Slayt 1 - ÖZBEKİSTAN TAŞKENT TÜRK İLKOKULU

Ö
N
e
m
İ
Taşkent Türk İlk/Ortaokulu Rehberlik Servisi
Büyüme ve Gelişim
Tek bir hücre
olan zigottan
başlayarak,
hayatın sona
ermesine kadar
geçen süreç
büyüme ve gelişme olarak adlandırılır.
Gelişim ile Büyüme arasındaki fark
Gelişim: Öğrenme, yaşantı ve olgunlaşma sonucunda bireyde
görülen düzenli ve sürekli değişikliklerdir. Fiziksel, duygusal,
sosyal, bilişsel, ahlaki değişiklikleri içerir.
Büyüme (Gelişme): Hücre ve dokuların yapı ve içeriğinin
değişimiyle bedensel olgunlaşmayı ifade eder. Büyüme
olgunlaşma ve öğrenmenin bir ürünüdür. Fiziksel değişiklikleri
içerir.
Her ne kadar gelişim ve büyüme farklıda olsa da bir birinden
bağımsız değildir ve benzer özellikler taşır.
1- Büyüme ve gelişim belirli dönemlerde hızlanır ya da yavaşlar.
2- Büyüme ve gelişim de belirli bir sıra vardır.
3- Büyüme ve gelişim ileriye dönüktür.
Doğumla başlayan yeni süreçte gelişim
dönemleri bebeklik, çocukluk, ergenlik,
yetişkinlik ve yaşlılık
olarak adlandırılır.
 Ergenliğe giriş yaşı; genetik (ailesel), ırk,
sosyoekonomik şartlar (çocuk yaşta evlendirme, ağır
bedensel yük altında çalıştırılan çocuklar) ve iklim
gibi faktörlerden etkilenir.
Ekvator kuşağında ergenlik iklimin etkisiyle daha
erken başlarken Kuzey yarım küre bölgesi gibi az
güneş alan soğuk bölgelerde ergenlik yaşı daha geçtir.
BÜYÜME VE GELİŞİM DÖNEMLERİ
 Doğum öncesi (266 gün)
 Bebeklik (0 – 12 Ay)
 Çocukluk (1 – 11 Yaş)
 ERGENLİK (11 – 20 Yaş)
 Yetişkinlik (20 – 65 Yaş)
 Yaşlılık (65 + ….)
ERGENLİK NEDİR?
Çocuklukla yetişkinlik arasında
kalan,cinsiyet yetilerinin kazanıldığı, psikolojik,
sosyal, ve fiziksel değişimlerin yaşandığı hızlı
bir büyüme, gelişme ve olgunlaşmanın olduğu
gelecekteki yaşantıyı belirleyen çok özel bir
yaşam evresidir.
Bu döneme ikinci doğum da denmektedir.
ERGENLİK DÖNEMLERİ
Ergenlik Dönemini üçe ayrılarak inceleyeceğiz.
1. Buluğ Dönemi (Puberte/Erinlik) ( 11–13 )
2. İlk Ergenlik (Adolesan) Dönemi ( 13- 17 )
3. Son Ergenlik (Adolesan) Dönemi ( 17–20 )
ERGENLİĞİ KİMLER YAŞAR?
• Ergenliği, zamanı biraz farklı olsa da herkes yaşar.
• Ergenlik büyümenin doğal bir parçasıdır.
• Ergenlik, fiziksel değişimlerin yanı sıra, düşünsel ve
duygusal değişimleri de beraberinde getirir.
Bu seminerde, buluğ çağını ve ergenliğin
ilk dönemini anlatacağız. Çünkü ergenliğin son
dönemi bizim öğrencilerimizin sonraki eğitim
dönemine denk gelmektedir.
Buluğ Çağı (Puberte, Erinlik Dönemi)
Cinsel özelliklerin
kazanıldığı dönem buluğ
dönemidir.
Kızlar için 10-13,
erkekler için 11-14 yaşları
buluğa erme dönemi
olarak kabul edilir.
Bu dönem hızlı ve sürekli bir gelişim ve
değişim dönemi olarak bilinmektedir.
