uluslararası doğrudan yatırım verileri bülteni

T.C.
EKONOMİ BAKANLIĞI
ULUSLARARASI
DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
Şubat 2017
TEŞVİK UYGULAMA VE YABANCI SERMAYE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇİNDEKİLER
Sayfa no
Tablolar Listesi
ii
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
1
-2016 Yılı Aralık Ayı Gelişmeleri
1
-2016 Yılı Ocak-Aralık Dönemi Gelişmeleri
3
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
5
-2016 Yılı Aralık Ayı Gelişmeleri
5
-2016 Yılı Ocak-Aralık Dönemi Gelişmeleri
5
-Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
7
3) Yatırım Projeleri
11
4) Ek Tablolar
12
i
TABLOLAR
Sayfa no
Tablo-1:
Tablo-2:
Tablo-3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri-2016 Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı 2016Aylık
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı 2016 Aylık
1
2
2
Tablo-4:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri- (2015-2016)
3
Tablo-5:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı -
4
Tablo-6:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
4
Tablo-7:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2015-2016 Aylık)
5
Tablo-8:
Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler – (2015-2016)
5
Tablo-9:
Tablo-10:
Tablo-11:
Tablo-12:
Tablo-13:
Tablo-14:
Tablo-15:
Tablo-16:
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere
Göre Dağılımı - (2015-2016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre
Dağılımı - (2015-2016)
Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (20152016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Ülkelere Göre Dağılımı - (20152016)
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı
Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre
Dağılımı (1954-2016)
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri – (2016
Aylık)
6
7
7
8
9
10
10
11
Tablo-ek1:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)
13
Tablo-ek2:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
14
Tablo-ek3:
Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
15
Tablo-ek4:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre
Dağılımı
16
Tablo-ek5:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
17
Tablo-ek6:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
18
Tablo-ek7:
Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -(2012
– 2016)
19
ii
ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ
BÜLTENİ
1) Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi1
2016 Yılı Aralık Ayı Gelişmeleri
2016 yılı Aralık ayında 1 milyar 953 milyon ABD Doları düzeyinde uluslararası doğrudan
yatırım girişi (fiili giriş/net) gerçekleşmiştir. (Tablo-1)
Tablo 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri – 2016 Aylık*
(Milyon $)
Ekim
Kasım
Aralık
880
883
746
1.953
465
329
225
361
1.980
442
567
345
278
365
1.991
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
1.129
482
1.141
778
763
1.038
974
1.349
Sermaye
390
149
575
359
367
476
439
Yatırım
456
155
577
643
369
536
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi
(Net Yükümlülük Oluşumu)
Tasfiye
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
66
6
2
284
2
60
3
102
16
53
4
11
368
22
180
225
118
297
205
463
161
193
125
-246
371
311
386
194
278
265
330
421
390
465
260
219
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu”
adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
Uluslararası doğrudan yatırım girişi, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na göre Türkiye’de faaliyette
bulunan şirketlerin yurtdışından yaptıkları, TCMB ödemeler dengesi istatistiklerinde sermaye ve diğer sermaye olarak
sınıflandırılan kalemlere ilişkin transferlerin net tutarı ile yabancıların gayrimenkul edinimlerine istinaden transfer
edilen tutarı içermektedir.
1
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Uluslararası yatırımcıların Türkiye’deki yeni veya mevcut şirketleri ile iştirak ettikleri yerli
sermayeli şirketlerdeki ortaklık paylarına ilişkin transferleri içeren sermaye girişi, 2016 Aralık
ayında 1 milyar 991 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Sermaye girişinin; 626 milyon
doları imalat sektöründen ve 606 milyon doları mali aracı kuruluşların faaliyetleri sektöründen
gelmiştir (Tablo-2).
Tablo 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı (2016 Aylık)
(Milyon $)
Sektörler
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
0
2
127
42
0
46
0
4
1
34
8
2
15
2
33
28
5
212
22
456
0
0
46
1
13
6
0
2
4
20
7
3
24
44
12
6
0
0
13
155
8
5
125
61
3
10
18
8
6
19
219
47
23
3
87
51
1
0
8
577
0
9
68
14
0
1
2
14
1
36
263
7
29
9
62
9
167
0
20
643
15
2
197
79
6
13
0
13
1
85
15
33
8
3
0
42
2
25
27
369
Haziran Temmuz Ağustos
1
0
99
6
0
58
0
0
1
34
21
17
5
0
31
336
1
15
10
536
0
5
104
23
4
0
0
53
8
16
84
31
55
16
55
78
3
0
11
442
0
1
109
3
0
1
0
25
1
79
6
2
5
1
54
348
11
2
28
567
Eylül
Ekim
Kasım
0
7
101
1
0
9
0
26
1
64
6
101
10
0
73
23
3
2
19
345
0
0
54
1
2
5
0
24
2
20
29
8
78
4
62
30
1
2
10
278
2
0
67
3
11
1
1
30
5
16
33
29
14
128
59
19
2
1
11
365
Aralık
0
118
626
353
0
123
3
65
30
52
26
52
345
51
70
606
16
7
74
1.991
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
1 milyar 991 milyon dolar olan nakit sermaye girişinin; 1 milyar 52 milyon dolarlık bölümü
AB ülkeleri, 883 milyon dolarlık bölümü Asya ülkeleri kaynaklıdır (Tablo-3).
Tablo 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı -2016 Aylık
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
Ocak
Şubat
363
6
29
0
243
46
21
18
1
0
14
0
0
78
45
12
33
33
0
456
105
5
4
2
12
14
12
56
2
0
27
0
0
16
2
2
0
14
5
155
Mart
369
29
206
0
44
66
2
22
7
0
10
0
0
191
167
75
91
24
0
577
Nisan
Mayıs
376
18
5
1
19
23
20
290
178
0
12
0
0
77
60
18
42
17
0
643
297
67
3
11
63
54
3
96
1
0
10
0
1
60
11
4
7
49
0
369
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
2
Haziran Temmuz Ağustos
182
56
46
0
22
16
1
41
272
0
14
9
0
59
53
22
31
6
0
536
213
4
3
29
54
26
2
95
17
0
93
27
0
92
49
2
47
43
0
442
229
74
2
0
17
121
0
15
2
0
125
0
1
210
187
1
186
23
0
567
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
163
31
47
8
10
11
6
50
2
0
6
0
0
174
77
3
74
97
0
345
175
65
2
19
35
26
4
24
12
0
13
10
0
68
59
8
51
9
0
278
242
43
2
0
43
114
4
36
3
0
13
9
0
98
77
10
67
21
0
365
1.052
32
12
18
394
444
4
148
2
0
54
0
0
883
464
288
175
419
0
1.991
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılı Gelişmeleri
2016 yılında net doğrudan uluslararası yatırım girişi (fiili giriş), 12,1 milyar ABD doları
düzeyinde gerçekleşmiştir. (Tablo4).
Uluslararası doğrudan yatırım girişleri kaleminde yer alan sermaye girişi 2016 yılında
toplam 6,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo-4).
Tablo 4 : Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi Bileşenleri - (2015 -2016)*
(Milyon $)
2015
%Değişim
2016
17.550
12.116
-31,0
Sermaye
11.710
6.115
-47,8
Yatırım
12.074
6.724
-44,3
Tasfiye
364
609
67,3
1.684
2.111
25,4
4.156
3.890
-6,4
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Diğer Sermaye (Net)*
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
3
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılında 6,7 milyar ABD Doları olan uluslararası doğrudan yatırım girişinin 1,7 milyar
ABD Doları imalat sanayii ve 1,6 milyar doları mali aracı kuruluşların faaliyetleri sektörlerinden
kaynaklanmıştır (Tablo 5).
Tablo 5- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(2015 -2016)
(Milyon $)
Sektörler
2015
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli Optik Aletler İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
31
207
4.225
983
433
340
34
142
147
2.146
1.340
106
598
11
1.524
3.516
171
58
287
12.074
2016
26
149
1.723
587
39
273
24
264
61
475
717
332
611
261
598
1.576
212
266
253
6.724
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
2016 yılında nakit sermaye girişinin %56’sı AB ülkeleri kaynaklıdır(Tablo 6).
