TEKİRDAĞ İSTANBUL ED İR NE KIRKLARELİ MARMARA BÖLGESİ SA KA RY A KOCAELİ YALOVA BURSA ÇANAKKALE BİLECİK EKONOMİK FAALİYETLER SANAYİ TURİZM YERALTI KAYNAKLARI Ayçiçeği, buğday, üzüm, şeker pancarı, mısır Büyük ve küçükbaş Doğal gaz, cam, bitkisel hayvancılık yağ, çimento, süt ve süt ürünleri Deniz turizmi Ayçiçeği, buğday, üzüm, şeker pancarı, kuş yemi, pirinç Tavukçuluk, kıvırcık ve merinos koyunu, ahır hayvancılığı, balıkçılık Şeker fabrikası, şarap fabrikası, yağ ve peynir, beyaz eşya, besin, dokuma, cam Deniz turizmi, tarihî yapılar, Kırkpınar yağlı güreşleri, Selimiye Camii Linyit Ayçiçeği, buğday, üzüm, şeker pancarı, zeytin, fındık, mısır, meyve ve sebze Kıvırcık ve merinos koyunu, ipek böceği, arıcılık, kümes hayvancılığı Otomotiv ve yan sanayi, dokuma, besin, kâğıt, çimento, mobilya, seramik, gübre, boraks Deniz turizmi, kaplıcalar, kuş cenneti, kayak merkezi Çanakkale Şehitliği, İznik çinileri Bor mineralleri, linyit, mermer, volfram Ayçiçeği, buğday, tütün, şeker pancarı, zeytin, fındık, mısır, meyve ve sebze Tavukçuluk, arıcılık, kümes hayvancılığı, ahır hayvancılığı, balıkçılık Besin, tütün, dokuma, hazır giyim, kimya ve ilaç sanayi, çimento, otomotiv ve yan sanayi, seramik, tersaneler, makine sanayi, basın-yayın, petrol rafinerisi, petrokimya, kâğıt, şeker, vagon ve palet Dolmabahçe, Topkapı, Linyit, demir Beylerbeyi sarayları, camiler ve surlar, Arkeoloji Müzesi, Ayasofya Müzesi, Deniz, Resim ve Heykel Müzesi, tarihî ve doğal yapılar, Askerî Müze, deniz turizmi Çatalca-Kocaeli Bölümü Yıldız Dağının Bölümü HAYVANCILIK Ergene Bölümü TARIM Güney Marara Bölümü BÖLÜM BALIKESİR Marmara Bölgesi’nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Sebep Yer şekilleri en sade ve ortalama yükseltisi en az olan bölgemizdir. İklimi en fazla çeşitlilik gösteren bölgemizdir. Geçiş iklimi özelliğine sahiptir. Sanayileşme bakımından 1. sıradadır. Kıtalar ve denizler arasında geçiş özelliği ile tarihsel ve kültürel geçmişe sahiptir. Dünyanın en zengin bor minerali yatağına sahip olan Mustafa Kemal Paşa (Bursa) bu bölgede yer almaktadır. Sonuç Tarım alanlarının yüz ölçümüne oranının en fazla olduğu bölgemizdir. Ekili dikili arazi oranı % 30 ile 1. sıradadır. Hidroelektrik enerji potansiyeli en az olan bölgemizdir. Ulaşım ağının en geniş olduğu bölgemizdir. En fazla tarım ürünü çeşitliliğine sahip olan bölgemizdir. Ayçiçeğini en fazla üreten bölgemizdir. İpek böcekçiliği ve kümes hayvancılığının en fazla yapıldığı bölgedir. Et ve süt verimi yüksek olan kıvırcık koyun (merinos) en fazla bu bölgede yetiştirilmektedir. Nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgemizdir. En çok enerji tüketen bölgemizdir. En fazla göç alan bölgemizdir. Okuryazar oranı en fazla olan bölgemizdir. Kentleşme oranının en yüksek olduğu bölgemizdir. Ulaşım ve ticaretin en fazla geliştiği; ulaşım, ticaret ve turizm gelirleri en fazla olan bölgemizdir. Turizm gelirlerinin en yüksek olduğu bölgemizdir. İstanbul, en büyük iç alım (ithalat) limanıdır. Bor üretiminde 1. sıradadır. 