Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169, E-ISSN: 2149-4975 doi: 10.5543/khd.2015.015 DERLEME REVIEW Enfektif endokardit: bakım yönetiminde bilinmesi gerekenler Infective endocarditis: what to know in care management Kadriye Sayın Kasar1, Serap Özer1, Fisun Şenuzun Aykar2 1Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir. Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, İzmir. 2İzmir Enfektif endokardit, günümüzde gelişen medikal ve cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilmesine karşın, yaşamı tehdit eden bir hastalık olmaya devam etmektedir. Medikal tedavi yöntemleri EE’de temel tedavi yöntemidir fakat kalp yetersizliği, kapak hasarı, apse, enfeksiyon, büyük vejetasyon ve sistemik emboli gibi durumlar ortaya çıktığında olguların yaklaşık yarısında cerrahi tedavi gerekebilmektedir. Hastalık yönetimi sürecinde tedavi yöntemlerinin etkili bir şekilde uygulanması kadar bakım sürecinin de etkin olması gerekmektedir. Bakım yönetimi sürecinde; hemşirelerin kardiyak fonksiyonların iyileştirilmesi, yorgunluk olmaksızın günlük yaşam aktivitelerinin gerçekleştirilebilmesi ve komplikasyonların önlenmesi amacıyla gerekli girişimleri planlayarak uygulayabilmesi, birey ve ailesinin eğitimini sağlayabilmesi oldukça önemlidir. Bu makalenin amacı; Enfektif endokarditli popülasyonun gereksinim duyduğu bakımı planlamak, uygulamak ve değerlendirmek için gerekli güncel bilgileri sunmaktır. Anahtar Kelimeler: Enfektif endokardit, bakım yönetimi, hemşirelik Despite infective endocarditis can be treated with developing medical and surgical strategies in today, continues to be a life-threatening illness. Medical treatment strategies is the main treatment method in IE, but surgery treatment may be required in about half of cases when was occured the conditions such as heart failure, valvular damage, abscess, infection, large vegetations and systemic embolism. The implementation of an effective treatment of the disease management process as the process of care must be effectived. In care management process; nurses must implement the necessary initiatives by planning and provide training of individuals and families for the purpose of to improve of cardiac functions, to perform of daily life activities without fatigue and to prevent of complications. The purpose of this article; necessitate updated informations is provide in order to plan, implement and evaluate of care needed of infective endocarditis population. Keywords: Infective endocarditis, care management, nursing Geliş tarihi: 13.07.2015; Kabul tarihi: 22.12.2015 Sorumlu Yazar: Kadriye Sayın Kasar Yazışma adresi: Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Bornova 35100 İzmir, Türkiye; Telefon: 02323115620; E-posta: [email protected] 160 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 Enfektif endokardit (EE) son olarak bilinmeyen bir hastalıktır.[3,8,9] yıllarda protez kapak kullanımındaki, Hastane insan oranlarının %15-20, bir yıllık mortalite bağışıklık sıklığındaki, yetmezlik virüsü uyuşturucu madde içi oranının ise kullanımındaki, kötü diş bakımı ve gösterilmekte, diyaliz değişmekle uygulamalarındaki, diyabetes morbidite ve yaklaşık mortalite %30 olduğu ülkeden birlikte ülkeye toplumda 3- mellitus olgularındaki artışlardan dolayı 10/100.000 sıklığında görüldüğü ifade giderek fazla oranlarda görülen önemli edilmektedir.[3,7,10] bir sağlık sorunu haline gelmiştir.[1,2] Ayrıca hastaneye yatırılan olgular içerisinde de görülme Son 30 yıl içerisinde tanı ve tedavi oranı alanında yaşanan önemli gelişmelere oranlar toplumun sağlık alt yapısına rağmen, EE’in prognozu hâlâ oldukça göre ve değişmektedir. Tarama çalışmalarında EE insidansının genç yüksektir.