haftalık rapor

HAFTALIK RAPOR
08 Ekim 2012
2012 yılı tahminlerimizi revize ediyoruz
2012 yılı üçüncü çeyrek verilerinin netleşmeye başlaması ile birlikte yılsonuna ilişkin beklentilerimizde
revizyona gidiyoruz. Bu haftaki raporumuzda, Türkiye ekonomisinin temel makroekonomik göstergelerine
ilişkin beklentilerimizde yaptığımız değişiklikleri ve gerekçelerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Açıklanan
öncül veriler yılın üçüncü çeyreği için yılın ilk yarısının bir miktar altında bir performansa işaret etmektedir.
Ayrıca yılın son çeyreğindeki yeni fiyat düzenlemelerinin gerek büyüme gerek enflasyon açısından olası
etkileri de beklentiler açısından önemli görünmektedir. Raporumuzda detaylı şekilde ele alacağımız
gelişmelere göre, 2012 yılı büyüme beklentimizi mevcut ve gelecek döneme dair öncül göstergeler ışığında
%3.5’ten %3.1’e revize ediyoruz. Enflasyonda ise %7.2 olan yılsonu beklentimizi korumaya devam ediyoruz.
İşsizlik oranı tahminimizi ise son açıklanan olumlu rakamlar ışığında %8.7’ye çekiyoruz. Son olarak dış
ticaret açığı beklentimizi 89 milyar dolara çekerken, buna bağlı olarak cari işlemler açığı beklentilerimizi 58
milyar dolara revize ediyoruz.
Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin veriler %3.5 olan yılsonu büyüme tahminimiz üzerindeki aşağı yönlü riskleri
arttırdı.
Grafik 2
Kaynak: TCMB
Kaynak: TUİK
Tem.12
-30
May.12
48
Oca.12
100
Mar.12
-20
Eyl.11
50
Kas.11
-10
Oca.10
52
105
Tem.11
0
May.11
10
54
Oca.11
56
Mar.11
115
Eyl.10
20
Kas.10
58
Tem.10
120
110
Altın Hariç İhracat (yıllık, y-y % değ.)
30
May.10
Reel Kesim Güven Endeksi
(Mevsimsellikten Arındırılmış)
PMI (sağ eksen)
Mar.10
Grafik-1
2011 yılını %8.5’lik güçlü bir büyüme performansı
ile kapatan Türkiye ekonomisinde 2012 yılında
10
8.5
8.4
önemli
bir
yavaşlamanın
ortaya
çıktığı
6.9
8
görülmektedir. Gerek yurtiçinde alınan bir takım
6
4.7
politika önlemleri gerekse küresel ekonomilerdeki
3.1
4
toparlanmanın gerçekleşmemiş olması yılın ilk
2
0.7
yarısında büyümedeki yavaşlamaya kaynaklık
0
etmiştir. Büyüme oranı yılın ilk çeyreğinde %3.3,
-2
ikinci çeyreğinde ise %2.9 seviyesine gerilemiştir.
-4
2012 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin açıklanan öncül
-6
-4.8
göstergelerin
de
ekonomik
aktivitedeki
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Kaynak: TCMB
yavaşlamanın devam ettiğini işaret etmesi yıl sonu
için %3.5 olan büyüme beklentimiz üzerindeki aşağı yönlü risklerin artmasına neden olmuştur. Üçüncü çeyrekte
başta Euro Bölgesi olmak üzere uluslararası piyasalardaki belirsizliklerin devam etmesi yurtiçi talep daralması ile
birlikte yavaşlamada etkili olmuştur. Yukarıdaki grafiklerde de görüldüğü gibi reel kesim güven endeksi ve satın
alma Yöneticileri (PMI) endeksi gibi göstergeler de yılın üçüncü çeyreğinde yavaşlamanın devam edeceği
beklentilerimiz desteklemektedir. Yurtiçi büyüme üzerinde önemli bir role sahip olan ihracatın performansı da
dikkat çekicidir. Altın ihracatı son dönemde dış ticaret dengesi üzerinde önemli yapısal değişimlere neden
olurken, söz konusu etkiyi dışladığımızda ihracatın da gerilediği görülmektedir. Bu durum yurtiçi üretimdeki
Grafik 3
Reel GSYİH (%)
9.2
yavaşlamanın önemli bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çerçevede yılın üçüncü çeyreğinde
büyümenin ikinci çeyreğin bir miktar altında da olsa yakın bir seviyede gerçekleşmesini bekliyoruz. Son
açıklanan bazı göstergeler ekonomide bir kıpırdanmanın başladığına işaret etmektedir. Kredi büyümesinin bir
miktar ivme kazanması, Eylül ayı PMI’ında beklentinin üzerinde artış gibi göstergeler yılın son çeyreğinde
ekonomide daha ılımlı bir seyrin görülebileceğine işaret etmektedir. 2012 yılı Haziran ayında yürürlüğe giren
yeni teşvik programını etkilerinin yılın son çeyreğinde daha fazla görülmeye başlanabilecek olması ve özellikle
kentsel dönüşüm uygulamalarının inşaat sektöründe neden olabileceği olası canlanma da büyüme performansı
açısından dikkat çekici olabilecektir. Yurtdışı tarafında ise gelişmiş ülke merkez bankalarının yeni parasal
genişleme önlemlerinin küresel piyasalarda risk algılamalarını bir miktar azalttığı görülüyor. Bu durumun ülke
ekonomilerine somut yansımalarının da görülmeye başlaması yılın son çeyreğindeki hafif toparlanmayı
destekleyebilecektir. Yılın kalan bölümündeki ekonomik performansta yeni atılan vergi düzenlemelerinin iç
talep üzerindeki etkilerinin ne boyutta olacağı da önemli olacaktır. Sonuç olarak, yılın üçüncü çeyreğini %2.6,
dördüncü çeyreğini ise %3.7 büyüme ile tamamlayacağımızı düşünüyoruz. Böylece 2012 yılı büyümemiz %3.1
olacaktır.
