Peyzaj Mimarlığı Programı - İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü

Ek_A1
Üniversitesi
: İstanbul Teknik Üniversitesi
Enstitüsü
: Fen Bilimleri
Anabilim Dalı
: Peyzaj Mimarlığı
Programı
: Peyzaj Mimarlığı
Tez Danışmanı
: Yard. Doç. Dr. Selim VELİOĞLU
Tez Türü ve Tarihi
: Doktora – Mart 2010
ÖZET
LUCIS MODELİ İLE PEYZAJ PLANLAMASINA EKOLOJİK BİR YAKLAŞIM,
BARTIN KENTİ ÖRNEĞİ
B. Niyami NAYİM
Günümüz kentlerinde sürekli artan nüfusa paralel olarak kentsel alan kullanımları
kırsal alanlara doğru yayılmaktadır. Genellikle plansız bir şekilde süren bu genişlemeler
yanlış alan kullanımlarına neden olmakta ve kent ile etrafındaki doğal ve doğala yakın
alanların kaybolmasına neden olmaktadır. Bu durum alan kullanım planlamasında
ekonomik ve sosyo-kültürel özelliklerin yanında ekolojik, biyolojik, coğrafik ve estetik
bütünlüğün de göz önüne alınmasını gerekli kılmaktadır. Sürdürülebilir kentsel
gelişmenin temelini, ekolojik yaklaşımlı bir planlama anlayışı oluşturmaktadır. Bu
kapsamda peyzaj ekolojisi prensiplerini dikkate alan ve kentsel ve kırsal alanlarda doğa
korumaya ağırlık veren planlama çalışmalarına daha çok ihtiyaç duyulmaktadır. Peyzaj
plancıları bu amaçla kentsel yeşil alan planlamasına öneriler sunmakta ve en önemlisi
doğa ile uyumlu kentsel gelişime katkıda bulunmaktadırlar. Florida Üniversitesi’nde
peyzaj mimarlığı ile şehir ve bölge planlama bölümündeki bir ekip tarafından
oluşturulan LUCIS, gelecek alan kullanımlarının muhtemel mekânsal dağılımlarını
belirleyen, amaç eksenli bir modeldir. Araştırmada ana amaç, LUCIS modelinin Bartın
kenti için uyarlanması ve kent ile yakın çevresinde tarım, koruma ve yerleşim için
uygunluk analizleri yaparak bunlar arasında gelecekte görülmesi muhtemel uyuşmazlık
alanlarını tespit etmektir. Bu kapsamda ilk olarak araştırma alanındaki güncel alan
kullanımları tarım, koruma ve yerleşim kategorileri altında sınıflandırılmış ve ekolojik
hassasiyeti de gözönüne alan modele ait amaçlar (model kriterleri) oluşturulmuştur.
Envanter çalışması ile alana ait veriler toplanarak harita altlıkları hazırlanmış ve sonra
ArcGIS araçları ile modeller oluşturularak uygunluk analizleri yapılmıştır. Daha sonra
alan kullanım tercihlerine göre ağırlıklı karşılaştırmalar yapılarak gelecekte muhtemel
alan kullanım uyuşmazlığının görüleceği yerler tespit edilmiştir. Son olarak bu analizler
ışığında peyzaj planlama ve kentsel gelişim açısından değerlendirmeler yapılarak
öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Peyzaj planlama, ekolojik planlama, LUCIS model, Bartın.
Bilim Dalı Sayısal Kodu:
Ek_A2
University
: İstanbul Technical University
Institute
: Institute of Science and Technology
Science Programme
: Landscape Architecture
Programme
: Landscape Architecture
Supervisor
: Yard. Doç. Dr. Selim VELİOĞLU
Degree Awarded and Date : PhD – March 2010
ABSTRACT
AN ECOLOGICAL APPROACH TO LANDSCAPE PLANNING WITH THE LUCIS
MODEL, A CASE STUDY OF THE CITY OF BARTIN
B. Niyami NAYİM
Today, parallel with rapid population growth, urban areas are continuously expanding
towards the rural areas. Spread of cities with lack of efficient planning result in
unsuitable land uses and causes loss of natural and semi natural areas within and
around urban areas. This reality makes consideration ecological, biological,
geographical and aesthetic features of lands as important as economical and sociocultural ones. A planning strategy with the consideration of ecological principles forms
the foundation of sustainable urban development. In this context planning strategies
considering landscape ecology principles and approaching the planning process in urban
and rural areas in the light of nature protection are needed. LUCIS created by e team
from Urban and Region Management and Landscape Architecture at University of
Florida is a goal-driven model that produces a spatial representation of probable
pattern of future land uses. Main objective of the research can be specified as adaptation
of LUCIS model for the City of Bartın, carrying out suitability analysis between
agriculture, conservation and urban areas within and around the city and eventually
determining the areas of probable future conflict between them. In this context, goals
and objectives (model criteria) were developed and after an extensive inventory making
stage required map layers were created. In next stage suitability analysis were carried
out and then with respect to three land-use preferences likely areas of future land-use
conflict were determined. Finally these analysis were evaluated with respect to
landscape planning principles and urban development strategies and recommendations
were given.
Keywords: Landscape planning, ecological planning, LUCIS model, Bartın.
Science Code: