ET VE SÜT KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ALIM VE ÜRETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI SOĞUTULMUŞ KEMİKSİZ SIĞIR ETİ TEKNİK ŞARTNAMESİ (İTHAL) Yürürlük Tarihi 24/10/2014 Doküman No: 245 Revizyon No Revizyon Tarihi 03 16.01.2015 Sayfa No 1/4 1 Konu Bu teknik şartname Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğünün ihtiyacı için satın alınacak “Soğutulmuş Kemiksiz Sığır Eti’ nin fiziksel özelliklerini, etiketleme ve ambalajlama, denetim, sevkiyat, tanımlar ve numune alma metotlarını konu alır. 2 Fiziksel özellikler 2.1 Kemiksiz sığır eti Yüksek besi kondisyonuna sahip, azami 30 aylık, kültür ırkı ve melezleri olan, asgari 200kg ağırlığındaki, kas konformasyonu (en az) Omuzlar; oldukça iyi gelişmiş, Çevre; iyi gelişmiş, üst but ve but hafif yuvarlak, Sırt; kalın ancak, omuzlarda genişlik azalmış durumda olan, böbrek ve böbrek yağları, pelvis boşluğu yağları, kavram yağları, salkım ve fıtık yağları alınmış olan erkek sığır karkasların parçalanmasından elde edilecek, 2.2 Karkas Hayvanın kesimi yapılıp kanı akıtıldıktan, baş ve ayakları ayrıldıktan, derisi yüzüldükten, böbrekleri ve böbrek yağları, üreme organları ve pelvis boşluğu yağları, salkım ve fıtık yağları, idrar kesesi ve bunların bağları, soluk borusu (trachea), yemek borusu (oesaphagus) ve diğer iç organları çıkartıldıktan ve kuyruk, sakrum omuru ile birinci kuyruk omuru arasından kesildikten sonra elde edilen bütün haldeki gövdesidir. Kan iyi akıtılacak, ana arter damarlarda pıhtılaşmış kan bulunmayacak, boyun bölgesindeki kan pıhtıları iyi temizlenecektir. 2.3 Çeyrek karkas Karkasın, omurga (columna vertebralis) boyunca iki eşit parçaya bölündükten sonra her bir yarımda, kollarda(ön çeyrekte) 11 kaburga, butlarda(arka çeyrekte) ise son 2 kaburga kalacak şekilde dörde bölünmüş ön ve arka çeyrek parçasıdır. 2.4 Kemiksiz sığır eti 0° ila +4° C’ ye soğutulmuş ve çeyreklenmiş karkas gövde etleri parçalama salonunda; - Kıymetli etler, - Kuşbaşılık etler, - Kıymalık etler, - Kıymetli Etlerin Figüre Edilmesi Sırasında Ortaya Çıkan Kemiksiz Parça Etler, olarak dört gruba ayrılacak, 2.4.1 Kıymetli etler Kıymetli etler; buttan(arka çeyrekler) bonfile, kontrfile, biftek(nuar, kontrnuar, yumurta, tranç, ve sokumdan oluşan etlere verilecek ortak ürün grubu adı) ve koldan(ön çeyrekler) pirzola olarak dört ürün grubu altında usulüne uygun şekilde üretilecek, her ürün grubu ayrı ayrı shrink vakum ile ambalajlanacak ve etiketlenecek, 2.4.2 Kuşbaşılık etler Kuşbaşılık etler; koldan(ön çeyrekler)(incik hariç) kuşbaşılık et ürün grubu adında üretilecek. Ürün shrink vakum ile ambalajlanacak ve etiketlenecek, ET VE SÜT KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ALIM VE ÜRETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI SOĞUTULMUŞ KEMİKSİZ SIĞIR ETİ TEKNİK ŞARTNAMESİ (İTHAL) Yürürlük Tarihi 24/10/2014 Doküman No: 245 Revizyon No Revizyon Tarihi 03 16.01.2015 Sayfa No 2/4 2.4.3 Kıymalık etler Kıymalık etler; İncikler(ön ve arka), döş, kavram(pençeta), gerdan ve kaburga kısımlarından kemiksiz hale getirilmiş kıymalık et ürün grubu adında üretilecek. Ürün shrink vakum ile ambalajlanacak ve etiketlenecek, 2.4.4 Kıymetli Etlerin Figüre Edilmesi Sırasında Ortaya Çıkan Kemiksiz Parça Etler Kıymetli etlerin figüre edilmesi sırasında ortaya çıkan kemiksiz parça etlerden oluşan ürün grubu adında üretilecek. Ürün shrink vakum ile ambalajlanacak ve (kıymalık et K2) adı altında etiketlenecek, 3 Etiketleme ve Ambalajlama 3.1 Kemiksiz etlerin, ürün grupları birim ambalajlarında ve dış ambalajlarında (kutu ve/veya kolilerde) etiket bulunacak ve etiket