T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KAVAK ve HIZLI GELİŞEN ORMAN AĞAÇLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA BÜLTENİ YABANCI ORİJİNLİ HIZLI GELİŞEN TÜRLERE ARIZ OLAN BÖCEKLER GİRİŞ Yabancı bir türün bir bölgeye adaptasyonunda entomolojik problemlerin çözülmesi önemlidir. İncelenen böcekler, türe has, o ülke faunasında bulunmayan türler olduğu gibi, faunaya dahil zararlılar da olabilmektedir. Bazı böceklerin zarar alanları, tür ve orijinlere göre değişiklikler gösterebilmektedir. Bu çalışma Türkiye’de denenmekte olan ekzotik türlere ait faunayı belirlemek amacıyla yapılmıştır. YAPILAN ÇALIŞMALAR Ülkemizde denenen ekzotik ibreli türlerde zarar yapan böcekler belirlenmiş, biyolojileri, zarar tipleri ortaya çıkarılmıştır. SONUÇ ve ÖNERİLER Evetria buoliana var Thurificana Led. (Çam sürgün bükücüsü), (Lepidoptera Tortricidae) ülkemizde yerli çam türlerinde zarar yapmaktadır. İzmit, SamsunSarıgazel, Sinop-Bektaşağa ve Çanakkale civarındaki ekzotik tür ağaçlandırmalarında, yabancı orijinli hızIı gelişen çam türlerinde de belirlenmiştir. Özellikle, 1965’de dikilen SamsunSarıgazel ağaçlandırmasında Pinus radiata ve Pinus maritima sürgünlerindeki zararı dikkati çekmiştir. Ergin uçuşu Mayısın ilk yarısında tamamlanmıştır. Böceğin Pinus elliotti, P. ponderosa, P. taeda gibi türlerde zarar oranı düşüktür. Sarıgazel ağaçlandırma alanında Mayıstan kışa kadar ergin uçuşu görülmemiştir. Genç tomurcuk ve sürgünlere giren larvaları galeriler açarak sürgünlerde kuruma ve kırılmalara sebep olan anormal bükülmeler meydana getirmektedir. Pineus pini Macquart. (Hemiptera. Adelgida) sekonder konukçusu Pinus nigra, P. brutia, P. silvestris üzerinde Ankara, İstanbul ve Eskişehir civarında belirlenmiştir. Ülkemizde kültürü yapılan yabancı orijinli hızlı gelişen tür ağaçlandırmalarında, Sinop, Samsun, Ünye, Ankara ve İzmit civarında Pinus elderica fidanlarında zarar yapmıştır. Zarar, önce bir yıllık sürgünler üzerindeki ibrelere, sonra diğer sürgünlere ve bütün gövdeye yayılmaktadır. Zarar sonucu, ibre, sürgün ve bütün gövdede kuruma ve deformasyon meydana gelmektedir. Haziran sonunda sekonder konukçu üzerinde böcek bulunmamaktadır. Ağaçlandırma alanlarında mevcut diğer türler üzerinde görülmemesine rağmen bütün Pinus elderica fidanlarında var olması bu türün hassas olduğu sonucuna ulaştırmıştır. Sistemik ve yarı sistemik etkili ilaçların pülverizasyonu böceğe karşı başarılı olmuştur. ---------------------------------------------Yıl: 1969, Yıllık Bülten No: 4-5, İZMİT Proje Lideri: Orhan SEKENDİZ Proje Yürütücüleri: Niyazi YILDIZ Yazışma Adresi: Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, P.K. 93, 41001 İzmit,/KOCAELİ Tel: (0 262) 3121135 Faks: (0 262) 3121137 E-posta: [email protected] http://web.ogm.gov.tr/birimler/arastirma/ka vakcilik/