Danışma Meclisi B : 149 22 . 8 . 1983 O:1 sinin, «medenî haklarını kullanma yetkisine sahip ve | ğunu, Anayasanın 34 üncü maddesinde herkesin dü­ zenleme kurulu teşkil edebileceğinin açık bulunması­ 18 yaşını bitirmiş» şeklinde değiştirilmesini arz ve na göre, bu «Herkes» den gayenin medenî haklarını teklif ederim. kullanma ehliyetini haiz olan 18 yaşın kasdedildiğiŞerafettin YARKIN ni söylediler. Bu konuda uzun uzun ben de konuş­ Sayın Başkanlığa mak istemiyorum. Yalnız, Sayın Komisyonun dikka­ Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanun Tasarısı­ tine şunu çekmek isterim : nın 10 uncu maddesi ikinci fıkrasının ilk cümlesinin «Dernek kurma hürriyeti; aşağıdaki şekilde değiştirilmesini arz ve teklif ede­ Madde 33. — Herkes, önceden izin almaksızın rim. dernek kurma hakkına sahiptir» diyor. 34 üncü mad­ Şerafettin YARKIN dede de, «Herkes, önceden izin almadan silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme «Düzenleme kurulu oluşturan üyelerden en az hakkına sahiptir.» diyor. Dikkat edilirse, Anayasa­ üçünün toplantının yapılacağı yerde ikametgâhının nın her iki maddesi de aynı deyimle başlamakta. bulunması ve bu hususun belgelendirilmesi zorunlu­ dur.» Şimdi biz, bundan evvel kabul ettiğimiz Dernek­ Yüksek Başkanlığa ler Kanununda 18 yaşını doldurmuş bir kişiye der­ Görüşülmekte olan Tasarının 10 uncu maddesi­ nek kurma izni veriyoruz ve bu Meclis bunu kabul nin ikinci fıkrasının birinci satırında yer alan «dü­ ediyor, aynı Meclis 18 yaşındaki bir vatandaşa top­ zenleme kurulu başkan ve üyelerinin» ibaresinden lantı ve gösteri yürüyüşü tertip etme yetkisi vermi­ sonra, «en az üçünün» ibaresinin eklenmesini arz ve yor; bence bu bir çelişkidir, Anayasaya aykırı oldu­ teklif ederim. ğu gibi, aynı zamanda çelişkidir. O nedenle, «seçme Cahit TUTUM yeterliğine sahip» deyiminin, «medenî hakları kul­ lanma yeterliğine sahip» şeklinde değiştirilmesinde, Sayın Başkanlığa Dernekler Kanunu ile bir paralellik temin etmek Görüşülmekte olan Toplantı ve Gösteri Yürüyü­ suretiyle Anayasaya aykırılık da giderilecektir; o şe­ şü Yasa Tasarısının 10 uncu maddesinin ikinci fıkra­ kilde bir düzeltme yapılması yararlı olacaktır. sının ikinci satırındaki, «Ayrıca» kelimesiyle başlayan cümlesinin madde metninden çıkarılmasını arz ede­ Diğer taraftan, 'yedi kişiden oluşan bir tertip he­ rim. yeti veyahut da düzenleme kurulu isteniliyor. Bilhas­ Kamer GENÇ sa küçük ilçelerde yedi kişinin bir araya gelerek bir toplantı veya gösteri yürüyüşü tertip etmeleri imkâ­ Yüksek Başkanlığa nı çok kere bulunmayabilir. Bir meslek kurulu, kendi Görüşülmekte olan Tasarının 10 uncu maddesinin dertlerini kamuoyuna yansıtabilmek için pekala böy­ ikinci fıkrasının son satırında yer alan «veya yasa­ le bir toplantı veyahut da yürüyüş tertip etme iste­ ma» deyiminin metinden çıkarılmasını arz ve teklif ğinde bulundukları zaman, yedi kişiyi bir araya ge­ ederim. tirmenin imkânı olmayabilir. O bakımdan, bunun Cahit TUTUM beşe indirilmesinde yarar vardır. Diğer taraftan, bu BAŞKAN — Sayın Vardal, ilk önerge zatıâliniyedi kişiye aynı zamanda toplantının veyahut da yü­ zin; buyurun efendim. rüyüşün düzenini sağlamak için de bir görev veril­ İSA VARDAL — Sayın Başkan, değerli arka­ mekte; yedi kişinin birden bu görevi üstlenmesi de daşlarım; mümkün değil, sorumluluk ona göre dağılacaktır. Vermiş olduğum önergede iki hususun düzeltil­ Halbuki bu miktar beşe indirildiği zaman, sorumlu mesini istiyorum. Birisi, «seçme yeterliğine sahip» olan kişiler daha azalacağı için, tdare bakımından deyiminin, «medenî hakları kullanma yeterliğine sa­ da bir fayda temin etme yolu doğacaktır. O neden­ hip» kişilerin düzenleme kurulunu oluşturmalarını is­ le, verdiğim önerge doğrultusunda düzeltme yapılır­ tiyorum. Diğeri de, «yedi kişi» den oluşan sayının, sa iyi olur kanısındayım. «beş kişiden oluşur.» şeklinde düzeltilmesini istiyo­ Teşekkür ederim. rum. BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Vardal. Şimdi, benden evvel maddenin tümü üzerinde ko­ ABDULLAH PULAT GÖZÜBÜYÜK —. Aley­ nuşan arkadaşlarımız, «Seçme yeterliğine sahip» de­ hinde söz istiyorum. yiminin Anayasanın 34 üncü maddesine aykırı oldu— 665