01 KÜTAHYA MANİSA UŞAK AFYON İZMİR EGE BÖLGESİ AYDIN DENİZLİ Ege Bölümü İç batı Anadolu Bölümü BÖLÜM MUĞLA EKONOMİK FAALİYETLER TARIM HAYVANCILIK SANAYİ TURİZM YERALTI KAYNAKLARI Buğday, arpa, şeker pancarı, haşhaş Küçükbaş hayvancılık Azot, maden suyu, çimento, şeker, çinicilik, seramik, termik santral, halıcılık Kaplıcalar, Zeus Tapınağı Linyit, mermer, krom Çekirdeksiz üzüm, pamuk, incir, zeytin, tütün, mısır, turunçgiller, sebze ve meyveler Kümes hayvancılığı, küçükbaş hayvancılık, arıcılık, kıyılarda balıkçılık, sünger avcılığı İzmir'de Aliağa Petrol Rafinerisi, otomotiv, petrokimya, seramik, dokuma, halıcılık, çimento, sigara ve zeytinyağı, kâğıt, şeker, hidroelektrik, termik santraller ve jeoter- mal enerji santralleri Pamukkale travertenleri, Efes, Bergama, Mi- let, Bodrum Kalesi, halikarnas Müzesi, Bodrum, Marmaris Kuşadası, Akçay, İzmir, Ayvalık, Foça, Çeşme, deniz turizmi Linyit, cıva, krom, demir, tuz, jeotermal enerji, altın Ege Bölgesi’nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Sebep Sonuç Girinti ve çıkıntının fazla olmasından dolayı en uzun kıyı şeridimizi oluşturur. Bu nedenle deniz turizmi gelişmiştir. Dağlar denize dik uzanır ve yükselti batıdan doğuya doğru artar. İç kesimlerde ulaşımı kolaydır. Akdeniz iklimi iç kesimlere kadar ilerleyebilmiştir. Çok sayıda akarsuya sahiptir. En fazla delta ovası ve en gelişmiş ihracat limanına (İzmir) sahiptir. Kıyılarda Akdeniz iklimi, iç kesimlerde karasal iklim görülür. Ürün çeşitliliğine sahiptir. Linyit ve krom üretiminde 1. sıradadır. Termik enerji üretiminde 1. sıradadır. Zeytin, üzüm, haşhaş, tütün ve incir üretiminde 1. sıradadır. 02 M AR AŞ AKDENİZ BÖLGESİ KA HR AM AN ISPARTA BURDUR ADANA ANTALYA OSMANİYE MERSİN Antalya Bölümü Adana Bölümü BÖLÜM HATAY EKONOMİK FAALİYETLER TURİZM YERALTI KAYNAKLARI TARIM HAYVANCILIK SANAYİ Pamuk, turunçgiller, susam, yer fıstığı, buğday, tütün, nohut, soya fasulyesi, pirinç, zeytin, muz, kırmızı biber, mısır, seracılık Büyük ve küçükbaş (kıl keçisi) hayvancılık, besi hayvancılığı, kümes hayvancılığı Dokuma, tarım makineleri, çimento, Ataş Rafinerisi, kimya, sigara, cam, demirçelik, suni gübre, kâğıt. Deniz ve doğa turizmi, Krom, linyit, tarihi kalıntılar, mağaralar kurşun, demir ve yapılar, Yedi Uyurlar Mağarası, Hatay Mozaik Müzesi, Cennet ve Cehennem mağaraları Pamuk, turunçgiller, susam, şeker pancarı, buğday, tütün, haşhaş, nohut, soya fasulyesi Büyük ve