ekonomi bakanlığı

EKONOMİ BAKANLIĞI
ETİYOPYA
T.C. Addisababa Büyükelçiliği Ticaret
Müşavirliği
E-mail: [email protected]
Tel: +251 11 552 88 55
Adres: Dembel City Center, 10th Floor No: 1002 C-D,
Addisababa/Etiyopya
Ticaret Müşaviri Zülfikar Kılıç
Genel Bilgiler
GENEL BİLGİLER
Devletin Adı
Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti
Başkent
Addisababa
Yönetim Biçimi
CUMHURİYET
Resmi Dili
Amarikce
Yüzölçümü
1,221,900 km2
Nüfusu
82,825,000
Önemli Şehirler
Addisababa, Oramia, Harar, Mekele, Tigray, Somali
Başlıca Limanlar ve
Sevkiyat Noktaları
Para Birimi
Saat Dilimi
Telefon Kodu
İnternet Uzantısı
THY Uçuş Noktaları
Limanı mevcut değil, En önemli sevk limanı Cibuti
Birr
GMT +3
00251
.et
Addisababa
Addisababa Ticaret Müşavirliği
2
Ekonomik Göstergeler
GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla) (1)
Kişi Başına Milli Gelir (SGP, $) (1)
GSYH Büyümesi (%) (1)
İşsizlik Oranı (%)
Para Birimi/Dolar Paritesi (ort.) (1)
Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) (1)
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%) (1)
Enflasyon Oranı (%) (1)
Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyon $) (2)
Yabancı Yatırımlar (Milyar $)
Toplam Rezervler (Milyar $) (1)
Toplam Dış Borç (Milyar $) (1)
2009
2010
2011
2012*
2013*
2014*
28,5
908
8,8
11,8
-2,2
-7,7
8,5
221,5
1,8
5,2
26,6
985
9,9
14,4
-0,4
-1,6
8,1
288,3
2,8
7,3
30,2
1.052
7,3
16,9
-0,8
-2,6
33,1
626,5
3,1
8,6
42,0
1.132
8,5
17,7
-2,0
-4,8
22,9
3,3
10,0
37,9
1.198
7,1
19,9
-2,7
-7,2
8,4
3,4
12,0
41,3
1.265
6,7
21
-3,0
-7,2
9,5
3,6
13,8
Kaynak: (1) EIU Country Report
(2) World Bank Country Report
Addisababa Ticaret Müşavirliği
3
Dünya ile Ticaret (I)
Mal Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
İhracat/İthalat (%)
Hizmet Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Açığı
İhracat/İthalat (%)
2008
1.602
8.680
10.282
-7.078
18,5
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
1.618
2.330
7.974
8.602
9.592
10.932
-6.356
-6.272
20,3
27,1
2008
1.959
2.410
4.370
-451,0
81,3
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
1.895
2.244
2.227
2.546
4.122
4.791
-332,0
-302,0
85,1
88,1
2011
2.615
8.896
11.511
-6.281
29,4
2011
2.938
3.409
6.347
-470,9
86,2
2012
4.067
12.744
16.811
-8.678
31,9
2012
2.890
2.803
5.693
87,0
1,0
2013*
3.988
13.604
17.592
-9.616
29,3
Değişim (%)
2010-2011 2011-2012
12,2
55,5
3,4
43,3
5,3
46,0
0,2
38,1
-
2013*
3.692
2.527
6.219
1.165
1,5
Değişim (%)
2010-2011 2011-2012
30,9
-1,6
33,9
-17,8
32,5
-10,3
55,9
-118,5
-
Kaynak: Trade Map
2012 yılı ve 2013 yılı tahminleri :Etiyopya Merkez Bankası
Addisababa Ticaret Müşavirliği
4
Dünya ile Ticarette Önemli Sektörler (II)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
9
7
6
12
1
71
41
2
10
52
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT
YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR
CANLI BİTKİLER VE ÇİÇEKÇİLİK MÜSTAHZARLARI
YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR, SANAYİ BİTKİLERİ
CANLI HAYVANLAR
İNCİLER, KIYMETLİ TAŞ VE PARALAR
HAM POSTLAR, DERİLER, KÖSELELER
ETLER VE YENİLEN SAKATAT
HUBUBAT
PAMUK
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Fasıl
Dönemsel (Ocak-Aralık)
27 MİNERAL YAKIT VE YAĞLAR
84 ELEKTRİKSİZ MAKİNE VE CİHAZLAR
87 MOTORLU KARA TAŞITLARI
85 ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLAR
72 DEMİR VE ÇELİK
31 GÜBRELER
10 HUBUBAT
15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR
30 ECZACILIK ÜRÜNLERİ
73 DEMİR VE ÇELİKTEN EŞYA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
382,9
294,0
150,6
383,9
62,0
93,0
42,8
26,0
0,1
17,7
1.453
1.618
İHRACAT
2010
2011
727,6
887,1
408,8
416,7
165,1
191,4
345,4
368,7
132,4
190,4
183,9
132,5
67,2
122,7
49,5
77,2
18,1
21,9
23,7
22,1
2.122
2.431
2.330
2.615
2012
1.221
770,4
604,5
534,0
324,3
186,6
85,5
74,0
43,2
24,5
3.868
4.067
2009
1.306
1.026
520,4
1.175
380,7
337,8
368,2
240,4
323,2
350,7
6.028
7.974
İTHALAT
2010
2011
1.642
1.632
1.116
1.150
836,3
893,8
