Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
Türkçe Eğitimi Enstitü Anabilim Dalı Yüksek Lisans
Tez Başlığı
Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kelime Ağı Oluşturma Yönteminin Öğrencilerin Yazma Becerisi ve
Motivasyonuna Etkisi (Mısır Örneği)
Tez Yazarı
Erdem HAMARATLI
Danışman
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Baştürk
Mezuniyet Yılı
2015
Anahtar Kelimeler Yabancılara Türkçe Öğretimi, Mısır‟da Türkçe Öğretimi, Yazma Eğitimi, Motivasyon, Kelime Ağı
Oluşturma.
Özet
Yabancılara Türkçe öğretiminde dört temel beceriden biri olan yazma eğitimi,
hem öğretmenler hem de öğrenciler için zorlu bir süreçtir. Bu durumun birçok sebebi
bulunmaktadır. Özellikle yazma aşamasında beynin fonksiyonlarının yeterli miktarda
kullanılamaması ve tek boyutlu düşünme yazma becerisinde başarıyı düşüren
sebeplerin başında gelir. Ayrıca öğrencilerin yazmaktan korkmaları, yazmak için
motivasyonlarının düşük olması da yazma becerisinde başarıyı olumsuz etkiler.
Bu çalışmada, yazma öncesi kullanılabilecek yöntemlerden biri olan kelime ağı
oluşturma yönteminin yabancı dil olarak Türkçe öğrenen bireylerin yazma becerisi
akademik başarısına ve motivasyonlarına olumlu bir etki yapıp yapmadığı
incelenmiştir. Öncelikle geniş bir alan olan yabancılara Türkçe öğretiminin önemi,
tarihi ve Türkçe öğretim merkezleri hakkında bilgi verilmiştir. Mısır‟da Türkçe
öğretimine ayrıca değinilmiş, burada faaliyet gösteren Türkçe öğretim merkezleri ve
üniversitelerdeki Türkoloji bölümleri anlatılmıştır.
Yabancılara Türkçe öğretiminde yazma eğitimi ve karşılaşılan sorunlar
incelendikten sonra “kelime ağı oluşturma” yöntemi yurt içi ve yurt dışında yapılan
çalışmalardan hareketle tanıtılmıştır. Yunus Emre Enstitüsü Kahire Türk Kültür
Merkezinde B2 seviyesindeki yirmi yedi öğrenciye altı haftalık deneysel uygulama
yapılmıştır. Uygulama süresinde deney grubuna kelime ağı oluşturma yöntemiyle
kompozisyonlar yazdırılmış, yöntemin yazma becerisi akademik başarılarına ve
motivasyonlarına etkisi ortaya çıkarılmıştır. Ön test ve son test kompozisyon
puanlarının istatistiksel olarak karşılaştırılması sonucu deney grubu lehine anlamlı
iv
bir fark elde edilmiştir. Böylece kelime ağı oluşturma yönteminin, yazma becerisini
olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.
Deneysel uygulama sonucunda deney grubundan elde edilen öğrenci görüşleri
analiz edilerek kelime ağı oluşturma yöntemiyle kompozisyon yazmanın öğrencilerin
motivasyonlarını ne yönde etkilediği ortaya çıkarılmıştır. Öğrenci görüşlerinden
ulamlar oluşturulmuş, ardından frekans ve yüzde tanımlayıcı istatistikleri
kullanılarak öğrenci görüşleri yorumlanmıştır. Elde edilen sonuca göre kelime ağı
oluşturma yöntemi, yazma becerisi akademik başarısını artırmış, ayrıca genel olarak
öğrencilerin motivasyonlarını olumlu etkilemiş ve yazma sürecinde kendilerini daha
rahat hissetmelerini sağlamıştır.