İşgücü piyasasındaki olumlu seyir dikkat çekiyor.
İşsizlik oranı 2012 yılının ilk çeyreğinde çift haneli
seviyelerde seyretmeye devam etmesine karşın
16
Haziran ayı itibarıyla %8’e gerileyerek rekor düşük
14
seviyeleri görmüştür. İşsizlik oranının hızlı bir
gerileme kaydetmesinde özellikle inşaat ve
12
hizmetler sektörlerinin genel trendinin üzerinde
10
istihdam yaratması etkili olurken, ilk altı aylık
8
dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre %9.8
gerileyen işsiz sayısındaki belirgin toparlanma dikkat
6
çekmektedir. Bu gelişmelere bağlı olarak %10.4 ile
çift hanelere işaret eden yıllık işsizlik oranı
Kaynak: TÜİK
beklentimiz üzerindeki riskler de artmıştır. Türkiye
ekonomisinin işgücü piyasasındaki bu toparlanma küresel ölçekte de öne çıkarken, işsizlik oranının yılın ilk altı
ayındaki performansına bağlı olarak 2012 yıllına ilişkin işsizlik oranı beklentimizi %8.7’ye çekiyoruz.
Ç1 2012
Ç3 2011
Ç1 2011
Ç3 2010
Ç1 2010
Ç3 2009
Ç1 2009
Ç3 2008
Ç1 2008
Ç3 2007
Ç1 2007
Ç3 2006
Ç1 2006
İşsizlik Oranı (%)
Ç3 2005
Ç1 2005
Grafik 4
Yılsonu enflasyon beklentimizi değiştirmiyoruz.
2011 yılının Aralık ayından 2012 yılının Nisan ayına
kadar çift haneli seyrini devam ettiren TÜFE geçen
12
11
yıldan gelen baz etkisi ile Mayıs ayında belirgin bir
10
düşüş göstermiştir. Ancak sonrasında gıda ve enerji
9
fiyatlarına bağlı olarak dalgalı bir eğilim sergileyerek
8
Eylül ayı itibarıyla %9.19 seviyesine yükselmiştir.
7
6
Açıklanan Eylül ayı rakamlarında son vergi ve fiyat
2011
2012
5
düzenlemelerinin enflasyon üzerindeki etkisinin
4
sınırlı kaldığı gözlenirken, bu etkinin büyük oranda
3
Ekim ayına yansıyacağı söylenebilir. Son yapılan
düzenlemelerin enflasyona 0.96 puan katkı
Kaynak: TÜİK, VakıfBank
yapmasını bekliyoruz. Böylece Ekim ayında
enflasyonun aylık bazda genel trendinin üzerinde bir aylık artış yaşaması mümkün görünmesine karşın, yıllık
bazda enflasyonun belirgin bir gerileme yaşayacağını düşünüyoruz. Geçen yılın son çeyreğinde hem vergi
düzenlemelerinin hem de gıda fiyatlarının hareketine bağlı olarak hızlı bir yükseliş yaşayan enflasyon bu yılın
son çeyreği için olumlu baz etkisi oluşturmaktadır. Geçen yıldan gelen baz etkisi ile yıllık enflasyonda Ekim
ayında başlamasını beklediğimiz bu aşağı yönlü hareketin yılsonuna kadar devam etmesini bekliyoruz. Son
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
Mayıs
TÜFE (y-y,%)
Grafik 5
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
2
yaşanan enflasyonist gelişmelerin ardından yıl sonunda enflasyonun %7.2 oranında gerçekleşeceğine ilişkin
beklentimiz üzerindeki riskler artmış görünmesine karşın, Ekim ve Kasım aylarında genel trendin üzerinde
yaşanmasını beklediğimiz aylık enflasyon artışlarının ardından Aralık ayında daha belirgin düzeltmenin
yaşanacağı ihtimali ile %7.2 olan yıl sonu enflasyon beklentimizi koruyoruz.
Ilımlı çekirdek enflasyon göstergeleri TCMB’nin para politikası açısından önemli görünüyor.