Genç bu çağda ne tam yetişkin ne de çocuk
olarak algılanmaktadır.
İLK DÖNEMİN ÖZELLİKLERİ
Birçok gelişimci bu döneme fırtına ve
gerginlik dönemi adını vermiştir.
 Hormonsal değişim bedensel ve cinsel gelişimin
hızlanmasını etkiler.
 Büyüme o kadar hızlıdır ki
genç, buna uyum sağlamakta
zorlanır.
ERİNLİK VE ERGENLİKTE FİZİKSEL GELİŞİM
 Boy: Erinliğin ilk yıllarında boy
uzaması çok fazladır. Kızlar da boy
uzaması erkeklerden önce ve
hızlı başlar. Ay halinin
görülmesinden sonra
yavaşlar ve 18 yaş civarında sona erer.
Erkeklerde 20 yaşına kadar devam eder.
 Kilo: Bu dönemde yağlanma
nedeniyle ergenlerde şişmanlık
eğilimi görülür.
ERİNLİK VE ERGENLİKTE FİZİKSEL GELİŞİM
 Kemik ve kaslar : Kemiklerin
boyu uzar, iç yapıları ve biçimleri
değişir. Vücutta yağlanma ve
kas gelişimi artar
 Beden oranı: Erinlikte
büyüme hızı bedenin bütün
uzuvlarında aynı olmadığı
için vücutta orantısız bir
görünüm mevcuttur.
İLK DÖNEMİN ÖZELLİKLERİ
 Bireyin, en hızlı gelişmeye başladığı dönemdir.
 Vücutta kıllar artar.
 Ses kalınlaşır, üreme
organları gelişir, terleme
artar ve sivilceler çoğalır.
İLK DÖNEMİN ÖZELLİKLERİ
 Hızlı büyüme iştahın açılmasına neden olur.
Bunun yanında özellikle kızlarda, iştahsızlık ve
mide problemleri de görülebilir.
 Ön plana çıkma anlayışı daha belirgin olarak
ortaya çıkar.
 Ergenlikte uyku artar.
11-12 YAŞ ÖZELLİKLERİ
 Huysuz, aksi ve geçimsizdir.
 Duygu durumu hızlı değişir.
 Rekabetçidir.
 Bilgi vermekten hoşlanır.
 Gürültücüdür.
 Kararsızdır.
 Anne ve babasının mükemmel
olmadığını fark etmeye başlar.
 Mizahı sever.
 Rahat Duramaz kıpır – kıpırdır.
 Meraklıdır.
 Konuşkandır.
 Her şeyi eleştirir.
 Ergen gibi davranmak ister.
 Giyim ve davranışlarına özen
göstermez.
12 -13 YAŞ ÖZELLİKLERİ
• Ergenliğe dönüşme başlar.
• Arkadaşları ile olmaya heveslidir.
• Bağımlılık, bağımsızlık tartışmaları başlar.
• Yaşıtlarına bağlıdır.
• Temiz olmaya başlar.
(Önceleri daha özensiz ve temizliğe
önem vermezken ergenliğe girmeye
başlayınca bu duruma dikkat etmektedir.
• Büyük duygu
dönüşümleri görülür.
dikkat
Ergenlik Dönemine İlişkin Bazı
Fiziksel Sorunlar 1
Erken ve gecikmiş ergenlik: Genetik
özelliklere bağlı olarak ergenlik
belirtilerinin ortaya
çıkma yaşı bireysel
farklılıklar gösterebilir.
Takvim yaşı aynı olan ergenler
arasında fiziksel farklılıklar
görülebilir.
Hastalık ve beslenme
bozuklukları ergenliği geciktirebilir.
Ergenlik Dönemine İlişkin Bazı
Fiziksel Sorunlar 2
 Şişmanlık: Hızlı büyüme
ve diğer etkenlerle gelişen
şişmanlık ergenler için çok
büyük bir problemdir.
Şişmanlık psikolojik
sorunlara yol açabilir ve bu
sorunlar başka sorunlar da
doğurabilir.
