3. Kozmetik Kongresi, 15-17 Subat 2013, Antalya HESPERİDİN MiKROKÜRELERİNİN HAZIRLANMASI VE KARAKTERİZASYONU Ebru Altuntaş, Rojda Anık, Gülgün Yener, Melike Üner, Ümit Gönüllü İstanbul Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı, Beyazıt 34116 İstanbul-Türkiye [email protected] Flavonoidler, bitkilerde sekonder metabolit olarak bulunan, doğal yollarla oluşan, düşük molekül ağırlıklı polifenolik bileşiklerdir. Flavonoidler pek çok biyolojik aktiviteye sahip olması sebebiyle “bioflavonoidler” olarak da adlandırılmaktadırlar. Bu grupta yer alan bileşenlerden biri olan Hesperidin (Hsp) Citrus türlerinde bol miktarda bulunan ve düşük maliyetle elde edilebilen bir bileşendir. Tatlı portakal ve limonda bulunan başlıca flavonoiddir. Olgunlaşmamış taze portakal meyvesinin yaş ağırlığının % 14‟ ünü oluşturur ve genellikle vitamin C ile birlikte bulunmaktadır. Hsp, kolay morarma ve varisle sonuçlanan kırılganlık ve geçirgenlik şikayetleri dahil çeşitli damar bozukluklarının tedavisinde kullanılmaktadır. Diyabet, kronik venöz yetmezlik, hemoroid, çeşitli ülserler ve morarma gibi kapiller permeabilitenin arttığı rahatsızlıklarda, kapiller damarların permeabilitesini ve kırılganlığını azaltmaktadır. Bu özelliği ile varislerde ve kılcal damar problemlerinin önlenmesinde yaygın olarak kullanılan bir besin desteğidir. Hsp‟nin belirgin antiinflamatuvar ve analjezik etkileri olduğu saptanmıştır. Bu etkinin, Hsp‟nin veya metabolitlerinin bazofillerden histamin salınımını inhibe etmesine bağlı olduğu düşünülmektedir. Kozmetik endüstrisinde özellikle cilt bakım ürünlerinde kullanılır. Kan dolaşımı düzelttiği için gözaltı morluklarının giderilmesinde kullanılabilir. %1 oranında formüllere eklenmektedir. Ayrıca aromaterapi ve banyo ürünlerinde de kullanılabilir. Kan dolaşımını hızlandırdığı için kas ağrılarının giderilmesinde ve yorgunluk hissinin azalmasına ve rahatlamaya yardımcı olur. Bu çalışmada, göz altı morluklarını gidermek üzere Hsp içeren çeşitli mikroküre formülasyonları hazırlanarak, Hsp‟nin stabilitesini iyileştirmek, deriye penetrasyonunu arttırarak uzun süre ciltte etkisini sürdürmek amaçlanmaktadır. Mikrokürelerin deriye uygulanmak üzere hazırlanması amacıyla emülsifikasyonçapraz bağlama tekniği kullanılmıştır. Kitozan, biyolojik olarak parçalanabilen, biyouyumlu ve toksik olmayan doğal bir polimerdir. Bu çalışmada %1-1,5 oranında matris oluşturucu polimer olarak kitozan kullanılmıştır. Hsp:kitozan oranları (1:1) ve (1:1,5) olacak şekilde mikroküre formülasyonları hazırlanmıştır. Elde edilen mikrokürelerin etkin madde tutma kapasitesi tayin edildikten sonra karakterizasyonu için Fourier transform infrared spektroskopisi (FTIR) kullanılmıştır ve Hsp‟ye ait parmak izi bölgesi tüm formülasyonlarda tespit edilmiştir. Çalışmamızda, damarsal bozuklukların tedavisinde etkili bir şekilde kullanılan Hsp„nin göz altı morluklarının iyileştirilmesine yönelik Hsp içeren mikrokürelerin hazırlanması ile ilgili olarak yükleme kapasitesi tayini, partikül büyüklüğü tayini, salım ve deriden geçiş gibi çalışmalarımız halen devam etmektedir. Hsp kitozan mikrokürelerinin topikal yolla kullanılması amacıyla hazırlanacak jel ve krem tipi formülasyonlar ile hedeflenen etkinin elde edileceği öngörülmektedir.