Tam Metin PDF - JournalAgent

advertisement
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169, E-ISSN: 2149-4975
doi: 10.5543/khd.2015.015
DERLEME
REVIEW
Enfektif endokardit: bakım yönetiminde bilinmesi gerekenler
Infective endocarditis: what to know in care management
Kadriye Sayın Kasar1, Serap Özer1, Fisun Şenuzun Aykar2
1Ege
Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir.
2İzmir
Enfektif endokardit, günümüzde gelişen
medikal ve cerrahi yöntemlerle tedavi
edilebilmesine karşın, yaşamı tehdit eden
bir hastalık olmaya devam etmektedir.
Medikal tedavi yöntemleri EE’de temel
tedavi yöntemidir fakat kalp yetersizliği,
kapak hasarı, apse, enfeksiyon, büyük
vejetasyon ve sistemik emboli gibi durumlar
ortaya
çıktığında
olguların
yaklaşık
yarısında cerrahi tedavi gerekebilmektedir.
Hastalık
yönetimi
sürecinde
tedavi
yöntemlerinin etkili bir şekilde uygulanması
kadar bakım sürecinin de etkin olması
gerekmektedir. Bakım yönetimi sürecinde;
hemşirelerin
kardiyak
fonksiyonların
iyileştirilmesi, yorgunluk olmaksızın günlük
yaşam aktivitelerinin gerçekleştirilebilmesi
ve komplikasyonların önlenmesi amacıyla
gerekli
girişimleri
planlayarak
uygulayabilmesi, birey ve ailesinin eğitimini
sağlayabilmesi oldukça önemlidir. Bu
makalenin amacı; Enfektif endokarditli
popülasyonun gereksinim duyduğu bakımı
planlamak, uygulamak ve değerlendirmek
için gerekli güncel bilgileri sunmaktır.
Anahtar Kelimeler: Enfektif endokardit,
bakım yönetimi, hemşirelik
Despite infective endocarditis can be
treated with developing medical and
surgical strategies in today, continues to be
a life-threatening illness. Medical treatment
strategies is the main treatment method in
IE, but surgery treatment may be required
in about half of cases when was occured
the conditions such as heart failure, valvular
damage,
abscess,
infection,
large
vegetations and systemic embolism. The
implementation of an effective treatment of
the disease management process as the
process of care must be effectived. In care
management
process;
nurses
must
implement the necessary initiatives by
planning and provide training of individuals
and families for the purpose of to improve
of cardiac functions, to perform of daily life
activities without fatigue and to prevent of
complications.
The purpose of this article; necessitate
updated informations is provide in order to
plan, implement and evaluate of care
needed of infective endocarditis population.
Keywords: Infective endocarditis, care
management, nursing
Geliş tarihi: 13.07.2015; Kabul tarihi: 22.12.2015
Sorumlu Yazar: Kadriye Sayın Kasar
Yazışma adresi: Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Bornova 35100 İzmir, Türkiye;
Telefon: 02323115620; E-posta: [email protected]
160
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
Enfektif endokardit (EE) son
olarak bilinmeyen bir hastalıktır.[3,8,9]
yıllarda protez kapak kullanımındaki,
Hastane
insan
oranlarının %15-20, bir yıllık mortalite
bağışıklık
sıklığındaki,
yetmezlik
virüsü
uyuşturucu
madde
içi
oranının
ise
kullanımındaki, kötü diş bakımı ve
gösterilmekte,
diyaliz
değişmekle
uygulamalarındaki,
diyabetes
morbidite
ve
yaklaşık
mortalite
%30
olduğu
ülkeden
birlikte
ülkeye
toplumda
3-
mellitus olgularındaki artışlardan dolayı
10/100.000 sıklığında görüldüğü ifade
giderek fazla oranlarda görülen önemli
edilmektedir.[3,7,10]
bir sağlık sorunu haline
gelmiştir.[1,2]
Ayrıca
hastaneye
yatırılan olgular içerisinde de görülme
Son 30 yıl içerisinde tanı ve tedavi
oranı
alanında yaşanan önemli gelişmelere
oranlar toplumun sağlık alt yapısına
rağmen, EE’in prognozu hâlâ oldukça
göre
ve
değişmektedir.