TCMB yayımladığı son “Aylık Fiyat Gelişmeleri”
Raporu’nda, 22 Eylül’de alınan bazı ürünlerdeki
14
ÖTV artışı kararının ve 1 Ekim’den geçerli olan
12
doğalgaz ile elektrik fiyatları artışlarının tüketici
10
enflasyonuna tam yansıması durumunda yılsonu
8
enflasyonuna etkisini %1.16 olarak hesaplamıştır
6
(ÖTV artışı: 0.66 puan, doğalgaz-elektrik fiyatları
4
artışı: 0.5 puan). TCMB enflasyon beklentisini
oluştururken, doğalgaz ve elektrik fiyatlarındaki
artışları önceden beklentilerine dahil ettiğini
Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti
belirtmesine karşın diğer vergi düzenlemelerinden
Borç Verme
gelen 0.66 puanlık kısım TCMB’nin Ekim ayında
Borç Alma
Kaynak: TCMB
yayımlayacağı
son
Enflasyon
Raporu’nda
beklentisini yukarı yönlü revize edeceğine işaret etmektedir. Bu çerçevede enflasyonda beklenenin altında bir
düşüşle karşılaşılabileceği ihtimaline karşın çekirdek enflasyon göstergelerinin ılımlı seyrini devam ettirmesi ile
TCMB’nin bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısında faiz koridorunun üst bandında 100 baz puanlık
indirime gideceği beklentimizi koruyoruz. Ancak son fiyat ayarlamalarının enflasyon beklentilerinde önemli bir
bozulmaya yol açıp açmayacağı önem kazanmaktadır. 2012 yılı sonuna kadar faiz koridorunda ek bir daraltma
söz konusu olabilecek olmasına karşın, enflasyon gelişmeleri son dönemde öne çıkan bekle-gör politikasının
etkili olmasına neden olabilecektir.
Grafik 6
TCMB Faiz Oranları (%)
Cari işlemler açığının yılsonunda 58 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesini bekliyoruz.
Grafik 7
120 Grafik 8
Dış Ticaret Açığı (yıllık milyar $)
120
Petrol Fiyatları ($/varil)
110
Kaynak: TCMB
2011 Ort.
2012 Ort.
Oca.12
Mar.12
May.12
Tem.12
Eyl.12
Eyl.11
Kas.11
Tem.11
May.11
Oca.11
Eyl.10
Kas.10
Mar.11
Kaynak:Reuters
Tem.10
May.10
2010 Ort.
Oca.10
May.12
Eyl.11
Oca.12
May.11
Eyl.10
Oca.11
May.10
Eyl.09
60
Oca.10
0
May.09
70
Eyl.08
20
Oca.09
80
May.08
40
Eyl.07
90
Oca.08
60
Oca.07
100
May.07
80
Mar.10
100
2011 yılı Ekim ayında yıllık bazda 106.7 milyar dolar seviyesine kadar ulaşan yıllık dış ticaret açığı izleyen süreçte
kademeli olarak düzelmiştir. Son dönemde dış dengelenme sürecinin etkisini artırması ile yıllık dış ticaret açığı
Ağustos ayı sonu itibariyle 90.7 milyar dolara kadar gerilemiştir. Dış ticaret açığındaki söz konusu düşüşte
başlıca etken olarak iç talep koşullarındaki yavaşlamanın ithalatta neden olduğu ivme kaybı karşımıza
çıkmaktadır. Buna ek olarak, petrol fiyatlarında küresel büyümeye ilişkin endişelerin nedeni ile bir miktar düşüş
görülmesi de dış ticaret dengesi açısından olumlu bir tablo çizmiştir. 2012 yılında dış ticaretin performansı
açısından altın ticareti de dikkat çekici bir hale gelmiştir. Yılın ilk sekiz aylık bölümünde gerçekleştirilen 9.3
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
3
milyar dolarlık altın ihracatı dış ticaret açığındaki daralmayı hızlandıran bir gelişme olmuştur. Son açıklanan
göstergelerin yılın üçüncü çeyreğinde de ekonomik aktivitedeki yavaşlamanın devam ettiğini göstermesi dış
ticaret açığındaki toparlanmanın devam edeceğine işaret etmektedir. Buna ek olarak ithalatımız içinde önemli
bir paya sahip olan petrolün fiyatının da 2012 yılı ortalamasının altında seyrettiği dikkat çekmektedir. Yılın son
çeyreğinde ise ekonomik aktivitedeki olası bir canlanma dış ticaret üzerinde bir baskı yaratabilecektir. TL’nin
değerinde de önemli bir değişim olmayacağı varsayımı altında yılsonu dış ticaret açığı beklentimizi 93 milyar
dolardan 89 milyar dolara düşürüyoruz.
Dış ticaret açığı beklentimizde yaptığımız aşağı
yönlü revizyon çerçevesinde 2012 yılı cari işlemler
12
açığı beklentimizi de düşürüyoruz. 2011 yılında 77.1
milyar dolar ise Gayri Safi yurtiçi Hasıla’nın (GSYİH)
10
7.3
%10’una ulaşan cari işlemler açığında kademeli
8
toparlanma devam etmektedir. 2012 yılında 65
6
milyar dolar seviyesinde olan önceki cari işlemler
4
açığı tahminimizdeki aşağı yönlü revizyonda TL’de
2
beklediğimiz değerlenmenin gerçekleşmemesi ve
petrol fiyatlarındaki gevşeme etkili olmuştur. 2012
0
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
yılı Temmuz ayı itibariyle yıllık bazda 61.4 milyar
Kaynak: TCMB, TÜİK
dolara gerileyen cari işlemler açığındaki düşüşün
üçüncü çeyrek rakamlarında belirgin bir şekilde devam etmesini bekliyoruz. Yılın son çeyreğinde ise bir miktar
hız yatay bir seyir izlemesini beklediğimiz cari işlemler açığının 2012 yılında 58 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Büyüme ve cari işlemler beklentilerimiz çerçevesinde 2012 yılında cari
işlemler açığının GSYİH’ya oranının ise %7.3 seviyesinde gerçekleşeceğini bekliyoruz.