Tablo 6- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre
Dağılımı (2015 -2016)
(Milyon $)
Ülkeler
AB Ülkeleri
Almanya
Avusturya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
2015
7.014
355
80
164
1.184
585
180
4.466
966
0
1.619
0
11
2.464
1.317
460
850
1.147
0
12.074
2016
3.766
430
361
88
956
961
79
891
499
0
391
55
2
2.006
1.251
445
804
755
5
6.724
Geçici Veriler, Kaynak : T.C. Merkez Bankası
4
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2) Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı2
2016 Yılı Aralık Ayı Gelişmeleri
2016 yılı Aralık ayında 354 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş olup, 15
adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 7).
Tablo 7- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2015 -2016 Aylık)
( Şirket Sayısı)
2015
2016
% Değişim
Yeni
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Toplam
429
398
494
413
471
474
373
488
383
454
449
467
5.293
İştirak
17
18
28
14
22
12
14
19
14
23
19
20
220
Şube
9
8
4
6
6
13
7
1
3
8
9
11
85
Toplam
Yeni
İştirak
553
516
507
479
489
488
257
416
311
433
481
342
5.272
455
424
526
433
499
499
394
508
400
485
477
498
5.598
17
10
20
12
21
18
16
17
15
9
28
15
198
Şube
6
7
7
10
19
6
9
3
5
5
8
12
97
Toplam
576
533
534
501
529
512
282
436
331
447
517
369
5.567
26,6
25,7
1,5
15,7
6,0
2,6
-28,4
-14,2
-17,3
-7,8
8,4
-25,9
-0,6
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
2016 yılı Gelişmeleri
2016 yılı Aralık ayı sonu itibariyle 5.369 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube kurulmuş
olup, 198 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir (Tablo 8).
Tablo 8- Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketler - (2015 - 2016)
( Şirket Sayısı)
2015
Yeni
% Değişim
2016
5.293
5.272
-0,4
İştirak
220
198
-10,0
Şube
85
97
14,1
5.598
5.567
-0,6
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
Uluslararası sermayeli şirket sayıları tasfiye, %100 yerli sermayeli şirket statüsüne geçiş gibi nedenlerle
değişmektedir. Bu rakamlar belli dönemlerde revize edilmektedir.
2
5
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılında, 5.567 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret
sektörü olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ile ulaştırma, haberleşme ve depolama
sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 9). İmalat sanayiinde faaliyette bulunan
uluslararası sermayeli şirketlerde tekstil ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu kimyasal
madde ve ürünleri imalatı ile makine ve teçhizat imalatı izlemektedir.
2016 yılında kayıtlı sermayesi 500.000 doların üzerinde olan 167 adet uluslararası sermayeli
şirket, şube kuruluşu ile yabancı ortak iştirak gerçekleşmiştir. Bu şirketlerin 55 adedi toptan ve
perakende ticaret sektöründe, 25 adedi gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri sektöründe, 17 adedi
imalat sanayi sektöründe faaliyette bulunmaktadır (Tablo 9).
Tablo 9- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Sektörlere Göre Dağılımı- (2015-2016)
( Şirket Sayısı)
2015
Sektörler
<50.000$
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
33
14
312
11
41
21
16
50.000$ 200.000$
11
8
99
2
20
7
7
2016
200.000$ >500.000$
500.000$
3
3
23
1
3
2
<50.000$
0
1
30
2
2
5
3
47
26
464
15
64
36
28
58
13
294
10
51
21
15
20
11
6
301
179
492
2.399
113
590
17
964
307
186
92
390
1.794
120
445
7
766
232
5.598
4.211
16
3
1
60
12
118
489
20
89
2
122
32
16
13
27
67
4
19
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faa.