[3,4,5,6,7] Enfektif endokardit tek bireylerde daha düşük olduğu ve yaşla tip bir hastalık olmayıp başlangıçtaki birlikte klinik tabloya, altta yatan kardiyak bildirilmektedir. 70-80 yaş arasındaki hastalığa bireylerde (varsa), oranları Bahsedilen da kötüdür mortalite 1/1000’dir.[11,12,13] sürece mikroorganizmaya, katılan artış yılda gösterdiği 14.5/100.000 insidansında ataklar görüldüğü varlığına ya da yokluğuna ve bireylerin belirtilmektedir. Enfektif endokardit özelliklerine konusundaki biçimlerde göre değişen kendini insidans, Düşük komplikasyonların çarpıcı farklı göstermektedir. rastgele yöntemli epidemiyolojik çalışmalarda erkek:kadın oranı 2:1 ya da üzerinde olarak verilmektedir.[11,14] çalışmaların yokluğu ve kısıtlı sayıda Enfektif endokardit klasik meta-analiz bulunması gibi nedenlerle sınıflandırmada de özel bir sağlık sorunu olmaya devam olarak ayrılırken, hastalığın neden ve etmektedir.[3] yerinin Kalp kapaklarının endoteliyal subakut veya belirtildiği sınıflandırmada; akut güncel doğal kapak yüzeylerinin, mural endokardiyumun, endokarditi, protez kapak endokarditi, damarların ve kalpte bulunan iatrojenik nozokomiyal yabancı endokarditi cisimlerin (prostetik kalp EE, ve pacemaker intravenöz kapakları ya da diğer kalp içi cihazlar) kullanıcılarında bakteriyel, viral veya fungal ajanlara olarak gruplandırılmaktadır.[8,11,15] bağlı enfeksiyonu olarak tanımlanan[4,6] EE; yeterli ve doğru kayıtlar bulunmadığı için gerçek sıklığı tam görülen Hastalığa neden ilaç endokardit olan mikroorganizmalar çok sayıda olmasına rağmen, olguların çoğunluğunda 161 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 enfeksiyon stafilokok (hem koagülaz diş pozitif hem de negatif), streptokok ve bakteriyeminin en yüksek oranlı nedeni enterokok bakterilerden olarak Bu bakteriler nedenleri de; genitoüriner yol ya da tüm EE olgularının %80'inde kapakların gastrointestinal sistemi içeren medikal hasar görme nedenini büyük oranda ve/veya cerrahi işlemlerdir.[3,8,11] Ayrıca açıklamaktadır. intravenöz uyuşturucu çalışmalar ise; EE ana nedeni olarak (kontamine iğne streptococcus maddeler) özellikle kaynaklanmaktadır. [3,8,11] Son epidemiyolojik viridans yerine etlerini içeren uygulamalar, görülmektedir. Diğer yaygın kullanımı veya yabancı sağ taraftaki s.aureus’u en yaygın neden olarak kapakları içeren EE gelişiminin en sık göstermektedir. Streptococcus viridans görülen nedenidir.[8] ise; ikinci en sık EE nedeni olan Tüm bireylerde EE’li ateş, mikroorganizmadır. Endokardit etken titreme, terleme, iştah ve kilo kaybı, mikroorganizma ve konak arasındaki halsizlik ve yorgunluk, dispne, öksürük, karmaşık ağrı (göğüs, batın, eklem ve baş ağrısı) ortaya bir etkileşim çıkmaktadır.[8] sonucunda Patogenetik süreç ve konfüzyon endotel hasarı, geçici bakteriyemi ve yaşanmaktadır. konak ciltte savunmasını içermektedir. gibi [4,8] peteşiler, semptomlar Ayrıca mukoza ve tırnak yataklarında Endokardiyum hasarının en sık nedeni hemorajiler, günlük aktiviteleri yerine disfonksiyonel kapak nedeniyle kalp getirmede yetersizlik, kalp yetersizliği içindeki kan türbülans bozulmasıdır. Diğer akımının nedenler ise; kateterler, ya da pacemaker telleri gibi cihazları invaziv içermektedir.[3,8] bulguları (çabuk yorulma, ödem, pulmoner konjesyon, boyun venlerinde dolgunluk) gibi görülmektedir.