İslam çok yüce bir dindir. Onun yüceliği ve büyüklüğü Kur`an

Önsöz
İslam çok yüce bir dindir. Onun yüceliği ve büyüklüğü Kur’an-ı Kerim’in tam ve mükemmel
talimatları ile Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.)’in bu talimatları kendi yaşamında bizzat
uygulamasından kaynaklanmaktadır. Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.) böylece kendi mübarek hayatı
boyunca her ne öğrettiyse, kendi yaşamında bunları uygulayarak bütün insanlar için en güzel ve
mükemmel bir örnek olmuştur.
Hazret-i Resûlüllah’ın ileri sürdüğü talimat ile kendi hayatında bu talimatları tam olarak
tatbikata koyması ashabı üzerinde çok derin etkiler bırakmıştır. Resûlüllah’ın vefatından sonra
zevcesi Ümm-ül Müminin Hz. Ayşe (R.A.) onun ahlakı hakkında sorulan bir soruya :
“Resûlüllah’ın ahlâkı Kur’an’ın ta kendisiydi” cevabını vermiştir.
Resûlüllah’ın sözü ve Allah’ın sözü yani Kur’an-ı Kerim arasında hiçbir çelişki yoktur.
Resûlüllah’a indirilen vahiy apaçıktır ve onda kendi arzu ve isteklerinin zerresi bile mevcut
değildir. Kur’an-ı Kerim’de bu konuda şöyle buyurulmaktadır.
“O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri
Allah’ın vahyine dayanmaktadır.”
O bakımdan Resûlüllah’ın Kur’an-ı Kerim’de bütün insanlar için kıyamete kadar tam ve
mükemmel bir örnek olarak tanıtılmasına şaşmamak gerekir. Yüce Allah (C.C.) bu konuda şöyle
buyurmuştur;
“Resûlüllah’ın güzel karakterinde sizin için eşsiz bir örnek bulunmaktadır.”
İnsanların dikkatini çekebilecek belli başlı konularda Kur’an-ı Kerim’in ayetlerinin bir
derlemesi ayrıca hazırlanmaktadır. Resûlüllah’ın yaşayışıyla ilgili, davranışları ve hareket tarzını
kapsayan, hadislerinin kısa bir derlemesi de burada sizlere sunulmuştur. Bu derlemedeki
hadisleri incelemekle Resûlüllah’ın günlük hayatı, duaları, yüce ahlakı ve tebliğ metodu
hakkında bilgi sahibi olmamız mümkündür.
1/7
Önsöz
Hadislerin bir kısmının Resûlüllah’ın mübarek hayatında kayda geçtiği bilinmektedir.
Mamafih hadislerin çoğu onun vefatından aşağı yukarı iki yüz sene sonra kayda geçmiştir. Bu
kadar uzun bir müddet sonra derlenerek kitap haline getirilmelerine rağmen, aşağıda belirtilen
sebeplerden dolayı hadisler Resûlüllah’ın hayatı hakkında hala güvenilir birer kaynak olarak
kabul edilebilir.
A- Resûlüllah’ın her sözünün ashabı için çok mühim bir değeri vardı. Resûlüllah’ın ifade ettiği
her kelime ashabı tarafından hemen ezberlenir ve bunun sonucu olarak kendi aralarında
defalarca tekrar edilirdi.
B- İkinci önemli bir sebep de Resûlüllah’ın bütün sözlerinin ashabı tarafından büyük bir
bağlılık, dinî bir sevgi ve arzu ile karşılanmasıdır. Resûlüllah’ın sözlerine ufacık bir ilave yahut
küçük bir değişiklik yapmak bile büyük bir günah ve Allah’ın katında cezayı gerektirecek bir suç
sayılırdı. Resûlüllah (S.A.V.) kendisi de: “Her kim benim ifade etmediğim bir sözü bana isnat
ederse, şüphesiz o, cehenneme girecektir” diyerek bu konuda uyarıda bulunmuştur.
C- İnsanlar, Resûlüllah’ın sözlerini başkalarına aktardıkları yahut işleri hakkında bilgi verdikleri
zaman, yalnız Resûlüllah’ın sözlerini aynen tekrarlamakla kalmayıp kimden duyduklarını da
rivayet ederlerdi. Ayrıca rivayet edenin özelliklerine de büyük bir itina gösterirlerdi. Bu, bir
gelenek olarak İslam topluluğuna yerleşmiş idi.
D- Araplar, Resûlüllah’tan önce bile hafızalarının kuvvetli olmasıyla bilinirlerdi. Hatta aralarında
Arap şairlerinin yüz binden de fazla şiirini ezberlemiş olanlarına da rastlamak mümkündü.