207
133
331
1.764
88
470
8
787
261
25
7
18
21
16
79
1
12
7
30
7
Toplam
4.201
1.002
191
204
Motorlu Kara Taşıtı,Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
6
50.000$ 200.000$
Toplam
17
2
92
2
16
6
4
200.000$ >500.000$
500.000$
Toplam
5
3
21
3
2
17
83
20
424
12
70
29
23
2
1
2
1
1
2
1
18
58
20
125
479
13
88
5
121
46
16
7
28
68
2
16
1
21
9
12
13
16
55
2
15
6
25
13
272
132
559
2.396
137
564
19
933
300
1.008
181
167
5.567
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
2016 yılında kurulan 5.567 adet uluslararası sermayeli şirketin, 3.198 adedi Yakın ve
Ortadoğu ülkeleri, 1.099 adedi AB ülkeleri, 379 adedi ise diğer Asya ülkeleri ortaklı şirketlerdir
(Tablo-10).
Tablo 10- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sermaye Büyüklüğü Açısından Ülkelere Göre Dağılımı - (2015 - 2016)
( Şirket Sayısı)
2015
Sektörler
AB Ülkeleri
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Kuzey Afrika Ülkeleri
Diğer Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Diğer Ülkeler
Toplam
2016
<50.000$
50.000$ - 200.000$ >500.000$
200.000$ 500.000$
966
354
99
108
67
338
290
268
46
127
105
22
17
2.195
275
17
4.201
148
52
22
23
9
42
48
60
2
14
11
3
2
657
67
4
1.002
54
14
7
7
6
20
13
13
0
4
3
1
2
89
16
0
191
95
15
23
14
9
34
16
3
0
7
6
1
2
52
20
9
204
Toplam
1.263
435
151
152
91
434
367
344
48
152
125
27
23
2.993
378
30
5.598
<50.000$
50.000$ - 200.000$ >500.000$
200.000$ 500.000$
Toplam
861
319
86
71
41
344
237
249
58
115
83
32
9
2.343
311
28
4.211
122
48
17
9
9
39
34
62
10
20
14
6
4
716
36
4
1.008
1.099
399
124
94
61
421
291
330
70
147
106
41
16
3.198
379
37
5.567
46
14
3
7
6
16
13
14
1
6
3
3
0
84
17
0
181
70
18
18
7
5
22
7
5
1
6
6
0
3
55
15
5
167
Geçici Veriler , Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
Türkiye’deki Uluslararası Sermayeli Şirketler
2016 yılı Aralık ayı sonu itibariyle 46.505 adet uluslararası sermayeli şirket ve şube
kurulmuş olup, 6.675 adet yerli sermayeli şirkete de uluslararası sermaye iştiraki gerçekleşmiştir.
Toplamda 53.180 adet uluslararası sermayeli şirket ülkemizde faaliyette bulunmaktadır (Tablo 11).
Tablo 11- Yıllar İtibariyle Kuruluş Türlerine Göre Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısı
( Şirket Sayısı)
Yıl
1954-2010 ( Birikimli )
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
19.658
4.651
641
24.950
2011
3.596
626
97
4.319
2012
3.600
571
87
4.258
2013
3.484
205
93
3.782
2014
4.424
204
78
4.706
2015
5.293
220
85
5.598
2016
5.272
198
97
5.567
45.327
6.675
1.178
53.180
Genel Toplam
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
7
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
53.180 adet uluslararası sermayeli şirketin, başta toptan ve perakende ticaret olmak üzere,
gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri ve imalat sanayi sektörlerinde faaliyette bulundukları
görülmektedir. İmalat sanayiinde faaliyette bulunan uluslararası sermayeli şirketlerde kimyasal
madde ve ürünleri imalatı birinci sırada yer alırken, bunu tekstil ürünleri imalatı ve gıda ürünleri,
içecek ve tütün imalatı ve izlemektedir (Tablo 12).
