Folik Asit

GEBELİK
&
EMZİKLİLİK
DÖNEMLERİNDE
SAĞLIKLI BESLENME
BESLENME NEDİR?
Beslenme, yaşam zincirinin içinde yer alan,
sağlık ve gelişimi kapsayan temel bir
unsurdur.


Her insanın yaşamının sonuna kadar
sağlıklı bir yaşam sürebilmesi için yeterli
ve dengeli beslenmenin nasıl olduğunu
bilmesi ve yaşamında uygulaması
gerekmektedir.
GEBELİKTE BESLENME

Gebelik insan yaşamında beslenmenin en
önemli olduğu devrelerden biridir.

Gebe ve emzikli kadın, gebelik öncesi,
gebelik dönemi ve sonrasında yeterli ve
dengeli beslenmeyi bilmelidir.
Gebelikte kadının normal metabolizma düzeni
üzerine, fetal büyümenin eklediği
değişiklikler vardır.
Bu dönemde bazal metabolizma hızı
(BMH)
normalin ortalama %20’ si kadar artar.
 Bu artışın gerektirdiği besin öğelerinin
karşılanması annenin kendi sağlığı için gerekli
olduğu kadar fetusun normal gelişimi için de
oldukça önemlidir.

Fetus:Ana rahmindeki canlıya verilen isim.
BMH:Vücudun dinlenme halinde harcamış olduğu enerji.
•Bebek anne karnında beslenirken annenin kaynaklarını
kullanır.
•Gebelik döneminde annenin yetersiz ve dengesiz
beslenmesi;
Annede,
Kansızlık
Tansiyon problemleri
Vücutta su tutulması
Yorgunluk
Diş kayıpları ve kemik
problemlerine





Bebekte ise
Ölü doğum
Erken doğum
Düşük ağırlıklı doğum
Fiziksel ve zihinsel gelişim
geriliği görülmesine
yol açar.




Gebelikte Kilo Kontrolü
Gebelikte annenin kilosu, gebelik öncesi kilosu ile
oldukça ilişkili olmakla birlikte;
Ayda ortalama 1 kiloluk bir artışla gebeliğin sonunda
vücut ağırlığının 9 ile 12 kilodan fazla artmamış olması
gerekmektedir.
 İlk üç aylık dönemde kilo alınmaması bebeğin normal
gelişimini etkilememektedir.

Gebe Kadının
Başlıca
Besin Öğesi
Gereksinimleri
GEBE KADIN GÜNLÜK
BESLENMESİNDE ;
Bebeğin kemik, göz ve dişlerinin gelişimi için
Süt ve süt ürünleri
Bebeğin ;kas, kan ve beyin gelişimi için
Et, süt, süt ürünleri
Kurubaklagiller ve yumurta
Bebeğin vitamin ihtiyacı için
Meyve ve sebze tüketmelidir.
Protein
Gebe kadının protein ihtiyacı
fetüsün büyümesi ve yeni
dokuların sentezi için artmaktadır.


