Yüksek Kolesterol Nedir?

Yüksek Kolesterol Nedir?
Hiperlipidemi, kanınızdaki kolesterol
ve trigliseridler gibi yağ değerlerinin
normalin üstünde olması demektir.
Kanınızdaki kolesterol değeri 200
mg/dl’nin ve trigliserid değeri de 150
mg/dl’nin altında olmalıdır.
Kandaki yağ değerinin
normalin üstünde
olması, damar tıkanıklığı
ve kalp hastalığı riskini
arttırır.
Kolesterolün büyük
kısmı karaciğerde
üretilir.
Yüksek miktarda yağ içeren
gıdalar, karaciğerin daha fazla
kolesterol üretmesine neden
olur, bu, kanda lipoproteinler
(LDL’ler ve DL’ler) ile taşınır.
Kolesterol, bir lipid, yani bir yağ türüdür. Vücudun, birçok normal
fonksiyonunu yerine getirmesini sağlar. Kolesterol karaciğerde üretilir ve
kan dolaşımında yağ taşır.
Kolesterol, vücutta, lipoproteinler adı verilen yağ-protein bileşikleri
oluşturur. Lipoproteinler; çok düşük yoğunluklu lipoproteinler
(VLDL’ler), “kötü kolesterol” olarak da bilinen düşük yoğunluklu
lipoproteinler (LDL’ler) ve yüksek yoğunluklu lipoproteinler (HDL’ler)
olarak gruplandırılır. HDL, yani “iyi kolesterol”, lipidlerin kan
dolaşımından atılmasına yardımcı olur. Bu nedenle, yüksek HDL
değerleri daha sağlıklıdır.
VLDL’ler ve LDL’ler damarları tıkayabilir. Yüksek kolesterol, LDL’ler
ve trigliseridler (yağlı maddeler), damar sertliği (aterosklerosis) ve kalp
hastalığı riskini arttırır.
Yüksek Kolesterolün
Nedenleri ve Riskleri Nelerdir?
Hiperlipideminin nedenleri, aile geçmişinde bu hastalığın görülmesi,
yüksek yağ içeren bir beslenme diyeti, aşırı kilo, aralarında diyabetin de
bulunduğu çeşitli hastalıklar ve bazı ilaçlardır.
Çoğu insanda, kan damarları neredeyse kapanana ve tıkanana
kadar herhangi bir semptom görülmez. Bazı insanlarda ise cildin altında
küçük yağ birikintileri oluşabilir.
Yüksek Kolesterol Nasıl Teşhis Edilir?
LDL’ler, damarları tıkayabilir.
Aterosklerosis – arteryel
duvarlardaki lipid
birikintileri (plaklar) – ciddi
hastalıklara neden olabilir.
HDL’ler, yağların kandan
atılmasına yardımcı
olabilir.
Kandaki kolesterol, HDL, LDL ve trigliserid değerleri ölçülür. Tercih
edilen değerler, kolesterol için desilitrede 200 miligramdan (mg/dl)
düşük, trigliserid için 150 mg/dl’den düşük ve HDL için 40 mg/dl’den
yüksektir. Çoğu insan için önerilen LDL değerleri 130 mg/dl’den
düşüktür, ancak, kalp hastalığı ve diyabeti olanlar için çok daha düşük
değerler (70 mg/dl’nin altında) önerilmektedir.
Hiperlipidemi genellikle gözle
görülebilir semptomlara neden
olmaz, ancak, lipid değerleri çok
yüksekse, cildin altında yağ
birikintileri (ksantoma) oluşabilir.
Telif Hakkı © Saunders, bir Elsevier Inc. markasıdır.
Ferri’s Netter Patient Advisor
Yüksek Kolesterol Nasıl Tedavi Edilir?
Daha az doymuş yağ ve tuz,
daha fazla lifli gıda, omega-3
ve omega-6 yağları tüketin.
Lipid değerlerinizi kontrol
altına almak için diyet ve
egzersiz yeterli olmazsa,
doktorunuz, lipid düşürücü
ilaçlar kullanmanızı önerebilir.
Lipid değerlerini düşürmenin en iyi yolu beslenme diyetidir. Yaşam tarzınızda
yaptığınız değişikliklerle, katı yağ tüketiminin, günlük kalori ihtiyacınızın
%7’sinden az ve kolesterol tüketiminizin de günde 200 mg’dan düşük olmasını
sağlamanız gerekmektedir. Kilo vermek, egzersiz yapmak ve sigara içmemek
de önemlidir.
Lipid düşürücü ilaçlar, ancak diyet ve egzersiz yeterli olmadığında
alınmalıdır. Ana ilaç sınıfları, statinler, fibratlar, nikotinik asitler ve omega-3
yağ asitleridir.
Statinler (örn. simvastatin), kolesterol ve LDL üretimini azaltmaktadır.
Bunlar, etkili olmanın yanı sıra vücut tarafından iyi tolere edilir ve yüksek
kolesterol ve LDL değerleri için tercih edilirler. Kas ağrıları gibi yan etkileri
olabilir.
Fibratlar (örn. fenofibrat, gemfibrozil), VLDL’lerin atılmasına yardımcı
olur, ancak, kolesterol üzerindeki etkisi düşüktür.
Nikotinik asit, VLDL değerlerini düşürmeye ve HDL değerlerini
yükseltmeye yardımcı olur. Yan etkileri (kaşıntı, yüz kızarması, karaciğer
sorunları) kullanımını sınırlamaktadır.
Omega 3 yağ asitleri (reçetesiz balık yağı takviyeleri), yüksek trigliserid,
düşük HDL ve orta kolesterol değerlerine sahip hastalara yardımcı olur.
YAPILACAKLAR ve YAPILMAYACAKLAR
düzenli egzersiz yapın
Vücudunuzdaki yağ oranını
düşürmeye yardımcı olması
için egzersiz yapın.
daha fazla meyve, sebze ve yulaf gibi bol lifli gıdalar
yiyin. Yemeklerinizi, aspir yağı, ayçiçek yağı ve mısır yağı
(omega-6 yağ asitleri) gibi çoklu doymamış yağ oranı yüksek
yağlarla pişirin.
balık yiyin (balık yağında omega-3 yağ asidi vardır).
sigarayı bırakın.
beslenme diyetinizi değiştirerek ve yürüyüş, koşu,
bisiklet veya yüzme gibi aerobik egzersizler yaparak kilo verin.
Haftanın 3 veya 4 günü, günde en az 30 dakika egzersiz yapın.
Diğer tıbbi rahatsızlıklarınızın tedavisini ihmal etmeyin.
Her zamanki ilaçlarınızı almayı ihmal etmeyin.
Beslenme diyetinizi ve aldığınız ilaçları doktorunuza
danışmadan değiştirmeyin.
Aşağıdaki kaynaklara danışabilirsiniz:
American Heart Association
Tel: (0090 800) 242-8721
Web sayfası: http://www.americanheart.org
American College of Caridology
Tel: (0090 800) 253-4636
Web sayfası: http://www.acc.org
Ferri’s Netter Patient Advisor
Telif Hakkı © Saunders, bir Elsevier Inc. markasıdır.