, biyogenetik rezerv alanı ve Jeotermal
alan bulunmamaktadır Alan yakınında milli parklar ve tabiat parkları, sulak alanlar, yaban
hayvanı yetiştirme alanları, kültür varlıkları, anıtlar, sit ve koruma alanları, özel koruma
alanları vb. alanlar bulunmamaktadır.
3. DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRMA PLANI
A. RUHSAT BİLGİLERİ
İli: Muş
İlçesi: Merkez
Beldesi: -----Köyü: Şenoba
Ruhsat Numarası: (Erişim no:3314097)
Ruhsat Gurubu: 1(a) Grubu
Maddenin Cinsi: Kum-Çakıl
Ruhsat Sahibi: KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA SANAYİ VE
DIŞ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
ğ) Ruhsat Bitiş Tarihi: ÇED Gerekli Değildir Belgesi Alındıktan Sonra Ruhsat
İşlemlerine Başlanacaktır. (Erişim no: 3314097)
a)
b)
c)
ç)
d)
e)
f)
g)
B. FAALİYET ÖNCESİ DURUM
a) Ruhsat İşletme Alanı ve/veya İşletme İzin Alanı Koordinatları
Tablo Ek-2j.2: Tesis Alanı koordinatları
Koordinat Sırası: Sağa Yukarı
Koordinat Sırası: Enlem-Boylam
Datum: ED-50 Türü: UTM
Datum: WGS-84
ZON: 37 DOM: 39
Türü: COĞRAFİK
Nokta
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
Y
6 DERECELİK
X
Y
X
Ocak Alanı
4310585.13
41.5202895
718533.60
38.9154171
4310549.79
41.5199273
718503.15
38.9151065
4310456.68
41.5186807
718397.54
38.9142945
4310404.25
41.5183814
718373.02
38.9138286
4310348.80
41.5184440
718379.98
38.9133277
4310332.89
41.5182098
718360.10
38.9131894
4310401.12
41.5179846
718338.67
38.9138090
4310472.12
41.5183126
718365.17
38.9144416
4310602.06
41.5198721
718496.91
38.9155786
Alan: 11.000 m2
Kırma Eleme Yıkama Tesisi, Konteynır ve Fosseptik Koordinatları
718365.170
4310472.124
38.9144416
41.5183126
718350.933
4310432.830
38.9140914
41.5181360
718378.733
4310463.073
38.9143568
41.5184660
718402.866
4310508.539
38.9147601
41.5187586
Alan: 750 m2
14
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
1
2
3
4
718403.866
718390.104
718409.580
718418.919
Bitkisel Toprak Alanı Koordinatları
4310509.539
38.9147688
4310482.369
38.9145277
4310500.296
38.9146842
4310524.679
38.9149014
Alan: 250 m2
41.5187704
41.5186032
41.5188333
41.5189487
b) İşletme Alanı ve/veya İşletme İzin Alanının Mevcut Arazi Kullanımı ile Altyapı
Durumu
Söz konusu kum-çakıl ocağı, KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA
SANAYİ VE DIŞ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ tarafından Muş İli, Merkez İlçesi, Şenoba
Köyü Mevkiinde, 11.000 m2’lik alanda faaliyet gösterecektir.
Tesise en yakın yerleşim yeri güneyinde kuş uçuşu yaklaşık 2 km mesafede bulunan
Şenoba köyüdür. Muş İline 18 km, Serinova Köyüne 3 km mesafede bulunmaktadır.
Batısında Erzurum – Muş Karayolu ve Doğusunda Murat Nehrinin kolları bulunmaktadır.
Faaliyet alanı çevresine Ruhsat Komisyonunun belirleyeceği sağlık koruma bandı
mesafesi bırakılacaktır. Ayrıca çevrede bulunan toprak alanlarına zarar verilmemesi için
gerekli tedbirlerin alınması sağlanacaktır.