üzerinde; - Ürün adı(bonfile, kontrfile, pirzola, biftek, kuşbaşılık et, kıymalık et ve kıymalık et K2 ), - Kesim tarihi, - Üretim(parçalama) tarihi, - Parti numarası, - İşletme adı, - İşletme adresi, - İşletme numarası, - Ağırlığı(kg olarak virgülden sonra en az bir haneli olacak şekilde, örnek: 26,4 kg), - Muhafaza şekli ve koşulları, okunabilecek punto ile yazılı olacak, ülke adı kısaltması ve işletme numarası oval çerçeve içerisinde yazılı olacak, 3.1 Aynı ürüne ait birim ve dış ambalaj etiketleri aynı olacak, 3.2 Kurum logosu ve bilgilerinin bulunduğu ikinci etiketin baskı örneği Kurum tarafından verilecek, 3.3 Birim ambalaj şartnamesi Kurum tarafından verilecek ve Şartnameye uygun olan vakum shrink torbaları kullanılacak, 3.4 Dış ambalaj şartnamesi Kurum tarafından verilecek ve Şartnameye uygun olan oluklu mukavva kutu kullanılacak, 3.5 Ürünlerin sevkiyatı sırasında bütünlüğü bozulmayacak şekilde istifleme (en fazla 8 sıra istif) yapılacak, palet ve kutu bütünlüklerinin bozulmaması ve dış hava koşullarından korunması amacıyla paletler sekiz köşesine köşebent konarak strechlenecek, ayrıca en az 4 adet strap (çember/kuşak) atılacaktır. 4 Diğer Hususlar 4.1 Parçalama esnasında hijyen kurallarına azami dikkat gösterilecek, kemiksiz etlerde herhangi bir yabancı madde, kemik, kıkırdak vb. bulunmayacak olup kemikten ayırma işlemi esnasında lenf ve sinir dokuları uygun şekilde alınacak, bunlar kemiksiz etlere karıştırılmayacak, 4.2 Kemiksiz etler, kendine has renk ve kokuda olacak, 4.3 Kemiksiz etler, usulüne uygun olarak çıkarılmış/parçalanmış olacak, kıymetli etlerde ürünün kalitesini bozacak, kıymetini azaltacak bıçak yarası olmayacak, 4.4 Kesim sonrası en fazla 48 saatte, merkez ısısı 0°/+4˚C’ de olacak şekilde ön soğutmaya tabi tutulan karkaslar, parçalama salonunda (8°-12° C), en fazla 2 saat içerisinde parçalanıp, ambalajlanarak 0°/+4˚C’ deki soğuk depolara alınacak, 4.5 Kemiksiz etlerin elde edildiği karkaslara ait seçim raporu parti bazında oluşturularak hazırlanacak, ET VE SÜT KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ALIM VE ÜRETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI SOĞUTULMUŞ KEMİKSİZ SIĞIR ETİ TEKNİK ŞARTNAMESİ (İTHAL) Yürürlük Tarihi 24/10/2014 Doküman No: 245 Revizyon No Revizyon Tarihi 03 16.01.2015 Sayfa No 3/4 5 Denetim 5.1 Kesim ve Parçalama işlemi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca onaylanmış, Kombina/mezbaha ve işletmelerde yapılacak, 5.2 Parçalama yapılacak karkas sığırlar Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Et ve Süt Kurumu Denetim Elemanları (Veteriner Hekimler) tarafından post-mortem muayenesi yapılacak ve uygun bulunan sığırların parçalanmasına müsaade edilecek olup, post-mortem muayene, parçalama, ambalajlama ve sevkiyat Veteriner Hekimler kontrolünde yapılacaktır. Seçim raporu veteriner hekimler tarafından doldurulup imza altına alınacaktır. 5.3 Kesim İslami usullere göre Müslüman kasaplar tarafından yapılacaktır. Boğazlama işlemi TS OIC/SMIIC 1 Helal Gıda Genel Kılavuzu Madde 5.2.6.1.5’ e uygun olarak gerçekleştirilecektir. 6 Sevkiyat 6.1 Kemiksiz etlerin elde edildiği kesim tarihi ile teslimat tarihi arasındaki süre 8 (sekiz) günü geçmeyecektir. (Örnek: 04.01.2015 tarihinde kesilen hayvanlara ait kemiksiz etlerin havaalanına iniş tarihi en geç, 12.01.2015 saat 23:59 olabilecektir) 6.2 İhracatçı ülkede ön muayenesi yapılmış karkaslardan elde edilen soğutulmuş kemiksiz sığır etleri, dezenfeksiyonu yapılmış, 0°/+7˚C sıcaklık aralığında ürün taşımaya uygun araçlarla sevk edilecektir. 