Tarama
çalışmalarında EE insidansının genç
yüksektir.[3,4,5,6,7] Enfektif endokardit tek
bireylerde daha düşük olduğu ve yaşla
tip bir hastalık olmayıp başlangıçtaki
birlikte
klinik tabloya, altta yatan kardiyak
bildirilmektedir. 70-80 yaş arasındaki
hastalığa
bireylerde
(varsa),
oranları
Bahsedilen
da
kötüdür
mortalite
1/1000’dir.[11,12,13]
sürece
mikroorganizmaya,
katılan
artış
yılda
gösterdiği
14.5/100.000
insidansında
ataklar
görüldüğü
varlığına ya da yokluğuna ve bireylerin
belirtilmektedir.
Enfektif
endokardit
özelliklerine
konusundaki
biçimlerde
göre
değişen
kendini
insidans,
Düşük
komplikasyonların
çarpıcı
farklı
göstermektedir.
rastgele
yöntemli
epidemiyolojik
çalışmalarda erkek:kadın oranı 2:1 ya
da üzerinde olarak verilmektedir.[11,14]
çalışmaların yokluğu ve kısıtlı sayıda
Enfektif
endokardit
klasik
meta-analiz bulunması gibi nedenlerle
sınıflandırmada
de özel bir sağlık sorunu olmaya devam
olarak ayrılırken, hastalığın neden ve
etmektedir.[3]
yerinin
Kalp
kapaklarının
endoteliyal
subakut
veya
belirtildiği
sınıflandırmada;
akut
güncel
doğal
kapak
yüzeylerinin, mural endokardiyumun,
endokarditi, protez kapak endokarditi,
damarların ve kalpte bulunan iatrojenik
nozokomiyal
yabancı
endokarditi
cisimlerin
(prostetik
kalp
EE,
ve
pacemaker
intravenöz
kapakları ya da diğer kalp içi cihazlar)
kullanıcılarında
bakteriyel, viral veya fungal ajanlara
olarak gruplandırılmaktadır.[8,11,15]
bağlı enfeksiyonu olarak tanımlanan[4,6]
EE;
yeterli
ve
doğru
kayıtlar
bulunmadığı için gerçek sıklığı tam
görülen
Hastalığa
neden
ilaç
endokardit
olan
mikroorganizmalar çok sayıda olmasına
rağmen,
olguların
çoğunluğunda
161
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
enfeksiyon stafilokok (hem koagülaz
diş
pozitif hem de negatif), streptokok ve
bakteriyeminin en yüksek oranlı nedeni
enterokok
bakterilerden
olarak
Bu bakteriler
nedenleri de; genitoüriner yol ya da
tüm EE olgularının %80'inde kapakların
gastrointestinal sistemi içeren medikal
hasar görme nedenini büyük oranda
ve/veya cerrahi işlemlerdir.[3,8,11] Ayrıca
açıklamaktadır.
intravenöz
uyuşturucu
çalışmalar ise; EE ana nedeni olarak
(kontamine
iğne
streptococcus
maddeler)
özellikle
kaynaklanmaktadır.
[3,8,11]
Son
epidemiyolojik
viridans
yerine
etlerini
içeren
uygulamalar,
görülmektedir.
Diğer
yaygın
kullanımı
veya
yabancı
sağ
taraftaki
s.aureus’u en yaygın neden olarak
kapakları içeren EE gelişiminin en sık
göstermektedir. Streptococcus viridans
görülen nedenidir.[8]
ise; ikinci en sık EE nedeni olan
Tüm
bireylerde
EE’li
ateş,
mikroorganizmadır. Endokardit etken
titreme, terleme, iştah ve kilo kaybı,
mikroorganizma ve konak arasındaki
halsizlik ve yorgunluk, dispne, öksürük,
karmaşık
ağrı (göğüs, batın, eklem ve baş ağrısı)
ortaya
bir
etkileşim
çıkmaktadır.[8]
sonucunda
Patogenetik süreç
ve
konfüzyon
endotel hasarı, geçici bakteriyemi ve
yaşanmaktadır.
konak
ciltte
savunmasını
içermektedir.
gibi
[4,8]
peteşiler,
semptomlar
Ayrıca mukoza ve
tırnak
yataklarında
Endokardiyum hasarının en sık nedeni
hemorajiler, günlük aktiviteleri yerine
disfonksiyonel kapak nedeniyle kalp
getirmede yetersizlik, kalp yetersizliği
içindeki
kan
türbülans
bozulmasıdır.
