397 almaktadır. Bununla birlikte araştırma bölgesi

19. Ulusal Biyoloji Kongresi
almaktadır. Bununla birlikte araştırma bölgesi;
köklü bir geçmişinin yanında coğrafik ve iklimsel
özelliklerinden kaynaklanan zengin bir bitki
kullanım kültürüne sahiptir. Çalışma; 2005-2006
yılları arasında, Cizre ve çevresindeki 23 köy, 26
mezra ile kurulan yerel pazarda yürütülmüştür. Bu
süre içinde araştırma alanında 60 kaynak kişiyle
görüşme yapılmıştır.
Bölgede 100 bitkinin gıda amaçlı olarak
kullanımı belirlenmiştir. Kullanımı belirlenen her
bir bitkinin familya adı, Latince adı, yerel adı,
lokalite bilgileri, toplanma yeri ve toplanma
tarihleri, bitkinin kullanılan kısmı, kullanım tarifi
ve kullanıcılar hakkındaki detaylı bilgileri TÜBATÜKSEK veri tabanına aktarılmıştır.
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, TRABZON
elektrokimyasal
polimerizasyonla
fiziksel
yakalama, en kolayı ve enzimin doğal yapısına ve
fonksiyonlarına en az zarar verenidir. Michaelis–
Menten sabitlerine göre (Km), enzim elektrotların
farklı hassasiyet aralıkları vardır. Km enzimin
substrata olan ilgisini gösteren bir parametredir.
Kullanılan enzim elektroda göre değişiklik gösteren
bu parametre kullanılarak etken maddelerin tayini
için en uygun polimer seçilebilmektedir. Bu
çalışmada, etken maddelerin analizinde kullanılan
modifiye enzim elektrotları incelenerek daha
sonraki çalışmalara ışık tutacağı düşünülen bir
derleme hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:
polimer, enzim elektrot
Etken
madde,
iletken
Anahtar kelimeler: Etnobotanik, Cizre, Şırnak,
Türkiye
PB91
PB190
Türkiye Bitkilerinden Elde Edilen Etken
Maddelerin İletken Polimerlerle Modifiye
Edilmiş Enzim Elektrotlarla Tayini
Songül ŞEN1, Asuman KARADENİZ2
1
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Edebiyat
Fakültesi, Kimya Bölümü, 15100 Burdur
2
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Edebiyat
Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 15100 Burdur
[email protected]
Geçen yüzyılın başından beri hayatımıza
girmeye başlayan yapay polimerler, çeşitli amaçlar
için yaygın biçimde kullanılmaktadır. “Polimerler
yalıtkan malzemelerdir” fikri 70’li yıllarda son
bulmaya başlamıştır; zira daha önce sentezlenmiş
olan fakat iletkenlik özelliğinden bahsedilmeyen
bazı polimerlerin, şartlara bağlı olarak, elektrik
akımını iletebildiği gözlenmiştir. Sonrasında,
iletken polimerlere artan ilgiyle beraber, hakkında
yapılan çalışma sayısı artmış, sağlanan gelişmeler
neticesinde “organik metaller” adı altında bir
çalışma sahası doğmuştur.
İletken polimerlerin kullanıldığı enzim
elektrotlar etken madde analizlerinde oldukça iyi
sonuçlar vermektedir. Bu yüzden bu modifiye
elektrotlar ve bu yöntem antioksidantlar ve benzer
molekülerin tayininde basit ve düşük maliyetli
olmaları
nedeniyle
alternatif
olarak
kullanılabilmektedirler.
İmmobilize enzimleri serbest enzimlere
göre birçok kullanım kolaylıkları vardır. Tekrar
tekrar kullanabilirlik, kararlılığın artması, devamlı
operasyonel modlarının bulunması, reaksiyonun
hızlıca meydana gelmesi, biyokatalizörün kolaylıkla
hazırlanabilmesi ve sistemin oldukça ucuz olması
bu avantajlar arasında sayılabilir. Enzimi katı bir
yüzeye tutturmak için kullanılan metotlar arasında
Ekecik (Aksaray) Dağı ve Çevresinin
Etnobotanik Özellikleri
Muhittin DİNÇ1, Baştürk KAYA1, Ayvaz ÜNAL2
1
Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Biyoloji
Anabilim Dalı
2
Selçuk Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi
Öğretmenliği
[email protected]
Bu çalışma, Ekecik dağı ve çevresinde
doğal yayılış gösteren bazı bitki türlerinin
etnobotanik özellikleri ve yöresel isimlerini tespit
etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada elde edilen
sonuçlar, 1995-1997 tarihlerinde yapılan floristik
çalışmaya, 2006-2007 tarihlerinde yöre halkıyla
yapılan görüşmelere ve literatür verilerine
dayanmaktadır. Yöreden tıbbi kullanım amaçlı 38,
gıda maddesi olarak 9, boya ve diğer değişik
kullanım amaçlı 6 olmak üzere toplam 53 takson
belirlenmiştir. Çalışma alanından iki kullanım şekli
ve bir yerel isim ilk kez kaydedilmiştir.
Anahtar kelimeler: Etnobotanik, Ekecik Dağı,
Aksaray
PB192
Türkiye Bitkilerinin Etken Maddeleri ve in vitro
Sitotoksisiteleri
Asuman KARADENİZ, Songül ŞEN
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Edebiyat
Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Burdur
[email protected]
Son yıllarda kanser vb. tedavisi zor hatta
mümkün olmayan hastalıklarla muzdarip olan
insanoğlu yeniden “kocakarı ilaçları” olarak da
397
19. Ulusal Biyoloji Kongresi
Karadeniz Teknik Üniversitesi, Biyoloji Bölümü, TRABZON
tabir edilen bitkilere yönelmiştir. Gelişen
teknolojilerin de etkisiyle bilim adamları tedavi
amacıyla kullanılan bitkilerle ilgili araştırmalarını
son
20-30
yıldır
yoğun
bir
şekilde
sürdürmektedirler.