[4,5,8,9] sorunlar Tüm bu sorunlar Endoteliyal yüzeysel düzensizlik fibrin EE’i travmatik bir sağlık olayı haline ve trombosit deposu oluşumuna (non- dönüştürmektedir bakteriyel trombotik bireylerde vejetasyon) neden endokardit- olmaktadır. Bu iyileşme ve genellikle sonrasında bile kondüsyon kaybı ve yaşam kalitesinde duruma bakteriyeminin eklenmesi ile de bozulma vejetasyon oluşmaktadır. Bu da, bazı zamanda bakterilerin azalması, anksiyete ve depresyon gibi kapak yüzeyine yapışmasını kolaylaştırmaktadır.[8] görülebilmektedir. bilişsel post-travmatik stres Aynı fonksiyonların bozukluğu da endokarditte gelişebilmektedir.[16] Nitekim, taburculuk bakteriyemiye çeşitli günlük aktiviteler sonrası deneyimlerin incelendiği bir ve sağlık bakım uygulamaları neden çalışmada; EE nedeniyle tedavi edilen olabilmektedir. Oral mukozayı özellikle bireylerin, Enfektif yorgunluk (%47), fiziksel 162 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 güçsüzlük (%78), konsantrasyon güçlüğü, hafıza kaybı (%35) gibi ısrarcı fiziksel ve sorunları mental enfeksiyon, büyük vejetasyon, sistemik emboli ve ekstravasküler tutulumu ortaya çıktığı durumlarda da deneyimledikleri belirtilmektedir. Ayrıca cerrahi sağlıkla ilişkili uygulanabilmektedir.[3,8,17,20] azaldığı, sağlık yaşam etkilendiği, kalitesinin da olumsuz yöntemler %55 oranında sağlam post-travmatik belirtileri stres bozukluğu gösterdikleri ifade edilmektedir. Bunların dışında daha bireylerin %35'inin tedavi sonrasındaki ayda işe geri dönemediği gösterilmektedir.[6] Hastalık de; temelini; agresif dokuyu çıkarılması, Bu debridman, içerecek şekilde absenin drene edilmesi/debridmanı/onarılması ve rekonstrüksiyonu içermektedir.[3,19] Enfektif çıkardığı endokarditin sorunlar göz bulundurulduğunda, yönetiminin yönetiminin yöntemleri debridman, bütün enfekte dokuların önceden çalışma yaşamını sürdüren 12 tedavi algılarının anksiyete/depresyon ve %11 oranında miyokard ortaya önünde hastalık tedaviden sonraki en önemli basamağı olan bakım yönetimi etken mikroorganizmaya yönelik tedavi sürecinde; yöntemlerinin uygulanması ve bakım fiziksel yönetimi süreci oluşturmaktadır.[8,17] Hiç durumları önlemek, yeni duruma fiziksel şüphesiz ve hastalık multidisipliner ekip yönetimi yaklaşımını Olguların gerektirmektedir.[18] hemşirelerin bakımlarını psikososyal sağlanmasına bireylerin sağlamak, yönden yardım ve riskli uyumun rehberlik etmek, olumlu sağlık davranışlarının çoğunluğu bakteriyel kökenli olduğu geliştirilmesine için, antibiyotik tedavisi en sık tercih komplikasyonları önlemek konusunda edilen tedavi yaklaşımı olmakla birlikte, girişimlerde bulunup birey ve ailesinin neden olan mikroorganizmaya göre eğitimini sağlaması en önemli konular başka ajanlar da kullanılabilmektedir. haline gelmektedir.[8,21,22,23] Antibiyotik tedavisinde kullanılan ajanlar arasında; penisilin, streptomisin, Bu yardımcı derleme olmak ve makalesindeki gentamisin, amaç; EE’in bakım yönetimi sürecinde vankomisin, bilinmesi gerekenleri incelemektir. nafsilin/oksasilin, sefazolin, teikoplanin, rifampisin, ampicillin, amoksisilin/ampisil, eritromisin BAKIM YÖNETİMİ Bakım ve klindamisin/azitromisin/klaritromisin gibi amaçlar; antibiyotikler iyileştirilmesi, yer almaktadır.[3,8,9,17,19] Kalp yetersizliği, kapak hasarı, apse, günlük yönetimi kardiyak fonksiyonların yorgunluk yaşam sürecinde olmaksızın aktivitelerinin 163 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 gerçekleştirilebilmesi, komplikasyonların birey/aile extremitede soğukluk, splinter hemoraji, önlenmesi eğitimi gibi ve peteşi, çomak parmak, Roth lekesi, konuları Janeway lezyonu, Osler nodülü, artrit, içermektedir.[22,24] Bu doğrultuda bakım splenomegali yönetimini değerlendirilerek objektif veriler elde kapsamlı sağlayan bir hemşirelerin tanılamanın ardından, ve vasküler fenomen edilmelidir.[4,5,22] sağlığın korunması ve geliştirilmesine Tanı testleri ve laboratuvar yönelik uygulamaları gerçekleştirmesi, bulguları kapsamında ise; hematüri, ayaktan ve evde bakımı sağlaması proteinüri, eritrosit silendirleri, anemi, gerekmektedir.[22-24] trombositopeni, sedimantasyon yüksekliği, C-reaktif protein pozitifliği, romatoid faktör (RF) pozitifliği, azalmış Tanılama Etkin bir bakım yönetimi süreci kompleman, poliklonal kapsamlı tanılama ile başlamaktadır. gamaglobulinlerde Bilindiği üzere; EE insidansı hastalık immünkomplexlerde artış, kan kültürü, için risk altındaki bireyleri belirleyerek transtorasik ekokardiyografi, azaltılabilmektedir. Yüksek risk altındaki transozofageal ekokardiyografi, bireyleri tanılamak, hastalığın nüksünü ekokardiyografi (EKO), azaltmaya da yardımcı olmaktadır. Aynı elektrokardiyografi bulguları ve akciğer zamanda tanılama tedavi rejiminin birey grafisi tarafından yorumlamalar yapılmalıdır.[3,22,24] anlaşılması ve tedaviye Tanılamanın ilk aşaması olan veri toplama dolaşan değerlendirilerek ilgili Günümüzde EE tanısı koymak uyum için de çok önemlidir.[21,24] subjektif artış, aşamasında; için en sık başvurulan kriterler Duke sınıflaması kriterleridir. Duke kullanılan ilaçlar, geçirilmiş ameliyatlar, sınıflaması; patolojik, mikrobiyolojik ve komorbid durumlar hakkında, terleme, ekokardiyografik majör tanı kriterleri ile titreme, halsizlik, iştahsızlık, bulantı, >38°C kusma, kilo kaybı, öksürük, baş ağrısı (koroner kalp hastalığı , romatizmal kas ve eklem ağrısı, göğüs ağrısı, karın kalp hastalığı, protez, intravenöz ilaç), ağrısı, burun kanaması ve solunum immünolojik sıkıntısı gibi belirtilerin varlığına ilişkin lekeleri, öykü alınmalıdır.[22,24] belirtiler (emboli, Janewey lezyonları, Daha sonra yaşamsal bulguların özellikle de yapılmalıdır. yetersizliği ateşin Fizik sık muayenede bulguları, ateş, predispoze belirtiler Osler bulgular (RF+, nodülleri), Roth vasküler kanama), EKO bulgusu (majör bulgu takibi dışı lezyon varlığı) ve mikrobiyolojik kalp kanıtları (akut infeksiyonun serolojik üfürüm, delili, kan kültür pozitifliği) 164 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 Hemşireler profesyonelleri açısından kriterler hakkında bilgi sahibi olmalı ve taşımaktadır. Riskli gerekli değerlendirmeleri yapmalıdır. bakteriyemiye neden olabilecek işlemler içermektedir.[3,8,22,24] bu Bu kapsamlı tanılama verileri doğrultusunda hemşireler; öncesinde önem bireylere profilaktik antibiyotik ağrı, verilmelidir. Profilaksi için oluşturulan yorgunluk, aktivite intoleransı, korku, güncel protokoller takip edilerek gerekli anksiyete, uyku örüntüsünde bozulma, olan terapötik rejime uyumsuzluk, beden uygun olmayan olgularda ise gereksiz gereksiniminden az/çok beslenme, bilgi antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır. eksikliği, düşme riski, ümitsizlik, bakım Bireylerin belli invaziv işlemlerden önce verici rolünde zorlanma, rol/ilişkilerinde profilaktik ve bozulma, önemini anladığından emin olunmalıdır. tanıları Ancak pek çok EE olgusu herhangi bir değerlendirerek bakım yönetimi sürecini girişimsel işlem öyküsü olmadan ortaya yönlendirmelidir.[22,21,25] süreçte çıkabilmektedir. Bu nedenle korunma aşağıdaki için antibiyotik seçilirken bireyde kalp sosyal ilişkilerde gibi enfeksiyon/riski uygulanacak olası Bu girişimler başlıklar altında ele alınmıştır. olgularda profilaksi antibiyotik verilmeli, tedavisinin hastalığının oluşturduğu risk, yapılacak işlemin bakteriyemi geliştirme olasılığı, Sağlığın Korunması ve Geliştirilmesi kullanılacak antibiyotik tedavisinin yan Günümüzde hâlâ önemli bir etkileri ve yarar-maliyet yönleri dikkate morbidite ve mortalite nedeni olması alınmalıdır.