Bunda maada Araplarda şecerelerini ezberlemek de âdet haline gelmişti.Resûlüllah’a
peygamberliğin gelmesinden sonra ashabının ahlakı çok üstün ve yüksek bir seviyeye varmıştı.
Mübalağa etmek ve sözleri abartmak âdeti hiç hoş karşılanmıyordu. Bundan başka Kur’an-ı
Kerim’de bir Müslüman’ın yalnızca gerçek üzerinde durması ve ifadelerinin açık ve anlaşılır
olması konusu da açıkça vurgulanmaktadır.
Bütün bu sebeplerden dolayı Resûlüllah’ın hadisleri büyük bir titizlikle korunmuş ve rivayet
edilmiştir. Başka hiçbir tarihî veya ahlakî kaynakta, prensip olarak böyle bir titizliğe rastlamak
mümkün değildir.
Resûlüllah’ın sözlerini derlerken Müslüman din bilginleri büyük bir çaba sarfettiler.
2/7
Önsöz
Kelimelerinin aynen rivayet edilip kaydedilmesine büyük önem verildi. Hadis kitaplarında belli bir
hadisi rivayet edenlerin isimlerini bulmamız mümkündür. Rivayet edenlerin karakterlerini tahlil
etmek ve güvenilirliklerini analize etmek kendi başına bir bilim dalı olarak gelişti. Bir hadisin asıl
kelimeleri nelerdir ? O hadisi rivayet edenler kimlerdir ? Rivayet edenlerin karakterleri nasıldır ?
Bir hadisi rivayet edenlerin sıra adlarında bir eksiklik var mı ? İşte bu gibi soruları kapsayan bir
ilim dalını İslam dışında bulabilmemiz mümkün değildir.
İslamiyet hakkında fazla bilgiye sahip olmayan okuyuculara hadis kitapları hakkında da kısa
bir bilgi sunmamız gerekir. Hadis ile ilgili bir çok kitap mevcuttur. Bu kitaplardan altı tanesi
Müslüman din bilginlerine göre en önemlilerinden kabul edilmiştir. Bu kitaplara Sihah-i Sitte
denir. Bu kısa derlemedeki hadislerin bir çoğu bu altı kitaptan alınmıştır. Bu kitapların ve onları
meydana getiren imamların kısa tanıtımı aşağıda verilmiştir.
Sahih-i Buharî: Bu kitap, İslam âleminde, Kur’an-ı Kerim’den sonra en güvenilir kitap olarak
kabul edilmiştir. Bu kitap kısa adıyla İmam Buharî olarak bilinen Buhara’lı Muhammed İsmail
(H.194-256) tarafından derlenmiştir.
Sahih-i Müslim: İkinci derecede önemli hadis kitabı Sahih-i Müslim’dir. Bu kitap, Horasan’da
Nişapur’un yerlilerinden olan Müslim b. El-Haccac (h.202-279) tarafından derlenmiştir.
Cami’üt Tirmizî: Üçüncü sıradaki bu kitap İmam Muhammed b.İsa et-Tirmizî (H209-279)
tarafından derlenmiştir.
Sünen-i Ebi Davud: Dördüncü sırada bulunan bu kitap, kısa adıyla Ebu Davıd olarak tanınan
Süleyman b.el-Eş’as (H.202-275) tarafından meydana getirilmiştir.
Sünen-i İbn-i Maceh: Beşinci sırada kabul edilen bu kitap, Irak’ın Kazvîn şehrine mensup
Muhammed b. Maceh (H.209-275) tarafından derlenmiştir.
Sünen-i Nesaî: Altıncı kitap Sünen-ü Nesaî’dir. Kısa adı ile Nesaî olarak tanınan Horasanlı
Ahmed b.Şu’ayb (H.215-306) tarafından derlenmiştir.
3/7
Önsöz
Muvatta İmam Malik: Sihah-i Sitte’nin yanında hadis kitapları arasında önemli bir yeri olan
İmam Malik b.Enes’in Muvatta adlı kitabı da vardır. Bu kitap genellikle fıkhî meseleler ile ilgili
hadisleri kapsamaktadır. Ayrıca bu kitaptaki hadislerin hepsi Sahih-i Buhari ve Sahih-i
Müslim’de mevcuttur. O yüzden bu kitap Sihah-i Sitte arasında yer almamaktadır. Mamafih
hadis kitapları arasında bu kitap çok yüce ve üstün bir mertebeye sahiptir ve yazarı da İmam-ül
Muhaddisin olarak kabul edilir.