1.129
626,3
318,9
453,2
246,0
340,8
374,4
471,4
260,2
391,7
250,4
120,7
340,6
210,8
6.514
6.291
8.602
8.896
2012
2.505
1.669
1.411
975,8
742,7
629,7
453,2
439,6
434,5
416,6
9.676
12.744
Pay (%)
30,0
18,9
14,9
13,1
8,0
4,6
2,1
1,8
1,1
0,6
95
100
Pay (%)
19,7
13,1
11,1
7,7
5,8
4,9
3,6
3,4
3,4
3,3
76
100
Kaynak: Trade Map
Addisababa Ticaret Müşavirliği
5
Dünya ile Ticaret (III)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Milyon Dolar
Ülkeler
SOMALİ
HOLLANDA
ALMANYA
ÇHC
SUUDİ ARABİSTAN
SUDAN
İSVİÇRE
CİBUTİ
ABD
JAPONYA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Ülkeler
ÇHC
SUUDİ ARABİSTAN
HİNDİSTAN
KUVEYT
İTALYA
JAPONYA
TÜRKİYE
ABD
ENDONEZYA
UKRAYNA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
134,7
143,3
128,9
243,1
114,1
76,9
105,3
51,6
73,5
9,9
1.081
1.618
İHRACAT
2010
2011
224,1
243,3
173,4
181,2
265,3
318,8
241,8
283,4
146,5
167,4
151,3
178,4
126,9
129,4
67,1
75,6
102,3
98,0
38,7
35,9
1.537
1.711
2.330
2.615
2012
524,1
502,2
458,9
347,6
261,0
189,1
178,0
171,9
126,4
106,7
2.866
4.067
2009
1.920
933,8
638,9
3,2
412,8
358,5
260,9
476,3
86,8
96,7
5.188
7.974
İTHALAT
2010
2011
2.062
1.718
1.023
897
619,7
749,3
3,1
222,1
391,0
386,7
473,5
443,4
238,7
359,7
483,6
488,9
87,3
188,4
85,0
140,8
5.467
5.594
8.602
8.896
2012
2.718
1.690
1.115
735,0
634,7
531,2
522,6
471,8
352,1
337,8
9.109
12.744
Pay (%)
12,9
12,4
11,3
8,5
6,4
4,6
4,4
4,2
3,1
2,6
70,5
100
Pay (%)
21,3
13,3
8,8
5,8
5,0
4,2
4,1
3,7
2,8
2,7
71,5
100
Kaynak: Trade Map
•
Türkiye, Etiyopya’nın ihracatında 18’inci, ithalatında ise 7’inci sırada gelmektedir.
Addisababa Ticaret Müşavirliği
6
Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler
Anlaşmalar:
•
Türkiye-Habeşistan Ticaret Anlaşması (3 Mart 1967)
•
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması (9 Eylül 1993)
•
Sağlık Alanında İşbirliği Anlaşması (13 Mart 2000)
•
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anl. (16 Kasım 2000)
•
TİAK’nın Kuruluşuna Dair Anlaşma (29 Eylül 2004)
•
Sivil Havacılık Anlaşması (13 Ocak 2005)
•
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (2 Mart 2005)
•
Turizm Alanında İşbirliği Anlaşması (6 Şubat 2007)
Protokoller:
•
Türk Standartları Enstitüsü ile Etiyopya Kalite ve Standartlar Enstitüsü Arasında Teknik İşbirliği
Protokolü (2007)
•
Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliği Protokolü (2007)
•
6. Dönem KEK Toplantısı Protokolü (2012)
Addisababa Ticaret Müşavirliği
7
Türkiye ile İkili Ticaret (I)
Türkiye'nin İhracatı
Türkiye'nin İthalatı
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Açığı
2008
163,8
39,3
203,1
124,5
Değer (Milyon Dolar)
Değişim (%)
2009
2010
2011
2012 2010-2011 2011-2012
229,0 175,0 275,5 394,8
57,4
43,3
35,1
40,9
41,8
47,0
2,1
12,3
264,1 215,9 317,3 441,7
46,9
39,2
194,0 134,1 233,7 347,8
74,3
48,8
Kaynak: Trade Map
Addisababa Ticaret Müşavirliği
8
Türkiye ile İkili Ticaret (II)
Milyon Dolar
Sıra Fasıl
Dönemsel (Ocak-Aralık)
1
72 DEMİR VE ÇELİK
2
84 NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN, MAKİNA VE CİHAZLAR
3
73 DEMİR VE ÇELİKTEN EŞYA
4
39 PLASTİKTEN EŞYA
5
85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR
6
74 BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA
7
32 DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA, BOYA
8
21 YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI
9
62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUUARLARI
10
38 MUHTELİF KİMYASAL MADDELER
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
TÜRKİYE'NİN İHRACATI
Pay (%)
2009
2010
2011
2012
120,4
69,6
155,8
227,9
57,7
31,9
19,6
39,1
48,2
12,2
20,3
23,2
8,0
36,6
9,3
5,0
4,2
18,1
17,1
4,3
21,3
23,9
7,6
10,9
2,8
1,9
3,1
6,0
9,3
2,4
1,3
2,7
3,1
4,8
1,2
2,7
2,8
3,6
3,6
0,9
6,5
4,8
3,6
3,6
0,9
0,6
1,6
2,1
2,7
0,7
212,0
155,6
246,9
364,6
92,4
229,0
175,0
275,5
394,8
100
Milyon Dolar
Sıra Fasıl
Dönemsel (Ocak-Aralık)
1
12 YAĞLI TOHUM VE MEYVALAR, SANAYİ BİTKİLERİ
2
52 PAMUK
3
60 ÖRME EŞYA (GİYİM EŞYASI HARİÇ)