Literatür
taramaları
yapıldığında, bu konudaki araştırmaların daha çok
tıbbi bitkilerin etken maddeleri ve bu maddelerin
tedavi amacıyla kullanımı konularında yoğunlaştığı
görülmektedir. Tıbbi bitkilerden elde edilen etken
maddelerin ise genellikle flavonoidler, glukozitler,
alkoloidler, terpenoidler vb. gruplardan olduğu
ortaya çıkmaktadır. Kanser ilaçlarıyla ilgili
araştırmaların birinci basamağını oluşturan “in vitro
sitotoksisite”nin belirlenmesi, bu araştırmalarda ilk
sıralarda yer almaktadır. İnsan veya hayvan
hücrelerinin kültür kabında üretilerek sözkonusu
etken maddelerin hücrelere uygulanması ve bu
etken maddelerin hücrelerin %50’sini öldüren
dozunun belirlenmesi esasına dayanan in vitro
sitotoksiste çalışmaları bu konudaki araştırmalarda
geniş yer bulmaktadır.
Bu derleme çalışmasında yurdumuzda
doğal yayılış gösteren tıbbi bitkilerin etken
maddeleri ve in vitro sitotoksik etkilerinin bir
dökümünün yapılması amaçlanmıştır. Çalışmamızın
bu konuda araştırma yapan meslektaşlarımız için iyi
bir kaynak olacağını düşünmekteyiz.
PB194
Anahtar Kelimeler: Türkiye bitkileri, etken
madde, in vitro sitotoksisite
Tuğba PORTAKAL1, Işıl ŞİMŞEK2, Erdem
YEŞİLADA3, Galip AKAYDIN1
1
Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, 06800,
Beytepe, Ankara
2
Gazi Üniversitesi, Mesleki Eğitim Fakültesi, 06500
Beşevler, Ankara
3
Yeditepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, 34755,
Kayışdağı, İstanbul
[email protected]
PB193
Kars ve Çevresinde Yetişen Bazı Bitkilerin
Etnobotanik Özellikleri
Sevda GÖĞTEPE, Nesimi YANAR, Fatma
GÜNEŞ
Kafkas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi,
Biyoloji Bölümü, Kars
[email protected]
Kars, Türkiye’nin Kuzey Doğu Anadolu
Bölgesinde bulunur. Kışlar oldukça sert ve uzun
sürer, bu nedenle farklı bir floristik özelliğe
sahiptir. Çalışmamız Kars ve çevresini içine
almaktadır.
Çalışmalarımız
sırasında
halk
tarafından kullanılan 20 familyaya ait 50 çeşit bitki
türü tespit edilmiştir. Bu bitkilerin, yöresel isimleri,
latince isimleri, kullanılan kısımları, kullanılış
şekilleri ve ne amaçla kullanıldıkları çalışmaya
eklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Etnobotanik, Kars, Türkiye
Tokat Yöresindeki Bazı Bitkilerin Yerel İsimleri
ve Etnobotanik Özellikleri
Bedrettin SELVİ
Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Edebiyat
Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Taşlıçiftlik Kampusu,
Tokat
[email protected]
Tokat yöresindeki floristik amaçlı yapılan
gezilerde toplanan 44 familyaya ait 76 türün halk
tarafından kullanılan yerel isimleri verilmiştir.
Ayrıca bu bitkilerden halk tarafından yiyecek,
boyamacılık, süsleme, tıbbi, yakacak amaçlı
kullanımlarına ait bilgiler de kaydedilmiştir. Bu
türlerden 7’sinin kullanıldığı yer, amacı ve şekli
yapılan literatür çalışmalarında ilk tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Tokat, etnobotanik, yerel isim
PB195
Bilecik, Bursa ve Edirne Çevrelerinde
Etnobotanik Amaçla Kullanılan Bazı Bitkiler
Bu çalışmada, Bilecik, Bursa ve Edirne il
sınırlarındaki farklı yerleşim birimlerinde yaşayan
ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden
230 birey ile yüz yüze anket yöntemi ile
görüşülmüş ve hazırlanan anket formlarında yer
alan sorular yardımı ile araştırma için gerekli
bilgiler alınmıştır. Alınan bu bilgiler doğrultusunda,
hangi bitkilerin hangi kısımlarının, ne gibi
amaçlarla ve nasıl kullanıldığı tespit edilmiştir.
Tedavi amacıyla tüketilen bitkilerin hangi
rahatsızlıklarda kullanıldığı ve hazırlanış şekilleri
(dekoksiyon, infüzyon, lapa, merhem vb.)
sorgulanarak kaydedilmiştir. Bu rahatsızlıklar
arasında; üst solunum yolu, üriner sistem, sindirim
sistemi, kalp-damar, romatizma ve diğer
rahatsızlıkların yer aldığı tespit edilmiştir.
Halk tarafından kullanıldığı ve üretildiği
belirlenen bitkilere ait örnekler kurallara uygun
şekilde toplanarak, herbaryum materyalleri
hazırlanmış ve teşhisleri yapılmıştır. Teşhisi yapılan
örneklerin 34 familya ait 72 takson içerdiği
belirlenmiştir. İçerdiği takson bakımından en
398