[3,5,19,23] Antibiyotik koruması bakımından EE’den korunmaya yönelik bireysel düzeyde ucuz olmakla birlikte, girişimlere öncelik verilmelidir.[3,8,17,19] toplum genelinde yaygın uygulamasının Korunmada yaklaşım; temel tıbbi pahalı olduğu unutulmamalı girişimler sonrasında, özellikle yatkınlık antibiyotik korumasının oluşturan geliştirme riski bireylerde faktörlerin profilaktik bulunduğu antibiyotiklerin ancak taşıyan ve EE bireylere yapılmasına özen gösterilmelidir.[3,19,22] bakteriyemiyi en aza indirerek veya Özellikle üst solunum yolu önleyerek ya da bakteri özelliklerini enfeksiyonu olanlardan uzak durulması değiştirip bireye endotel tutunmalarını yüzeyine azaltarak önleme varsayımına dayanmaktadır.[3,8,11,19] Bakteriyemi olmadan söylenmeli belirtilerini Stres aktivite ve hastalığı bulunan bireylere yapılacak kaçınmak diğer tüm arasındadır. sağlık için sonrası ve öncesi dinlenme dönemleri planlamak özellikle öksürük önemi gelişmesi mümkün olmadığı için, kalp işlemler, ve bildirmenin vurgulanmalıdır. EE grip aşırı Bu yorgunluktan önemli konular konularda da 165 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 bilgilendirme EE’den yapılmalıdır.[22] korunmada verilmesinin tek yol Ayrıca antibiyotik olmadığı da gibi sorunu birçok Endokardit bulunmaktadır. genellikle antibiyotik tedavisi haftalık 4-6 gerektirmektedir. unutulmamalıdır. En çok bakteriyemiye Hastanede ilk tedaviden sonra eğer yol hemodinamik olarak stabilite ve uyum açtığı zararlı bilinen dental etkilerinin işlemlerin azaltılması, ağız sağlanır ise tedaviye evde devam hijyenine dikkat edilmesi ve düzenli diş edilebilmektedir. Yeterli destek için ev hekimi önünde ortamının dikkate değerlendirilmesi çok önemlidir.[22] ziyaretleri de göz bulundurulmalı ve alınmalıdır.[3,11,19,22] Risk bireyler ve aileleri altındaki bu konuda eğitilmelidir.[3,22] tarafından Değerlendirme bulguları genellikle nonspesifiktir, ancak tedavi planına yardımcı olabilmektedir. Kronik Avrupa sağlığın hemşire Kardiyoloji korunması ve Derneği geliştirilmesi veya aralıklı ateş, en erken belirtidir. Vücut sıcaklığını boyutunda kardiyak rehabilitasyonun da hakkında EE’li bilgilendirilmedir. bireylerde önemli olduğunu izlemenin birey önemi ve ailesi Israrcı sıcaklık vurgulamaktadır. Standart programlara yükselmeleri odaklanan olduğunun bir göstergesi olabilmektedir. geleneksel kardiyak ilaç tedavisinin etkisiz için Bu nedenle dikkatli olunmalıdır. Enfektif bireyselleştirilmiş içerikli ve denetimli endokarditli bireyler inme, pulmoner egzersiz programları önerilmektedir.[6,16) ödem ve kalp yetersizliği gibi yaşamı Hemşirelerin tehdit eden komplikasyonlar açısından rehabilitasyonun yerine, bu EE egzersiz oluşturulması ve risk altındadır. Bu komplikasyonların sürdürülmesinde bireylere yardımcı ve belirti ve semptomları birey ve ailesine destek olması gerekmektedir. Bilindiği öğretilmelidir (örneğin, mental durum, üzere; etkin egzersiz eğitimi bireylerde nefes sağlıkla açıklanamayan kilo değişikliği).[3,22] programlarının ilişkili yaşam arttırmakta, sağlık kalitesini giderlerini azaltmakta, depresyon ve anksiyete gibi semptomları psikolojik da iyileştirmektedir. darlığı, Yeterli dinlenme EE’in göğüs fiziksel ve dönemlerinin bakım ağrısı, duygusal sağlanması yönetiminde bilinmesi gereken önemli konulardan bir diğeridir. Bireyler ateş veya komplikasyonlarına (örneğin, kalp hasarı) sahip olduğunda Ayaktan ve Evde Bakım Enfektif bakım endokarditli bireylerin yönetimi sürecinde dikkate alınması gereken yukarıda da belirtildiği yatak istirahati gerekli olmaktadır. Azalmış hareketlilik ile ilgili sorunları önlemek için bireylere elastik 166 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 kompresyon çorabı giyme, her iki saatte konusunda öksürük, derin soluk alıp verme ve aktif yapılmalıdır.