FRENOLOJİNİN BİLİM TARİHİNDEKİ YERİ -Arş. Gör. Mustafa Çakıroğlu Bülent Ecevit Üniversitesi 1 FRENOLOJİ nedir? kafatası incelemesi 2 Frenolojinin temel tezi Eğer bir bölüm çok çalışırsa o bölüm gelişir böylece büyümeye başlar ve bu yüzden kafatası da büyür. 3 4 Frenolojinin kurucuları 5 Edinburgh Frenoloji Topluluğu 6 Edinburgh Frenoloji Topluluğu 1828 350.000 kopya 7 8 Frenoloji ve Bilimsel Irkçılık dolikosefal Aborjinler Güney Afrika Yerlileri mezosefal Avrupalı Çinli brakisefal Türkler Moğollar 9 Sözde bilimin karakteristikleri 1. Kendini bilimsel olarak tanıtır. Ancak, bilimsellik koşullarını sağlayamaz. 2. Bilimin tanımı, yöntemi ve sınırları konusundaki belirsizlikten beslenir. 3. Kullandığı yöntem ve dayanakları, özel ve gizli olduğu iddiasıyla açıklamaz. 4. Deneysel sonuçlar, iddiayı desteklediği müddetçe açıklanır, tersi durumlar göz ardı edilir. 5. Eleştiriler, kişisel saldırılar olarak değerlendirilir, eleştirilere tahammül edilmez. 10 Sözde bilimin karakteristikleri 6. Ürettiği bilgiler belirsiz ve muğlaktır. Mistik ve metafizik doğası sebebiyle de ilgi çekicidir. 7. Bilimsel düşüncenin uzun ve zahmetli çabalarına karşın, sözde bilim acil ve kolay çözüm arayanların sığınacağı kolay bir yoldur. 8. Sözde bilimde önce niyet edilir, bilimde ise önce niyet yoktur. 9. Hiçbir ilerleme olmaz, somut bir ürüne varılmaz. 10. Buluş önce medyaya açıklanır. 11 BİLİM SADECE DOĞRULARLA MI İLERLER? “Bilimsel keşifler ve bilim tarihi, yalnızca mantıksal, ussal süreçlerin tarihi değildir. Bilimin temelinde us dışı, mantık dışı, bilim dışı öğeler, metafizik, dinsel, büyüsel, sanatsal ve hepsinden önemlisi felsefi öğeler de bulunur.” Alexandre Koyre 12 BİLİM TARİHİNDE “BİLİM” Bilim tarihçileri, bir bilim adamı ve mühendisten farklı olarak, bilimsel bilginin en son ürünlerini bilmekle tatmin olmazlar. Onlar, bunları olanaklı kılan ve yol açan gelişmelerin izini sürerek bilimin işleyiş mekanizmalarını bulup ortaya koymaya çalışırlar. Onlar için modası geçmiş ve önemsenmemesi gereken bir düşünce veya icat yoktur. Aksine, en son ürünler, bilim ağacının m e y v e l e r i d i r, k e n d i s i d e ğ i l . M e y v e l e r a c i l gereksinimlerimizi karşılar, ancak ağaç olmaksızın meyve olmaz. Bilim tarihçileri, bilgi ağacını bütün kökleri ve dallarıyla birlikte bilmek isterler, bugünün meyvelerini takdir ederken, geçmişin ve geleceğin meyvelerini de dikkate alırlar. Çünkü bilimsel buluşlar keşifler geçicidir, kısa bir süre sonra eskilerinin yerini yenileri alacaktır, ancak bilimsel düşünüş ve bilimsel gelişme süreklidir. Bugün, ortalama bir fizik makalesinin ömrü 2.5 yıl olarak kabul edilir ancak bugünkü bilimsel seviyeye ulaşmada bunların hepsinin bir önemi ve değeri vardır. 13 Teşekkürler! Mustafa Çakıroğlu [email protected] 14