DEVAM EDEN TAGEM PROJELERİN ÖZETLERİ 1. Vejetatif ve

DEVAM EDEN TAGEM PROJELERİN ÖZETLERİ
1. Vejetatif ve Generatif Dönemlerde Yapraktan N,S ve Zn Uygulamalarının Ekmeklik Buğday’ın
Verim, Mineral Element ve Kalite Parametreleri Üzerine Etkisinin Araştırılması.
Hatun BARUT, Ali Alparslan EZİCİ, Yaşar KARADUMAN, Arzu AKIN, Safiye AŞIKLI, Selim EKER
Özet
Buğdayda tane verimi ve protein konsantrasyonuna, azot (N) ve kükürt (S) beslenmesinin
önemli etki yaptığı bildirilmiştir. Azot beslenme statülerinin etkilediği birçok fiziksel ve moleküler
mekanizmalardan dolayı, yiyeceklerin Zn ve Fe bakımından zenginleştirilmelerinde, bitkilerin N
beslenmesinin en önemli komponent olduğu gösterilmektedir. Buğdayın S ihtiyacı N’a göre azdır.
Ancak, kükürt eksikliğinde protein olmayan N’lu bileşikler birikmekte (asparagine, glutamine), S içeren
amino asitlerin (sistein, methionine) sentezi ve tanedeki birikimleri azalmaktadır. Buğday tanesinin
kalite değerlendirilmesinde, azot konsantrasyonuna ek olarak, tanenin S beslenmesi, S
konsantrasyonu ve N:S oranı göz önünde bulundurulmaktadır. Buğday ununun pişme kalitesi, tane
proteinlerinin artmasıyla artmaktadır. Ekmeklik buğday kalitesinde en temel gösterge, özellikle somun
hacmi ile ilgilidir. Oldukça yüksek protein konsantrasyonunda, azotun gliadinler ve protein olmayan
azotlu bileşiklerin birikmesi nedeniyle, ekmek yapma kalitesi düşebilmektedir. Azotun oran ve
uygulama zamanının ekmek yapma kalitesini etkilediği ve geç dönem azot uygulamalarının tane
protein seviyesini arttırdığı belirtilmiştir. Kükürt eksikliği protein kompozisyonunu değiştirmektedir.
Kükürt eksikliğinde, polimerik proteinlerin sayısı azalmaktadır. Protein kompozisyonundaki bu
değişiklikler, hamurun reolojisindeki değişimle ilgilidir. Burada sunulan proje kapsamında, N,S ve Zn
uygulamalarının, ekmeklik buğday çeşidinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkileri
incelenecektir. Tarla koşullarında yürütülecek denemelerde, yapraktan N, S ve Zn uygulamalarının,
tane verimi, tanede Zn ve Fe birikimi, tane N ve S konsantrasyonu ve un kalitesi üzerine etkileri
araştırılacaktır. Proje faaliyetleri, birbirini tamamlayıcı nitelikte iki farklı iş paketinden oluşturulmuştur.
Denemeler, Çukurova koşullarında 2014-2015 ve 2015-2016 yılı buğday ekim sezonlarında tesadüf
blokları bölünmüş parseller deneme deseninde 4 tekrarlamalı olarak, Doğu Akdeniz Tarımsal
Araştırma Enstitüsü arazilerinde yürütülecektir.
Anahtar Kelimeler: Buğday, azot, kükürt, protein, çinko, demir, kalite