Diğer
akımının
nedenler
ise;
kateterler, ya da pacemaker telleri gibi
cihazları
invaziv
içermektedir.[3,8]
bulguları
(çabuk
yorulma,
ödem,
pulmoner konjesyon, boyun venlerinde
dolgunluk)
gibi
görülmektedir.[4,5,8,9]
sorunlar
Tüm bu sorunlar
Endoteliyal yüzeysel düzensizlik fibrin
EE’i travmatik bir sağlık olayı haline
ve trombosit deposu oluşumuna (non-
dönüştürmektedir
bakteriyel
trombotik
bireylerde
vejetasyon)
neden
endokardit-
olmaktadır.
Bu
iyileşme
ve
genellikle
sonrasında
bile
kondüsyon kaybı ve yaşam kalitesinde
duruma bakteriyeminin eklenmesi ile de
bozulma
vejetasyon oluşmaktadır. Bu da, bazı
zamanda
bakterilerin
azalması, anksiyete ve depresyon gibi
kapak
yüzeyine
yapışmasını kolaylaştırmaktadır.[8]
görülebilmektedir.
bilişsel
post-travmatik
stres
Aynı
fonksiyonların
bozukluğu
da
endokarditte
gelişebilmektedir.[16] Nitekim, taburculuk
bakteriyemiye çeşitli günlük aktiviteler
sonrası deneyimlerin incelendiği bir
ve sağlık bakım uygulamaları neden
çalışmada; EE nedeniyle tedavi edilen
olabilmektedir. Oral mukozayı özellikle
bireylerin,
Enfektif
yorgunluk
(%47),
fiziksel
162
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
güçsüzlük
(%78),
konsantrasyon
güçlüğü, hafıza kaybı (%35) gibi ısrarcı
fiziksel
ve
sorunları
mental
enfeksiyon, büyük vejetasyon, sistemik
emboli
ve
ekstravasküler
tutulumu ortaya çıktığı durumlarda da
deneyimledikleri belirtilmektedir. Ayrıca
cerrahi
sağlıkla
ilişkili
uygulanabilmektedir.[3,8,17,20]
azaldığı,
sağlık
yaşam
etkilendiği,
kalitesinin
da
olumsuz
yöntemler
%55
oranında
sağlam
post-travmatik
belirtileri
stres
bozukluğu
gösterdikleri
ifade
edilmektedir. Bunların dışında daha
bireylerin %35'inin tedavi sonrasındaki
ayda
işe
geri
dönemediği
gösterilmektedir.[6]
Hastalık
de;
temelini;
agresif
dokuyu
çıkarılması,
Bu
debridman,
içerecek
şekilde
absenin
drene
edilmesi/debridmanı/onarılması
ve
rekonstrüksiyonu içermektedir.[3,19]
Enfektif
çıkardığı
endokarditin
sorunlar
göz
bulundurulduğunda,
yönetiminin
yönetiminin
yöntemleri
debridman, bütün enfekte dokuların
önceden çalışma yaşamını sürdüren
12
tedavi
algılarının
anksiyete/depresyon ve %11 oranında
miyokard
ortaya
önünde
hastalık
tedaviden
sonraki
en
önemli basamağı olan bakım yönetimi
etken mikroorganizmaya yönelik tedavi
sürecinde;
yöntemlerinin uygulanması ve bakım
fiziksel
yönetimi süreci oluşturmaktadır.[8,17] Hiç
durumları önlemek, yeni duruma fiziksel
şüphesiz
ve
hastalık
multidisipliner
ekip
yönetimi
yaklaşımını
Olguların
gerektirmektedir.[18]
hemşirelerin
bakımlarını
psikososyal
sağlanmasına
bireylerin
sağlamak,
yönden
yardım
ve
riskli
uyumun
rehberlik
etmek, olumlu sağlık davranışlarının
çoğunluğu bakteriyel kökenli olduğu
geliştirilmesine
için, antibiyotik tedavisi en sık tercih
komplikasyonları önlemek konusunda
edilen tedavi yaklaşımı olmakla birlikte,
girişimlerde bulunup birey ve ailesinin
neden olan mikroorganizmaya göre
eğitimini sağlaması en önemli konular
başka ajanlar da kullanılabilmektedir.