Gebelik boyunca protein alımının yetersiz
olması düşük doğum ağırlıklı bebek doğmasına,
Fazla protein alımında ise, prematüre (erken
doğum) doğuma ve anne karnındaki ölümlere
neden olabilmektedir.
Folik Asit
Bebeğin merkezî sinir sisteminin gelişimi için mutlaka
gerekli olan bir maddedir.
Anne olmak isteyen kadınların gebeliğe hazırlık
döneminden hamileliklerinin
12.haftasına kadar her gün 0,4 mg folik asit almaları
gerekir.
Gebelikte görülen kansızlığın başlıca sebebi de
folik, asit yetersizliğidir.
Folik asidi vücutta aktive eden B12’ dir. Bu
nedenle folik asit birlikte B12 nin alınması
elzemdir.
 Folik asit kaynakları; Yeşil yapraklı sebzeler,
esmer ekmek, tahıl, karaciğer, meyve ve meyve
suyudur.
 B12 kaynakları ; Et, balık, yumurta ve süt
ürünleridir.
Kalsiyum
• Gebeliğin 3. aşamasında(7.8.9.aylar) günde 2 bardak
süt tüketimi bebeğin iskelet ve diş gelişimi ve annenin
kemik kitlesinin korunması için son derece önemlidir.
Kalsiyumun vücutta emilebilmesi için organizmada
yeterli miktarda D vitamini bulunmalıdır.
En iyi kalsiyum kaynakları;
Süt ve türevleri (peynir, yoğurt), kuru incir,
kuru fasulye,tere, karnabahar, lahana, ıspanak,
yumurta, kaşar, tulumdur.
İYOT
Yetersizliği bebekte, geri
dönüşümü olmayan zeka
geriliklerine, fiziksel geriliklere,
sağırlığa ve boy kısalığına neden
olur.
Gelişmekte olan bebekteki iyot eksikliğinin tek
nedeni annedeki iyot yetersizliğidir.
İyot bulunan kaynaklar
İyotlu tuz, karides, hazır balık,
konserve ton balığı, inek sütü,
yumurta, patates, hindi, deniz yosunu.
GEBELİKTE
GÖRÜLEBİLECEK
BAŞLICA SORUNLAR
VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
BULANTI
Gebeliğin erken dönemlerinde (sıklıkla 6. gebelik
haftasından itibaren) bulantıya sıklıkla
rastlanmaktadır.
Bulantı, kusma, mide ekşimesi gibi problemleri olan gebeler;
 Beslenmede öğün sayısını arttırıp yediği miktarı azaltmalıdır.
 Bulantılar ; tuzlu kraker veya kızartılmış ekmeklerle
önlenebilir.
 Mide yanmasında; az ve sık yemek yemeli, yemek aralarında
sıvı içilmelidir.
Baharatlı, yağlı ve gazlı (asitli) gıdalardan sakınılmalıdır.
Fizik egzersizden 2 saat, yatmadan 1 saat önce yemek
yenmemelidir.
KABIZLIK
Gebelikte oluşan hormonal değişiklikler, barsak kaslarınızın
gevşemesine ve barsak hareketlerinizin yavaşlamasına neden
olur.
ÖNERİLER
 Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve, kepekli
ekmek, tam tahıl ürünleri ve haftada iki kez
kurubaklagil yemekleri tüketerek posa miktarınızı
artırınız.
 Günde en az 8-10 bardak sıvı tüketmelisiniz.
 Kuru erik, ve incir doğal laksatif etkileri nedeniyle
kabızlığı önleyebilir.
Gebelik ve Diyabet
( Gestasyonel diyabet)
Ailesinde diyabet geçmişi olan, kilolu ve 35
yaş sonrası gebe kadınlarda diyabet görülme
riski daha fazladır.
 Bir önlem olması açısından gebe kadının
rutin olarak gestasyonel diyabet testi
yaptırması erken müdahale açısından
önemlidir.
 Tanısı konulan gebeye diyetisyen tarafından
kan şekeri düzeyini kontrol altına alabilecek
bir beslenme programı hazırlanır.