Faaliyet aşamasında 08/12/2007 tarih 26724 sayılı Resmi gazetede yayınlanan ‘Kum
Çakıl Ve Benzeri Maddelerin Alınması, İşletilmesi Ve Kontrolü Yönetmeliği’ hükümlerine
uyulacaktır.
c) Ruhsat Alanının 1/25000 Ölçekli Topoğrafik Haritası ve Faaliyet Alanı Sınırlarını ve
Çevresini Gösteren 1/5000 Ölçekli Harita (çevre arazi kullanımını da içerecektir).
- PTD Ek-2f de 1/25000 Ölçekli Topoğrafik Haritası verilmiştir.
- PTD Ek-2e de 1/25000 Ölçekli Kroki verilmiştir.
ç) İşletme alanı veya işletme izin alanının ve doğaya yeniden kazandırılacak alanların,
faaliyet sonrası kullanımını gösterir;
- PTD Ek-2e de 1/25000 Ölçekli Kroki verilmiştir.
d) Faaliyet Alanının Jeolojik Durumu
Faaliyet alanında nehir ve çay boylarında gözlenen alüvyonlar eski ve yeni olmak
üzere iki bölümde incelenmiştir. Eski nehir taraçalarının oluşturduğu eski alüvyonlar nispeten
nehir yataklarından topografik olarak daha yüksek seviyelerde bulunurlar. Nehir boylarında
gözlenen serbest çakıllardan oluşan yeni alüvyonlara göre daha fazla kum ve mil boyutu
malzeme içerirler. Yeni alüvyonlar ise tamamen tutturulmamış çakıl, kum ve siltten oluşur,
çakıllar polijenik elemanlıdır. Kuzeyde bulunan ofiolit ve metamorfik kütleler ile nehirlerin
içinden aktığı Midyat grubu kireçtaşları alüvyonlara malzeme veren başlıca birimlerdir.
Çakıllarda yuvarlaklaşma oranı iyi sayılır.
15
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
e) Hidrolojik ve Hidrojeolojik Özellikler
Proje Tanıtım Dosyası 2. Bölüm A) bendinde gerekeli açıklamalara yer verilmiştir.
f) İşletme Sahasının Örtü Tabakası Durumu
Ocak sahası üzeri ve kum çakıl malzemesi ile kaplıdır. Üretime başlamadan önce yer
yer gözlenen örtü tabakası ekskavatör yardımıyla sıyrılarak rehabilitasyon işleminde
kullanılmak üzere depolanacaktır.
g) İşletme Sahasının Toprak Durumu
Ocak sahasında gözlenen toprak gurubu alüvyon topraklardır.
Alüvyon Topraklar: Bu topraklar akarsular tarafından taşınıp depolanan materyal
üzerinde oluşan ( A ) C profili genç topraklardır. Mineral bileşimleri akarsu havzasının
litolojik bileşimi ile jeolojik periyotlarda yer alan toprak gelişim bağlı olup heterojendir.
Profillerinde horizonlaşma ya hiç yok ya da çok az belirgindir. Buna karşılık değişik
özellikte katlar görülür. Çoğu yukarı arazilerden yıkanan kireççe zengindir.
Alüvyal toprakları, bünyelerine veya bulundukları bölgelere yahut evrim devlerine
göre sınıflandırılırlar. Bunlarda üst toprak alt toprağa belirsiz olarak geçit yapar. İnce bünyeli
ve taban suyu yüksek olanlarda düşey geçirgenlik azdır. Yüzey namlı ve organik maddece
zengindir. Alt toprakta hafif seyreden bir indirgenme olayı hüküm sürer. Kaba bünyelikler iyi
drene olduğundan yüzey katları çabuk kurur. Üzerlerindeki bitki örtüsü iklime bağlıdır.
Bulundukları iklime uyabilen her türlü kültür bitkisinin yetiştirilmesine elverişli ve üretken
topraklardır.
ğ) İşletme Sahasının Flora, Fauna ve Lokal Endemik Türleri
ğ-1) Türler, endemik türlerin listesi, yaban hayatı türlerinin listesi ve biyotoplar,
ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türlerin listesi,
Faaliyet alanının da içerisinde bulunduğu bölge step vejetasyonunun etkisi altındadır.