[9,19,22] bilgilendirilme pasif egzersizleri yapma konusunda bilgilendirme yapılmalıdır.[17,19,22] SONUÇ Hastalık ile ilişkili kaygı ve korku yaşamak bireyler için önemli sonuçlar doğurabilmektedir. Bu nedenle Sonuç olarak; Enfektif endokardit yaşamı tehdit bu eden, ciddi kondüsyon eksikliğine durumların farkında olmak ve hastalık ve yaşam kalitesinde bozulmaya ile başa çıkmak için gerekli stratejileri neden uygulamak önemlidir.[16,22] sorunudur. Antibiyotik tedavisinin etkinliğini olan Enfektif önemli sağlık bir endokardit kliniği; bölgesi, gelişen belirlemek için özellikle kan kültürleri enfeksiyon gibi laboratuvar verilerinin izlenmesi komplikasyonların gerekmektedir. İntravenöz yollarla ilişkili ilgilendirdiği sistem/ler, bireye özgü komplikasyonların (örneğin, özellikler ve komorbidite, yaşam Antibiyotik tarzı ve alışkanlıklar, etkene özgü tedavisi önerilen şekilde uygulanmalı ve özellikler nedeniyle geniş bir klinik herhangi bir yan etki ya da ilaç yelpaze oluşturmaktadır. flebit) belirtileri değerlendirilmelidir. reaksiyonu açısından yakından izlem yapılmalıdır.[22,23] enfeksiyon riskini azaltmaya odaklanan hastalığın amaçlayan ve Enfektif endokarditte etiyolojinin ve mikrobiyolojik etkenin bilinmesi etkin Bireyler ve ailelerine tekrarlayan ve tipi tedavi açısından çok önemlidir. Enfektif endokarditte temel strateji doğasını öğretmeyi korunmadır. Hemşireler; bireylere eğitim programı EE’ten korunmak amacıyla; ağız bir uygulanmalıdır. Sağlığı korumak için hijyeni, gerekli kontrollerine gitme, herhangi bir uygulamalar, beslenme soğuk ve yeterli/dengeli enfeksiyonların algınlığı) (örn, düzenli diş hekimi girişim uygulanacağı zaman tüm sağlık profesyonellerine kalp gerekliliği eğitim programının içeriğinde hastalığı öyküsü bilgi yer alan temel konular olmalıdır. Ateş, verme ve reçete edilen antibiyotik halsizlik, tedavisini erken titreme gibi tedavisinin belirtilerin hakkında uygulama tekrarlayan enfeksiyon belirtisi olduğu eğitim ve hemşireye yada doktora bildirilmesi tarzı gerektiği oluşturulmasını, birey ve ailenin mutlaka açıklanmalıdır. Ayrıca, bazı invaziv işlemlerden önce vermelidir. konularında Ayrıca yaşam değişikliklerinin tedaviye uyumunu sağlamalıdır. profilaktik antibiyotik tedavisinin önemi 167 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 8. Josephson L. Infective endocarditis. KAYNAKLAR 1. Tleyjeh IM, Abdel-Latif A, Rahbi H, Scott CG, Bailey KR, Steckelberg JM, Dimens of Crit Care Nurs 2014;33(6):327-340. et al. A systematic review of population- 9. Horstkotte D, Follath F, Gutschik E, based studies of infective endocarditis. Lengyel M, Oto A, Pavie A, et al. Chest 2007;132(3):1025-1035. Guidelines on prevention, diagnosis 2. Moreillon P, Que YA. endocarditis. Infective and treatment of infective endocarditis Lancet executive summary; the task force on infective endocarditis of the European 2004;363(9403):139-149. 