İslam çok yüce bir dindir. Onun yüceliği ve büyüklüğü Kur’an-ı Kerim’in tam ve mükemmel
talimatları ile Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.)’in bu talimatları kendi yaşamında bizzat
uygulamasından kaynaklanmaktadır. Hazret-i Resûlüllah (S.A.V.) böylece kendi mübarek hayatı
boyunca her ne öğrettiyse, kendi yaşamında bunları uygulayarak bütün insanlar için en güzel ve
mükemmel bir örnek olmuştur.
Hazret-i Resûlüllah’ın ileri sürdüğü talimat ile kendi hayatında bu talimatları tam olarak
tatbikata koyması ashabı üzerinde çok derin etkiler bırakmıştır. Resûlüllah’ın vefatından sonra
zevcesi Ümm-ül Müminin Hz. Ayşe (R.A.) onun ahlakı hakkında sorulan bir soruya :
“Resûlüllah’ın ahlâkı Kur’an’ın ta kendisiydi” cevabını vermiştir.
Resûlüllah’ın sözü ve Allah’ın sözü yani Kur’an-ı Kerim arasında hiçbir çelişki yoktur.
Resûlüllah’a indirilen vahiy apaçıktır ve onda kendi arzu ve isteklerinin zerresi bile mevcut
değildir. Kur’an-ı Kerim’de bu konuda şöyle buyurulmaktadır.
“O, hiçbir sözü kendi arzularına göre söylememektedir. Aksine onun bütün dedikleri
Allah’ın vahyine dayanmaktadır.”
O bakımdan Resûlüllah’ın Kur’an-ı Kerim’de bütün insanlar için kıyamete kadar tam ve
mükemmel bir örnek olarak tanıtılmasına şaşmamak gerekir. Yüce Allah (C.C.) bu konuda şöyle
buyurmuştur;
“Resûlüllah’ın güzel karakterinde sizin için eşsiz bir örnek bulunmaktadır.”
4/7
Önsöz
İnsanların dikkatini çekebilecek belli başlı konularda Kur’an-ı Kerim’in ayetlerinin bir
derlemesi ayrıca hazırlanmaktadır. Resûlüllah’ın yaşayışıyla ilgili, davranışları ve hareket tarzını
kapsayan, hadislerinin kısa bir derlemesi de burada sizlere sunulmuştur. Bu derlemedeki
hadisleri incelemekle Resûlüllah’ın günlük hayatı, duaları, yüce ahlakı ve tebliğ metodu
hakkında bilgi sahibi olmamız mümkündür.
Hadislerin bir kısmının Resûlüllah’ın mübarek hayatında kayda geçtiği bilinmektedir.
Mamafih hadislerin çoğu onun vefatından aşağı yukarı iki yüz sene sonra kayda geçmiştir. Bu
kadar uzun bir müddet sonra derlenerek kitap haline getirilmelerine rağmen, aşağıda belirtilen
sebeplerden dolayı hadisler Resûlüllah’ın hayatı hakkında hala güvenilir birer kaynak olarak
kabul edilebilir.
A- Resûlüllah’ın her sözünün ashabı için çok mühim bir değeri vardı. Resûlüllah’ın ifade ettiği
her kelime ashabı tarafından hemen ezberlenir ve bunun sonucu olarak kendi aralarında
defalarca tekrar edilirdi.
B- İkinci önemli bir sebep de Resûlüllah’ın bütün sözlerinin ashabı tarafından büyük bir
bağlılık, dinî bir sevgi ve arzu ile karşılanmasıdır. Resûlüllah’ın sözlerine ufacık bir ilave yahut
küçük bir değişiklik yapmak bile büyük bir günah ve Allah’ın katında cezayı gerektirecek bir suç
sayılırdı. Resûlüllah (S.A.V.) kendisi de: “Her kim benim ifade etmediğim bir sözü bana isnat
ederse, şüphesiz o, cehenneme girecektir” diyerek bu konuda uyarıda bulunmuştur.
C- İnsanlar, Resûlüllah’ın sözlerini başkalarına aktardıkları yahut işleri hakkında bilgi verdikleri
zaman, yalnız Resûlüllah’ın sözlerini aynen tekrarlamakla kalmayıp kimden duyduklarını da
rivayet ederlerdi. Ayrıca rivayet edenin özelliklerine de büyük bir itina gösterirlerdi. Bu, bir
gelenek olarak İslam topluluğuna yerleşmiş idi.
D- Araplar, Resûlüllah’tan önce bile hafızalarının kuvvetli olmasıyla bilinirlerdi. Hatta aralarında
Arap şairlerinin yüz binden de fazla şiirini ezberlemiş olanlarına da rastlamak mümkündü.