4
10 HUBUBAT
5
7 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR
6
55 SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER
7
61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI
8
5 BAŞKA YERDE SINIFLANDIRILMAMIŞ HAYVANSAL Md.
9
25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE ÇİMENTO
10
9 KAHVE, ÇAY, PARAGUAY ÇAYI VE BAHARAT
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
TÜRKİYE'NİN İTHALATI
Pay (%)
2009
2010
2011
2012
23,1
15,1
17,8
26,9
57,3
7,4
6,8
8,0
9,3
19,7
0,8
10,9
12,0
3,2
6,7
0,0
0,0
0,0
2,3
4,8
2,9
6,5
0,3
1,7
3,7
0,0
0,0
0,9
1,4
3,0
0,0
0,0
0,2
1,0
2,1
0,0
1,2
1,2
0,6
1,3
0,0
0,0
0,0
0,1
0,3
0,1
0,1
0,1
0,1
0,3
34,3
40,5
40,6
46,6
99,3
35,1
40,9
41,8
47,0
100
Kaynak: Trade Map
Addisababa Ticaret Müşavirliği
9
Fırsatlar
İkili Ekonomik İlişkilerin Gelişme Alanları (Sektörler)
•
Mal Ticareti : Demir-Çelik, Makina ve Cihazlar, Dokuma, örgü makinaları
•
Hizmetler Ticareti : Demiryolu, Karayolu ve Enerji Projeleri
•
Yatırımlar: Tekstil ve Konfeksiyon, Aluminyum doğrama, Briket, Temizlik
Maddeleri, Şeker, Makarna, Tarım Ürünleri
3. Ülkelerde Potansiyel İşbirliği Alanları (Sektörler)
•
Mal Ticareti : Demir-çalik, İnşaat Malzemeleri, Gıda, Makinalar, Tarım
Makinaları, Tekstil ve Konfeksiyon, Generatör ve Trafolar
•
Hizmetler Ticareti : Demiryolu, Karayolu, Enerji, baraj, Sulama Projeleri
•
Yatırımlar: Konfeksiyon, Makine, Otomotiv Yedek Parça, Gıda, Tarım ürünleri,
Madencilik, İnşaat makina ve ekipmanları
Addisababa Ticaret Müşavirliği
10
Faydalı Bilgiler
Firmalarımız İçin Önemli Adresler (*)
Fuarlar
www.addisexhibitioncenter.com ; www.ethiopianchamber.com ; www.addisfortune.com; www.ethioconfrence.com
www.2merkato.com ; www.era.gov.et ; www.eepco.gov.et ; www.erc.gov.et; www.mowr.gov.et
İhaleler
İlgili Kamu Kurum
ve Kuruluşlar
www.mofed.gov.et; www.era.gov.et ; www.erc.gov.et ; www.eepco.gov.et ; www.ethioinvest.org : www.erca.gov.et ;
www.mowr.gov.tr
Sektörel
Dernekler
www.elia-aalf.com ; www.aemfi-ethiopia.org ; www.eeaecon.org ; http://epaethiopia.org/ ;
www.ethiopianconstruction.org
Odalar
www.ethiopianchamber.com ; www.addischamber.com ;
Firma Bilgi
Kaynakları
Mal Ticareti (İthalatçılar): www.ethiopianchamber.com ; www.addischamber.com ; www.2merkato.com
Hi zmet Ticareti (İthalatçılar, Yatırımcılar, Potansiyel İşbirliği Yapılabilecek Firmalar:
www.era.gov.et ; www.erc.gov.et ; www.eepco.gov.et ; www.ethioinvest.org : www.erca.gov.et ; www.mowr.gov.tr
(*) Firmalarımızın söz konusu ülkeye ilişkin bilgi almak amacıyla takip edebilecekleri düşünülerek yukarıda listelenen web adres bilgileri;
güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilen referans bilgilerdir. Ekonomi Bakanlığı, bu adreslerdeki içeriklerin doğru ve tam olması
konusunda garanti vermez; bu içeriklerin kullanımı ile ilgili doğabilecek sorunlarda hukuki sorumluluk kabul etmez .
Addisababa Ticaret Müşavirliği
11