Ergenlik Dönemine İlişkin Bazı
Fiziksel Sorunlar 3
Anoreksiya Nervoza : Genellikle
kız çocuklarında görülen, ergenliğin
erken dönemlerinde başlayan
psikolojik
nedenli
İştahsızlık ve aşırı derecede kilo
kaybı ile belirlenen, oldukça
nadir oluşan bir bozukluktur.
Kısaca aşırı zayıflama tutkusudur.
Ergenlik Dönemine İlişkin Bazı
Fiziksel Sorunlar 4
İskelet bozuklukları:
Ergenlik skolyoz ve epifiz kayması
gibi kemik hastalıklarının sıklığının
arttığı bir dönemdir.
Ergenlerin duruş bozuklukları
ve aşırı yüklenmeler konusunda
uyarılmaları gerekir
Ergenlik Dönemine İlişkin Bazı
Fiziksel Sorunlar 5
Akne: Androjen hormonların
etkisiyle yağ bezleri olgunlaşmakta ve salgıları artmaktadır
Bu bezlerin ve kıl diplerinin
iltihaplanması ile özellikle
13-18 yaşları arasında her iki
cinste de akne vulgaris çok sık
görülmektedir.
Ergenlik Dönemine İlişkin Bazı
Fiziksel Sorunlar 6
Jinekomasti (Göğüs düğümcükleri):
Erkek çocuklarda göğüslerde sert düğümcüklerin
oluşmasıdır. Göğüslerde kısmi büyüme ve
şişliklerle kendini göstermektedir. Bu konuda
ergenlere gerekli
açıklamalar yapılmadığında
kendilerinde biyolojik olarak
cinsel bir bozukluk
olduğunu düşünmektedir.
Duygusal Gelişim 1
 Çocuk psikolojisi yerini, erkek ve
kadın psikolojisine bırakır. Kendi
cinsel rolüne adaptasyon başlar.
 Çabuk kızar, düşünmeden tepkide
bulunur.
 Alınganlık gösterirler.
 Kıskançlık eğilimleri oldukça
fazladır.
 Başarısızlıklarını dış kaynaklara
bağlar, öğretmenler başta olmak
üzere herkesten şikayetçi olur.
Duygusal Gelişim 2
 Sık sık endişe ve umutsuzluğa kapılırlar.
 Kızlar, erkeklerden daha erken duygusal olgunluğa
ulaşır ve duygularını kontrol edebilirler.
 Daha çok sevgi ve ilgi beklerler.
 Yaşam ve ölümden korku
duymaya başlarlar.
 Kızlar romantiktirler ve yaşça
büyük erkeklere ilgi duyarlar.
 Ders çalışırken genelde,
desteğe ve motive edilmeye
ihtiyaç duyarlar.
Duygusal Gelişim 3
 Genellikle özel bir arkadaşa daha
yakın olurlar.
 Estetik görünüme çok önem verirler.
Karşı cinse hoş görünmeye çalışırlar.
 Duygularda dengesizlik ve gerginlik
görülebilir. Aşırı bağlılık, eleştiriye
karşı şiddetli tepki, kardeş ve
aileye karşı öfke oluşabilir.
 Kendilerini aşağı ve yetersiz
hissedebilirler.
Duygusal Gelişim 4
 Duygularında bir yoğunlaşma görülür,
bunu dışarı vurma ihtiyacı güder.
 Olumsuz duyguları bağırarak,
ağlayarak, el - kol hareketleri yaparak
belli eder.
 Olumlu duygularını ise şiire, öyküye
veya hatıra defterine aktarır.
 Duygularını daha çok arkadaşlarıyla paylaşmaktan
hoşlanır.
 Aşık olmak bu dönemde baskın bir duygudur. Bazen
bunu karşı cinse belli edebilir, bazen de duygularını
saklamayı tercih edebilir.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 1
Hızlı büyüme ve bedendeki değişikliklere
yorgunluk, sinirlilik ve huzursuzluk gibi
belirtiler eklenir.
Erinlikte bu belirtiler
biraz abartılır. Çünkü
çocuğun o güne kadar olan
görev ve sorumlulukları
değişmiştir, bu da ona ağır
gelmektedir.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 2
• Yalnız kalma isteği artar.