Proje alanı ve çevresin de yapılan literatür araştırmalarına göre bölgede endemik tür
biyotoplar, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler bulunmamaktadır.
Mevcut türler çoğunlukla kozmopolit türlerdir. Güney Doğu Anadolu Bölgesi, bitki çeşitliliği
ve endemik türlerin yoğunluğu açısından Türkiye’de en fakir bölgedir. Bern Sözleşmesi’ne
göre risk altında olan tür bulunmamaktadır. Türler, endemik türlerin listesi, yaban hayatı
türlerinin listesi proje tanıtım dosyasında ayrıntılı olarak verilmiştir.
ğ-2) Nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türlerin listesi ve bunların yaşama ortamları,
bunlar için belirlenen koruma kararları,
Proje alanı ve yakın çevresinde; bilimsel araştırmalar için önem taşıyan ve/veya nesli
tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı
olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki
jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır.
ğ-3) Av hayvanları ve bunların popülasyonu ile yaşama ortamları
16
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Proje alanı ve yakın çevresinde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 01/06/2009
tarih ve 27245 nolu Resmi Gazetede yayınlanan 8 nolu Karar ile 2009-2010 Av Dönemi
Merkez Av Komisyonu Kararları kararlarına göre Ek listelerde yer alan ve Bern Sözleşmesi
Ek listelerine göre koruma altına alınmış olan türler korunacak, bu türlerle ilgili Bern
Sözleşmesi hükümlerine ve Merkez Av Komisyonu Kararı’na uygun hareket edilecektir.
İl sınırları dâhilinde 20.2.1984 Tarih ve 18318 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanarak
Yürürlüğe Giren “Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma
Sözleşmesi”(BERN Sözleşmesi) Uyarınca Koruma Altına Alınmış Alanlardan “Önemli Deniz
Kaplumbağası Üreme Alanları”nda Belirtilen I.ve II. Koruma Bölgeleri, “Akdeniz Foku
Yaşama ve Üreme Alanları” bulunmamaktadır.
h) Meteorolojik özellikler
Muş İli, Doğu Anadolu Bölgesindedir. 39° 29’ Ve 38° 29’ kuzey enlemleriyle 41° 06’
ve 41° 47’ doğu boylamlarının arasındadır. Yüzölçümü 8196 km2’dır. Rakımı 1350 m olan
Muş il topraklarının yüzde 97.5’i tarıma elverişlidir. 6l topraklarının yüzde 37.9’ünü platolar,
% 34.9’ünü dağlar ve geri kalan yüzde 27.2’sini ovalar oluşturur. Muş ovası Türkiye’nin
ikinci büyük ovası olup yüz ölçümünün % 27.2 sini oluşturur.
Muş şehri Güney Doğu Toros Dağlarının uzantısı olan Haçres dağlarının önemli
zirvelerinden Kurtik Dağının kuzeye bakan yamaçlarında, Çar ve Karni derelerinin aktıkları
vadiler arasında kuruludur. Şehrin batı sınırını Karni Deresi oluşturur. Kuzey sınırını ise
1955’te yapılan demiryolu hattı ve istasyon çizer. Şehir, zamanla ovaya doğru yayılmış, 2,5
km uzaklıktaki istasyon ve sütlüce köyü ile birleşmiştir.
Muş ilinde hakim bulunan iklim Doğu Anadolu Bölgesinin tamamında görülen karasal
iklim olup kıslar sert ve soğuk yazlar ise sıcak ve kuraktır.
ı) Altyapı, sağlık, eğitim, nüfus, geçim gibi sosyo-ekonomik durum
Proje alanı ve yakın çevresinde projeden etkilenebilecek okul, kreş, hastane vb.
gibi hassas yerleşimler yer almamaktadır.
i) İşletme alanı ve yan kayacının olası asit maden drenajının belirlenmesi
Maden ocaklarında en şaibeli konulardan biri asit maden drenajıdır. Bilindiği üzere;
asit maden drenajı sülfürlü özellikle demir sülfür mineralleri içeren kömür, baz metal,
uranyum ve değerli metal madenlerinde sık sık görülen bir su kirliliği sorunudur.
Oluşumun kaynağı ise kayaç yığınları, atık barajına terk edilen proses artıkları, pirit
konsantresi stokları, açık ve kapalı maden işletmeleridir (Kontopoulos 1996 & Kuvueak
2000).
Kimyasal ve biyokimyasal oluşum mekanizması, çok sayıda araştırmacı tarafından
(Zawadski 1967. Singer & Slumın 1968. Schmidt & Conn 1969, Baker & Wilshire 1970.
Smith, Shumate 1970. Blessing. Lackey & Spry 1975. Hartley 1976.) incelenen asit
maden drenajı (acid mine drainage - AMD). Tetikleyici bir sülfürlü mineralin
(genellikle pirit) su ve hava (oksijen) etkisine maruz kalması sonucunda oksidasyona
uğramasıyla nihai tepkime ürünü olarak sülfürik asit meydana gelmesi ve ortamdaki
17
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
metallerin çözünmesi olayıdır. Böylelikle, ortamdaki sular asidik karakter kazanır ve pH
seviyesi düşer. Bu olaya kısaca AMD olarak bilinir.
Asit maden drenajı metalik madenlerin işletilmesi sırasında cevher ve yan
kayaçların havadaki oksijen ve nemin etkisi altında kalması ile bünyesinde bulunan sülfid
minerallerinin (S-2 bileşimli) oksitlenerek yeraltı ve yüzey sularının pH’nın düşmesine
(asiditenin artması) ve bu nedenle su kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır. Bu
durum aynı zamanda pasa malzemesinde bulunan arsenik, kadmiyum, bakır, çinko gibi
metal konsantrasyonlarında artışa neden olmakta ve asiditedeki artıştan daha ciddi çevresel
etkilere yol açmaktadır.
Asit maden drenajı oluşumundaki en temel bileşen demir sülfür mineralleridir.
Demir sülfürlerin en yaygını ise pirittir. Metal sülfid mineralleri metalik madencilik
işletmelerinde birçok tür metali içinde bulunduran ana kayaçta veya pasada
bulunmaktadır. Bu minerallerin oksitlenmesi ve asitin oluşumu sadece madencilik ile
ilgili olmayan doğal bir süreçtir. Bozulmamış cevher kütlelerinde, piritin varlığı ile
birlikte meydana gelen oksitlenmeyi izleyen pH’ın düşmesi, metallerin çözünmesi ve
çözünmüş metallerin yeraltı suyu ile birlikte hareketi yavaştır.
Metalik madenlerin üretilmesi sırasında büyük miktarlarda metal sülfid içeren
materyaller hava ve su ile temas ederek kimyasal oksitlenme reaksiyonlarında artışa ve
kirliliğe neden olmaktadır.
Metal sülfid minerallerinin oksitlenmesi birçok reaksiyondan meydana gelir. Her
sülfid mineralinin farklı oksitlenme hızı vardır. Örneğin markasit (FeS2) ve frambodal pirit
çok çabuk oksitlenirken, kristalin pirit ise daha yavaş oksitlenir.
FeS2+15/4O2+7/2H2O→Fe(OH)3+2H2SO4
Asit maden drenajı sonucu oluşan Limonit minerali (Fe(OH)3) sarı, turuncu veya
kırmızı renkte çökelti olarak bulunur.
Asit maden drenajına sebep olan metal sülfid mineralleri aşağıda verilmiştir.
Mineral
Prit
Markazit
Kalkopirit
Kalkain
Sfalerit
Galena
Millerit
Arsenoprit
Zinober
Kimyasal Formülü
FeS2
FeS2
Cu FeS2
Cu2S
ZnS
PbS
NiS
FeAsS
HgS
Meydana gelen reaksiyon sonucu asit oluşumuna bağlı olarak düşen pH ile
birlikte metaller de çözünmeye başlar. Çözünen metallerin yeraltı ve yüzey sularına
18
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
karışması ile birlikte su kalitesi bozulmakta ve kullanılamamaktadır.