küçükbaş (koyun, kıl keçisi) hayvancılık, arıcılık, balıkçılık Pamuklu ve yünlü dokuma, halıcılık, kâğıt, ferro-krom, şeker, gülyağı, alüminyum, pil, bitkisel yağ, kükürt, peynir Deniz ve doğa turizmi, tarihî kalıntılar ve yapılar (kervansaray vb.), Karain, İnsuyu ve Damlataş mağaraları, Düden ve Manavgat çağlayanları Akdeniz Bölgesi’nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Sebep Sonuç Ürün çeşidi fazla ve verimlidir. Akdeniz iklimi yaşanır. Kışları en ılık ve en uzun geçen bölgemizdir. Aynı tarladan birden fazla ürün almak mümkündür. Sebze ve seracılığın en fazla geliştiği bölgedir. Seracılığa elverişlidir. Deniz turizmi gelişmiştir. Muz yetiştirilmesine uygundur. 03 Krom, linyit, kurşun, demir ÇANKIRI ESKİŞEHİR ANKARA ALE IKK KIR YOZGAT SİVAS Hİ R KIRŞEHİR NE VŞ E İÇ ANADOLU BÖLGESİ KAYSERİ AKSARAY KONYA NİĞDE Yukarı Kızılırmak Bölümü Orta Kızılırmak Bölümü Yukarı Sakarya Bölümü Konya Bölümü BÖLÜM KARAMAN EKONOMİK FAALİYETLER TARIM HAYVANCILIK SANAYİ TURİZM YERALTI KAYNAKLARI Buğday, arpa, Koyun, kıl ve şeker pancarı, tiftikkeçisi haşhaş, nohut, anason, ayçiçeği, mercimek, fasulye, elma ve kavun Şeker, çimento,yem, dokuma, halıcılık, un ve tuz fabrikaları, cıva işletmesi Mevlana Türbesi, Karatay Cıva, tuz Medresesi, Akşehir'de bulunan Hasrettin Hoca Türbesi, Çatalhöyük kalıntıları, Selçuklu ve Osmanlı yapıları Buğday, arpa, pirinç, şeker pancarı, ayçiçeği, baklagiller, sebze, armut ve kavun Koyun, tiftik keçisi,büyükbaşha yvancılık, arıcılık,kümeshayva ncılığı Un, dokuma, bisküvi, şeker, çimento,tarım aletleri, beyazeşya, uçak, motor.lokomotif, kiremit,elektrikelektronik,mobilya Hacı Bayram Veli türbesi vecamisi, Gordion ve Kültepekalıntıları, Ankara Kalesi, Etnografya, Anadolu Medeniyetleri ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü'nde bulunan müzeler, Kocatepe Camii,Roma Hamamı ve KurtuluşSavaşı Müzesi, Anıtkabir,Yunus Emre Türbesi, ilkTBMM binası Buğday, arpa, şeker pancarı, nohut, ayçiçeği, yeşil mercimek, elma, üzüm, badem, baklagiller, patates Koyun, tiftik keçisi, büyükbaş hayvancılık, arıcılık, kümes hayvancılığı Şeker, çimento, un, tarım aletleri, uçak, tuğla ve kiremit, yem, pastırma, sucuk, meyve suyu,halı, iplik, silah,demir-çelik, OrtaAnadolu Rafinerisi, makine, kaya tuzu Selçuklu ve Osmanlı Cıva, çinko, demir, yapıları, Hacı Bektaş-ı Veli kaya tuzu, mermer, Türbesi, peribacaları, linyit, jips yeraltı şehirleri,ÜrgüpGöreme, Sultan Sazlığı, Erciyes ve Elmadağ kış sporları merkezleri Buğday, arpa, şeker pancarı, çavdar, sebze ve meyve, patates Büyük ve küçükbaş Un, şeker, çimento, demir hayvancılık yolu tamir atölyesi, demirçelik, süt işleme, madenî eşya, yem Selçuklu ve Osmanlı yapıları, Gök Medrese, Çifte Minareli