haline gelmektedir.[8,21,22,23]
Antibiyotik tedavisinde kullanılan ajanlar
arasında;
penisilin,
streptomisin,
Bu
yardımcı
derleme
olmak
ve
makalesindeki
gentamisin,
amaç; EE’in bakım yönetimi sürecinde
vankomisin,
bilinmesi gerekenleri incelemektir.
nafsilin/oksasilin, sefazolin, teikoplanin,
rifampisin,
ampicillin,
amoksisilin/ampisil,
eritromisin
BAKIM YÖNETİMİ
Bakım
ve
klindamisin/azitromisin/klaritromisin gibi
amaçlar;
antibiyotikler
iyileştirilmesi,
yer
almaktadır.[3,8,9,17,19]
Kalp yetersizliği, kapak hasarı, apse,
günlük
yönetimi
kardiyak
fonksiyonların
yorgunluk
yaşam
sürecinde
olmaksızın
aktivitelerinin
163
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
gerçekleştirilebilmesi,
komplikasyonların
birey/aile
extremitede soğukluk, splinter hemoraji,
önlenmesi
eğitimi
gibi
ve
peteşi, çomak parmak, Roth lekesi,
konuları
Janeway lezyonu, Osler nodülü, artrit,
içermektedir.[22,24] Bu doğrultuda bakım
splenomegali
yönetimini
değerlendirilerek objektif veriler elde
kapsamlı
sağlayan
bir
hemşirelerin
tanılamanın
ardından,
ve
vasküler
fenomen
edilmelidir.[4,5,22]
sağlığın korunması ve geliştirilmesine
Tanı
testleri
ve
laboratuvar
yönelik uygulamaları gerçekleştirmesi,
bulguları kapsamında ise; hematüri,
ayaktan ve evde bakımı sağlaması
proteinüri, eritrosit silendirleri, anemi,
gerekmektedir.[22-24]
trombositopeni,
sedimantasyon
yüksekliği, C-reaktif protein pozitifliği,
romatoid faktör (RF) pozitifliği, azalmış
Tanılama
Etkin bir bakım yönetimi süreci
kompleman,
poliklonal
kapsamlı tanılama ile başlamaktadır.
gamaglobulinlerde
Bilindiği üzere; EE insidansı hastalık
immünkomplexlerde artış, kan kültürü,
için risk altındaki bireyleri belirleyerek
transtorasik
ekokardiyografi,
azaltılabilmektedir. Yüksek risk altındaki
transozofageal
ekokardiyografi,
bireyleri tanılamak, hastalığın nüksünü
ekokardiyografi
(EKO),
azaltmaya da yardımcı olmaktadır. Aynı
elektrokardiyografi bulguları ve akciğer
zamanda tanılama tedavi rejiminin birey
grafisi
tarafından
yorumlamalar yapılmalıdır.[3,22,24]
anlaşılması
ve
tedaviye
Tanılamanın ilk aşaması olan
veri
toplama
dolaşan
değerlendirilerek
ilgili
Günümüzde EE tanısı koymak
uyum için de çok önemlidir.[21,24]
subjektif
artış,
aşamasında;
için en sık başvurulan kriterler Duke
sınıflaması
kriterleridir.
Duke
kullanılan ilaçlar, geçirilmiş ameliyatlar,
sınıflaması; patolojik, mikrobiyolojik ve
komorbid durumlar hakkında, terleme,
ekokardiyografik majör tanı kriterleri ile
titreme, halsizlik, iştahsızlık, bulantı,
>38°C
kusma, kilo kaybı, öksürük, baş ağrısı
(koroner kalp hastalığı , romatizmal
kas ve eklem ağrısı, göğüs ağrısı, karın
kalp hastalığı, protez, intravenöz ilaç),
ağrısı, burun kanaması ve solunum
immünolojik
sıkıntısı gibi belirtilerin varlığına ilişkin
lekeleri,
öykü alınmalıdır.[22,24]
belirtiler (emboli, Janewey lezyonları,
Daha sonra yaşamsal bulguların
özellikle
de
yapılmalıdır.