Asit maden drenajının oluşumunu anlayabilmek için statik testler, asit üretme
potansiyeli bulunması durumunda oluşum hızını anlayabilmek için kinetik testler
yapılmaktadır.
İşletmesi yapılan bazalt madeni metalik maden olmayıp, içerisinde asit maden
drenajına neden olabilecek metal sülfid mineralleri bulunmamaktadır. Bundan dolayı işletme
sırasında Asit maden drenajının oluşması muhtemel değildir.
* Kaynak:A.Yörükoğlu & M. Karadeniz. Asit Maden Drenajı Kestirim Yöntemlerinin
Karşılaştırılması. MTA Genel Müdürlüğü, Ankara.
Sahadan kil elde edileceği dikkate alındığında; sahada sülfürlü bileşiklerin
kesinlikle oluşmayacağı ve dolayısıyla asit maden drenajının (AMD) oluşmasının
mümkün olmadığı sonucuna varılmaktadır.
j) Mevcut alıcı ortamların kalitelerinin belirlenmesi
Sürdürülebilir kalkınma, doğru risk değerlendirmesi ve makul bir karar verme
sürecini gerektirmektedir. Risklerin azaltılması yoluyla ortaya çıkan kazançlara karşılık, risk
azaltmanın maliyeti için bir değerlendirme yapılması gerekli olmaktadır.
Projeye konu olan faaliyet; I-A Grubu Kum ve Çakıl ocağıdır. Ocaktan çıkarılan
kum ve çakıl, tesis içerisinde kurulacak olan kırma-eleme-yıkama tesisine taşınarak son hale
getirilecektir.
C. FAALİYET ESNASINDA VE SONRASINDA YAPILACAK ÇALIŞMALAR
Faaliyet Esnasında Oluşabilecek Etkilere Karşı Alınacak Önlemler;
Söz konusu ocak alanı çalışma sırasında ve terk edileceği zaman doğal yapının ve
ekolojik dengenin bozulması gibi olumsuz sonuçlar ortaya çıkarabileceği varsayılarak ve de bu
tür olumsuzlukları ortadan kaldırmak için;








Belirtilen alan sınırlarının dışına çıkılmayacak, köşe noktaları tespit edilecek ve
koruma bandı oluşturulacaktır.
Kum-çakıl ocağında malzeme çıkarılması belli bir derinliğe kadar yapılacaktır.
Dere yatağından kum çakıl malzemesi çıkarılmayacaktır.
Gerekli yerlerde uyarı levhaları asılacaktır.
Kamyonların yükleme ve nakliye sırasında standart istiap haddini aşmayacak ve
üzerleri branda ile kapatılacaktır.
Ocak sahasının anayol bağlantısında trafik güvenliğinin sağlanması için yeterli trafik
işaretleri konulacaktır.
Savurma yapılmadan doldurma ve boşaltma yapılacaktır.
Stabilize yol ve ocak içi yol arazöz ile sulanacaktır. Alan ve elenen toprak devamlı
nemlendirilecektir.
19
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi






Gece bekçisi bulundurulacaktır.
Ocak sahasının sınırları dâhilinde rüzgâr yolu ile toz yayınımını engelleyecek
ağaçlandırma (yeşillendirme) yapılacaktır.
Çalışmaya bir noktadan başlanacak ve belli bir düzende devam edilecektir.
Zararlardan kurumlar sorumlu tutulmayacaktır.
Tarım alanlarını, doğal çevreyi ve tabii görüntüyü bozmayacak ve olası muhtemel
feyezanların tahribatını artırmayacak şekilde işletme yapılacaktır.