Tablo 12- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı - (2015 - 2016)
( Şirket Sayısı)
(1954-2016)
Sektörler
2015
2016
Genel Toplam
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
492
2.399
113
590
17
964
307
5.598
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork,Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
8
83
20
424
12
70
29
23
18
272
132
559
2.396
137
564
19
933
300
5.567
758
734
6.629
577
679
707
539
320
3.807
1.409
4.778
19.623
2.302
5.159
419
8.633
2.736
53.180
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
53.180 adet uluslararası sermayeli şirketin ülke gruplarına göre dağılımına bakıldığında ise
AB ülkeleri ortaklı girişim sayısının 21.707 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. AB
ülkeleri ortaklı uluslararası sermayeli şirketlerin içinde Almanya 6.880 adet şirket ile birinci sırayı
alırken, onu İngiltere (2.998 adet) ve Hollanda (2.711 adet) izlemektedir (Tablo 13).
Tablo 13- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı (2015-2016)
( Şirket Sayısı)
(1954-2016)
Ülkeler
2015
2016
Genel Toplam
AB Ülkeleri
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
1.263
435
151
152
91
434
367
392
152
125
27
23
2.993
378
95
14
269
30
5.598
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
9
1.099
399
124
94
61
421
291
400
147
106
41
16
3.198
379
85
11
283
37
5.567
21.707
6.880
2.711
2.998
1.376
7.742
5.032
2.062
2.105
1.737
368
259
17.687
3.816
844
292
2.680
512
53.180
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
53.180 adet uluslararası sermayeli şirketin illere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul ilinin
32.295 adet ile birinci sırada yer aldığı görülmektedir. İstanbul ilini Antalya (4.954 adet), Ankara
(2.931 adet) ve İzmir (2.422 adet) illeri takip etmektedir (Tablo 14).
Tablo 14- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 İl)
İl
Şirket Sayısı
(1954-2016)
İSTANBUL
32.295
ANTALYA
4.954
ANKARA
2.931
İZMİR
2.422
MERSİN
1.711
MUĞLA
1.617
GAZİANTEP
1.185
HATAY
729
BURSA
676
AYDIN
652
Diğer İller
4.008
Toplam
53.180
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
İstanbul ilinde faaliyette bulunan 32.295 adet uluslararası sermayeli şirketin başta toptan ve
perakende ticaret (12.469 adet) olmak üzere, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri (5.501 adet) ve
imalat sanayi (4.022 adet) sektörlerinde faaliyette bulundukları görülmektedir (Tablo 15).
Tablo 15- Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Faaliyette Bulundukları İllerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2016)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet
Faaliyetleri
Toplam
İstanbul
227
321
4.022
283
473
478
325
136
2.327
839
2.411
12.469
956
3.311
361
5.501
Antalya
Ankara
135
33
289
59
29
38
45
20
257
68
768
1.028
647
648
10
1.082
32
131
341
28
11
25
39
11
227
235
318
896
91
152
16
483
İzmir
87
63
448
39
8
29
13
2
198
94
181
877
83
182
11
284
Mersin
47
20
164
25
13
19
13
10
84
14
133
953
34
179
0
137
1.877
246
236
112
30
32.295
4.954
2.931
2.422
1.711
Geçici Veriler, Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
10
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
3) Yatırım Projeleri3
2016 Aralık ayında yatırım teşvik belgesi düzenlenen 21 adet proje kapsamında yaklaşık
79,4 milyon ABD doları tutarında yatırım yapılması öngörülmüştür. Böylece 2016 yılında
belgelendirilen yatırım projesi sayısı 229 adede, belge kapsamındaki yatırımların tutarı ise 10,4
milyar ABD dolarına ulaşmıştır (Tablo 16).
Tablo 16- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri -2016 Aylık
Ocak
Belge Adedi
Şubat Mart
13
14
19
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
20,7
349,2
61,5
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
62,3 1.028,8 177,7
Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
24
12
26
19
26
10
16
29
21
136,1 1.234,8
551,9
6.744,4
946,2
43,3
47,4
160,8
79,4
386,4 3.629,0 1.611,0 20.030,8 2.806,1 128,5 145,9
528,6
278,0
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
229 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 162 adedi imalat, 31 adedi hizmetler, 30 adedi elektrik,
gaz ve su, 3 adedi madencilik ve taşocakçılığı, 3 adedi ise tarım ve ormancılık sektörlerinde
düzenlenmiştir.
