www.calisma-kitabi
advertisement
43 Duyu Organlarımız Ağ Tabaka (Retina): Görmemizi sağlayan özel duyu almaçları ve görme sinirleri karanlık bir odaya benzeyen bu tabakada bulunur. Duyu almaçlarının ağ tabakada yoğun olarak bulunduğu yer aynı zamanda görüntünün en net oluştuğu bölgedir. Buraya sarı leke (sarı benek) denir. Görme sinirleri aldıkları uyartıyı beyne iletir. Bu sinirlerin gözden ayrıldığı yerde duyu almaçları olmadığından buraya kör nokta denir. Şimdi gözümüzde bulunan bu yapıların görmemizi nasıl sağladığını anlamaya çalışalım. İrisin ortasında göz bebeği bulunur. Gözümüze gelen ışık şiddeti fazla olursa iris gözbebeğini daraltır. Az ışıklı ortamlarda ise iris göz bebeğinin büyümesini sağlar. Genişletme Öğrencilere gözümüzde bulunan yapıların görmemizi nasıl sağladığını anlayabilmeleri için “Görme Olayı Nasıl Gerçekleşir?” başlığı altındaki şekil inceletilir. Ders kitabındaki şekil ya da laboratuvarda bulunan göz modeli, şeması ya da maketi üzerinde veya yazı tahtasına çizilecek şekil üzerinde görme olayı açıklanır. Görme olayı nasıl gerçekleşir? Damar Tabaka Göz Saydam Merceği Tabaka Işık Işınları Sarı Leke Görüntü Işık Işınları Cisim Işıklı ortamda göz bebeği küçülür. Göz Bebeği Göz Sinirleri Ağ Kör Nokta Tabaka • Cisimlerden yansıyan ışık ışınları önce saydam tabakaya gelir. Saydam tabakada kırılan ışın, göz bebeğinden geçer. Öğrencilere irisin gözümüze gelen ışığın şiddeti fazla olduğunda göz bebeğini daralttığı, az ışıklı ortamlarda ise göz bebeğinin büyümesine neden olduğuyla ilgili “Bilgi Damlası” okutulur. Cisimlerden yansıyan ışık ışınlarının ışığı geçiren bir tabaka olan korneaya gelip burada kırıldıktan sonra göz bebeğine ulaştığı belirtilir. Az ışıklı ortamda göz bebeği büyür. Çevremizdeki pek çok kişinin gözlük ya da lens kullandığını gözlemliyoruz. Peki göz kusurları ve tedavisi ile ilgili neler biliyoruz? Bu konuda bilgi sahibi olmaya ne dersiniz? Işık ışınlarının buradan göz merceğine geçtiği ve ikinci kez kırılarak göz merceğinden camsı cisimden geçtiği söylenir. Ağ tabakadaki sarı leke üzerinde cisimlerin daima ters görüntüsünün oluştuğu ve bu görüntünün görme almaçları tarafından algılanıp görme sinirleriyle beyne iletildiği vurgulanır. Beyindeki görme merkezinde ise görüntünün düz olarak algılandığı belirtilir. Bir sonraki sayfada bulunan çizelgede sonradan ortaya çıkan bazı göz kusurları verilmiştir. Çizelgeyi inceleyerek bu kusurlara sahip kişilerin nasıl gördüklerini ve bu göz kusurlarının tedavi yollarını öğrenelim. Ardından öğrencilere çalışma kitabındaki “Görme Olayında İzlenen Yol” adlı 22. etkinlik yaptırılır. • Göz bebeğinden göz merceğine gelen ışınlar ikinci kez kırılarak camsı cisim üzerinden geçer. • Camsı cisimden ağ tabakaya gelen ışınlar, burada bulunan sarı leke üzerinde ters bir görüntü oluşturur. Oluşan görüntü, buradaki görme almaçları tarafından algılanır. • Algılanan görüntü görme sinirleriyle beyindeki görme merkezine iletilir. Ters olan görüntü, beyinde düz olarak algılanır. Böylece görme olayı gerçekleşir. E.22 s.27 Göz Kusurları ve Bunların Tedavi Yolları 27 22. Etkinlik: Görme Olayında İzlenen Yol Vücudumuzdaki Sistemler 22. Etkinlik : Görme Olayında İzlenen Yol Cisimlerden yansıyan ışık ışınlarının gözde takip ettiği yol, aşağıdaki şekil üzerinde modellenmiştir. Işık Görüntü Işık Cisim Yukarıdaki görme olayının nasıl gerçekleştiğini gösteren modelden yararlanarak aşağıdaki şemayı kutuda verilen uygun kelimelerle tamamlayalım. Camsı cisim Göz bebeği Ters Birinci Damar tabaka Görme sinirleri Retina Kornea Görme almaçları Düz İkinci Birinci ......... kırılma Kornea .................... Göz bebeği .................... Işık Işını Göz merceği İkinci ......... kırılma Camsı cisim .................... Beyindeki görme merkezi Düz görüntü oluşur. .......... Görme sinirleri .................... Sarı lekedeki duyu almaçları Ters görüntü oluşur. .......... Bu etkinlikte amaç, öğrencilerin görme olayıyla ilgili bilgilerini pekiştirmelerini sağlamaktır. Öğrencilere “Bildigimiz göz kusurları hangileridir?”, “Bu göz kusurları nasıl tedavi edilmektedir?” soruları sorularak konu sınıfta tartışmaya açılır. Ders kitabında 43 ve 44. sayfalarında açıklanan “Göz Kusurları ve Bunların Tedavi Yolları” başlığı altındaki metin ve tablo öğrencilere okutulur, görseller inceletilir ve gerekli açıklayıcı bilgiler verilir. Göz kusurlarının bir kısmının sonradan ortaya çıktığı, bir kısım göz kusurlarının ise doğuştan geldiği bilgisi verilir. Sayfada verilen görseller öğrencilere incelettirilir. Sınıfta görme sorunu yaşan öğrenci olup olmadığı, varsa bunların ne gibi sorunları olduğunu tespit etmek için Rehberlik Araştırma Merkezi ve Okul Rehberlik Servisi ile iş birliği sağlanarak öğrencilere “Göz Tarama Testi” yapılabilir. Öğrencinin öğrenim hayatında başarılı olabilmesi için göz sağlığının yerinde olması gerekir. Modern eğitimde kullanılan eğitim araçlarının çokluğu, aile çevresinde bilgisayar ve televizyon gibi göze ve kulağa hitap eden araçların yaygınlaşması çocuğun görme yeteneğini daha çok kullanmasını gerektirmektedir. Görme ku43 www.calisma-kitabi-cevaplari.com