Medrese, kaplıcalar İç Anadolu Bölgesi’nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Sebep Bölgede yer şekilleri sade ve engebeli arazi azdır. Etrafı dağlarla çevrili olduğundan en az yağış alan bölgemizdir. Sonuç Tarım alanları geniştir. Küçükbaş hayvan sayısı en fazla olan bölgedir. Ulaşım kolay, yol yapım ve bakım maliyeti düşüktür. Nadasa bırakılan toprakların en çok olduğu bölgemizdir. Sebze üretimini olumsuz yönde etkiler. 04 Linyit, lületaşı, krom, bor, soda, amyant Linyit, demir, krom DİYARBAKIR BA TM A N GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ ADIYAMAN SİİRT ŞIRNAK MARDİN ŞANLIURFA GAZİANTEP Orta Fırat Bölümü Dicle Bölümü BÖLÜM KİLİS EKONOMİK FAALİYETLER TARIM HAYVANCILIK Buğday, arpa, Küçükbaş mercimek, pamuk, hayvancılık (koyun Antep fıstığı, pirinç, ve kıl keçisi) tütün, karpuz, sebze ve meyveler SANAYİ Petrol rafinerisi, çimento, yem, azot, fosfat, halı, kilim ve battaniye dokumacılığı, besin, pamuk, yün Buğday, Küçükbaşhayvancıl Çimento, dokuma,yem, arpa,mercimek, pa- ık(koyun vekıl deri, iplik,yün, besin, muk, Antep fıstığı, keçisi) pamuk,yağ, tarım pirinç, aletleri,madenî eşya susam,zeytin, üzüm, tütün, badem TURİZM Diyarbakır'da bulunan tarihî surlar, hasankeyf, Çermik Kaplıcası ve tarihî eser, yapı ve kalıntılar YERALTI KAYNAKLARI Petrol, fosfat, mermer, linyit, demir, krom Nemrut Dağı'nda buluPetrol, fosfat nan Kommagene Krallığı'na ait anıt mezarlardan oluşan açık hava müzesi, Urfa'da bulunan Balıklı Göl, tarihin ilk bilim merkezlerinden biri olan Harran, Urfa Göbekli Tepehöyüğü, arkeoloji müzeleri Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Sebep Bölgede yer şekilleri sade ve engebeli arazi azdır. Yaz sıcaklığı ve buharlaşma çok fazladır. Sonuç Tarım alanları geniştir. Ulaşım kolay, yol yapım ve bakım maliyeti düşüktür. Makineli tarım açısından uygun şartlara sahiptir. En kurak bölgemizdir. Ağırlıklı olarak kuru tarım yapılır. 05 ARDAHAN KARS IĞDIR ERZURUM AĞRI DOĞU ANADOLU BÖLGESİ ERZİNCAN TUNCELİ BİNGÖL ELAZIĞ MuŞ VAN BİTLİS MALATYA Hakkari Bölümü Yukarı Murat Van Bölümü Erzurum - Kars Bölümü Yukarı Fırat Bölümü BÖLÜM HAKKARİ EKONOMİK FAALİYETLER TARIM HAYVANCILIK YERALTI KAYNAKLARI SANAYİ TURİZM Şeker pancarı, Büyükbaş ve arpa, buğday, küçükbaş hayvanmercimek, nohut, cılık, arıcılık pamuk, tütün, kayısı, üzüm, pirinç, sebze ve meyve Et kombinası, süt ve süt ürünleri, şeker, çimento, dokuma veiplik fabrikaları, kurşun ve Ferro-krom işletmeleri, termik ve hidroelektrik santralleri Selçuklu ve Osmanlı'dan kalma tarihî eser, yapı ve kalıntılar, doğal güzellikler, tarihî Harput kenti, Hazar Gölü ve Keban Baraj Gölü Linyit, demir, krom, bakır, kurşun çinko, kaya tuzu Şeker pancarı, arpa, buğday, çavdar, mercimek, nohut, pamuk, sebze