Grafik 9
Cari İşlemler Açığı / GSYİH (%)
VAKIFBANK EKONOMİK ARAŞTIRMALAR 2012 YILI TAHMİNLERİ
Eski Tahminimiz
Yeni Tahminimiz
Büyüme (y-y, %)
3.5
3.1
İşsizlik Oranı (%)
10.4
8.7
TÜFE (y-y, % )
7.2
7.2
Dış Ticaret Dengesi (milyar $)
-93.0
-89.0
Cari İşlemler Dengesi (milyar $)
-65.0
-58.0
4
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
Haftalık Veri Takvimi (8-12 Ekim 2012)
Tarih
08.10.2012
Ülke
Türkiye
Almanya
Açıklanacak Veri
10.10.2012
--
--
TCMB Beklenti Anketi (Ekim 1. dönem)
--
--
16.1 mlyr €
15.2 mlyr €
%1.30
-%0.80
625.4 mlyr Yen
425.5 mlyr Yen
%3.40
%2.50
-4.3 mlyr €
-5 mlyr €
-%2.50
-%2.60
-7.15 mlyr Str
-8.5 mlyr Str
1020.4
--
191 mlyr $
0 mlyr $
%1.70
-%4.80
Dış Ticaret Dengesi (Ağustos)
Japonya
Cari İşlemler Dengesi (Ağustos)
Türkiye
Sanayi Üretim Endeksi (Ağustos, y-y)
Fransa
Dış Ticaret Dengesi (Ağustos)
İtalya
GSYİH (2.çeyrek,y-y)
İngiltere
Dış Ticaret Dengesi (Ağustos)
ABD
Haftalık Mortage Verileri
Bütçe Dengesi (Eylül)
11.10.2012
Japonya
Makine Siparişleri (Ağustos, y-y)
Türkiye
Cari İşlemler Dengesi (Ağustos)
-3.8 mlyr $
-1.1 mlyr $
ABD
Dış Ticaret Dengesi (Ağustos)
-42 mlyr $
-44 mlyr $
367 bin
374 bin
Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları
12.10.2012
Beklenti
Bankacılık Sektör Verileri (Ağustos)
Sanayi Üretim Endeksi (Ağustos, a-a)
09.10.2012
Önceki
Almanya
TÜFE (Eylül, y-y)
%2.10
%2.10
Fransa
TÜFE (Eylül, y-y)
%2.40
%2.40
ABD
ÜFE (Eylül, y-y)
%2.00
%1.90
78.3
77.8
-%2.30
-%4.30
-2.5 mlyr €
--
%3.40
%3.40
Michigan Üniv. Tük. Güv. End. (Ekim, öncül)
Euro Bölgesi
Sanayi Üretimi (Ağustos, y-y)
Fransa
Cari İşlemler Dengesi (Ağustos)
İtalya
TÜFE (Eylül, y-y)
5
VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü | İstanbul
TÜRKİYE
Türkiye Büyüme Oranı
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (ç-ç, %)
Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (y-y, %)
Reel GSYİH (y-y, %)
15
15.0
10
10.0
5
5.0
2.9
0.0
-5
-5.0
-10
-10.0
-15
-15.0
-20
-20.0
1999Ç1
1999Ç4
2000Ç3
2001Ç2
2002Ç1
2002Ç4
2003Ç3
2004Ç2
2005Ç1
2005Ç4
2006Ç3
2007Ç2
2008Ç1
2008Ç4
2009Ç3
2010Ç2
2011Ç1
2011Ç4
1999Ç1
1999Ç4
2000Ç3
2001Ç2
2002Ç1
2002Ç4
2003Ç3
2004Ç2
2005Ç1
2005Ç4
2006Ç3
2007Ç2
2008Ç1
2008Ç4
2009Ç3
2010Ç2
2011Ç1
2011Ç4
0
Kaynak:TÜİK
Kaynak:TÜİK
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
Sektör
Payları
(%)
(2012)
2011
II.
Çeyrek
2011
III.
Çeyrek
2011
IV.
Çeyrek
2012
I.
Çeyrek
2012
II.
Çeyrek
Tarım
5.7
6.5
4.9
5.8
5.4
3.5
Sanayi
26.0
9.3
9.5
5.3
2.8
3.4
İnşaat
5.8
13.1
10.3
7.0
2.7
0.4
Ticaret
13.4
13.7
10.6
3.2
0.7
1.2
Ulaş. ve Haber.
15.4
12.1
11.4
6.6
5.1
3.9
Mali Kur.
11.6
9.2
12.9
6.8
4.5
3.6
Konut Sah.
4.7
1.7
1.3
2.3
1.7
1.7
Eğitim
2.1
4.1
6.9
5.4
4.5
4.5
Sağ. İş. ve Sos. Hiz.
1.3
3.3
6.8
7.8
4.9
4.1
Vergi-Süb.
8.7
10.8
10.1
4.8
2.5
1.4
GSYİH
100
9.1
8.4
5.0
3.3
2.9
Sektörler
(Sabit Fiyatlarla)
Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %)
30.0
20.0
Kaynak: TÜİK
10.0
0.0
-10.0
-20.0
Sanayi
Ticaret
2012-I
2012-II
2011-IV
2011-III
2011-I
2011-II
2010-III
İnşaat
2010-IV
2010-I
2010-II
2009-IV
2009-II
Tarım
2009-III
2009-I
-30.0
Ulaştırma
Kaynak:TÜİK
6
Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %)
Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)
Harcama Bileşenleri
(Sabit Fiyatlarla)
Sektör
Payları
(%)
2011
II.
Çey.
2011
III.
Çey.
2011
IV.
Çey.
2012
I.
Çey.
2012
II.
Çey.
Yer. Hanehalkı Tük. Har.
67.8
8.3
7.8
3.4
0.2
-0.5
Dev. Nihai Tük. Har.
10.0
9.0
10.3
-4.3
5.5
4.4
10.0
Gay. Safi Ser. Oluş.
25.8
29.0
15.0
1.3
1.5
-7.4
0.0
Kamu Sektörü
3.2
-0.2
0.3
-9.5
2.1
-4.0
Özel Sektör
22.6
35.1
18.2
3.9
1.4
-7.9
Mal ve Hiz. İhracatı
25.8
0.5
10.2
6.6
11.9
19.8
Mal ve Hiz. İthalatı
28.3
18.9
6.8
-5.1
-6.0
-3.6
9.1
8.4
5.0
3.3
2.9
50.0
40.0
30.0
20.0
-10.0
GSYİH
-20.0
-30.0
Sanayi Üretim Endeksi
Yatırım
İhracat
2012-II
2012-I
2011-IV
2011-III
2011-I
2011-II
2010-III
2010-IV
2010-I
Devlet
2010-II
2009-IV
2009-II
Tüketim
Kaynak: TÜİK
Kaynak:TÜİK
2009-III
2009-I
-40.0
İthalat
İmalat Sanayi Üretim Endeksi
Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %)
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış
Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen)
3 Aylık Hareketli Ortalama (y-y, %)
30.0
6.0
20.0
4.0
25
20
15
10.0
2.0
10
0.0
5
0.0
0
-10.0
-4.0
Kaynak: TÜİK
Tem.12
Eyl.11
Şub.12
Nis.11
Kas.10
Haz.10
Oca.10
Ağu.09
Mar.09
Eki.08
May.08
Ara.07
Şub.07
-8.0
Tem.07
-30.0
Eyl.06
-6.0
Nis.06
-20.0
-5
-10
-15
-20
-25
Nis.07
Tem.07
Eki.07
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
-2.0
Kaynak: TCMB
7
Sektörel Sanayi Üretim Endeksi
Ara Malı İmalatı (y-y, %)
Yıllık Değişim Oranı (%)
Sektörler
Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (y-y, %)
Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (y-y, %)
Sermaye Malı İmalati (y-y, %)
2011
2012
3.2
-7.7
-11.0
11.1
Gıda
5.0
2.3
Kimyasal Madde
2.3
5.1
Ana Metal Sanayi
1.0
6.9
Metalik Olm. Diğ. Mineral
5.7
-2.5
Taşıt Araçları
35.1
-7.9
Elektrikli Teçhizat
13.1
-4.4
Giyim
-3.8
3.1
Petrol Ürünleri
50.00
40.00
30.00
20.00
10.00
0.00
-10.00
-20.00
-30.00
-40.00
-50.00
-60.00
Tem.12
Oca.12
Tem.11
Oca.11
Tem.10
Oca.10
Tem.09
Oca.09
Tem.08
Oca.08
Tem.07
Oca.07
Tem.06
Oca.06
Tekstil
Kaynak:TÜİK
Temmuz Ayı
Kaynak: TÜİK
Sanayi Sipariş Endeksi
Sanayi Ciro Endeksi
Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)
Kaynak:TÜİK
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
260.0
240.0
220.0
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
100.0
Oca.08
Nis.08
Tem.08
Eki.08
Oca.09
Nis.09
Tem.09
Eki.09
Oca.10
Nis.10
Tem.10
Eki.10
Oca.11
Nis.11
Tem.11
Eki.11
Oca.12
Nis.12
Tem.12
260.0
240.0
220.0
200.0
180.0
160.0
140.0
120.0
100.0
Aylık Sanayi Ciro Endeksi
Kaynak:TÜİK
Toplam Otomobil Üretimi
Toplam Otomobil Üretimi (Adet)
(12 aylık Har. Ort.)
Beyaz Eşya Üretimi
Beyaz Eşya Üretimi (Adet)
2100000
1900000
70000
60000
50000
40000
30000
20000
10000
0
1700000
1500000
1300000
1100000
Şub.01
Ağu.01
Şub.02
Ağu.02
Şub.03
Ağu.03
Şub.04
Ağu.04
Şub.05
Ağu.05
Şub.06
Ağu.06
Şub.07
Ağu.07
Şub.08
Ağu.08
Şub.09
Ağu.09
Şub.10
Ağu.10
Şub.11
Ağu.11
Şub.12
Ağu.12
900000
Kaynak: OSD, VakıfBank
700000
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
8
Kapasite Kullanım Oranı
Dayanıklı Tüketim Malları
Dayanıksız Tüketim Malları
Ara Malları
Yatırım Malları
Kapasite Kullanım Oranı (%)
85
95
80
74.3
75
85
70
75
65
65
60
55
55
45
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Toplam Sanayide Verimlilik
Verilen İnşaat Ruhsatları
Çalışan Kişi Başına (3 Aylık)
Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)
Çalışılan Saat Başına (3 Aylık)
130
90,000.0
80,000.0
70,000.0
60,000.0
50,000.0
40,000.0
30,000.0
20,000.0
10,000.0
0.0
125
120
115
110
105
100
95
90
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
Kaynak:Hazine Müsteşarlığı
PMI Endeksi
60.00
PMI Imalat Endeksi
55.00
50.00
45.00
52.2
40.00
35.00
30.00
Kaynak:Reuters
9
ENFLASYON GÖSTERGELERİ
TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu
ÜFE
TÜFE (y-y, %)
ÜFE (y-y, %)
Çekirdek-I Endeksi (y-y, %)
25.0
14
12
10
8
6
4
2
0
20.0
9.18
15.0
6.67
10.0
4.03
5.0
Kaynak: TCMB
-5.0
Mar.04
Eyl.04
Mar.05
Eyl.05
Mar.06
Eyl.06
Mar.07
Eyl.07
Mar.08
Eyl.08
Mar.09
Eyl.09
Mar.10
Eyl.10
Mar.11
Eyl.11
Mar.12
Eyl.12
Mar.04
Eyl.04
Mar.05
Eyl.05
Mar.06
Eyl.06
Mar.07
Eyl.07
Mar.08
Eyl.08
Mar.09
Eyl.09
Mar.10
Eyl.10
Mar.11
Eyl.11
Mar.12
Eyl.12
0.0
Kaynak: TCMB
TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)
Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %)
Yıllık
Eğitim
Aylık
Ev Eşyası
Gıda
35
Enerji
Tüfe
30
25
Ulaştırma
20
Konut
15
Lokanta ve Oteller
10
Giyim ve ayakkabı
5
-1
0
1
2
Mar.08
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
Eyl.12
0
Gıda ve Alkolsüz İçecekler
3
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
ÜFE Alt Sektörler (y-y, %)
Tarım
Sanayi
Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi
BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi
İmalat Sanayi
UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen)
Kaynak:TCMB
Eyl.12
Şub.12
Ara.10
Tem.11
Eki.09
May.10
Mar.09
Ağu.08
Haz.07
Oca.08
Nis.06
Kas.06
2300
2100
1900
1700
1500
1300
1100
900
700
500
Eyl.05
260
240
220
200
180
160
140
120
100
Şub.05
May.06
Eyl.06
Oca.07
May.07
Eyl.07
Oca.08
May.08
Eyl.08
Oca.09
May.09
Eyl.09
Oca.10
May.10
Eyl.10
Oca.11
May.11
Eyl.11
Oca.12
May.12
Eyl.12
35.0
30.0
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-10.0
Kaynak: Bloomberg
10
İTO Enflasyon Göstergeleri
Türk- İş Mutfak Enflasyonu
İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi (y-y,%)
Türk-İş Gıda Enflasyonu ( a-a, %)
İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi (y-y,%)
8
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
-10
6
4
2
0
-2
-4
Kaynak:İTO
Kaynak: Türk-İş
Enflasyon Beklentileri
Tük. Güven Endeksi-Fiyat Beklentileri
12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)
9.5
9
8.5
8
7.5
7
6.5
6
5.5
5
Kaynak: TCMB
Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti
100
90
80
70
60
69.5
50
40
Kaynak: TCMB
11
İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
İşsizlik Oranı
İşgücü Durumu
Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%)
İşgücü Arzı
İşsizlik Oranı (%)
Kaynak: TÜİK
Haz.12
Şub.12
Eki.11
Haz.11
Eki.10
Şub.11
Haz.10
Şub.10
Eki.09
Haz.09
Şub.09
Ara.11
Haz.12
Ara.10
Haz.11
Haz.10
Ara.09
Ara.08
Haz.09
Ara.07
Haz.08
Haz.07
Ara.06
Ara.05
Kaynak: TÜİK
İşgücüne Katılım Oranı
İstihdam Oranı
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
53.0
51.0
49.0
47.0
45.0
43.0
41.0
39.0
37.0
35.0
Tarım
Sanayi
İnşaat
Hizmetler (Sağ Eksen)
30.0
54.0
25.0
52.0
20.0
50.0
15.0
48.0
10.0
46.0
5.0
44.0
0.0
42.0
Haz.08
Eyl.08
Ara.08
Mar.09
Haz.09
Eyl.09
Ara.09
Mar.10
Haz.10
Eyl.10
Ara.10
Mar.11
Haz.11
Eyl.11
Ara.11
Mar.12
Haz.12
İşgücüne Katılma Oranı
Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı
Kaynak: TÜİK
Kaynak: TÜİK
İşkur İstatistikleri
Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)
İş Arayanların Sayısı
200,000
180,000
160,000
140,000
120,000
100,000
80,000
60,000
40,000
20,000
0
Sanayi İstihdam Endeksi
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2012-I
2011-III
2011-I
2010-I
2010-III
2009-I
2009-III
2008-III
2008-I
2007-III
2007-I
2006-I
2005-III
2005-I
Şub.08
May.08
Ağu.08
Kas.08
Şub.09
May.09
Ağu.09
Kas.09
Şub.10
May.10
Ağu.10
Kas.10
Şub.11
May.11
Ağu.11
Kas.11
Şub.12
May.12
Ağu.12
112
110
108
106
104
102
100
98
96
94
92
2006-III
Haz.05
Haz.06
8
Eki.08
8.9
İstihdam Edilenler
29,000
28,000
27,000
26,000
25,000
24,000
23,000
22,000
21,000
20,000
19,000
Haz.08
17.0
16.0
15.0
14.0
13.0
12.0
11.0
10.0
9.0
8.0
12
Reel Brüt Ücret - Maaş Endeksleri
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı
Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet)
Sanayi Sektörü Reel Brüt Ücret - Maaş
Endeksleri
5,000
4,500
4,000
3,500
3,000
2,500
2,000
1,500
1,000
125.0
Kaynak: TCMB
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
120.0
115.0
110.0
105.0
100.0
2012-I
2011-III
2011-I
2010-I
2010-III
2009-I
2009-III
2008-I
2008-III
2007-I
2007-III
2006-III
2006-I
2005-I
2005-III
95.0
13
DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ
İthalat-İhracat
Dış Ticaret Dengesi
İhracat (milyon dolar)
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
İthalat (milyon dolar)
25000
0
20000
-2000
15000
-4000
-6000
10000
-8000
5000
-10000
0
-12000
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
İhracat
İthalat
Ara Malları (y-y, %)
Sermaye Malları (y-y, %)
Tüketim Malları (y-y, %)
Ara Malları (y-y, %)
Sermaye Malları (y-y, %)
Tüketim Malları (y-y, %)
140
120
100
80
60
40
20
0
-20
-40
-60
140
120
100
80
60
40
20
0
-20
-40
-60
Kaynak: TCMB
Kaynak: TCMB
Cari İşlemler Dengesi
6000
-4000
-14000
-24000
-34000
-44000
-54000
-64000
-74000
-84000
Sermaye ve Finans Hesabı
3000
1000
-1000
-3000
-5000
-7000
-9000
-11000
Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen)
Kaynak: TCMB
50000
40000
30000
20000
10000
0
-10000
-20000
Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar)
Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar)
Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar)
Kaynak: TCMB
14
TÜKETİM GÖSTERGELERİ
Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni
Tüketim Harcamaları
Tüketici Güven Endeksi
115
Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)
105
95
85
75
65
Kaynak: TCMB
Reel Hanehalkı Tüketimi (y-y, %)
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
20
15
10
5
0
-5
-10
-15
Kaynak: TCMB
CNBC-e Güven Endeksleri
Krediler
CNBC-e Tüketici Güven Endeksi
Krediler (y-y, %)
CNBC-e Tüketim Endeksi
80.00
250.0
70.00
200.0
60.00
50.00
150.0
40.00
100.0
30.00
20.00
50.0
10.00
0.0
0.00
Kaynak: BDDK
Kaynak: CNBC-e
Bireysel ve Ticari Krediler
Bireysel Krediler (y-y, %)
Ticari Krediler (y-y, %)
155.00
135.00
115.00
95.00
75.00
55.00
35.00
15.00
-5.00
Kaynak: BDDK
15
KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ
Bütçe Dengesi
Bütçe Gelirleri ve Harcamaları
Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam-milyar TL)
Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam-milyar TL)
Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam-milyar TL)
0.00
400
-10.00
350
-20.00
300
-30.00
250
-40.00
-50.00
200
-60.00
150
Kaynak:TCMB
Kaynak:TCMB
Vergi Gelirleri
Faiz Dışı Denge
Vergi Gelirleri (Nominal y-y, %)
Vergi Gelirleri (Reel y-y, %)
65.00
Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL)
57
45.00
47
25.00
37
27
5.00
17
-15.00
7
-35.00
-3
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Borç Stoku
İç ve Dış Borç Stoku
Toplam Borç Stoku (milyar TL)
550.0
500.0
400.0
İç Borç Stoku (milyar TL)
Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen)
160.0
140.0
350.0
450.0
400.0
350.0
300.0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
120.0
300.0
100.0
250.0
80.0
200.0
60.0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
16
Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku
Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili
Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)
TCMB (milyar dolar-sol eksen)
Kamu Sektörü (milyar dolar)
Özel Sektör (milyar dolar)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
30
250.0
25
200.0
20
150.0
15
100.0
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
2011
2010
2009
2008
2007
2006
0.0
2005
0
2004
50.0
2003
5
2002
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
10
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
LİKİDİTE GÖSTERGELERİ
TCMB Faiz Oranı
Reel ve Nominal Faiz
Borç Alma Faiz Oranı (%)
Reel Faiz
Borç Verme Faiz Oranı (%)
Nominal Faiz
35
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
Ara.03
Nis.04
Ağu.04
Ara.04
Nis.05
Ağu.05
Ara.05
Nis.06
Ağu.06
Ara.06
Nis.07
Ağu.07
Ara.07
Nis.08
Ağu.08
Ara.08
Nis.09
Ağu.09
Ara.09
Nis.10
Ağu.10
Ara.10
Nis.11
Ağu.11
Ara.11
Nis.12
Ağu.12
Eylül 12
Şubat 12
Temmuz 11
Aralık 10
Ekim 09
Mayıs 10
Mart 09
Ağustos 08
Ocak 08
Haziran 07
Kasım 06
Ekim 05
Mayıs 06
Mart 05
-5
Ocak 2004
0
0
Ağustos 04
5
Kaynak:TCMB, VakıfBank
Kaynak:TCMB
Para Arzı
M2 (bin TL)
M3 (bin TL)
M1 (bin TL-sağ eksen)
900000000
170000000
150000000
700000000
130000000
500000000
110000000
90000000
300000000
70000000
Eyl.12
Eyl.11
Mar.12
Mar.11
Eyl.10
Mar.10
Eyl.09
Eyl.08
Mar.09
Mar.08
Eyl.07
Mar.07
Eyl.06
50000000
Mar.06
100000000
Kaynak:TCMB
17
Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon (y-y,%)
Cari Denge/GSYİH*
(%)
Merkez
Bankası Faiz
Oranı (%)
Tüketici
Güven
Endeksi
ABD
2.1
1.7
-3.14
0.25
70.3
Euro Bölgesi
-0.4
2.6
0.31
0.75
-25.90
Almanya
1
2.10
5.74
0.75
91
2.40
-2.23
0.75
-27.80
Fransa
0.30
İtalya
-0.90
3.40
-3.19
0.75
86.20
Macaristan
-1.30
6.00
1.09**
6.50
-49.50
Portekiz
-3.30
3.20
-9.98**
0.75
-56.00
İspanya
-1.30
3.50
-4.60**
0.75
-36.80
Yunanistan
-5.50
1.20
-9.98**
0.75
-75.60
İngiltere
-0.50
2.50
-1.92
0.50
-28.00
Japonya
3.20
-0.40
2.05
0.10
40.50
Çin
7.60
2.00
5.15**
6.00
99.40
6.60
5.47
8.25
--
Rusya
4.00
Hindistan
5.50
10.31
-3.27**
8.00
--
Brezilya
0.49
5.28
-2.11
7.50
113.20
G.Afrika
3.00
5.00
-2.82**
5.00
-1.00
-6.35**
5.75
91.10
Türkiye
2.90
9.19
*Cari denge verileri IMF’den alınmaktadır ve 2011 verileridir.
**2010 Verileri Kaynak: Bloomberg
Beklentiler
2012-IMF Beklentisi
(Temmuz 2012)
Reel Büyüme
(y-y,%)
Enflasyon
(y-y,%)
Cari Denge /GSYH
(%)
İşsizlik Oranı
(%)
Borç St./GSYH
(%)
Gelişmiş Ülkeler
Gelişmekte Olan Ülkeler
Tüm dünya
ABD
Euro Bölgesi
Almanya
Fransa
İtalya
Macaristan
Portekiz
İspanya
Yunanistan
İngiltere
Japonya
Çin
Rusya
Hindistan
Brezilya
G.Afrika
TÜRKİYE
1.4
5.6
3.5
2.0
-0.3
1.0
0.3
-1.9
0.0
-3.3
-1.5
-4.7
0.2
2.4
8.0
4.0
6.1
2.5
2.6
2.3
2.0
6.3
3.98
1.89
1.86
1.91
1.95
1.82
5.00
2.65
1.69
0.80
2.00
0.15
3.50
6.20
8.55
4.96
5.50
8.56
-0.35
1.66
--3.27
0.75
5.18
-1.93
-2.22
3.26
-4.16
-2.14
-7.39
-1.73
2.17
2.27
4.77
-3.23
-3.22
-4.82
-8.78
7.92
--8.16
10.87
5.58
9.93
9.50
11.50
14.43
24.20
19.37
8.26
4.50
4.00
6.00
-6.00
23.81
10.33
107.85
33.64
-106.60
89.96
78.87
89.02
123.36
76.25
112.40
79.04
153.24
88.37
235.83
22.03
8.37
67.57
65.10
39.38
36.04
18
Türkiye Makro Ekonomik Görünüm
2010
2011
En Son Yayımlanan
2012
Yılsonu
Beklentimiz
Reel Ekonomi
GSYİH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL)
1 098 799
1 294 893
349 630
(2012, 2Ç)
--
GSYİH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. %)
9.2
8.5
2.9
(2012, 2Ç)
3.1
Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)
13.1
8.9
3.4
(Temmuz 2012)
--
Kapasite Kullanım Oranı (%)
72.6
75.4
74.0
(Eylül 2012)
--
İşsizlik Oranı (%)
11.9
9.8
8.0
(Haziran 2012)
8.7
Fiyat Gelişmeleri
TÜFE (y-y. %)
6.40
10.45
9.18
(Eylül 2012)
7.2
ÜFE (y-y. %)
8.87
13.33
4.03
(Eylül 2012)
--
Parasal Göstergeler (Milyon TL)
M1
133,885
148,455
154,830
(21.09.2012)
--
M2
587,815
665,642
707,042
(21.09.2012)
--
M3
616,201
700,491
749,438
(21.09.2012)
--
Emisyon
44,368
49,347
55,122
(21.09.2012)
--
TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $)
80,696
78,330
94,800
(28.09.2012)
--
Faiz Oranları
TCMB O/N (Borç Alma)
1.50
5.0
5.0
(28.09.2012)
--
TRLIBOR O/N
6.54
10.89
6.46
(28.09.2012)
--
Ödemeler Dengesi (Milyon $)
Cari İşlemler Açığı
47,101
77,089
3,856
(Temmuz 2012)
58,000
İthalat
185,544
240,834
18,736
(Ağustos 2012)
İhracat
113,883
134,971
12,874
(Ağustos 2012)
---
Dış Ticaret Açığı
71,661
105,858
5,862
(Temmuz 2012)
89,000
Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL)
Merkezi Yön. İç Borç Stoku
352.8
368.8
384.9
(Ağustos 2012)
--
Merkezi Yön. Dış Borç Stoku
120.5
149.5
143.2
(Ağustos 2012)
--
Kamu Net Borç Stoku
317.6
290.5
289.9
(2012 I. Çeyrek)
--
Kamu Ekonomisi (Milyon TL)
2010 Ağustos
2011 Ağustos
Bütçe Gelirleri
26,251
32,256
30,250
(Ağustos 2012)
--
Bütçe Giderleri
23,163
29,495
31,822
(Ağustos 2012)
--
Bütçe Dengesi
3,088
2,761
-1,572
(Ağustos 2012)
--
Faiz Dışı Denge
6,192
8,443
4,217
(Ağustos 2012)
--
19