Ruhsat sahası içerisinde, kum çakıl malzemesinin alınması sonucu oluşan çukur ve
tümsekler düzenli ( rutin ) olarak düzeltilerek oluşan çukurlar doldurularak arazi
düzeltilmesi yapılacaktır. Oluşacak tahribatı önlemek için taş ya da diğer malzemelerle
desteklenmesi, düzenli ( rutin ) olarak yapılacaktır. Faaliyet sırasında rutin olarak
gerekli oranlarda düzeltmeler arazi üzerinde yapılacaktır.
KÖYLÜM OTOMOTİV İNŞAAT MAKİNA GIDA SANAYİ VE DIŞ TİCARET
LİMİTED ŞİRKETİ tarafından işletilmesi planlanan kum çakıl ocağı işletmesi için
yukarıdaki olumsuzlukların ortaya çıkmaması doğal çevreye ve ekolojik dengeye zarar
verilmemesi amacıyla faaliyet esnasında yukarıda belirtilen hususlara tamamen uyulacaktır.
- Korunması Gereken Toprak İle İlgili Yapılacak İşlemler. (Verimli Üst Toprağın Kaybını
En Aza İndirecek Sıyırma Tekniği, Taşınması, Depolanması Ve Korunması)
İşletme alanında üretime başlamadan önce yer yer görünen üst toprak örtüsü
ekskavatör vasıtasıyla sıyrılarak rehabilitasyon işleminde tekrar araziye serilmek üzere
depolama alanında depolanacaktır.
- İşletme Faaliyet Alanının Çit-Engellerle Sınırlandırılması Ve Uyarı - İkaz Levhalarının
Uygun Yerlere Yerleştirilmesi
Faaliyet alanı için köşe koordinatları noktaları belirlenerek ve köşe koordinatları
noktalarına poligonları veya çubuklar dikilecektir. Ayrıca saha girişine gerekli güvenlik uyarı
levhaları yerleştirilecektir.
- Şevler, Basamaklar, Ocak Çukurları, Yeraltı Ocağı Giriş Ve Çıkışları, Tasmanlar İle İlgili
Alınacak Güvenlik Önlemleri
Faaliyet düz bir arazi konumunda olup, basamaklı ve Şev duyarlılığı gerektirecek bir
üretim yapılmamaktadır. Üretim sırasında oluşacak çukur ve hendekler ekskavatörle ile rutin
olarak doldurulacak ve böylelikle olası kazalar önlenmiş olunacaktır.
İşletme süresi ve doğaya yeniden kazandırma çalışmaları süresi boyunca;
-19.09.2013 tarih ve 28770 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlülüğe giren
“Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği”, titizlikle uyulacaktır.
Tasman: Madencilik faaliyetleri sebebiyle yeraltında oluşan boşluklardan dolayı, üst
formasyonların oturması sonucu yeryüzünde meydana gelen çöküntüleri ifade etmektedir.
Faaliyet sahasında üretim yöntemi nedeniyle tasman oluşumu söz konusu değildir.
20
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Pasa Ve Döküm Alanları, Atık Sahaları, Depolama Alanları Ve Benzeri Yerlerle İlgili
Alınacak Güvenlik Önlemleri
İşletme alanı içerisinde sıyrılan toprak örtüsü depolama alanında biriktirilecektir.
Arazi düzenlenmeleri yapılarak biriktirilen toprak örtüsü depolama alanı üzerine geri serilerek
arazinin doğal yapısına dönüşmesi sağlanacaktır. Faaliyet alanı içerisinde Döküm Harmanları,
Pasalar, Atık Sahaları mevcut değildir. Bu nedenle tesviyesi söz konusu değildir.
İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek Ve Süren Etkiler Ve Bu Etkilere Karşı
Alınacak Önlemler
İşletme faaliyete kapandıktan sonra Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne yapılacak
çalışmalar ile ilgili iş ve zaman planlaması sunularak arazi düzenlenmesi çalışmalarına
başlanacaktır. Olası kazalara mahal vermemek için öncelikle oluşan çukurlar doldurulacak,
fosseptik çukuru kapatılacak ve arazi rehabilite edilecektir. Düzenlenen ve üzerinde bulunan
konteynır tipi malzemeler kaldırılarak depolama alanında depolanan toprak tekrar arazi
yüzeyine serilerek, arazinin doğal yapısına kavuşması sağlanacaktır.