Bunda maada Araplarda şecerelerini ezberlemek de âdet haline gelmişti.Resûlüllah’a
peygamberliğin gelmesinden sonra ashabının ahlakı çok üstün ve yüksek bir seviyeye varmıştı.
Mübalağa etmek ve sözleri abartmak âdeti hiç hoş karşılanmıyordu. Bundan başka Kur’an-ı
Kerim’de bir Müslüman’ın yalnızca gerçek üzerinde durması ve ifadelerinin açık ve anlaşılır
olması konusu da açıkça vurgulanmaktadır.
5/7
Önsöz
Bütün bu sebeplerden dolayı Resûlüllah’ın hadisleri büyük bir titizlikle korunmuş ve rivayet
edilmiştir. Başka hiçbir tarihî veya ahlakî kaynakta, prensip olarak böyle bir titizliğe rastlamak
mümkün değildir.
Resûlüllah’ın sözlerini derlerken Müslüman din bilginleri büyük bir çaba sarfettiler.
Kelimelerinin aynen rivayet edilip kaydedilmesine büyük önem verildi. Hadis kitaplarında belli bir
hadisi rivayet edenlerin isimlerini bulmamız mümkündür. Rivayet edenlerin karakterlerini tahlil
etmek ve güvenilirliklerini analize etmek kendi başına bir bilim dalı olarak gelişti. Bir hadisin asıl
kelimeleri nelerdir ? O hadisi rivayet edenler kimlerdir ? Rivayet edenlerin karakterleri nasıldır ?
Bir hadisi rivayet edenlerin sıra adlarında bir eksiklik var mı ? İşte bu gibi soruları kapsayan bir
ilim dalını İslam dışında bulabilmemiz mümkün değildir.
İslamiyet hakkında fazla bilgiye sahip olmayan okuyuculara hadis kitapları hakkında da kısa
bir bilgi sunmamız gerekir. Hadis ile ilgili bir çok kitap mevcuttur. Bu kitaplardan altı tanesi
Müslüman din bilginlerine göre en önemlilerinden kabul edilmiştir. Bu kitaplara Sihah-i Sitte
denir. Bu kısa derlemedeki hadislerin bir çoğu bu altı kitaptan alınmıştır. Bu kitapların ve onları
meydana getiren imamların kısa tanıtımı aşağıda verilmiştir.
Sahih-i Buharî: Bu kitap, İslam âleminde, Kur’an-ı Kerim’den sonra en güvenilir kitap olarak
kabul edilmiştir. Bu kitap kısa adıyla İmam Buharî olarak bilinen Buhara’lı Muhammed İsmail
(H.194-256) tarafından derlenmiştir.
Sahih-i Müslim: İkinci derecede önemli hadis kitabı Sahih-i Müslim’dir. Bu kitap, Horasan’da
Nişapur’un yerlilerinden olan Müslim b. El-Haccac (h.202-279) tarafından derlenmiştir.
Cami’üt Tirmizî: Üçüncü sıradaki bu kitap İmam Muhammed b.İsa et-Tirmizî (H209-279)
tarafından derlenmiştir.
Sünen-i Ebi Davud: Dördüncü sırada bulunan bu kitap, kısa adıyla Ebu Davıd olarak tanınan
Süleyman b.el-Eş’as (H.202-275) tarafından meydana getirilmiştir.
Sünen-i İbn-i Maceh: Beşinci sırada kabul edilen bu kitap, Irak’ın Kazvîn şehrine mensup
6/7
Önsöz
Muhammed b. Maceh (H.209-275) tarafından derlenmiştir.
Sünen-i Nesaî: Altıncı kitap Sünen-ü Nesaî’dir. Kısa adı ile Nesaî olarak tanınan Horasanlı
Ahmed b.Şu’ayb (H.215-306) tarafından derlenmiştir.
Muvatta İmam Malik:Sihah-i Sitte’nin yanında hadis kitapları arasında önemli bir yeri olan İmam
Malik b.Enes’in Muvatta adlı kitabı da vardır. Bu kitap genellikle fıkhî meseleler ile ilgili hadisleri
kapsamaktadır. Ayrıca bu kitaptaki hadislerin hepsi Sahih-i Buhari ve Sahih-i Müslim’de
mevcuttur. O yüzden bu kitap Sihah-i Sitte arasında yer almamaktadır. Mamafih hadis kitapları
arasında bu kitap çok yüce ve üstün bir mertebeye sahiptir ve yazarı da İmam-ül Muhaddisin
olarak kabul edilir.
7/7