Başkalarından uzaklaşmak, yalnız kalıp
kendini dinlemek ihtiyacı duyar. Sizinle
gezmelere gelmeye can atan çocuğunuz
çoğu kez evde kalmayı tercih edecektir.
• Ahenksizlik görülür.
Erinlikte bedende hızlı bir büyüme
yer alınca hareketlerde ve dengede
bir ahenksizlik belirir. Hareketlerinde
ağırlaşma ve sakarlıklar görülür.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 3
• Çalışmak istemez.
Bir dönem tembellik,
üşengeçlik, çalışmaya karşı
isteksizlik gibi bir
durgunluk hali gözlenir.
Birçok ergende 13-15
yaşlarında görülen okul
başarısındaki düşme buna
bağlıdır.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 4
Can Sıkıntısı Sıkıntısını açıkça
belirtir, etkinliklere katılmaz.
Huzursuzluk Bedeni
ve ilgileri değiştikçe
ergen yeni ilgiler ve
uğraşlar arar ve durmadan değişik işlere
girişmeye başlar, daldan dala atlarlar.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 5
Toplumsal Zıtlık: Çevredekilerin etkinliklerine
katılmamakla kalmaz, sürekli içinde bulunduğu
ortama karşı çıkar. Her an kavga ve saldırıya
hazır bir durumda onların neşe ve huzurlarını
engellemeye çalışır.
Kardeşleriyle ve
annesiyle çekişme ve
itişme halindedir.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 6
Otoriteye Karşı Direniş: Sürekli içinde bulunduğu
ortama karşı çıkar. Ailede, okulda, arkadaş
ilişkilerinde otoriteye karşı direniş gösterir. Karşı
çıkacağı ilk kişi, otoriteyi temsil eden kişidir.
Olay yaratmak, insanları kızdırmak, yerli yersiz ıslık
çalmak, aldırmazlık, inatçılık, kafa tutma,
şüphecilik…
Ergenlerin ebeveynleri ile en
geçimsiz olduğu, her şeye karşı
çıktığı dönem 13 yaş civarıdır.
Olgunlukla birlikte bu karşı
gelmeler ve zıtlaşmalar azalır.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 7
Cinsiyetle Fazla Uğraşma : Cinsiyet organlarındaki
büyüme, erkek ve kadın psikolojisine girmenin
yarattığı duygular, ergenin ilgisinin bu konular
üzerinde yoğunlaşmasına yol açar. Karşı cinsle
ilgili hayaller kurarlar. Kendi aralarında abartılı
hikâyeler anlatırlar.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 8
Karşı Cinse Yönelmiş İlgi
Ergenliğe dönüşüm başlayıp, genç ergen,
erkek ve kadın psikolojisine bürünmeye
başladıkça karşı
cinse olan zıtlık,
ilgiye dönüşür.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 9
Karşı Cinse Yönelmiş İlgi
Bu ilgi ergenlikte doruk
noktasına ulaşır. Duygular saf
bir sevgiye dayanır, çoğu kez
de karşı tarafa hiç iletilmez,
tamamen kendi içinde yaşanır.
Aile ve yaşanılan kültür, kız erkek
ilişkisine bakışı bireyin bu ilişkisini
doğrudan etkilemekte ve ömür
boyu kalıcı izler bırakabilmektedir.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 10
Duygusallığın Artması
Karamsarlık, asık suratlılık, ufacık bir
nedenle ağlamalar bu dönemin
duygusal yoğunluğunun sonucudur.
Küçük kusurları çok büyütürler.
Kendine Güvensizlik
Kendine güvenen, başarılarını
ilan etmekten çekinmeyen
çocuk, ergenlikte bu güvenini
kısa bir süre içinde yitiriverir.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 11
Aşırı Çekingenlik: Kendilerini saklamaya
çalışırlar. Utangaçlık ve dikkati çekme
korkusu yoğundur.
BÜYÜME VE BEDEN DEĞİŞİKLİKLERİNİN
DAVRANIŞ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 12
Gündüz Rüyaları (Hayaller ) :
Ergenler hayal dünyasında
yaşarlar. İstek ve arzuları,
geleceğe dönük tasarımları,
karşı cinse yönelik düşünceleri
hep bu dünyanın içindedir.