6.3 Sevkiyatın uçakla yapılması durumunda yükleme işlemi yer hizmeti aracı (high loader) kullanılarak IATA standartlarına uygun olarak paketleme, yükleme ve boşaltma yapılacaktır. 7 Tanımlar ve Tarifler 7.1 Kol: Kürek kemiği başlangıcından ön bilek eklemine kadar olan bölümdeki kemiksiz ettir. 7.2 Gerdan: Atlas-kafa ekleminden boyun omurlarının sırt omurlarına bağlantı yerine kadar olan bölümün kemiksiz etidir. 7.3 Kaburga: Ön çeyrek gövdenin üstten 1/3’nün pirzola yapımından sonra arta kalan (kaburga kemikleri hariç) kaburgalar arası etlerin oluşturduğu kısımdır. 7.4 Kontrfile: Belin üst kısmında boydan boya sacrum ortalarına kadar uzanan ve omurlara yapışık olan(M. Multifidus Dorsi)) kaslardan elde edilen kapak yağından arındırılmış kemiksiz ettir. 7.5 Bonfile: Böbrek yatağında, bel omurlarının altında ve iki yanında uzanan(M. İliopsoas, M. Psoas Minor, M. Qadratus Lumborum) iç yağlardan ve organ bağlantılarından arındırılmış (Fitilsiz) kemiksiz ettir. 7.6 Pirzola: Gerdan bitiminden başlayıp sırtın üzerinde, omurların iki yanında uzanan(M. Spinalis, M. Multifidus Dorsi) bölümün kemiksiz etidir. 7.7 Sokum: But kısmının üst tarafından elde edilen(M. Gluteus medius, M. Gluteus Profundus, M. Gluteus Superficialis, M. Gluteus Accessorius) kemiksiz ettir. 7.8 Nuar: But kısmında diz ekleminin iç kısmından kalça ekleminin dışına doğru uzayan(M. semitendinosus) bölümün kemiksiz etidir. 7.9 Kontrnuar: Butun arka dış kısmından (M. Biceps Femoris) elde edilen kemiksiz ettir. 7.10Yumurta: But ön kısmında yumurta şeklinde olan(M. Quadriceps Femoris), kemiksiz ettir. 7.11 Tranç: But kısmının iç yüzünde üstte leğen kemiğinden, altta diz eklemine kadar uzanan(Musculus Gracilis) bölümün kemiksiz etidir. 7.12 Ön ve arka incik: Ön kolda dirsek ekleminden, butta diz ekleminden kesilmesiyle altta kalan kısmın kemiksiz etidir. 7.13 Kavram(pençeta): Karın boşluğunu oluşturan kaslarla, 12. ve 13. kaburgalara ait kemiksiz et kısmıdır. 7.14 Döş: Ön çeyrek gövdede gerdan bitiminden başlayıp sternum bitimine kadar devam eden(sternumun yağlı kısmıda dahil) kaburga altı bölgesinin kemiksiz etidir. ET VE SÜT KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ALIM VE ÜRETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI SOĞUTULMUŞ KEMİKSİZ SIĞIR ETİ TEKNİK ŞARTNAMESİ (İTHAL) Yürürlük Tarihi 24/10/2014 Doküman No: 245 Revizyon No Revizyon Tarihi 03 16.01.2015 Sayfa No 4/4 7.15 Kıymalık Et K2: Kıymetli etlerin figüre edilmesi sırasında ortaya çıkan kemiksiz parça etlerdir. 8 Muayene ve Numune Alma 8.1 Muayene Kabul Komisyonları kabul aşamasında gelen ürünlerden aşağıdaki tabloda belirtilen sayıda kutuyu ayırır. Bu miktar toplam ürünü temsil eder. Fiziksel muayenesi, teknik şartnamede belirtilen hususlara göre sonuçlandırılır. Parti Büyüklüğü (Oluklu Mukavva Kutu Sayısı) 0-500 501-1000 1001 ve üzeri Numune İçin Ayrılacak Ambalaj Miktarı (Kutu Adet) %4 +%2 +%1 (Örnek: 2.250 adet kutu gelen bir sevkiyatta; 500x0,04=20 kutu + 500x0,02=10 kutu + 1250x0,01=13 kutu olmak üzere toplam 43 adet kutu numune) 8.2 Fiziksel muayene sonucunda laboratuvar tetkiki gerektiği kanaati oluştuğu takdirde bu konuda yürürlükte bulunan mevzuat çerçevesinde numune alınır. Sonuçlar kesinleşinceye kadar ürünler, uygun koşullarda muhafazaya alınır. 8.3 Muayene Kabul Komisyonları gerek gördüğü takdirde birim ve dış ambalajların teknik şartnameye uygunluğu yönünden laboratuvar tetkiki için numune alıp akredite bir laboratuvara gönderebilecektir. İbrahim SARITOSUN Veteriner Hekim Hayvan ve Hayvansal Ürünler Alım Şube Müdürü Bağdagül GÜNGÖR Veteriner Hekim Sağlık, Kontrol ve Laboratuvar Şube Müdür V. Yalçın BİNİCİ Veteriner Hekim Et ve Et Ürünleri Üretim Şube Müdürü