yetersizliği
ateşin
Fizik
sık
muayenede
bulguları,
ateş,
predispoze
belirtiler
Osler
bulgular
(RF+,
nodülleri),
Roth
vasküler
kanama), EKO bulgusu (majör bulgu
takibi
dışı lezyon varlığı) ve mikrobiyolojik
kalp
kanıtları (akut infeksiyonun serolojik
üfürüm,
delili,
kan
kültür
pozitifliği)
164
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
Hemşireler
profesyonelleri
açısından
kriterler hakkında bilgi sahibi olmalı ve
taşımaktadır.
Riskli
gerekli değerlendirmeleri yapmalıdır.
bakteriyemiye neden olabilecek işlemler
içermektedir.[3,8,22,24]
bu
Bu kapsamlı tanılama verileri
doğrultusunda
hemşireler;
öncesinde
önem
bireylere
profilaktik
antibiyotik
ağrı,
verilmelidir. Profilaksi için oluşturulan
yorgunluk, aktivite intoleransı, korku,
güncel protokoller takip edilerek gerekli
anksiyete, uyku örüntüsünde bozulma,
olan
terapötik rejime uyumsuzluk, beden
uygun olmayan olgularda ise gereksiz
gereksiniminden az/çok beslenme, bilgi
antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.
eksikliği, düşme riski, ümitsizlik, bakım
Bireylerin belli invaziv işlemlerden önce
verici rolünde zorlanma, rol/ilişkilerinde
profilaktik
ve
bozulma,
önemini anladığından emin olunmalıdır.
tanıları
Ancak pek çok EE olgusu herhangi bir
değerlendirerek bakım yönetimi sürecini
girişimsel işlem öyküsü olmadan ortaya
yönlendirmelidir.[22,21,25]
süreçte
çıkabilmektedir. Bu nedenle korunma
aşağıdaki
için antibiyotik seçilirken bireyde kalp
sosyal
ilişkilerde
gibi
enfeksiyon/riski
uygulanacak
olası
Bu
girişimler
başlıklar altında ele alınmıştır.
olgularda
profilaksi
antibiyotik
verilmeli,
tedavisinin
hastalığının oluşturduğu risk, yapılacak
işlemin bakteriyemi geliştirme olasılığı,
Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi
kullanılacak antibiyotik tedavisinin yan
Günümüzde hâlâ önemli bir
etkileri ve yarar-maliyet yönleri dikkate
morbidite ve mortalite nedeni olması
alınmalıdır.[3,5,19,23] Antibiyotik koruması
bakımından EE’den korunmaya yönelik
bireysel düzeyde ucuz olmakla birlikte,
girişimlere öncelik verilmelidir.[3,8,17,19]
toplum genelinde yaygın uygulamasının
Korunmada
yaklaşım;
temel
tıbbi
pahalı
olduğu
unutulmamalı
girişimler sonrasında, özellikle yatkınlık
antibiyotik
korumasının
oluşturan
geliştirme
riski
bireylerde
faktörlerin
profilaktik
bulunduğu
antibiyotiklerin
ancak
taşıyan
ve
EE
bireylere
yapılmasına özen gösterilmelidir.[3,19,22]
bakteriyemiyi en aza indirerek veya
Özellikle
üst
solunum
yolu
önleyerek ya da bakteri özelliklerini
enfeksiyonu olanlardan uzak durulması
değiştirip
bireye
endotel
tutunmalarını
yüzeyine
azaltarak
önleme
varsayımına dayanmaktadır.[3,8,11,19]
Bakteriyemi
olmadan
söylenmeli
belirtilerini
Stres
aktivite
ve
hastalığı bulunan bireylere yapılacak
kaçınmak
diğer
tüm
arasındadır.
sağlık
için
sonrası ve öncesi dinlenme dönemleri
planlamak
özellikle
öksürük
önemi
gelişmesi mümkün olmadığı için, kalp
işlemler,
ve
bildirmenin
vurgulanmalıdır.
