ADIM ADIM YGS LYS 120. Adım HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU Laktik Asit Fermantasyonu Glikozdan oksijen yokluğunda laktik asit üretilmesine LAKTİK ASİT FERMANTASYONU denir. Bütün canlılarda sitoplazmada gerçekleşir. Kas hücreleri, bazı bakterilerde görülür. Laktik asit fermantasyonu glikoliz ve laktik asit oluşumu aşamalarından oluşur. Laktik asit fermantasyonu tüm solunum çeşitlerinde olduğu gibi glikoliz ile başlar. Glikoliz sonucunda üretilen pürivatlar canlının solunum mekanizması laktik asit fermantasyonu ise laktik asit oluşumu için tepkimeye girer. Oluşan pürivat indirgenir. NADH2ler yükseltgenerek laktik asit oluşturulur. Laktik Asit Fermantasyonu Laktik asit fermantasyonunun son indirgenen molekülü pürivattır. Laktik asit fermantasyonunda CO2 çıkışı görülmez. Bu nedenle oluşan laktik asit geri dönüşüm reaksiyonları ile pürivat haline getirilebilir. Memeli alyuvarlarında mitokondri organeli olmadığından laktik asit fermantasyonu ile ATP üretilir. Çizgili kas hücreleri oksijen yetersiz olduğunda laktik asit fermantasyonu yaparlar. Üretilen laktik asit kasta birikir ve kasta yorgunluğa neden olur. Laktik asitler kana geçerler; kanda belirli bir düzeye gelince beyindeki yorgunluk ve uyku merkezini uyarırlar. Uyku gelmesine ve kaslarda ağrı oluşumuna neden olurlar. Dinlenme durumunda laktik asitlerin bir kısmı karaciğere gider ve burada pürivata dönüştürülür. Pürivatın bir kısmı oksijenli solunumda kullanılırken, bir kısmı glikoz haline getirilir ve glikojen halinde depolanır. Laktik asitlerin bir kısmı ise kas hücrelerinde pürivata dönüştürülür. Laktik asit fermantasyonu endüstride; peynir, kefir, yoğurt, turşu üretiminde kullanılır. Laktik asit, asit özelliğinde bir madde olduğundan gıdaların içerisinde zararlı mikroorganizmaların üremesini engelleyerek koruyucu etki yapar. Laktik Asit Fermantasyonu Laktik asit fermantasyonunda; 1 glikoz 2 ATP kullanılır. 2 laktik asit 4 ATP (NET 2 ATP) üretilir. Laktik asit fermantasyonu endüstride; peynir, kefir, yoğurt, turşu üretiminde kullanılır. Laktik asit, asit özelliğinde bir madde olduğundan gıdaların içerisinde zararlı mikroorganizmaların üremesini engelleyerek koruyucu etki yapar. C6H1206 2 C3H6O3 + 2 ATP Laktik asit Fermantasyonu Etil Alkol Fermantasyonu Oluşan son ürün 2 karbonludur. Etil alkol oluşur. Karbondioksit oluşur. Oluşan son ürün 3 karbonludur. Laktik asit oluşur. Karbondioksit oluşmaz. Kapalı kap basıncını artırır. Kapalı kap basıncını değiştirmez. Geri dönüşümü yoktur. Geri dönüşümü vardır. Organik son ürünler oluşur. Organik ve inorganik son ürünler oluşur. Oksijenli Solunum Besin moleküllerinin oksijen varlığında su ve karbondioksite kadar parçalandığı hücresel solunum reaksiyonlarına OKSİJENLİ SOLUNUM denir. Enerji ihtiyacı fazla olan canlılarda görülür. Oksijensiz solunuma göre çok fazla ATP üretilir. Besin moleküllerinden ayrılan elektronların son alıcısı oksijen olduğundan bu isim verilmiştir. Oksijenli solunum ökaryot canlılarda MİTOKONDRİde; prokaryot canlılarda ise MEZOZOMda gerçekleşir. Mitokondri Mitokondri, ökaryot hücrelerde ATP üretimini sağlayan organeldir. Bir hücrede, hücrenin metabolik aktivitesine göre farklı sayılarda bulunabilir. Yapısına bakıldığında İç ve dış olmak üzere iki tane zarı vardır. Dış zarı düz, iç zarı kıvrımlıdır. Bu kıvrımlara KRİSTA denir. Kristaların varlığı daha fazla solunum yapılmasını sağlar. Yüzey alanını artırır. İç zar ile dış zar arasındaki boşluğa zarlar arası boşluk denir. İç zar üzerinde ETS ve ATP sentaz enzimleri bulunur. Mitokondri içini dolduran sıvıya MATRİKS denir. Bu sıvı içinde DNA, RNA, Ribozom, enzim ve diğer organik ve inorganik maddeler bulunur. Matriks içinde krista enzimleri bulunur. Protein sentezini bağımsız olarak yapabilir. Hücre DNAsının kontrolünde kendini eşleyebilir. Kas, karaciğer ve sinir hücreleri gibi metabolizması yüksek hücrelerde daha fazla mitokondri bulunur. Mezozom Prokaryotların oksijenli solunum yapanlarında mitokondri organeli bulunmaz. Çünkü, prokaryotlarda zarlı organeller yoktur. Oksijenli solunum yapan prokaryotlarda hücre zarı sitoplazmaya doğru kıvrımlar yaparak mitokondriye benzemiştir. Bu canlılarda hücre zarı iç zar gibi; sitoplazma ise matriks gibi görev yapar.