EMZİKLİLİK DÖNEMİNDE
BESLENME
Anne Sütü ve Emzirme
Anne sütü; yenidoğanda optimum büyüme
ve gelişme için gerekli olan tüm sıvı, enerji
ve besin ögelerini içeren, biyoyararlılığı
yüksek, sindirimi kolay doğal bir besindir.
Anne sütü ve emzirmenin hem bebek, hem
de anne için, başta beslenme olmak üzere,
sağlık, bağışıklık, gelişimsel, psikolojik,
sosyal ve ekonomik yönden çok sayıda
yararları vardır.
Kolostrum bebek için ideal ve konsantre bir
besindir.Bebeğin ilk aşısıdır.
Doğumdan sonra miktarı azda olsa mutlaka bebeğe
verilmelidir.
Zengin besin ögesi içeriğine ve enfeksiyonlardan koruyucu
özelliğe sahiptir . Bebeğin mide ,barsak sistem
fonksiyonlarının düzenlenmesinde yararlı etkileri vardır.
Emziklilik döneminde süt üretimi için
gerekli olan enerji iki kaynaktan sağlanır:
1. Gebelik süresince vücut yağı olarak
depolanan enerji,
 2. Besin gruplarından gelen enerji.
Süt veren kadın hem kendi vücudundaki besin
öğeleri depolarını dengede tutmak hem de
salgıladığı sütün karşılığı olan enerji, protein,
mineral ve vitaminleri almak için yeterli ve
dengeli beslenmelidir.

Yeterli düzeyde anne sütü üretimi için
günde en az 8-12 bardak sıvı alınması
gereklidir.
 Emziklilik döneminde suyun yanı sıra besin
değeri yüksek süt ve meyve suyu gibi
içecekler tercih edilmelidir . Örneğin; süt
tüketimi kalsiyum, meyve suyu ise C
vitamini sağlayacağından anne sütü
verimliliği de artar.

Emziklilik döneminde zayıflama diyeti
yapılmamalıdır.
 Emziklilik döneminin başında düşük
kalorili bir diyet uygulaması süt yapımını
azaltmakta ve sütün besin değerini
olumsuz etkilemektedir.

Gebelik ve Emziklilik Döneminde
Alkol ve Sigara Kullanılmamalıdır.
Soğan, sarımsak, brokoli, kabak, karnabahar, acı
baharatlar veya kuru baklagiller, anne sütünün tadını
değiştirebilir.
Bu durum bazı bebeklerde huzursuzluk
(gaz oluşturması,emmeyi reddetme gibi)
yaratırken, bazıları hiç fark etmeyebilir.
Bebeğinizde ciddi birtakım huzursuzluklar gelişirse,
bu tür besinler ya daha az sıklıkla tüketilmeli ya da
hiç tüketilmemelidir.
Türkiye’de her yıl 154.000 (yüz elli dört bin)
bebek düşük doğum ağırlığı ile
Dünyaya gelmektedir. Bunun en önemli
nedenlerinden biri de gebe kadınlarda
görülen beslenme bozukluklarıdır.
Bu ve benzeri durumların sayısını minimuma
indirebilelim diye
Sizlerde ;
hem bebeğiniz hem de kendi sağlığınızı için
gebelik ve emziklilik dönemlerinizde yeterli
ve dengeli beslenme özen göstermelisiniz.
Yeterli ve dengeli beslenme
Sağlıklı anne
Sağlıklı bebek
Sağlıklı toplum
Kaynakça





Gebelik ve Emziklilik Döneminde Beslenme, Yrd. Doç. Dr. Gülhan
Samur , Şubat 2008 /Ankara
Gebelikte Beslenme Durumunun Anne Sütü Lipit İçeriği ve Yağ
Asitleri Bileşimi Üzerine Etkisinin Araştırılması, Gökçen
GARİPOĞLU, Mayıs 2010/Ankara
Gebelikte Beslenmenin Değerlendirilmesi, Dr. Emel İrge, Msc.
Sermin Timur, Msc. Handan Zincir,Dr. Hatice Oltuluoğlu, Dr.
Selvihan Dursun ,2005
Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-I: Beslenme, Elif N.
Özmert, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi ,2005
Knowledge, Belıefs and Practıces of Mothers About Breastfeedıng
and İnfant Nutrıtıon: a Qualıtatıve Study ,Gizem Samlı, Bülent Kara,
Pemra Cöbek Ünalan, Bülent Samlı, Nazan Sarper, Ayşe Sevim
Gökalp ,Marmara Medical Journal 2006,İstanbul