- Oluşturulan Boşlukların Ve Kazı Alanlarının Doğaya Yeniden Kazandırılması
Kum çakıl malzemesinin alınması sonucu oluşan çukur ve tümsekler düzenli ( rutin )
olarak düzeltilerek oluşan çukurlar doldurularak arazi düzeltilmesi yapılacaktır. Oluşacak
tahribatı önlemek için taş ya da diğer malzemelerle desteklenmesi, düzenli ( rutin ) olarak
yapılacaktır. Faaliyet sırasında rutin olarak gerekli oranlarda düzeltmeler arazi üzerinde
yapılacaktır.
- Döküm Harmanlarının Ve Pasa Yığınlarının Eğimleri İle Madencilik Yapılmış
Alanlardaki Emniyetli Şev Açılarının Belirlenmesi, Şevlerin Ve Basamakların
Duraylılığının Sağlanması.
Arazi düzenlemesi sonucu oluşacak şev açıları ve basamak yükseklikleri “Madencilik
Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği”
hükümlerine riayet edilecektir.
Çalışması tamamlanan alanlarda oluşan hendekler ve boşluklar giderilerek
düzlenecektir. Gerekli zemin sıkılılığın gözlenememesi halinde silindir ile zemin
sıkılaştırılması yapılacaktır.
Faaliyet alanı içerisinde basamak yüksekliği ve şev duyarlılığı gerektirecek bir çalışma
olmayacaktır. Üretim esnasında Döküm Harmanları, Pasa yığılması söz konusu olmayacaktır.
- Örtü, Döküm Harmanları, Pasa, Atık Sahaları Ve Depolama Alanlarının Düzenlenmesi.
Arazi düzenlenmeleri yapılarak biriktirilen toprak örtüsü faaliyet alanına ve depolama
alanı üzerine geri serilerek arazinin doğal yapısına dönüşmesi sağlanacaktır.
21
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
- Olası Erozyona Karşı Gerekli Önlemlerin Alınması
Erozyonu meydana getiren faktörlere göre, alınacak tedbirlerde değişmektedir. Bu
tedbirleri;





Su erozyonuna karşı alınacak tedbirler,
Rüzgâr erozyonuna karşı alınacak tedbirler,
Çığlara karşı alınacak tedbirler,
Kumullara karşı alınacak tedbirler,
Heyelanlara karşı alınacak tedbirler, şeklinde sıralamak mümkündür.
İşletme sahası potansiyel erozyon ve ağaçlandırma alanları kapsamında değildir.
İşletme sahası düz bir topografya sergilediğinden erozyon tehlikesi bulunmamaktadır.
- Yeniden Düzenlenen Alanlara Depolanan Üst Toprağın Geri Serilmesi
Faaliyet başlamadan önce yer yer gözlenen örtü tabakası üretim tamamlanınca tekrar
arazi yüzeyine serilecektir. Böylece arazi doğal yapısına kavuşarak otsu türde bitkilerin
yetişmesi için uygun ortam sağlanacaktır.
- Atıkların Ve Artıkların Bertarafı Ve Değerlendirilme. (Atıkların Bertarafı, Artıkların
Mümkün İse Değerlendirilmesi)
Proje Tanıtım Dosyası 3. Bölümde detaylı olarak açıklanmıştır.
- Altyapı, Üst Yapı Ve Müştemilatının Faaliyet Sonrası Kullanımı
Faaliyet alanında alt yapı gerektirecek bir üretim yapılmamaktadır. İşletme faaliyete
kapatıldıktan sonra arazi ıslah çalışmaları kapsamında yeniden düzenlenecek, fosseptik
çukuru ise kapatılacaktır.
Faaliyet alanına tek katlı, konteynır tipi yapı (işçiler barınak yemek vb ihtiyaçları için)
getirilecektir. Faaliyetin üretim aşamalarında kullanılacak olan konteynır bulunduğu yerden
kaldırılacak ve bu alan tesviye edilecektir. Proje alanında çalışma sınırlarını belirleme ve
uyarı için konulan engeller topografyayı bozmadan kaldırılacaktır.