vemeyve Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık Süt ve süt ürünleri, et kombinası, şeker, çimento, dokuma, deri ve ayakkabı üretimi Selçuklu, Saltuklu ve Osmanlı'dan kalma tarihî eser, yapı ve kalıntılar (Çifte Minareli Medrese ve Üç Kümbetler), Palandöken ve Sarıkamış kış sporları merkezi, Çıldır Gölü, kaplıcalar Linyit, manganez, Oltu taşı, kaya tuzu Şeker pancarı, arpa, buğday, çavdar, mercimek, sebze ve meyve Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık Süt ve süt ürünleri,et Nemrut Krater Gölü, Van kombinası şeker, çimento, Gölü (Aktamar Adası) ve iplik, deri çevresi, kaplıca ve içmeler, ishak Paşa Sarayı, Ahlat'ta mezar taşları Linyit Şeker pancarı, buğday, mısır, çavdar, pirinç, üzüm, elma, ceviz, mercimek, patates Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık, arıcılık Süt ve süt ürünleri, el dokuması halı ve kilim Linyit, asfaltit Doğal güzellikler (derin vadiler, buzullar, şelaleler ve göller) Doğu Anadolu Bölgesi’nin Ekonomik Faaliyetlerine Coğrafi Özelliklerin Etkisi Sebep En fazla yükseltiye ve en engebeli arazi yapısına sahiptir. Kış koşulları ağır geçer ve kar örtüsü uzun süre yerde kalır. Sıcaklık farkları yüksektir. Yaz mevsimi kısa sürer. Tarım alanları az; ancak mera ve otlaklar geniştir. Sonuç Ekili dikili alanların oranının en az olduğu bölgemizidir. Kış koşulları ağır geçer. Hidroelektrik potansiyeli açısından en zengin bölgemizdir. Tarımsal üretim miktarı düşüktür. Tarım ürünleri geç olgunlaşır. Soğuğa dayanıklı tarımsal ürünler yetiştirilir. Sebze ve meyve üretimine en az elverişli bölgedir. Büyük ve küçükbaş hayvancılık gelişmiştir. 06 KARADENİZ BÖLGESİ IN RT E C ÜZ SİNOP ARTVİN KA RA B ZONGULDAK KASTAMONU ÜK BA SAMSUN D BOLU ORDU AMASYA ÇORUM RİZE TRABZON GİRESUN E AN ŞH TOKAT Ü ÜM G T UR YB BA EKONOMİK FAALİYETLER TARIM HAYVANCILIK SANAYİ TURİZM Bölge ikliminin nemli olması, kıyıda yaz mevsiminin yağışlı geçmesi, buğday ve arpa gibi tahıl tarımını etkilemiştir. Arazi yapısı sebebiyle de makine kullanımı çok azdır. Doğu Karadeniz kıyılarında bahçe tarımı yaygındır. Mısır, tütün, fındık, çay, pirinç, şekerpancarı, keten-kenevir gibi ürünlerin yanı sıra, Amasya’da elma, Kastamonu’da erik, Rize’de turunçgil, Orta Karadeniz’de üzüm, Batı Karadeniz'de kestane tarımı yaygındır. Gür otlaklar ve nemli iklim büyükbaş hayvancılığı yaygınlaştırmıştır. Batı ve Orta Karadeniz’in iç kesimlerinde tiftik keçisi yetiştirilir. Balıkçılık önemli geçim kaynağıdır. Ormancılık önemli bir yer tutar. Bunun etkisi olarak kâğıt fabrikaları da vardır. Bakır, taşkömürü ve linyit gibi madenlerde çıkarılır. Bölgede gerek tarihî kalıntılar gerekse doğal güzellikler turizm için önemli yer tutar. 07 YERALTI KAYNAKLARI