3
Uluslararası yatırımcıların, yatırım teşvik mevzuatı kapsamında belgelendirilen Türkiye’deki yatırım projeleri
11
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
EK TABLOLAR
12
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 1- Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri (Fiili Girişler)*
(Milyon $)
2012
2013
2014
2015
2016
13.628
12.896
12.828
17.550
12.116
Sermaye
10.128
9.322
8.370
11.710
6.115
Yatırım
10.761
9.890
8.631
12.074
6.724
Tasfiye
633
568
261
364
609
864
525
137
1.684
2.111
2.636
3.049
4.321
4.156
3.890
Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişi (Net Yükümlülük Oluşumu)
Diğer Sermaye (Net)**
Gayrimenkul (Net)
* Uluslararası Doğrudan Yatırım Girişleri, T.C. Merkez Bankası tarafından “Net Yükümlülük Oluşumu” adı altında ifade edilmektedir.
** Uluslararası Sermayeli Firmaların Yabancı Ortaklarından Aldıkları Kredi
Geçici Veriler, Kaynak : T.C.Merkez Bankası
13
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 2- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Sektörlere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri ve İçecek İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Elektrikli
OptikTaşıtı
Aletler
İmalatıve Yarı-Römork
Motorlu Kara
, Römork
İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
Toplam
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
14
2012
2013
2014
2015
2016
43
188
4.519
2.201
376
579
32
143
121
1.067
773
1.427
221
16
130
2.084
174
546
640
10.761
47
717
2.209
400
60
272
5
607
97
768
1.831
178
379
59
364
3.415
128
106
457
9.890
61
382
2.742
451
137
491
4
926
78
655
1.134
232
1.136
24
594
1.470
252
204
400
8.631
31
207
4.225
983
433
340
34
142
147
2.146
1.340
106
598
11
1.524
3.516
171
58
287
12.074
26
149
1.723
587
39
273
24
264
61
475
717
332
611
261
598
1.576
212
266
253
6.724
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 3- Uluslararası Doğrudan Yatırım Sermaye Girişlerinin Ülkelere Göre Dağılımı
(Milyon $)
Ülke
AB Ülkeleri
Almanya
Avusutrya
Fransa
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
A.B.D.
Kanada
Orta -Güney Amerika ve Karayipler
Asya
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Körfez Ülkeleri
Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkeleri
Diğer Asya Ülkeleri
Diğer Ülkeler
Toplam
2012
2013
2014
2015
2016
7.305
5.296
5.328
7.014
3.766
491
1.519
86
1.381
2.044
154
1.630
622
0
439
32
20
2.337
1.593
940
653
744
6
10.761
1.970
667
217
918
300
148
1.076
1.128
221
326
16
1
2.899
2.286
880
1.406
613
3
9.890
606
31
286
2.022
1.051
488
844
1.041
42
334
0
0
1.886
1.336
364
954
550
0
8.631
355
80
164
1.184
585
180
4.466
966
0
1.619
0
11
2.464
1.317
460
850
1.147
0
12.074
430
361
88
956
961
79
891
499
0
391
55
2
2.006
1.251
445
804
755
5
6.724
Geçici Veriler, Kaynak: T.C. Merkez Bankası
15
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 4- Uluslararası Sermayeli Firmaların Kuruluş Türleri Açısından Sektörlere Göre Dağılımı - (2015 - 2016)
( Şirket Sayısı)
Sektörler
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İm.