Sizinle konuşuyor gibi görünen
çocuğunuz o an başka bir
dünyanın içinde olabilir.
Ergen fakirleştikçe ve
yoksulluklar içinde bu hayaller artar.
Ahlaki Gelişim 1
 Dini ve ahlaki değerler bu
dönemde belirginleşir.
Yaşam ve ölümden korku
duymaya başlar.
 Görüş ve düşüncelerini sık
sık tartışır ve savunur.
 Kendini çok eleştirir, kendini
çok eleştirdiği için de herkes
tarafından eleştirildiğini sanır.
 Ben merkezcidir. Kendi düşüncesinin, kendi
inançlarının en doğru en orijinal olduğunu sanır.
Ahlaki Gelişim 2
 Çelişkiler dünyasında yaşar. Çevresindekilerin
kendisine ilişkin düşüncelerine çok önem
verirken, diğer yandan da kendisini herkesten
daha akıllı sanır.
 Mantıklı olmaya başlar.
 Kararları adil ve tarafsızdır.
 Herkese adil davranılmasını ister.
 İyi olmak ister.
 Yardımseverdir.
Sosyal Gelişim 1
 Bir gruba katılma ve
kutuplaşmalar oluşur.
 Çevrenin takdirini
kazanmak isterler.
 Başarısızlık durumunda
da içe kapanabilirler.
 Erkeklerde saldırganlık ve gürültülü bir tavır
gözlenir. Kızlara göre dağınıktırlar, temizliğe
özen göstermezler ve dışarıda daha fazla
vakit geçirirler.
Sosyal Gelişim 2
 Olur olmaz şeylere gülme eğilimindedirler.
 Entelektüel tartışmalara
girerler. Savunulan şeyler
sık sık değişebilir.
 Erkekler bilimsel konulara; kızlar ise sevgi ve
aşk öykülerine ilgi
gösterirler.
 Canlı, enerji dolu ve
iyimserdirler.
Aile İlişkileri
 Aileye karşı isyankârlık başlar. Çocuksu duygularla olan
aileye bağlılığın yerini, bağımsızlığını elde etme çabaları
alır.
 Anne – babanın fikirleri beğenilmez, eleştirilir. Bu
dönemden haberdar olmayan anneler ve babalar,
kendilerini beğenmeyen bir çocukları olduğunu
düşünürler.
 Aileden ayrı davranış ve düşünceler geliştirebilirler.
 Eğer ailede baskı olursa; bu durum ergenle ailenin
ilişkisini kırılma noktasına kadar götürebilir. Ergen
kendisini anlamayan anne ve babasının yerini arkadaş
gruplarıyla doldurmaya çalışır.
AİLELERİN ŞİKAYETLERİ 1
 Asi ve hırçın.
 Sorumluluk duygusu yok.
 Canım sıkılıyor diyor.
 En küçük isteklerini sert bir
dille bildiriyor.
 Ne istediğini bilmiyoruz. Sürekli
karar değiştiriyor.
 Her istediğini yaptırmak istiyor.
 Aşırı süsleniyor. Bana karışmayın
diyor.
 Durgunlaştı, dalgınlaştı.
 Çok alıngan.
 Ders çalışmıyor.
 Oyuna, eğlenceye düştü.
 Çabuk karamsarlığa düşüyor.
 Evde huzursuz, dışarıda sıkılgan.
 Olur olmaz ağlıyor.
AİLELERİN ŞİKAYETLERİ 2
 Başına buyruk olmak istiyor.
 Saçını kestiremiyoruz
 Spora çok düştü.
 Çok geziyor, eve girmek istemiyor.
 Banyoya sokamıyoruz. Ellerini bile
yıkatamıyoruz.
 Yalan söylemeye başladı. Bu
davranışı bizi çok şaşırtıyor.
