KLOR,KALSİYUM,24 SAATLİK İDRARDA KALSİYUM

advertisement
GECE KRAMPLARI
Bacak krampları; Nocturnal Muscles Cramps; AgeRelated Cramps; Yaşa bağlı kramplar; Muscle
Cramps;
GECE KRAMPI NEDİR?
Genellikle bacaklarda nadiren ayaklarda gece ortaya çıkan
ağrılı kramplar dır. Kramplar gece, sabaha karşı ortaya çıkar
ağrılıdır ve hastayı uyandırır.
bırakmadan kendi kendine geçer.
Genellikle
bir
hasar
GECE KRAMPLARI NEDEN OLUR?
Gece kramplarının sebebi tam olarak bilinmemektedir ancak
sinir-kas ve kan akımı dengesizlikleri sebep olarak
görülmektedir.
GECE KRAMPLARINI
NELERDİR?
BAŞLATAN
SEBEPLER
Gece krampları daha çok
• 50 yaş civarında,
• Uzun süre oturarak çalışanlarda,
• Uzun süre ayakta duranlarda,
• Sert zeminde oturanlarda,
• Gebelerde,
• Düz taban, taban çökmesi, yürüme ve duruş bozukluğu
olanlarda,
• Alkoliklerde,
•
•
•
•
Parkinson gibi bazı nörolojik hastalıklarda,
Hipertansiyon ilaçları kullananlarda,
Psikiyatrik sebeple ilaç kullananlarda,
Diyabet hastalarında,
• Tiroid hastalarında,
• Aşırı terleyenlerde,
• Hormon tedavisi görenlerde,
• Kan sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum
dengesizliklerinde,
• Susuz kalanlarda ve idrar söktürücü kullananlarda sık
görülür.
GECE KRAMPLARININ BELİRTİSİ NELERDİR?
Gece yada sabaha karşı ortaya çıkan ani, ağrılı bacak
kasılmaları ve kramplar dır. Nadiren ayaklarda da kramp olur.
HASTALIK NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Hasta şikayetleri tanı koydurur. Kan değerlerine bakılmalıdır.
Özel bir muayene bulgusu yada laboratuvar testi yoktur.
GECE KRAMPLARININ TEDAVİSİ VAR MI?
Altta yatan bir sebep bulunursa buna yönelik tedavi
verilebilir. Örneğin duruş yürüyüş bozuklukları yada taban
çökmesi tespit edilirse ortopedik tedaviler önerilir. Uzun
süre oturan yada sert zeminde oturan kişiler için fizik
egzersizler, sürekli ayakta duranlar için oturarak istirahat
etmek tedavi sağlayabilir. Altta yatan diyabet, hipertansiyon
ve hormonsal sebeplere yönelik tedavi yapılmalıdır. Eğer bir
sebep bulunamaz ise aşağıdaki önlemler uygulanabilir:
• Kramp gelirse bacağın, ayağın gerilmesi,
• Kramp olan bacağın üstünde ayakta durmak ve hafif
hafif yürümek,
• Kramp bölgesine sıcak yada soğuk tatbiki krampı
azaltabilir ,
İlaç tedavisi:
Gece kramplarının tedavisinde kullanılabilecek bir ilaç
yoktur. Kinin’in krampları hafiflettiği ve atak sayısını
azalttığına dair bilgiler bulunmaktadır ancak alerjik olduğu
unutulmamalıdır. Çok ağır ve ağrılı vakalar da;
• Kas gevşeticiler,
• Kalsiyum kanal blokerleri,
• Antikonvulsan ilaçlar
denenebilir.
(
epilepsi
ilaçları)
GECE KRAMPLARINDAN KORUNMANIN YOLU VAR
MI?
Evet aşağıdaki önlemler gece kramplarını azaltabilir;
 Gün içinde ve gece yatmadan önce bacakları germe
egzersizleri yapmak,
 Düzenli olarak ayak ve bacak egzersizleri yapmak (
hafif koşu- yürüyüş gibi),
 Bol sıvı tüketmek,
 Konforlu ortopedik
ayakkabılar
kullanmak,
gece
krampları sıklığını azaltır.
Referanslar :
1. http://www.familydoctor.org
2. http://www.orthoinfo.org
3. http://www.cfpc.ca
4. http://www.womenshealthmatters.ca
5. Allen RE, Kirby KA. Nocturnal leg cramps. Am Fam Physician.
2012;86(4):350-355.
6. Butler JV, Mulkerrin EC, et al. Nocturnal leg cramps in
older people. Postgrad Med J. 2002;78:596-598.
7. Garrison SR, et al. The effect of magnesium infusion on
rest cramps: Randomized controlled trial. J Gerontol A Biol
Sci Med Sci. 2011;66(6):661-666.
8. Nocturnal leg cramps. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed. Updated January 7, 2013.
Accessed December 16, 2013.
9. 2/11/2011 DynaMed’s Systematic Literature Surveillance.
Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed: El-Tawil S,
Musa T, et al. Quinine for muscle cramps. Cochrane Database
Syst Rev. 2010;(12):CD005044.
SODYUM ( Na+)
Na+;
Sodyum klor ile birlikte serumun en önemli mineralidir.
Hücrelerin içinde yaşayabilecekleri ortamı sağlarlar. Hücre
içinde az bulunur. Gıdayla alınır, idrar, ter ve dışkıyla
atılır. Böbrekten büyük oranda süzülür ve geri emilir, az bir
kısmı atılır.
Sodyum İçin Normal Değerler:
Sodyum normalde 137-145 mmol/L arasında olmalıdır.
Sodyum Testi ne için yapılır?
Sodyum dengesi bizi hayatta tutar.
Böbrek hastalıkları,
diyabet, karaciğer hastalıkları ve tansiyon için diüretik gibi
ilaçların kullanımında sodyum ve elektrolit dengesi kolayca
bozulur, bu nedenle bu hastaların izlenmesinde sodyum
miktarına sıklıkla bakılır.
Sodyum Miktarını Arttıran Sebepler
Aşırı tuz almak,
Böbrek hastalıkları,
Aşırı su kaybetmek,
Böbrek üsü bezi hastalıkları,
Şekersiz diyabet,
Şeker hastalığı,
İdrar söktürücüler.
Sodyum Miktarını Azaltan Sebepler
Böbrek hastalıkları,
Böbrek üstü bezi hastalıkları,
İdrar söktürücüler,
İlaçlar,
Aşırı terleme,
İshal gibi hastalıkların izlenmesinde Sodyum değeri
önemlidir.
KLOR
Chloride test – blood; Serum chloride test; Cl-;
Klor negatif yüklü bir iyondur. Diğer mineraller ve iyonlar
ile birlikte kan elektrolitlerini ve asit baz dengesini
oluştururlar. Aralarındaki dengeye homeostaz denir ve bu
dengenin korunması yaşam için çok önemlidir.
Kan klor miktarı kandaki klor miktarını ölçen laboratuar
testidir. Diğer elektrolitler (sodyum, potasyum, bikarbonat)
ile birlikte değerlendirilir. Test birçok faktörden
etkilenebilir.
Kan klor miktarını arttıran ilaçlar:
Asetazolamid,
Amonyum klorür,
Androjenler,
Kortizon içeren ilaçlar,
Östrojen,
Guanetidin,
Metildopa,
Ağrı kesici ilaçlar kan klor miktarını arttırır.
Kan klor miktarını düşüren ilaçlar:
Aldosteron,
Bikarbonat içeren ilaçlar,
İdrar söktürücüler (loop diüretikler),
Tiazid gurubu idara söktürücü ilaçalr,
Triamteren kan klor miktarını düşürür.
Kan klor miktarına ne için bakılır?
Kan
elektrolit
ve
asit
baz
dengesinin,
böbrek
fonksiyonlarının,
metabolik
fonksiyonların
değerlendirilmesinde diğer elektrolitler ile birlikte
kullanılan bir laboratuar testidir.
Kan Klor miktarı için normal değer:
Normal değerler: 96 – 106 nEq/mL dir.
Kanda klor
sebepler:
miktarını
arttıran
(hiperkloremi)
Bromid zehirlenmesi,
Karbonik anhidraz inhibitörü kullanımı
kullanılır),
Metabolik asidoz,
Respirtatuar alkaloz ( kompanse),
Renal tübüler asidoz,
(glokomda
Kan klor miktarının azalmasına ( hipokloremi )
neden olan hastalıklar:
Addison hastalığı,
Bartter sendromu,
Yanıklar,
Konjestif kalp yetmezliği,
Dehidratasyon (susuzluk),
İshal, kusma, terleme ile su kaybı,
Hiperaldosteronizm,
Metabolik alkaloz,
Respiratuar asidoz (kompanse),
Uygunsuz Anti Diüretik Hormon ( ADH ) salınımı,
Kan klor seviyesi Multipl Endokrin Neoplazi Tip II ve Primer
Hiperaldosteronmizm hastalıklarının teşhisinde kullanılır.
Referanslar:
1. DuBose TD Jr. Disorders of acid-base balance. In: Brenner
BM, ed. Brenner and Rector’s The Kidney. 8th ed. Philadelphia,
Pa: Saunders Elsevier;2008:chap 14.
2. Seifter JL. Acid-base disorders. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 119
KALSİYUM
Ca; Ca+2; Serum calcium; Ca++; Calcium – blood
test:
Kalsiyum vücudumuzun önemli yapı taşlarından birisidir. Tüm
hücreler kalsiyuma ihtiyaç duyar. Kemik ve dişlerimiz
kalsiyumdan oluşur. Kalbimizin çalışması, sinir siteminin
ileti göndermesi, kaslarımızın kasılması ve kanımızın
pıhtılaşması için kalsiyum gerekir. Kalsiyum kan içinde
proteine bağlı ve serbest olarak dolaşır. Kanda iki tür
kalsiyum değerine bakılır. Total kalsiyum ve iyonize kalsiyum.