EE
grip
aşırı
Bu
yorgunluktan
önemli
konular
konularda
da
165
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
bilgilendirme
EE’den
yapılmalıdır.[22]
korunmada
verilmesinin
tek
yol
Ayrıca
antibiyotik
olmadığı
da
gibi
sorunu
birçok
Endokardit
bulunmaktadır.
genellikle
antibiyotik
tedavisi
haftalık
4-6
gerektirmektedir.
unutulmamalıdır. En çok bakteriyemiye
Hastanede ilk tedaviden sonra eğer
yol
hemodinamik olarak stabilite ve uyum
açtığı
zararlı
bilinen
dental
etkilerinin
işlemlerin
azaltılması,
ağız
sağlanır
ise tedaviye
evde
devam
hijyenine dikkat edilmesi ve düzenli diş
edilebilmektedir. Yeterli destek için ev
hekimi
önünde
ortamının
dikkate
değerlendirilmesi çok önemlidir.[22]
ziyaretleri
de
göz
bulundurulmalı
ve
alınmalıdır.[3,11,19,22]
Risk
bireyler
ve
aileleri
altındaki
bu
konuda
eğitilmelidir.[3,22]
tarafından
Değerlendirme
bulguları
genellikle nonspesifiktir, ancak tedavi
planına yardımcı olabilmektedir. Kronik
Avrupa
sağlığın
hemşire
Kardiyoloji
korunması
ve
Derneği
geliştirilmesi
veya aralıklı ateş, en erken belirtidir.
Vücut
sıcaklığını
boyutunda kardiyak rehabilitasyonun da
hakkında
EE’li
bilgilendirilmedir.
bireylerde
önemli
olduğunu
izlemenin
birey
önemi
ve
ailesi
Israrcı
sıcaklık
vurgulamaktadır. Standart programlara
yükselmeleri
odaklanan
olduğunun bir göstergesi olabilmektedir.
geleneksel
kardiyak
ilaç
tedavisinin
etkisiz
için
Bu nedenle dikkatli olunmalıdır. Enfektif
bireyselleştirilmiş içerikli ve denetimli
endokarditli bireyler inme, pulmoner
egzersiz programları önerilmektedir.[6,16)
ödem ve kalp yetersizliği gibi yaşamı
Hemşirelerin
tehdit eden komplikasyonlar açısından
rehabilitasyonun
yerine,
bu
EE
egzersiz
oluşturulması
ve
risk altındadır. Bu komplikasyonların
sürdürülmesinde bireylere yardımcı ve
belirti ve semptomları birey ve ailesine
destek olması gerekmektedir. Bilindiği
öğretilmelidir (örneğin, mental durum,
üzere; etkin egzersiz eğitimi bireylerde
nefes
sağlıkla
açıklanamayan kilo değişikliği).[3,22]
programlarının
ilişkili
yaşam
arttırmakta,
sağlık
kalitesini
giderlerini
azaltmakta, depresyon ve anksiyete
gibi
semptomları
psikolojik
da
iyileştirmektedir.
darlığı,
Yeterli
dinlenme
EE’in
göğüs
fiziksel
ve
dönemlerinin
bakım
ağrısı,
duygusal
sağlanması
yönetiminde
bilinmesi
gereken önemli konulardan bir diğeridir.
Bireyler ateş veya komplikasyonlarına
(örneğin, kalp hasarı) sahip olduğunda
Ayaktan ve Evde Bakım
Enfektif
bakım
endokarditli bireylerin
yönetimi
sürecinde
dikkate
alınması gereken yukarıda da belirtildiği
yatak
istirahati
gerekli
olmaktadır.
Azalmış hareketlilik ile ilgili sorunları
önlemek
için
bireylere
elastik
166
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
kompresyon çorabı giyme, her iki saatte
konusunda
öksürük, derin soluk alıp verme ve aktif
yapılmalıdır.[9,19,22]
bilgilendirilme
pasif egzersizleri yapma konusunda
bilgilendirme yapılmalıdır.[17,19,22]
SONUÇ
Hastalık ile ilişkili kaygı ve korku
yaşamak bireyler için önemli sonuçlar
doğurabilmektedir.
Bu
nedenle
Sonuç olarak;
 Enfektif endokardit yaşamı tehdit
bu
eden, ciddi kondüsyon eksikliğine
durumların farkında olmak ve hastalık
ve yaşam kalitesinde bozulmaya
ile başa çıkmak için gerekli stratejileri
neden
uygulamak önemlidir.[16,22]
sorunudur.