Ç. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışması Çerçevesinde Yapılacak Çalışmalar İçin
Uygulama Takviminin Hazırlanması. (Faaliyet Esnasında Ve Sonrasında Yapılacak
Çalışmalar İle İlgili İş Ve Zaman Planlamasının Hazırlanması)
Söz konusu sahada üretim faaliyeti gerçekleşmekte olup 5177 sayılı Kanun ile
değişik 3213 sayılı Maden Kanunun 7. Maddesi gereğince üretim için gerekli izinler;
Kum Çakıl Ocağı faaliyeti T.C Muş Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden
alınacak olan ÇED Gerekli Değildir Belgesinin ardından faaliyete geçecektir.
22
Köylüm Otomotiv İnşaat Makina Gıda Sanayi ve Dış Ticaret Limited Şirketi
1(A) Grubu Kum Ve Çakıl Ocağı, Kırma-Eleme-Yıkama Tesisi Projesi
Muş İl Özel İdare’den alınacak olan 1 (a) gurubu ruhsat için Maden İşleri Genel
Müdürlüğü’ne ruhsat talebinde bulunulmuş olup Ruhsat alındığı tarihten itibaren 5 yıl süreli
işletilecektir. İşletme izin sonu itibariyle işletme alanlarında doğaya yeniden kazandırma planı
uygulama takvimi aşağıdaki gibidir.
Tablo Ek-2j.3. Doğaya Yeniden Kazandırma Planı
Ocak sahasının kapatıldığı ve faaliyetin sona erdiği yıl uygulama takvimi
Sıra
Faaliyet
12 Ay
1
Çalışma sahasındaki şev açılarının ve
şevlerin duyarlılığının kontrolü,
gerekli
görülen
yerlerde
şev
düzenlemesi (oluşan çukur ve
hendeklerin doldurulması )
2
Saha üzerinde her yıl sonunda
düzenlenmiş
olan
malzemenin
kontrolü ve gerekli görülen yerlerde
yeniden düzenlenerek tekrar otsu
türde yabani bitkilerin yetişmesi için
gerekli koşullar sağlanacaktır.
3
Şantiye alanındaki konteynır yapı
v.b. yapıların sökümü ve sahadan
taşınması
4
Sızdırmasız Fosseptik Yıkılması ve
fosseptik çukurunun doldurulması
5
Şantiye alanı, makine parkı ve
alanının yeniden düzenlenmesi ve
temizlenmesi
6
Proje
sınırın
kaldırılacak
7
Doğaya
yeniden
kazandırma
çalışmalarının tamamlanması sonrası
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne
bilgi verilmesi
çizen
2
KIŞ MEVSİMİ NEDENİYLE
ÇALIŞMALAR
DURDURULACAKTIR
1
3
4
X
X
X
X
5
6
7
8
9
10
11
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
engeller
X
X
X
4. ÇEVRE YÖNETİM PLANI UYGULAMA TAKVİMİ
Doğaya yeniden kazandırma planı çerçevesinde ve çevre yönetim planı çerçevesinde
yapılacak çalışmalar için uygulama takvimi hazırlanması,
Doğaya yeniden kazandırma planı işlemlerine başlamak için öncelikle işletmenin sona
ermesi gerekmektedir. Yapılacak işlemler sırasıyla aşağıdaki gibidir.

Stoklanmış iri çakılların üretim boşluklarına iş makinesi ile doldurulması, 1 Ay

İri çakıllarla geçici stok alanı tabanının düzeltilmesi, 1 Ay

Doldurulan eski faaliyet alanlarının düzeltilmesi, 1 ay

Konteynır ve fosseptik çukurunun kaldırılması, 15 gün

Tesis alanındaki katı atık molozlarının Muş Belediyesi çöp bertaraf alanına
nakledilmesi, 15 Gün
23
12
X
X