Kanda total kalsiyum değerini arttıran ilaçlar:
Kalsiyum tuzları,
Lityum,
Tiazid Diüretik ler,
Tiroksin,
Vitamin D,
Aşırı süt içmek kan kalsiyumunu arttırır.
Kan kalsiyum değerine ne için bakılır?
Kemik hastalıkları, paratiroit bezi hastalıkları ve böbrek
hastalıklarının teşhisi ve takibi amacıyla bakılır.
Kalsiyum için normal değerler:
Kalsiyum normalde 8,5 – 10,2 mg/dL dir.
Kan kalsiyum miktarını arttıran sebepler:
Addison hastalığı,
Aşırı vitamin D alımı, Vitamin D zehirlenmesi,
Aşırı kalsiyum alınması ( süt alkali sendromu),
HİV / AİDS,
Hiperparatiroidi,
Granülomatöz enfeksiyon hastalıkları;
Tüberküloz,
Bazı mantar enfeksiyonları,
Kemik tümörleri,
Metastatik kemik tümörleri,
Multipl Myelom,
Hipertiroidi,
Paget hastalığı,
Aşırı hareketsiz yaşam,
Sarkoidoz,
Bazı ilaçlar:
Lityum,
Tamoksifen,
Tiazid
diüretikler
Kalsiyum
miktarını
arttırırlar.
Kan kalsiyumunu düşüren sebepler:
Vitamin D eksikliği,
Riketsiya,
Osteomalazi,
Hipoparatiroidizm,
Böbrek yetmezliği,
Karaciğer yetmezliği,
Magnezyum eksikliği,
Beslenme bozuklukları,
Emilim bozukluğu ile seyreden barsak hastalıkları (
malabsorbsyon ),
Pankreatit kalsiyum miktarını düşürür.
Ayrıca aşağıdaki hastalıkların tanısında ve
takibinde kan kalsiyum değeri önemli bilgiler
verir:
Deliryum,
Demans,
Multipl Endokrin Neoplazi ler ( MEN I ve MEN II),
Renal hücreli karsinom, Sekonder hiperparatiroidi.
Referanslar:
Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands,
hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 266
24 SAATLİK İDRARDA KALSİYUM
İdrarda Kalsiyum; Calcium – urine; Urinary Ca+2;
İdrarda atılan kalsiyum miktarının ölçülmesidir. Kalsiyum
vücudun en önemli minerallerinden birisidir. Kemikler, dişler
kalsiyumdan oluşur, kasların kasılması, kalbin kasılması,
sinirlerin uyarıları iletmesi, kanın pıhtılaşması kalsiyum
sayesinde olur. Bazı hastalıklarda idrarla kalsiyum atılması
artar.
Test 24 saatlik idrarda çalışılır.
Aşağıdaki ilaçlar idrarla kalsiyum atılmasını
arttırır:
Antiasit ilaçlar,
Antikonvülsan ilaçlar, ( epilepsi ilaçları),
Bazı diüretikler idrarla kalsiyum atılmasını arttırır.
Aşağıdaki ilaçlar idrarla kalsiyum atılmasını
azaltırlar:
Kortizonlu ilaçlar,
Doğum kontrol ilaçları,
Tiazid diüretikler.
İdrarda kalsiyum testi ne için yapılır?
Test kalsiyum böbrek taşlarının tedavisinde en uygun
yaklaşımı görmek amacıyla,
Paratiroid hastalıklarının takibinde kullanılır.
İdrarda kalsiyum için normal değerler:
normal gıdalar ile beslenenlerde 100-300 mg/ gün,
düşük kalsiyumlu gıdalar ile beslenenlerde 50 – 150 mg /
gün dür.
İdrarda kalsiyum miktarını arttıran sebepler:
(>300mg/ gün)
Kronik böbrek hastalıkları,
İdrardan kalsiyum kaçması ( kalsiyum böbrek taşına yol
açar),
Sarkoidoz,
Aşırı kalsiyum alınması,
Aşırı paratiroid hormonu yapılması,
Bazı diüretik ilaçlar,
Fazla vitamin D alınması idrarla kalsiyum çıkışını
arttırır.
İdrarda kalsiyum miktarını azaltan sebepler:
Malabsorbsyon sendromları,
Paratiroid hormon eksikliği,
Tiazid diüretikler,
Vitamin D eksikliğine bağlı olabilir.
Referanslar:
1. Bringhurst FR, Demay MB, Kronenberg HM. Hormones and
disorders of mineral metabolism. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 28.
2. Wysolmerski JJ, Insogna KL. The parathyroid glands,
hypercalcemia, and hypocalcemia. In: Goldman L, Ausiello D,
eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders
Elsevier; 2007:chap 266.
Download