Antibiyotik tedavisinin etkinliğini
olan
 Enfektif
önemli
sağlık
bir
endokardit
kliniği;
bölgesi,
gelişen
belirlemek için özellikle kan kültürleri
enfeksiyon
gibi laboratuvar verilerinin izlenmesi
komplikasyonların
gerekmektedir. İntravenöz yollarla ilişkili
ilgilendirdiği sistem/ler, bireye özgü
komplikasyonların
(örneğin,
özellikler ve komorbidite, yaşam
Antibiyotik
tarzı ve alışkanlıklar, etkene özgü
tedavisi önerilen şekilde uygulanmalı ve
özellikler nedeniyle geniş bir klinik
herhangi bir yan etki ya da ilaç
yelpaze oluşturmaktadır.
flebit)
belirtileri
değerlendirilmelidir.
reaksiyonu açısından yakından izlem
yapılmalıdır.[22,23]
enfeksiyon riskini azaltmaya odaklanan
hastalığın
amaçlayan
ve
 Enfektif endokarditte etiyolojinin ve
mikrobiyolojik etkenin bilinmesi etkin
Bireyler ve ailelerine tekrarlayan
ve
tipi
tedavi açısından çok önemlidir.
 Enfektif endokarditte temel strateji
doğasını
öğretmeyi
korunmadır. Hemşireler; bireylere
eğitim
programı
EE’ten korunmak amacıyla; ağız
bir
uygulanmalıdır. Sağlığı korumak için
hijyeni,
gerekli
kontrollerine gitme, herhangi bir
uygulamalar,
beslenme
soğuk
ve
yeterli/dengeli
enfeksiyonların
algınlığı)
(örn,
düzenli
diş
hekimi
girişim uygulanacağı zaman tüm
sağlık
profesyonellerine
kalp
gerekliliği eğitim programının içeriğinde
hastalığı
öyküsü
bilgi
yer alan temel konular olmalıdır. Ateş,
verme ve reçete edilen antibiyotik
halsizlik,
tedavisini
erken
titreme
gibi
tedavisinin
belirtilerin
hakkında
uygulama
tekrarlayan enfeksiyon belirtisi olduğu
eğitim
ve hemşireye yada doktora bildirilmesi
tarzı
gerektiği
oluşturulmasını, birey ve ailenin
mutlaka
açıklanmalıdır.
Ayrıca, bazı invaziv işlemlerden önce
vermelidir.
konularında
Ayrıca
yaşam
değişikliklerinin
tedaviye uyumunu sağlamalıdır.
profilaktik antibiyotik tedavisinin önemi
167
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
8. Josephson L. Infective endocarditis.
KAYNAKLAR
1. Tleyjeh IM, Abdel-Latif A, Rahbi H,
Scott CG, Bailey KR, Steckelberg JM,
Dimens
of
Crit
Care
Nurs
2014;33(6):327-340.
et al. A systematic review of population-
9. Horstkotte D, Follath F, Gutschik E,
based studies of infective endocarditis.
Lengyel M, Oto A, Pavie A, et al.
Chest 2007;132(3):1025-1035.
Guidelines on prevention, diagnosis
2. Moreillon
P,
Que
YA.
endocarditis.
Infective
and treatment of infective endocarditis
Lancet
executive summary; the task force on
infective endocarditis of the European
2004;363(9403):139-149.
3. Habib G, Hoen B, Tornos P, Thuny F,
Prendergast B, Vilacosta I, et al.
society of cardiology. Eur Heart J
2004;25:267-276.
Enfektif endokardit tanı, önleme ve
10. Cabell CH, Jollis JG, Peterson GE,
tedavi kılavuzu (2009 güncellemesi),
Corey GR, Anderson DJ, Sexton DJ, et
Avrupa
(ESC)
al. Changing patient characteristics and
Enfektif Endokardit Tanı, Önleme ve
the effect on mortality in endocarditis.
Tedavi Görev Grubu. Eur Heart J
Arch Intern Med 2002;162(1):90-94.