3. Habib G, Hoen B, Tornos P, Thuny F, Prendergast B, Vilacosta I, et al. society of cardiology. Eur Heart J 2004;25:267-276. Enfektif endokardit tanı, önleme ve 10. Cabell CH, Jollis JG, Peterson GE, tedavi kılavuzu (2009 güncellemesi), Corey GR, Anderson DJ, Sexton DJ, et Avrupa (ESC) al. Changing patient characteristics and Enfektif Endokardit Tanı, Önleme ve the effect on mortality in endocarditis. Tedavi Görev Grubu. Eur Heart J Arch Intern Med 2002;162(1):90-94. Kardiyoloji Derneği 11. Prendergast BD. The changing face of 2009;30:2369-2413 4. İnanç T, Kaya MG, Kaya EG, Doğan A, Ardıç İ, Doğdu O. İnfektif endokardit: retrospektif olarak 27 infective endocarditis. Heart 2006;92:879-885. hastanın 12. Hoen B, Alla F, Selton-Suty C, Beguinot değerlendirilmesi. Tıp Araştırma Dergisi I, Bouvet A, Briancon S, et al. Changing 2007;5(3):91-99. profile of infective endocarditis: results 5. Habib G. Management of infective of a 1-year survey in France. JAMA 2002;288:75-81. endocarditis. Heart 2006;92:124-130. 6. Rasmussen TB, Zwisler AD, Sibilitz KL, 13. Hogevik H, Olaison L, Andersson R, Risom SS, Bundgaard H, Gluud C, et Lindberg J, Alestig K. Epidemiologic al. of aspects of infective endocarditis in an rehabilitation urban population. A 5-year prospective A randomised comprehensive clinical cardiac trial versus usual care for patients treated for infective endocarditis-the Copen study. Medicine 1995;74:324-339. 14. Van der Meer JTM, Thompson J, Heart IE trial protocol. BMJ Open Valkenburg 2012;2(6):1-13. Epidemiology of bacterial endocarditis 7. Naber CK, Erbel R, Baddour LM, Horstkotte infective D. New endocarditis: guidelines a call the Michel Netherlands. for characteristics. for 1992;152(9):1863-1868. collaborative research. Int J Antimicrob Agents 2007;29(6):615-616. in HA, 15. Aksoy O, Arch Meyer MF. I. patient Intern LT, Cabell Med CH, Kourany WM, Pappas PA, Sexton DJ. Gender differences endocarditis: pre- in and infective co-morbid 168 Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler HemşirelikDergisi - Turk Soc Cardiol Turkish Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 6(11): 160-169 different 21. Polat C, Enç N. Kalp kapak hastalıkları management and outcomes in female ve hemşirelik bakımı. Türk Kardiyol patients. Dern conditions lead to Scand J Infect Dis 2007;39(2):101-107. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi 2015;6(9):42-57. 16. Rasmussen TB, Zwisler A-D, Moons P, 22. Lewis SL, Dirksen SR, Heithkemper Berg SK. Insufficient living-experiences MM, of recovery after infective endocarditis. Inflammatory J Cardiovasc Nurs 2015:30(3);11-19. Infective Endocarditis. Medical-Surgical 17. Baddour LM, Wilson WR, Bayer AS, Nursing. Assesment and Management Fowler VG, Bolger AF, Levison ME, et of Clinical Problems. 9. edt, St.7 Louis: al. Infective Elseivier Mosby; 2014;810-814. endocarditis diagnosis, Bucher L, Harding Disorders of MM. Heart, antimicrobial therapy, and management 23. Candela L. Caring for a patient with of complications. The American Heart listeria endocarditis: use of antibiotic Association desensitization. Critical Care Nurse (AHA). Circulation 2005;111(23):394-434. 2002:22(5);38-43. 18. Biberoğlu K. İnfektif endokardit. İ.Ü. 24. Laing C. Infective endocarditis: What Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp you need to know. Nurs 2015;45(3):11- Eğitimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi 14. 2002;31:153-166. 25. Carpenito-Moyet LJ. Çeviri Ed: Erdemir 19. Wilson W, Taubert KA, Gewitz M, F. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel Lockhart PB, Baddour LM, Levison M, Tıp Kitabevleri Ltd Sti: 13. Baskı. et İstanbul 2012;155-170. al. Prevention endocarditis. Association The of infective American (AHA) Heart Guideline. Circulation 2007;116:1736-1754. 20. Tornos P, Iung B, Permanyer-Miralda G, Baron G, Delahay F, Gohlke-Bärwolf CH, et al. Infective endocarditis in Europe: lessons from the Euro heart survey. Heart 2005;91:571-575. 169