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul
Kiralama
veve
İş Kişisel
Faaliyetleri
Diğer Toplumsal,
Sosyal
Hizmet
Faaliyetleri
Toplam
2015
Yeni
İştirak
2016
Şube
Toplam
Yeni
İştirak
Şube
Toplam
44
23
445
15
62
34
28
18
288
165
478
2.253
111
563
14
910
287
2
3
13
0
2
1
0
2
8
8
10
116
1
20
3
31
13
1
0
6
0
0
1
0
0
5
6
4
30
1
7
0
23
7
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
492
2.399
113
590
17
964
307
78
18
409
12
69
29
22
18
259
122
543
2.250
137
534
15
888
278
4
2
10
0
1
0
0
0
9
8
9
98
0
24
4
23
16
1
0
5
0
0
0
1
0
4
2
7
48
0
6
0
22
6
83
20
424
12
70
29
23
18
272
132
559
2.396
137
564
19
933
300
5.293
220
85
5.598
5.272
198
97
5.567
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
16
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 5- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayılarının Sektörlere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Sektörler
1954-2011
1954-2016
2012
2013
2014
2015
2016
Toplam
( Birikimli )
Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık
Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri
465
627
4.714
501
468
520
395
249
2.581
666
2.730
9.132
1.776
2.668
318
4.683
1.490
54
20
322
20
19
36
28
12
207
150
336
1.888
93
438
28
693
236
39
24
323
16
18
37
28
11
213
141
304
1.637
83
393
25
642
171
70
17
382
13
40
49
37
10
233
141
357
2.171
100
506
12
718
232
47
26
464
15
64
36
28
20
301
179
492
2.399
113
590
17
964
307
83
20
424
12
70
29
23
18
272
132
559
2.396
137
564
19
933
300
758
734
6.629
577
679
707
539
320
3.807
1.409
4.778
19.623
2.302
5.159
419
8.633
2.736
Toplam
29.269
4.258
3.782
4.706
5.598
5.567
53.180
Madencilik ve Taşocakçılığı
İmalat Sanayii
Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı
Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı
Makine ve Teçhizat İmalatı
Motorlu Kara Taşıtı , Römork ve Yarı-Römork İmalatı
Diğer İmalat
Elektrik, Gaz ve Su
İnşaat
Toptan ve Perakende Ticaret,
Oteller ve Lokantalar
Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri
Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri
Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
17
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 6- Uluslararası Sermayeli Firmaların Sayısının Ülkelere Göre Dağılımı
( Şirket Sayısı)
Ülkeler
1954-2016
1954-2011
2012
2013
2014
2015
2016
Toplam
( Birikimli )
AB Ülkeleri
Almanya
Hollanda
İngiltere
İtalya
Diğer AB Ülkeleri
Diğer Avrupa Ülkeleri (AB Hariç)
Afrika Ülkeleri
Kuzey Amerika
A.B.D.
Kanada
Orta ve Güney Amerika, Karayipler
Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri
Diğer Asya
Çin Halk Cum.
Güney Kore Cum.
Diğer
Diğer Ülkeler
Toplam
15.162
4.770
1.960
2.282
912
5.238
3.276
606
1.409
1.195
214
158
6.217
2.111
441
184
1.486
330
29.269
1.536
484
173
170
107
602
420
151
151
114
37
20
1.638
303
55
29
219
39
4.258
1.350
416
158
163
104
509
345
207
135
106
29
24
1.372
318
72
29
217
31
3.782
Geçici Veriler, Kaynak: Ekonomi Bakanlığı
18
1.297
376
145
137
101
538
333
306
111
91
20
18
2.269
327
96
25
206
45
4.706
1.263
435
151
152
91
434
367
392
152
125
27
23
2.993
378
95
14
269
30
5.598
1.099
399
124
94
61
421
291
400
147
106
41
16
3.198
379
85
11
283
37
5.567
21.707
6.880
2.711
2.998
1.376
7.742
5.032
2.062
2.105
1.737
368
259
17.687
3.816
844
292
2.680
512
53.180
Şubat 2017
N
Uluslararası Doğrudan Yatırım Verileri Bülteni
Tablo ek 7- Uluslararası Sermayeli Firmaların Yatırımlarına Verilen Teşvik Belgeleri (2012-2016)
2012
Belge Adedi
2013
2014
2015
2016
223
231
252
224
229
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon $)
4.500,6
7.816,6
5.509,3
12.397,2
10.375,7
Toplam Yatırım Tutarı* (Milyon TL)
8.102,9
14.911,7
11.938,8
33.793,5
30.813,2
* Yabancı sermayeli firmalara düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin öngörü değerleridir.
Kaynak : Ekonomi Bakanlığı
19