Kardiyoloji
Derneği
11. Prendergast BD. The changing face of
2009;30:2369-2413
4. İnanç T, Kaya MG, Kaya EG, Doğan A,
Ardıç İ, Doğdu O. İnfektif endokardit:
retrospektif
olarak
27
infective
endocarditis.
Heart
2006;92:879-885.
hastanın
12. Hoen B, Alla F, Selton-Suty C, Beguinot
değerlendirilmesi. Tıp Araştırma Dergisi
I, Bouvet A, Briancon S, et al. Changing
2007;5(3):91-99.
profile of infective endocarditis: results
5. Habib G. Management of infective
of a 1-year survey in France. JAMA
2002;288:75-81.
endocarditis. Heart 2006;92:124-130.
6. Rasmussen TB, Zwisler AD, Sibilitz KL,
13. Hogevik H, Olaison L, Andersson R,
Risom SS, Bundgaard H, Gluud C, et
Lindberg J, Alestig K. Epidemiologic
al.
of
aspects of infective endocarditis in an
rehabilitation
urban population. A 5-year prospective
A
randomised
comprehensive
clinical
cardiac
trial
versus usual care for patients treated
for infective endocarditis-the Copen
study. Medicine 1995;74:324-339.
14. Van der Meer JTM, Thompson J,
Heart IE trial protocol. BMJ Open
Valkenburg
2012;2(6):1-13.
Epidemiology of bacterial endocarditis
7. Naber CK, Erbel R, Baddour LM,
Horstkotte
infective
D.
New
endocarditis:
guidelines
a
call
the
Michel
Netherlands.
for
characteristics.
for
1992;152(9):1863-1868.
collaborative research. Int J Antimicrob
Agents 2007;29(6):615-616.
in
HA,
15. Aksoy
O,
Arch
Meyer
MF.
I.
patient
Intern
LT,
Cabell
Med
CH,
Kourany WM, Pappas PA, Sexton DJ.
Gender
differences
endocarditis:
pre-
in
and
infective
co-morbid
168
Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169
different
21. Polat C, Enç N. Kalp kapak hastalıkları
management and outcomes in female
ve hemşirelik bakımı. Türk Kardiyol
patients.
Dern
conditions
lead
to
Scand
J
Infect
Dis
2007;39(2):101-107.
Kardiyovasküler
Hemşirelik
Dergisi 2015;6(9):42-57.
16. Rasmussen TB, Zwisler A-D, Moons P,
22. Lewis SL, Dirksen SR, Heithkemper
Berg SK. Insufficient living-experiences
MM,
of recovery after infective endocarditis.
Inflammatory
J Cardiovasc Nurs 2015:30(3);11-19.
Infective Endocarditis. Medical-Surgical
17. Baddour LM, Wilson WR, Bayer AS,
Nursing. Assesment and Management
Fowler VG, Bolger AF, Levison ME, et
of Clinical Problems. 9. edt, St.7 Louis:
al. Infective
Elseivier Mosby; 2014;810-814.
endocarditis diagnosis,
Bucher
L,
Harding
Disorders
of
MM.
Heart,
antimicrobial therapy, and management
23. Candela L. Caring for a patient with
of complications. The American Heart
listeria endocarditis: use of antibiotic
Association
desensitization. Critical Care Nurse
(AHA).
Circulation
2005;111(23):394-434.
2002:22(5);38-43.
18. Biberoğlu K. İnfektif endokardit. İ.Ü.
24. Laing C. Infective endocarditis: What
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp
you need to know. Nurs 2015;45(3):11-
Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi
14.
2002;31:153-166.
25. Carpenito-Moyet LJ. Çeviri Ed: Erdemir
19. Wilson W, Taubert KA, Gewitz M,
F. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel
Lockhart PB, Baddour LM, Levison M,
Tıp Kitabevleri Ltd Sti: 13. Baskı.
et
İstanbul 2012;155-170.
al.
Prevention
endocarditis.
Association
The
of
infective
American
(AHA)
Heart
Guideline.
Circulation 2007;116:1736-1754.
20. Tornos P, Iung B, Permanyer-Miralda
G, Baron G, Delahay F, Gohlke-Bärwolf
CH, et al. Infective endocarditis in
Europe: lessons from the Euro heart
survey. Heart 2005;91:571-575.
169
Download