Ergenlerin Şikayetleri 1
 Büyüklerin anlayışsızlığı ve baskısı, onur kırıcı
davranışları
 Arkadaş edinmede güçlük
 Kız-erkek arkadaşlığının olmaması
 Kız erkek arkadaşlığının aile ve çevre tarafından
anlaşılmaması ve karşı çıkılması
 Boş zamanlarını etkin bir biçimde
değerlendirecekleri yerlerin, olanakların olmaması
 Cinsel sorunları aile üyeleriyle konuşamamak
Ergenlerin Şikayetleri 2
 Çocuk yerine konmak
 Ana-babanın arkadaş seçimlerine karışmaları
 İzinsiz dışarı çıkamamak
 Kendine güven duymamak, sık sık yaptığı
hatalardan dolayı utanmak
 Ölüm korkusu, dini ve mistik konulara aşırı eğilim,
neyin doğru neyin yanlış olduğun bilememek.
 Dikkati toplayamamak, ders çalışırken zamanını iyi
değerlendirememek
Aileler Nasıl Davranmalı
 Ailelerin ergenlik dönemi ile baş etme hazırlıklarına erken
başlaması, çocukları ve kendileri için en iyi yoldur.
Bebeklik döneminden itibaren sağlıklı, karşılıklı sevgi ve
saygıya dayalı, tutarlı ilişkiyle yetişen gençlerde ergenlik
daha rahat yaşanır.
 Ergenler kendilerini olduğu gibi, yargılamadan kabul eden,
sevgi, saygı gösteren, güven ve destek veren aileye sahip
olurlarsa, sağlıklı bir kimlik geliştirebilirler.
 İyi bir ergenlik dönemi yaşayan genç, kimlik bunalımını
atlatmış birey olarak kendini tanımlar. Kim olduğunu,
beklentilerini iyi bilir.
ERGEN-EBEVEYN İLİŞKİSİ VE AİLEYE
YAKLAŞIM ÖNERİLERİ
 İletişim Kurarken
 Sıklıkla Emir Cümleleri Kullanmayın.
 Gözdağı Vermeyin.
 Sürekli Öğüt Vermeyin.
 Diyalog kurmada istekli olun, diyaloğu siz başlatın.
 Sürekli Çözüm Önerileri Getirmeyin.
 Sürekli Soru Sormayın, Sınamayın, Sorgulamayın.
 Sıklıkla Yargılamayın, Eleştirmeyin.
ERGEN-EBEVEYN İLİŞKİSİ VE AİLEYE
YAKLAŞIM ÖNERİLERİ
 Sorunlara Yaklaşırken
 Çok kızıp, hemen bağırıp cezalandırmayın.
 Sorunlara ortaklaşa yaklaşın. Sorun olduğunda gencin
de görüşlerini alın.
 Objektif olun, olayları ergenin gözüyle de görmeye
çalışın.
 Kesin ama adil olun.
 Ondan kesinlikle mükemmel olmasını beklemeyin.
 Eleştiride cimri, övgüde ve takdirde de cömert olun.
ERGEN-EBEVEYN İLİŞKİSİ VE AİLEYE
YAKLAŞIM ÖNERİLERİ
 Disiplin Uygularken. Tutarlı ve adaletli disiplin
uygulamak, istikrarlı bir aile atmosferi oluşturmak için
çok önemlidir.
 Sınırları ve özgürlükleri hakkında bilgi verin.
 Yaşına uygun, yeteri kadar özgürlük verin.
 Okulda ve evde olumlu tecrübeler edindirmek için
fırsatları değerlendirmesine müsaade edin.
 Spor, edebiyat, gönüllü kuruluşlarda çalışmak gibi
hobiler edinmeleri için destek olun.
ERGEN-EBEVEYN İLİŞKİSİ VE AİLEYE
YAKLAŞIM ÖNERİLERİ
 Denetlerken
 Arkadaş çevrelerini yakından izlemek hususunda
sürekli denetim altında tutmayın. Bunu isteseniz de
başaramazsınız.
 Kendisine güvendiğinizi samimi olarak ve
davranışlarınızla gösterin.
 Oto kontrolün gelişmesi için ailede ve toplumda bazı
sorumluluklar verin.
 Bazı sorunlarla başa çıkamıyorsanız, lütfen
profesyonel bir destek alın.
Dinlediğiniz için teşekkür ederiz.
Özbekistan Taşkent
Türk İlkokulu / Ortaokulu
Rehberlik Servisi